Ik wil iedereen een heel hartelijk welkom heten op deze site. Ik heb drie lessen gemaakt die allemaal gaan over welkom zijn: begroetingen, welkom zijn en saamhorigheid.
Les 1: begroetingen
Elke dag kom je mensen tegen. Je begroet elkaar, maakt een praatje en gaat er weer vandoor. Met sommige mensen kan je heel goed opschieten, met anderen wat minder.
Het begroeten van mensen doen we op een bepaalde manier. Dit is zo belangrijk, dat we ons best een beetje verdrietig voelen als iemand jou niet wil begroeten. In de eerste les bespreken we wat begroeten eigenlijk betekent en hoe de manier van elkaar begroeten is veranderd sinds Covid. Ook maken we in groepjes een eigen, unieke begroeting.
Les 2: welkom zijn
Hoe fijn is het om bij familie op visite te komen en ze je al buiten op staan te wachten. De tafel staat vol met lekker eten en je krijgt alle aandacht. Heerlijk gevoel toch? Maar stel dat je niemand hebt om op visite te gaan, wat doe je dan? Of dat je klasgenoten niet met je willen spelen op het schoolplein, wat voor gevoel geeft dat?
In deze les bekijken we het verhaal van Véras, die alleen was met kerst en daar wat aan probeerde te doen. Daarna bespreken we hoe het voelt om je onwelkom te voelen. Tot slot maakt iedereen een uitnodiging waarin je iemand uitnodigd die je normaal gesproken niet zo snel uit zou nodigen.
Les 3: saamhorigheid
Nederland heeft zich geclassifiseerd voor het WK en vanavond is de eerste wedstrijd! Wanneer je thuis komt van school is de hele straat oranje versiert. Overal hangen vlaggetjes en slingers. Alle buurtbewoners zitten samen achter een groot scherm waar de wedstrijd op gespeelt gaat worden. Iedereen is gekleed in oranje en hebben samen de grootste lol. Je krijgt meteen zin in de wedstrijd! Wanneer je je oranje shirt aandoet, voel je dat je deel bent van jouw straat. Je hoort erbij. En niet alleen van je straat, je hoort ook bij Nederland en bij het Nederlands voetbal. En jouw buren voelen dat precies zo. Dat gevoel dat je ergens bij hoort heet saamhorigheid.
In deze laatste les gaan we onderzoeken welke rituelen mensen in verschillende culturen er op na houden om dat gevoel van saamhorigheid te creëren. We sluiten de lessenserie af met het in groepjes maken van unieke welkomshaka's.
Heel veel plezier met deze webquest!
Opdrachten
Opdracht 1
Begroeten
Stap 1 - Inkomen:
Loop een rondje door de klas en begroet iedereen die je tegenkomt.
In Nederland was het tot twee jaar geleden heel normaal om elkaar te begroeten met een stevige handdruk. Deze begroeting is lang geleden ontstaan om te laten zien dat je geen wapen in je handen hebt. Het schudden van de hand werd gezien als teken van respect. Het niet schudden van een uitgestoken hand kon worden gezien als een belediging.
Maar de afgelopen twee jaar is er iets geks aan de hand:
Sinds de uitbraak van Covid-19 zijn we als volk heel snel gestopt met het schudden van handen.
Stap 2 - Bespreek klassikaal:
Wat voor begroetingen zijn ervoor in de plaats gekomen?
Denk je dat we ooit weer teruggaan naar het schudden van handen?
Hoe begroeten jullie de juf/meester als jullie de klas binnen komen? Kun je dit voordoen?
In andere landen begroeten mensen elkaar soms op andere manieren. Kijk maar eens hieronder:
De Hongi
Een hongi is een traditionele Maori begroeting in Nieuw-Zeeland. Het wordt gedaan door tegelijkertijd de neus én het voorhoofd tegen de neus en voorhoofd van de ander te plaatsen bij een ontmoeting.
Meestal wordt het alleen gebruikt bij traditionele bijeenkomsten en op belangrijke plechtigheden. Te vergelijken met onze handdruk in de westerse cultuur.
Namasté
Namasté is in India, maar ook in verschillende andere Aziatische landen, een gebruikelijk hindoeïstisch gebaar om te groeten en respect te tonen. Hierbij worden de handen tegen elkaar geduwd, de handpalmen raken elkaar, de vingers wijzen naar boven en zijn iets richting het hoofd gebogen. Hierbij wordt vaak een lichte buiging gemaakt. Bij het gebaar wordt vaak 'namasté' gezegd, maar het kan ook zonder woorden worden uitgevoerd, waarbij de betekenis gelijk blijft.
Hindoes groeten met dit gebaar hun goden, maar ook elkaar. Volgens hen groeten ook de goden onderling elkaar met dit gebaar.
Tibet
Voor ons de meest gekke begroeting is waarschijnlijk die van Tibet. Daar steken ze hun tong uit naar elkaar. Dit komt van een vroegere Tibetaanse koning met een zwarte tong, waar mensen erg bang voor waren. Om de ander ervan te verzekeren dat je geen zwarte tong hebt, en dus ook geen kwaad komt doen, steken mensen daarom hun tong uit.
Op de Filipijnen
Op de Filipijnen is het belangrijk dat jongeren, ouderen met respect behandelen. Dat laten ze zien door te buigen en de rechterhand van de ouderen te pakken in hun rechterhand. Ze drukken de knokkels van de oudere persoon tegen hun voorhoofd. Ze zeggen dan: Mano po, Mano (Hand respect, hand).
Stap 3 – Bespreek klassikaal en voer uit:
Welk van deze begroetingen kunnen we nu nog steeds doen? Probeer deze begroetingen in tweetallen uit te voeren.
Zou je de andere begroetingen een beetje kunnen veranderen zodat we ze toch kunnen doen? Hoe zou je dat doen?
Stap 4 – De opdracht:
Bedenk met jouw groepje een eigen begroeting die je kan gebruiken tijdens Covid, maar die je ook daarna nog kan gebruiken.
Het is de bedoeling dat het een speciale groet is, die (nog) niemand kent. Je kan onderstaande filmpjes bekijken om inspiratie op te doen.
Het is niet de bedoeling dat je een begroeting nadoet!! Je mag wel een paar manieren om elkaar te begroeten met elkaar combineren om er jullie eigen, unieke begroeting van te maken.
Maak de begroeting niet te lang en niet te moeilijk zodat iedereen hem zou kunnen doen.
Tipje: denk er over na of je met links of rechts begint!
Als alle groepjes klaar zijn, laat je samen met jouw groepje jullie groet zien aan de rest van de klas. Denk aan het volgende:
Wat maakt jullie begroeting zo speciaal?
Welke begroeting doe je liever: handen schudden, elleboog geven of jullie begroeting? Waarom?
Begroet komende week de meester met jullie speciale groet in plaats van met de elleboog als jullie 's ochtends het lokaal binnenkomen!
Weet je niet goed hoe je het aan moet pakken? Bekijk onderstaande filmpjes voor inspiratie:
Opdracht 2
Welkom zijn
Terugblik - Vorige week hebben jullie een eigen, unieke begroeting gemaakt en deze begroeting elke ochtend met de meester gedaan.
Voelde het anders om deze begroeting te doen in plaats van de elleboog?
Wat vind je leuker, jouw eigen begroeting of de elleboog?
Jullie hebben vast wel eens van gastvrijheid gehoord, maar wat is dat eigenlijk? Bij het woord gastvrijheid horen ook de woorden gast en gastheer of gastvrouw. Een gastheer of gastvrouw is degene die de gast ontvangt bij de deur, hem of haar naar de woonkamer brengt, iets eten en drinken geeft, enzovoort. We spreken van een gastvrij ontvangst als de gast hartelijk wordt ontvangen. De gastheer of gastvrouw moet dit wel menen! Wanneer je gastvrij wordt ontvangen krijg je een prettig gevoel, je voelt je welkom.
We hebben net de meest feestelijke maand achter de rug: In december vieren we Sinterklaas, Kerstmis en oud en nieuw. Dit vieren we meestal thuis met onze familie. Vaak komt er familie op bezoek of misschien gaan jullie zelf wel op visite bij vrienden of familie.
Maar wat als je geen familie hebt? Waar kan je dan terecht voor de feestdagen?
Filmmaker en muzikant Véras Fawaz besloot afgelopen Kerst een soort experiment te doen:
Véras spreekt zijn familie niet meer, dus afgelopen kerst zou hij voor het eerst alleen zijn. Dat deed hem wel wat, dus besloot hij toch op zoek te gaan naar kerstplannen en dat proces te filmen. Het idee: een video maken waarin hij een vriend vraagt of hij langs mag komen, en dan vastleggen hoe dat bezoek eraan toe gaat. “Ik had alleen niet gedacht dat iedereen ‘nee’ zou zeggen en dat ik ruim drie uur aan de telefoon zou hangen”, vertelt Véras.
Bekijk de korte versie van zijn video hier:
Stap 1 – Bespreek klassikaal:
Wat vind je van deze video? Wat voor gevoel krijg je hierbij?
Véras gaf na het maken van deze video aan dat hij zich best verloren voelde. Wat zou hij daarmee bedoelen?
Kan je een situatie op school bedenken dat jij of iemand anders zich net zo verloren zou kunnen voelen als Véras?
Wat zou jij hebben gedaan als je door een vriend of vriendin gebeld werd om te vragen of hij of zij eerste kerstdag mee mocht vieren?
Twee dagen nadat zijn video op YouTube is geplaatst heeft Véras laten weten dat sommige stukjes van zijn video in scene zijn gezet, dat betekent dat er stukjes verzonnen zijn. Uiteindelijk heeft hij eerste kerstdag gevierd bij zijn Irakese buurman die ook alleen woonde. Hij klopte op de deur en hij mocht meteen aanschuiven!
Stap 2 – de opdracht:
Jullie gaan zelf laten zien hoe je iemand zich welkom kan laten voelen door een persoon uit te nodigen voor een (zogenaamd) feestje. Dit moet een persoon zijn die je normaal gesproken niet zo snel uit zou nodigen, maar die je wel aardig vindt. Bijvoorbeeld een buurvrouw, een verre oom, of een neefje of nichtje die in een ander land woont. Denk er maar even over na wie je uit zou willen nodigen.
Lees eerst 1 t/m 5 goed door zodat je precies weet wat de opdracht is. Daarna krijg je wat meer uitleg.
Bedenk met je groepje een feestje of gezellige dag die jullie samen geven. Dit mag van alles zijn: een verjaardagsfeestje, een dagje naar een pretpark, uit eten bij een pannenkoekenrestaurant, een schoolfeestje, een gamefeestje… verzin iets leuks!
Als jullie weten wat voor feestje jullie gaan vieren, maken jullie allemaal een eigen uitnodiging in het thema van jullie feestje. Jullie mogen allemaal dezelfde uitnodiging maken, maar jullie mogen ook verschillende maken. Let op! Bij een groepje van vier kinderen zijn er dus vier uitnodigingen!!!
Verzin een korte welkomstgroet, zoals: ‘Welkom bij ons verjaardagsfeestje’ Deze groet ga je gebruiken op de voorkant van je uitnodiging.
De uitnodiging wordt een kalligram en je werkt met lichte en donkere kleuren. Uitleg over deze opdracht wordt in het onderstaande filmpje gegeven.
Als je uitnodiging klaar is, schrijf je een persoonlijk bericht voor jouw gast op de achterkant. Je schrijft kort waarom hij of zij welkom is op jouw feest.
In de video hieronder wordt uitleg gegeven over de opdracht. Wil je wat voorbeelden bekijken? Klik dan op deze link:klik hier!!!
***** TIP ***** Oefen het maken van een kalligram eerst op een stukje kladpapier. Dit hoeft natuurlijk niet een hele grote tekening te zijn! Ook het bericht zou je eerst in klad kunnen schrijven.
Als iedereen klaar is met zijn of haar uitnodiging, mogen degenen die willen hun berichtje voorlezen aan de klas. Leg kort uit waarom je deze persoon uit wilt nodigen.
Stap 3 – reflectieopdracht:
Bespreek kort met je groepje: wat kunnen jullie als klas doen om iemand zich welkom te laten voelen op school?
Let komende week eens op op het schoolplein of je iemand ziet die niemand heeft om mee te spelen en nodig hem of haar uit om mee te doen.
Opdracht 3
Saamhorigheid
Terugblik - Vorige week hebben jullie een les gehad over hoe het voelt om welkom te zijn en jullie hebben als opdracht meegekregen om op het schoolplein de kinderen die alleen zijn uit te nodigen om mee te spelen.
Wie heeft er elke dag even rondgekeken of er iemand alleen stond?
Saamhorigheid… misschien heb je dit woord wel eens eerder gehoord op school of tijdens het sporten, maar wat betekent het eigenlijk?
Samenhorigheid is het gevoel dat je bij elkaar hoort. Je voelt je verbonden met de mensen om je heen en je omgeving en je voelt je vrij om alles te kunnen zeggen en doen.
Een mooi voorbeeld van saamhorigheid zijn de wijken die tijdens de WK-voetbal helemaal volgehangen worden met oranje vlaggetjes en de buren die samen de wedstrijden kijken. Deze mensen voelen zich met elkaar verbonden door het voetbal. Hetzelfde zie je in het voetbalstadium, waar voetbalsupporters spontaan samen gaan zingen.
Stap 1 – bespreek klassikaal:
Kan je een voorbeeld noemen van saamhorigheid op school?
Oranje versiering tijdens voetbal is zo gewoon geworden, dat het een traditie geworden is. Dit is wel een hele jonge traditie! De meeste tradities, zoals bijvoorbeeld Sinterklaas, zijn heel oud. Een ander voorbeeld van een oudere Nederlandse traditie is de klompendans:
Klompen waren een belangrijk onderdeel van het ontstaan van Nederlandse traditionele volksdans aan het begin van de 20e eeuw. Klompen werden gedragen door boeren om hun voeten te beschermen, maar na verloop van tijd gingen ook andere mensen klompen dragen, bijvoorbeeld naar feesten. Tijdens het dansen gaven ze een kletterend geluid dat bijdroeg aan de ritmiek van de dans. Omdat de klompen best zwaar waren, waren snelle of soepele bewegingen niet mogelijk, dus dansten ze vooral in paren. De dansers werden begeleid door muzikanten. Door de jaren heen ontstond zo de traditionele Nederlandse volksdans.
Het doel van de volksdansen was en is nog steeds om het gemeenschapsgevoel te versterken. Gezelligheid en het gevoel van saamhorigheid zijn dus belangrijkste reden om te dansen. De dansen moesten eenvoudig zijn, want iedereen moest mee kunnen doen.
De klompendans is een traditie die voor ons Nederlanders heel herkenbaar is. Het verbindt ons met elkaar, omdat het bij ons land hoort.
Stap 2 - bespreek klassikaal:
Wat doen jullie als je op vakantie Nederlanders tegenkomt?
Niet alleen in Nederland hebben wij tradities die ons met elkaar verbindt, ook alle andere landen hebben deze tradities. Hieronder staan twee bekende voorbeelden:
Capoeira in Brazilië
Capoeira is een Braziliaanse sport waarbij het spel van dans, muziek, acrobatiek en vechtkunst samen komen. Deze sport is ontstaan tijdens de slavernij in Brazilië. De Afrikaanse slaven deden aan Capoeira om hun cultuur te eren en een sterk lichaam te krijgen. Capoeira wordt gespeeld door twee personen in een kring van mensen die ritmische muziek maken en zingen. De twee personen voeren afwisselend aanvals- en verdedigingstechnieken uit op het ritme van de muziek. Bij capoeira is er geen winnaar of verliezer, het gaat erom dat je samen een mooi spel speelt.
Haka in Nieuw-Zeeland
Haka is een groep ceremoniële dansen van de Maori’s uit Nieuw-Zeeland om de goden (voorvaderen) aan te roepen. De haka is begin 19e eeuw ontstaan toen een beroemde stamleider ontsnapte aan een aanslag op zijn leven door twee vijandige stammen. Hij kreeg onderdak van een bevriende stamhoofd en werd daarmee gered van de dood. Na deze ervaring bedacht hij de haka als ode aan het leven.
De haka begint vaak vanuit een door de knieën gebogen spreidstand. De spieren worden gespannen en men slaat op de borst, armen en bovenbenen. Daarnaast laten ze verschillende gezichtsuitdrukkingen zijn, zoals het uitsteken van de tong. De tekst van de haka wordt niet gezongen maar opgezegd.
Traditioneel werden haka uitgevoerd ter verwelkoming van andere stammen of om zich op te maken voor veldslagen. Naast haka’s voor de oorlogsdans bestaan er ook haka’s voor begrafenissen of ter verwelkoming van toeristen. Hieronder zie je een haka op het vliegveld van Auckland, Nieuw-Zeeland waar een zanger welkom wordt geheten door zijn familie.
Stap 3 – de opdracht:
Jullie gaan met je groepje een soort eigen haka maken. Is het de bedoeling dat jullie iets roepen in een taal die jullie niet begrijpen en daarbij jullie tongen uitsteken? Nee hoor, hieronder wordt precies uitgelegd hoe jullie het aan moeten pakken.
Vanochtend hebben jullie deze welkomstgroet gedaan:
Jullie haka wordt een gelijkwaardige begroeting met behulp van bodypersussie. Lees eerst deze 6 stappen voordat jullie beginnen:
Bedenk waar jullie een haka voor gaan maken. Bijvoorbeeld voor de sportschool, voor voetbal, voor jullie eigen school, de wijk, een land, etc.;
Schrijf eerst de tekst voor de haka, dit hoeft niet lang te zijn. De welkomstgroet van vanochtend heeft 6 regels, als jullie 4 regels maken is het genoeg. Langer mag natuurlijk ook. Gebruik een stuk papier of schrijf het in Word op de laptop. Let op!! Het is verleidelijk om eerst aan de bodypercussie te werken, maar zo maak je het alleen maar moeilijk voor jezelf omdat je dan de tekst moet laten aansluiten op het ritme;
Daarna maken jullie bodypercussie die aansluit op de tekst. Hieronder staan een paar video’s die jullie hiermee kunnen helpen. Tip 1: bekijk niet de hele video maar stukjes ervan Tip 2: maak het jezelf niet te moeilijk! Je hoeft echt niet 10 verschillende body sounds te maken. Je mag ook stukjes herhalen;
Bedenk voor elke body sound een kleur en kleur de woorden van jullie tekst (zoals in het voorbeeld hierboven);
Oefen jullie haka en pas het aan als dat nodig is. Zijn jullie helemaal tevreden? Vergeet jullie haka niet op te slaan;
De groepjes die willen, vertellen de klas wat voor haka ze hebben gemaakt en laten het zien. Jullie hoeven dit niet uit je hoofd te doen, jullie mogen op de laptop kijken.
Een bodypercussie maken, hoe pak je het aan?
Klik op deze link om te kijken naar de uitleg van muziekjuf Gabriëlla: klik hier!!!
Bekijk deze 2 video’s:
Stap 4 - reflectie:
Jullie hebben drie lessen gehad, wat vond je van deze lessen? Welke dingen vond je leuk en welke dingen vond je minder leuk?
Wat heb je geleerd van deze lessen?
Bronnen APA
Bronnen opdracht 1:
Bestuur SVS. (2014, 16 oktober). Begroetingsrituelen van andere culturen – Maatschappij-wetenschappen.nl. svsvoetbal.nl. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://maatschappij-wetenschappen.nl/havo/havo-h12/2begroetingsrituelenandereculturen/
Van der Geest, M. (2017, 1 januari). Hongi begroeting: Wat is de herkomst en betekenis? Sterrenpoort-Nieuw-Zeeland.reismee.nl. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://sterrenpoort-nieuw-zeeland.reismee.nl/reisverhaal/323862/hongi-begroeting-wat-is-de-herkomst-en-betekenis/
Wereldwijde begroetingen. (z.d.). wereldvanculturen.nl. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://www.wereldvanculturen.nl/wereldwijde-begroetingen/
Wikipedia-bijdragers. (2018, 14 januari). Namasté. Wikipedia. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Namast%C3%A9
Wikipedia-bijdragers. (2021, 20 mei). Groet (etiquette). Wikipedia. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Groet_(etiquette)
Afbeeldingen opdracht 1:
Columbus Magazine. (z.d.). Steek je tong eens uit [Foto]. Pinsterest. https://nl.pinterest.com/pin/509751251564053713/
Crea met Kids. (2020, 23 december). Hoe werkt een kalligram? Yoors. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://yoo.rs/hoe-werkt-een-kalligram-1513521007.html?Ysid=88861
De Boer, A. N. (2021, 30 december). Véras Fawaz zette film “Alleen op kerst” deels in scène: “Ik verwachtte dat mensen het wel door hadden”. LINDA.nl. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://www.linda.nl/nieuws/veras-fawas-film-alleen-op-kerst-deels-scene/
Hensbergen, E. (2021, 27 december). Véras (28) belde al zijn vrienden en kennissen, maar was tóch alleen met kerst: “Extreem pijnlijk”. LINDA.nl. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://www.linda.nl/nieuws/veras-alleen-met-kerst-pijnlijk/
Wikipedia-bijdragers. (2021b, juli 18). Gastvrijheid. Wikipedia. Geraadpleegd op 12 januari 2022, van https://nl.wikipedia.org/wiki/Gastvrijheid#:%7E:text=Gastvrijheid%20verwijst%20naar%20de%20relatie,en%20het%20aanbieden%20van%20voedsel.
Afbeelding opdracht 2:
Kleertjes Storm. (z.d.). Welkom in ons huis [Illustratie]. Pinsterest. https://nl.pinterest.com/pin/360991726362709505/
Leerkrachtpagina
Onderbouwing:
Les 1:
Levo:
Kerndoel 38: De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.
Tussendoel:
Sociale en culturele invloeden - culturele verschillen, overeenkomsten, kenmerken en uitingen
Drama:
Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.
Tussendoel:
Spelvormen - afspreekspel
Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
Tussendoel:
Rituelen en gebruiken:
- Gewoonten en gebruiken (bijv. bij feesten, familiegebeurtenissen);
- Omgangsvormen vroeger en nu
Voor deze les maak ik gebruik van de cooperatieve werkvorm die is ontworpen op basis van vier basisprincipes (GIPS) die zorgen dat deze coöperatieve-leerstrategieën-aanpak tot hoge individuele prestaties leid (Kagan, 2019):
1. Gelijke Deelname – De leerlingen bespreken de opdracht en beslissen samen hoe ze hun begroeting maken;
2. Individuele Aanspreekbaarheid – Elke leerling is individueel in staat de begroeting uit te voeren en toe te lichten;
3. Positieve Wederzijdse Afhankelijkheid – De leerlingen hebben elkaar nodig om de opdracht uit te kunnen voeren;
4. Simultane Actie – Alle leerlingen zijn gelijktijdig actief bezig.
Voor deze les levensbeschouwing houd ik de drie beroepsrollen van de leerkracht aan (De Schepper, 2017):
1. Begeleider - Ik kijk en luister aandachtig naar dd vragen en manier van denken van de leerlingen, kies inhouden en werkvormen die de leerlingen boeien en begeleidt ze als groep en individueel bij hun werk;
2. Deskundige - Ik heb geschikte lessen ontworpen met belangrijke inhoud, afgestemd op het niveau van de leerlingen en geef bijkomende informatie waar dat nodig is;
3. Gesprekspartner - Ik ga het gesprek aan met de leerlingen en heb respect voor hun mening. Ik daag ze uit om hun mening te geven, met andere leerlingen in dialoog te gaan en zal op bescheiden wijze op gepaste momenten mijn eigen mening geven om mijn betrokkenheid te tonen.
De basisvaardigheden van van het vak levensbeschouwing (De Schepper, 2017) die in deze les terugkomen zijn:
- Waarnemen - De leerlingen vergroten hun wereld door het verkennen van informatie over begroetingen vanuit verschillende culturen;
- Tradities hanteren - De leerlingen 'voeden' zich met kennis over de tradities en gewoontes op het gebied van begroeten in andere culturen;
- Redeneren - De leerlingen worden uitgedaagd hun mening te geven over begroeting voor en tijdens Covid en hier over in discussie te gaan;
- Communiceren - De leerlingen praten met elkaar over de verschillende vormen van begroeten en maken in groepjes beslissingen over hun eigen groet;
- Handelen - De leerlingen maken in groepjes beslissingen over hun begroeting en gaan actief aan de slag om deze begroeting samen te maken;
- Verbondenheid beleven - Gedurende het doen van de opdracht zullen de leerlingen zich verbonden voelen met de leden van hun groepje omdat ze een gezamenlijk doel nastreven.
Drama wordt vanuit de invalshoeken cultuurgoed, didactisch hulpmiddel en pedagogisch hulpmiddel toegepast. Bij drama als cultuurgoed gaat het om de ontwikkeling van de inzicht van het kind in theater, maar ook zijn eigen smaak met betrekking tot toneelspel en theater. Drama wordt als didactisch hulpmiddel voor leerinhouden van andere vakken ingezet om meer begrip te ontwikkelen voor o.a. rekenonderwijs en taal. Drama wordt ook als pedagogisch middel ingezet voor het aanleren van een breed scala aan vaardigheden, waaronder de sociaal-emotionele ontwikkeling (De Nooij, 2017).
De indeling van de les verloopt zoals beschreven door De Nooij (2017) uit de volgende onderdelen:
- Inleiding;
- Warming-up;
- Instructie;
- Kern van de les;
- Afsluiting.
Bij de beschrijving van de les staan alle onderdelen uitgeschreven.
Als werkvorm is acteerspel gebruikt. De leerlingen bedenken in groepjes een eigen begroeting, studeren deze in en presenteren deze aan de klas.
Les 2:
Beeldende vorming:
Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.
Tussendoel:
Betekenisvolle onderwerpen en thema's - betekenisvolle onderwerpen voor beeldende werkstukken uit de directe belevingssfeer van de kinderen (vieringen, je welkom voelen)
Kleur - kleurnuances en kleurcontrasten
Textuur - texturen tekenen op het platte vlak
Compositie - motieven voor decoratie en patronen (spiegelen, herhalen, roteren)
De basisvaardigheden van van het vak levensbeschouwing (De Schepper, 2017) die in deze les terugkomen zijn:
- Waarnemen - De leerlingen bekijken de video over welkom zijn en zien welke impact het heeft om afgewezen te worden;
- Tradities hanteren - In Nederland hebben we de gewoonte dat je niet zomaar ergens over de vloer komt zonder eerst te bellen (helemaal met Kerst), deze les laat zien hoe pijnlijk deze gewoonte kan uitpakken;
- Verbeelden - De leerlingen kunnen zich inleven in de hoofdpersoon uit het filmpje en kunnen zich ook voorstellen hoe het voor hunzelf of klasgenoten is als ze afgewezen worden, of dat niemand met ze wil spelen;
- Redeneren - De leerlingen worden uitgedaagd hun mening te geven, over gevoelens te praten en hier over in discussie te gaan;
- Communiceren - De leerlingen praten met mij en met elkaar over welkom zijn, ze praten met elkaar over over welk thema ze voor hun feestje willen;
- Handelen - De leerlingen maken in groepjes beslissingen over het thema van hun feestje en gaan actief aan de slag om een verjaardagskaart te maken en een bericht te schrijven;
- Verbondenheid beleven - Gedurende het doen van de opdracht zullen de leerlingen zich verbonden voelen met de leden van hun groepje omdat ze een gezamenlijk doel nastreven.
Beeldaspecten (Schasfoort, 2016) of beeldende aspecten is de verzamelnaam voor beeldende stambegrippen, ofwel visueel of door tast waarneembare kenmerken van beelden en vormen. De beeldaspecten die in deze les voorkomen zijn:
- Kleur - de leerlingen werken met licht-donkercontrasten door het werken met donkere kleuren (in stift) op het figuur op de voorgrond en lichtere (in potlood) kleuren voor de achtergrond;
- Vorm - Door het grote figuur op de voorgrond en de kleiner weergegeven achtergrond onstaat er vormconstrast (groot tegenover klein). Het figuur wordt opgevuld met een patroon van woorden die regelmatig geordend zijn op het grondvlak;
- Compositie - door herhaling van een bepaald(e) (woordpatroon) vorm in de compositie, ontstaat een ritme
Les 3:
Levo:
Kerndoel 37: De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen.
Tussendoel:
Samenleven, waarden en normen - gezelligheid en de behoefte aan saamhorigheid
Kerndoel 38: De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.
Tussendoel:
Sociale en culturele invloeden - culturele verschillen, overeenkomsten, kenmerken en uitingen
Muziek:
Kerndoel 54: De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.
Tussendoel:
Muziek maken:
- klankbeelden ontwerpen en spelen van betekenisvolle situaties met stiltemomenten en een bepaalde ontwikkeling
- speelstukjes ontwerpen en spelen met vormprincipes
Kerndoel 56: De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
Tussendoel:
Rituelen en gebruiken:
- Gewoonten en gebruiken (bijv. bij feesten, familiegebeurtenissen);
- Omgangsvormen vroeger en nu
Voor deze les levensbeschouwing houd ik de drie beroepsrollen van de leerkracht aan (De Schepper, 2017):
1. Begeleider - Ik kijk en luister aandachtig naar de vragen en manier van denken van de leerlingen, kies inhouden en werkvormen die de leerlingen boeien en begeleidt ze als groep en individueel bij hun werk;
2. Deskundige - Ik heb geschikte lessen ontworpen met belangrijke inhoud, afgestemd op het niveau van de leerlingen en geef bijkomende informatie waar dat nodig is;
3. Gesprekspartner - Ik ga het gesprek aan met de leerlingen en heb respect voor hun mening. Ik daag ze uit om hun mening te geven, met andere leerlingen in dialoog te gaan en zal op bescheiden wijze op gepaste momenten mijn eigen mening geven om mijn betrokkenheid te tonen.
De basisvaardigheden van van het vak levensbeschouwing (De Schepper, 2017) die in deze les terugkomen zijn:
- Waarnemen - De leerlingen lezen de verschillende teksten over saamhorigheid en bekijken de videofragmenten;
- Tradities hanteren - De leerlingen zien, en krijgen uitleg over tradities uit verschillende landen die de saamhorigheid verhogen;
- Redeneren - De leerlingen worden uitgedaagd hun mening te geven en met elkaar in discussie te gaan;
- Communiceren - De leerlingen praten met mij en met elkaar over wat ze van de tradities vinden;
- Handelen - De leerlingen maken in groepjes beslissingen over de tekst van hun welkomshaka en de body sounds die ze erbij willen gebruiken en studeren deze in;
- Verbondenheid beleven - Gedurende het doen van de opdracht zullen de leerlingen zich verbonden voelen met de leden van hun groepje omdat ze een gezamenlijk doel nastreven.
Wanneer leerlingen op de basisschool goed muziekonderwijs krijgen en zich goed kunnen ontwikkelen, functioneren ze later veel beter. Muziek stimuleert bepaalde hersenfuncties die je vaak nodig hebt in het dagelijks leven. Volgens recent neurologisch onderzoek is een breed en gevarieerd onderwijsaanbod noodzakelijk. Hersenen hebben uitdaging nodig. Wanneer er alleen taal en rekenen wordt gegeven, is dit mogelijk niet genoeg om de hersenen te prikkelen en zich te laten ontwikkelen. Wanneer het onderwijs gestructureerd muziek aanbiedt aan de leerlingen, worden ze uitgedaagd en gestimuleerd door middel van een voor iedereen toegankelijk concept, wat de hersenen stimuleert (Van der Lei, Haverkort & Noordam, 2015).
De leerlingen maken hun eigen welkomshaka. Deze haka maken ze met behulp van bodypercussie. De les is opgebouwd vanuit het KVB-model:
- Klank: Bij klankduur is het ritme en het tempo van belang, bij klankkleur wordt het lichaam gebruikt als instrument;
- Vorm: Vormprincipes - herhaling en of imitatie (dit raad ik ze aan);
- Betekenis: Praktische functie - het is bedoelt om iemand welkom te heten (op school, op de sportclub, in een land... etc.)
In de les komen deze KVB-aspecten terug in de volgende domeinen:
- zingen: de leerlingen schrijven een tekst en zingen (of rappen) dit mee met hun zelfgemaakte bodypercussie;
- luisteren: leerlingen luisteren naar verschillende voorbeelden van bodypercussie en proberen dit uit voor hun eigen project. Ze luisteren naar hoe het klinkt in hun eigen project;
- Muziek maken: de leerlingen maken in groepjes een eigen welkomshaka (bodypercussie) met tekst. Ze gebruiken een bodypercussie die ik ze aan heb geleerd als blauwdruk. Eerst schrijven ze de tekst, daarna bedenken ze welke body sounds ze in gaan zetten met behulp van een aantal instructievideo's;
- Muziek lezen en noteren: de leerlingen noteren hun body sounds door elke body sound een eigen kleur te geven en dit aan te passen in te tekst. Op deze manier maken ze hun eigen 'notenschrift';
- Bewegen op muziek: tijdens de presentatie bewegen de leerlingen mee met de body sounds.
Het arrangement Webquest levensbeschouwing Welkom zijn is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Liesbeth Bronsgeest
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2022-06-01 22:51:22
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
