Deze e-learning gaat over orgaan- en weefseldonatie en is ontwikkeld als onderdeel van de module MZA ( mens, zorg en activiteit). De les is samengesteld door één van de studenten van de deeltijd Lerarenopleiding Gezondheidszorg & Welzijn aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN).
De les is ontwikkeld voor het profiel zorg en welzijn maar kan zeker ook deel uitmaken van lessen maatschappijleer/burgerschapsvorming of levensbeschouwing.
De doelgroep waarvoor deze les ontwikkeld is, bestaat uit derdejaars vmbo kader leerlingen van 14 of 15 jaar oud. Deze pubers hebben een korte concentratieboog en zijn zeer visueel en praktijkgericht ingesteld. De les is daarom ingedeeld in meerdere hoofdstukken met korte, bondige teksten en afwisselende (visuele) opdrachten.
Handleiding docent
Iedereen die 18 is geworden ontvangt van de overheid een brief over donatie. Hierin wordt gevraagd om je keuze m.b.t. orgaan- en weefseldonatie vast te leggen in het donorregister. Het is goed als hier door jongeren van tevoren over nagedacht en gesproken wordt met ouders/verzorgers en/of vrienden.
Deze Wikiwijs is een digitale les die de leerlingen individueel (of in tweetallen) gaan maken.
De doelen van deze les staan omschreven onder het kopje 'leerdoelen'. Het belangrijkste doel is echter bewustwording en bespreekbaar maken van het onderwerp.
De leerling wordt gevraagd de opdracht(en) goed door te lezen en deze vervolgens te gaan maken. Vervolgens klikt hij door naar het volgende hoofdstuk.
De tijd die deze e-learning in beslag zal nemen zal ongeveer 45 minuten zijn.
Handleiding leerlingen
Iedereen die 18 is geworden ontvangt in Nederland van de overheid een brief over donatie. Hierin wordt gevraagd om je keuze over orgaan- en weefseldonatie vast te leggen in het donorregister. Het is goed als je hier van tevoren over nadenkt en hierover praat met je ouders/verzorgers of met je vrienden.
Je gaat deze Wikiwijs zelfstandig of in tweetallen maken. Bij ieder hoofdstuk lees je eerst goed wat je moet doen en gaat dan aan de slag met de opdracht(en). Als je klaar bent met de opdracht(en), ga je door naar het volgende hoofdstuk.
De Wikiwijs zal ongeveer 45 minuten duren.
Veel succes!
Leerdoelen
Na het maken van deze Wikiwijs weet je:
- Wat orgaan- en weefseldonatie is
- Welke organen en weefsels gedoneerd kunnen worden
- Hoe een orgaandonatieprocedure verloopt
- Wat het donorregister is en welke keuzes je daarin kunt vastleggen
Daarnaast hoop ik vooral dat jullie het onderwerp bespreekbaar maken, thuis en/of met je vrienden!
Introductie
Voordat je gaat starten met de theorie en enkele opdrachten, wil ik dat je antwoord geeft op de drie vragen die hieronder gesteld worden.
Zoek via onderstaande link op, welke organen en weefsels je kunt doneren en lees welke functie deze organen en weefsels in je lichaam hebben. Noteer de antwoorden in onderstaande twee vakken.
Op de website scroll je een stukje naar beneden. Je ziet dan een lichaam waarop je 6 organen en 5 weefsels kunt aanklikken.
Als je alle antwoorden hebt genoteerd, controleer je of je antwoorden kloppen. Daarna mag je de site 'Donorwise' afsluiten en werk je verder in Wikiwijs.
Puzzel
Je weet nu welke organen je kunt doneren en wat hun functie is in je lichaam.
Het lukt je vast om de puzzel via onderstaande link te maken!
Als je de puzzel hebt gemaakt, mag je puzzel.org afsluiten en werk je verder in Wikiwijs
De donatieprocedure
Bekijk het onderstaande filmpje en lees daarna de tekst goed door.
Orgaandonatie: hoe gaat dat?
Orgaandonatie kan dus alleen als iemand in het ziekenhuis overlijdt door bijvoorbeeld een hersenbloeding of een zeer ernstig ongeval waardoor iemand hersenschade oploopt. De arts moet vaststellen of iemand hersendood is. Pas dan mag de donatie procedure worden gestart. De beademingsapparatuur zorgt ervoor dat de donor nog zuurstof binnenkrijgt, dat het bloed blijft stromen en het hart blijft kloppen. Als je de beademing stopt, zal de donor overlijden en kun je de organen niet meer gebruiken voor donatie.
Wanneer een arts denkt dat iemand donor zou kunnen zijn, moet hij eerst in het donorregister kijken of deze persoon hierin geregistreerd staat. De arts zal daarna de keuze bespreken met familie. Als er toestemming wordt gegeven voor donatie, worden er verschillende onderzoeken gedaan bij de donor om te kijken of de organen geschikt zijn voor donatie. Dit kan bijvoorbeeld bloedonderzoek zijn, urineonderzoek of röntgenfoto’s. Ook zal de arts in gesprek gaan met familie om te vragen hoe de leefstijl was van de donor en of er bepaalde ziektes in de familie zitten.
Een transplantatie coördinator komt naar het ziekenhuis waar de donor ligt om ervoor te zorgen dat alles goed gaat, niks vergeten wordt en om de familie van de donor te begeleiden. De transplantatie coördinator meldt de donor ook aan in een speciaal systeem: Eurotransplant. Hierin worden alle gegevens van de donor doorgegeven en het systeem bekijkt vervolgens wie de beste ontvanger is. Belangrijk hierbij is dat de medische kenmerken (bijvoorbeeld bloedgroep, leeftijd, lengte en gewicht) van de donor en de ontvanger zoveel mogelijk gelijk zijn.
Een speciaal artsenteam komt naar het ziekenhuis van de donor om de organen uit te nemen. Dit kan soms wel 6 uur duren.
Ondertussen krijgt iemand die al een tijdje op een orgaan aan het wachten is (de ontvanger) een telefoontje met het bericht dat hij zo snel mogelijk naar het ziekenhuis moet komen omdat er een donororgaan beschikbaar is. Dit hoeft niet hetzelfde ziekenhuis te zijn als waar de donor ligt. Een speciale taxi (met zwaailicht), een helikopter of een klein vliegtuig kunnen het donororgaan namelijk snel naar een ander ziekenhuis brengen. Hart en longen kunnen bijvoorbeeld maar 4 uur buiten het lichaam. Binnen deze tijd moeten de organen dus zijn uitgenomen bij de donor en getransplanteerd bij de ontvanger.
Na de donatie ziet het lichaam er altijd netjes uit. De familie kan dus gewoon afscheid nemen van een donor en de donor kan ook gewoon begraven of gecremeerd worden.
Het donorregister
Zoals in het filmje al werd verteld, moet een arts altijd het donorregister raadplegen wanneer hij denkt dat iemand donor zou kunnen zijn.
In het donorregister kun je vastleggen wat jouw keuze is over orgaan- en weefseldonatie.
Er zijn vier mogelijkheden:
Ja, ik wil donor worden
Nee, ik wil geen donor worden
Mijn partner of familie beslist
Ik wijs 1 persoon aan die beslist
Deze keuze kun je vastleggen vanaf je twaalfde jaar maar in het jaar dat je achtien bent geworden krijg je hier een officiële brief over. De minister vraagt je dan of je je keuze in het donorregister wil vastleggen. Doe je dit niet, krijg je een tweede brief met dezelfde vraag. Wanneer je daarna je keuze nog niet vastlegt, wordt je automatisch geregistreerd met: Ja, ik wil donor worden.
Registratie zorgt ervoor dat jouw familie op een moeilijk moment niet hoeft te beslissen. Jij hebt je keuze immers zelf al gemaakt! Het is goed om dit samen te bespreken. In het donorregister kun je ook vastleggen welke organen of weefsels je niet wilt doneren.
Wil je hier meer over weten? Klik dan op de link hieronder.
Wanneer je zelf nog moeilijke of andere woorden tegenkomt die je niet begrijpt, zoek ze dan op!
Tot slot
Je bent klaar met het doorlopen van deze Wikiwijs. Hopelijk weet je nu meer over orgaan- en weefseldonatie en het donorregister en ga je het onderwerp thuis of met vrienden bespreken.
Wanneer je meer informatie wil of als je nog vragen hebt over orgaan- en weefseldonatie, zoek deze dan op (bijvoorbeeld op donorwise.nl) of stel ze aan je docent.
Het arrangement E-learning Orgaan- en weefseldonatie is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Wendy de Beer
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-12-22 18:38:00
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze Wikiwijs is een digitale les over orgaan- en weefseldonatie.
De doelen van deze les staan omschreven onder het kopje 'leerdoelen'. Het belangrijkste doel is bewustwording en bespreekbaar maken van het onderwerp.
De les is ontwikkeld voor het profiel zorg en welzijn maar kan zeker ook deel uitmaken van lessen maatschappijleer/burgerschapsvorming of levensbeschouwing.
Leerniveau
VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
Leerinhoud en doelen
Zorg en welzijn breed;
Maatschappijleer;
Cultuur, levensbeschouwing en identiteit;
Deze Wikiwijs is een digitale les over orgaan- en weefseldonatie.
De doelen van deze les staan omschreven onder het kopje 'leerdoelen'. Het belangrijkste doel is bewustwording en bespreekbaar maken van het onderwerp.
De les is ontwikkeld voor het profiel zorg en welzijn maar kan zeker ook deel uitmaken van lessen maatschappijleer/burgerschapsvorming of levensbeschouwing.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Vragen over donatie
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
