Wat is duurzaamheid?
Duurzaamheid betekent dat de aarde op een manier belast wordt dat deze in stand kan blijven. Het gaat om het beschermen van natuurlijke grondstoffen, ecosystemen, het klimaat en de atmosfeer.
Project 1: De ecologische voetafdruk in Duitsland
Tijdens dit project leren jullie meer over het onderwerp ecologische voetafdruk. Jullie komen erachter wat een ecologische voetafdruk is en jullie meten jullie eigen ecologische voetafdruk. Jullie vergelijken de eigen voetafdruk met de Duitse ecologische voetafdruk. Daarna gaan jullie aan de slag met het maken van een product. In het product vertellen jullie meer over hoe je je voetafdruk kan verkleinen.
Leerdoelen
Eindproduct
Nadat jullie de Duitse ecologische voetafdruktest gedaan hebt, maken jullie één product. In het product geven jullie twee aanbeveling om de ecologische voetafdruk te verkleinen.
Wat het product gaat worden mag je zelf bepalen. Je kan bijvoorbeeld een (online) poster of PowerPoint of video kun maken. Andere ideeën zijn ook mogelijk. Let er wel op dat je de succescriteria laat zien in je product. Deze staan onder het kopje: Project 1: Waar moet het product aan voldoen?
Wat is een ecologische voetafdruk?
Bij duurzaamheid speelt de ecologische voetafdruk een belangrijke rol. De ecologische voetafdruk geeft aan hoeveel hectare (10.000 m2) een mens nodig heeft om te leven. Aan de hand van de volgende vier gebieden wordt er berekend hoeveel ruimte iemand nodig heeft om te leven.
- Voedselconsumptie (bv. hoe vaak eet je vlees, vis en andere dierlijke producten)
- Wonen (bv. hoe groot woon je en hoe hoog staat de verwarming thuis)
- Mobiliteit (bv. hoeveel kilometer reis je per auto per week)
- Consumeren (bv. hoeveel fietsen heb je en hoe vaak koop je iets nieuws)
De voetafdruk van de wereld is 2,8 hectare in 2017, terwijl de wereld voor iedereen maar 1,6 hectare heeft. Dit betekent dat we te weinig ruimte hebben om iedereen evenveel de ruimte te geven.
De opdracht
Stap 1: Met je groepje vullen jullie zo meteen een online test in. De test is in het Duits. Onder het kopje hulp vinden jullie de vertaling van moeilijke Duitse woorden.
De test bestaat uit vier onderdelen:
- Onderdeel 1: Ernährung (voeding)
- Onderdeel 2: Wohnen
- Onderdeel 3: Mobilität (bv. Hoeveel km leg je af met de auto, trein en vliegtuig?)
- Onderdeel 4: Konsum (bv. Wat koop je allemaal en hoe vaak koop je iets nieuws?)
De link naar de test vind je hier: https://www.fussabdruck.de/fussabdrucktest/#/start/index/
Stap 2: Aan het eind van ieder onderdeel wordt een Zwischenergebnis (tussenbeoordeling) gegeven. Kijk goed naar hoe jullie gescoord hebben.
1. Is jullie ecologische voetafdruk hier kleiner of groter dan de Duitse ecologische voetafdruk?
2. Hoe komt dat? (rechts bij Zwischenergebnis staat vermeld hoe jullie score is)
3. Bedenk samen hoe jullie ervoor kunnen zorgen dat dit onderdeel van de ecologische voetafdruk kleiner wordt.
Stap 3: Bedenk samen twee aanbevelingen bij jullie onderdeel. Hoe kunnen jullie aan andere leerlingen vertellen hoe ze hun ecologische voetafdruk kunnen verkleinen? Onder het kopje: Hulp bij het schrijven van een aanbeveling vinden jullie voorbeelden van aanbevelingen.
Je kan aan de volgende mogelijkheden denken:
- Een flyer
- Een poster
- Een video
Project 1: Waar moet het product aan voldoen?
Succescriteria
Inhoud
- De titel en de kopjes staan in het Duits.
- In het product vertel je wat een ecologische voetafdruk is.
- In het product geef je twee aanbevelingen in het Nederlands (Wat kun je anders doen?). Hoe kun je je ecologische voetafdruk verkleinen?
Vorm
- De inhoudspunten staan duidelijk in je product.
- Het product ziet er aantrekkelijk uit.
- Een klasgenoot begrijpt de aanbevelingen die je geeft.
- Er zijn maximaal drie taalfouten.
Hulp bij project 1: de ecologische voetafdruk in Duitsland
Testvragen
Moeilijke woordenlijst
- nie = nooit
- manchmal = soms
- häufig = vaak
- sehr oft = zeer vaak
Onderdeel 1: Ernährung
- verzehren = verteren (eten)
- saisonal = seizoens
Onderdeel 2: Wohnen
- heizen = verwarmen
Onderdeel 4: Konsum
- Fuhrpark = parkeerplek
- aufwändig = luxe
- spartanisch = spartaans (Je hebt alleen spullen die je nodig hebt)
- durchschnittlich = gemiddeld
- Konsumgüter (geld dat je aan kleding, entertainment en restaurants uitgeeft)
Hulp bij het schrijven van een aanbeveling
Een aanbeveling betekent dat je iemand een bepaalde actie aanraadt. Je zegt bijvoorbeeld: 'Ik zou deze laptop kopen, omdat hij niet duur is en de accu raakt niet snel leeg.'
Je noemt een actie en je geeft ook aan waarom dat handig is om te doen.
Onderwerp: Minder vlees eten
Aanbeveling: Door in de week een dag extra geen vlees te eten, maar een vleesvervanger zorg je ervoor dat je ecologische voetafdruk kleiner wordt.
Actie: een dag extra geen vlees eten Waarom (reden): omdat je ecologische voetafdruk kleiner wordt
Belangrijk: De actie die je noemt, moet niet te groot zijn. Je zegt niet: Je moet alleen maar regionale producten eten, maar je zou wat vaker regionale producten moeten eten, bv. appels en peren.
Project 2: Dieren in Duitsland
Tijdens dit project komen jullie meer te weten over de dieren die in Duitsland leven. Jullie leren over hun leefomgeving en jullie leren waarom dit dier belangrijk is voor het ecosysteem. Daarnaast ontdekken jullie hoe het komt dat het dier bedreigt wordt. In je product vertellen jullie waar het dier voorkomt, wat de kenmerken zijn van jullie dier en waarom jullie voor dit dier gekozen hebben.
Leerdoelen
- Ik kan vertellen wat het begrip voedselkringloop betekent.
- Ik kan de leefomgeving van een bedreigd dier beschrijven.
- Ik kan vertellen waarom een dier bedreigd wordt.
Eindproduct
Nadat je met z'n tweeën op de vragen een antwoord hebt gevonden, kunnen jullie werken aan een product waarin je jullie voorstelt. Jullie gebruiken de antwoorden voor het maken van een dierenportet.
Wat het product gaat worden, mag je zelf bepalen. Je kan bijvoorbeeld een (online) poster of PowerPoint maken. Andere ideeën zijn ook mogelijk. Let op dat je wel de succescriteria laat zien. Deze staan onder het kopje: Waar moet het product aan voldoen?
Wat is een voedselkringloop?
Een voedselkringloop is als een kring. Je begint bij een plant en je komt uiteindelijk weer terug bij de plant. Een voedselkringloop bestaat naast planten ook uit planteneters, vleeseters, alleseters en reducenten (schimmels, bacteriën en kleine bodemdiertjes). Een voorbeeld van een voedselkringloop is de volgende situatie.
De kringloop begint bij een plant. De plant wordt gegeten door een planteneter. De planteneter wordt gegeten door een vleeseter. Als planten en dieren doodgaan komen hun afvalstoffen in de bodem. Hun afvalstoffen is voor schimmels, bacteriën en kleine bodemdiertjes voedsel. De schimmels en bacteriën zorgen voor mineralen die planten opnemen.
Hieronder zijn twee voorbeelden van een voedselkringloop.
Het pijltje betekent wie wie eet.
Links: blad -> rups -> merel -> sperwer -> mestkever -> schimmel -> mineralen -> boom
Rechts: blad -> rups -> muis -> uil -> mineralen -> boom
De opdracht
Stap 1: Met je tweetal kies je samen één dier uit die in Duitsland leeft
- Je kunt uit de dieren kiezen die op deze website staan https://www.deutschewildtierstiftung.de/wildtiere.
Stap 2: Zoek op de website naar informatie bij je gekozen dier.
Noteer de volgende Duitse vetgedrukte kopjes en zoek naar informatie op de website. Schrijf Duitse steekwoorden op (geen zinnen, alleen korte antwoorden). Onder het kopje hulp bij het zoeken naar informatie vind je tips bij het zoeken naar de antwoorden op de vragen.
Met de antwoorden introduceer je je dier. Je kan aan de volgende manieren denken:
- Een poster
- Een flyer
- Een leefomgeving met een schoenendoos
- Of iets anders
Lebensgebiet
1. Hoeveel exemplaren van jullie dier leeft in Duitsland of hoeveel soorten van dit dier leeft in Duitsland?
2. Hoe hoog is het bedreigingsniveau (op de website staat Bedrohungsstufe) en wat betekent dat?
3. Hoe komt het dat het bedreigingsniveau op dat niveau ligt? (mag je in het Nederlands beantwoorden)
Merkmale (kenmerken)
1. Hoe groot is jullie dier?
2. Hoeveel weegt jullie dier?
3. Noem een bijzondere eigenschap van jullie dier (Wat maakt dit dier speciaal?)
Ernährung (voeding)
1. Wat eet jullie dier (maak hierbij een voedselkringloop)?
2. Welke natuurlijke vijanden heeft jullie dier?
Project 2: Waar moet het product aan voldoen?
Inhoud
- Het product geeft in het Duits antwoord op de volgende vragen:
Lebensgebiet
1. Hoeveel exemplaren van jullie dier leeft in Duitsland of hoeveel soorten van dit dier leeft in Duitsland? 2. Hoe hoog is het bedreigingslevel (op de website staat Bedrohungsstufe) en wat betekent dat? 3. Hoe komt het dat het bedreigingsniveau zo hoog ligt.
Merkmale (kenmerken)
1. Hoe groot is jullie dier? 2. Hoeveel weegt jullie dier? 3. Noem een bijzondere eigenschap van jullie dier (Wat maakt dit dier speciaal?)
Ernährung (voeding)
1. Wat eet jullie dier (maak hierbij een voedselkringloop)? 2. Welke natuurlijke vijanden heeft jullie dier?
Vorm
- De inhoudspunten staan duidelijk in je product.
- Een klasgenoot begrijpt wat jullie hebben gemaakt.
- Het product ziet er aantrekkelijk uit.
- Er zijn maximaal drie taalfouten.
Hulp bij het zoeken naar informatie
Op de website Deutsche Wildtier Stiftung vind je een heleboel informatie over verschillende diersoorten. Het kan soms best lastig zijn om alle informatie te vinden.
De artikellen hebben allemaal een vaste opbouw. Dit betekent dat de informatie telkens op dezelfde manier gepresenteerd wordt.
Hier volgen een paar tips om sneller antwoord te vinden op je vraag:
Lebensgebiet
- In het Duits is het woord voor bedreiging 'Bedrohung' onder dit kopje kom je meer informatie te weten over waarom een dier bedreigd wordt.
Merkmale (kenmerken)
- Onder het kopje Fakten vind je meer informatie over de grootte en het gewicht van je dier.
- Onder het kopje Merkmale vind je een speciaal kenmerk van je dier.
Ernährung (voeding)
- Onder het kopje Nahrung (voedsel) kun je vinden wat jullie dier eet.
- Onder het kopje Feinde (vijanden) kun je vinden wat de natuurlijke vijanden zijn van je dier.
- Als je weet wat je dier eet kun je daar mee beginnen met het maken van een voedselkringloop.
- Kijk of de vijanden van je dier gegeten worden door andere dieren.
Evaluatie
