Bloedsomloop
Afbeelding Bloedsomloop
Bloedsomloop-----Vitale----Functies-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De Aorta is het belangrijkste bloedvat in het lichaam. Deze is zuurstof rijk en loopt vanuit de linkerkamer van het hart via de aortaboog naar boven. Op het hoogste punt van de boog zitten de vertakkingen naar de slagaders van de armen en het hoofd.
In het deel van de aorta dat naar beneden loopt, zitten ook vertakkingen naar alle mogelijke organen!
-In de borst --> slokdarm, Luchtpijp
-In de buik --> Organen in buik (Darmen bijv.)
In de bekken splitst de aorta zich in de linker en de rechter bekkenslagader. Deze voorzien de benen van bloed.
De aders verzorgen hetzelfde systeem maar dan in de omgekeerde richting en zuurstof arm.
De Aders komen samen in twee hoofdaders. De bovenste holle ader (vena cava superior) en de onderste holle ader (vena cava inferior).
Onderste holle ader --> benen, bekken en de buikorganen
Bovenste holle ader --> armen, het hoofd, de hals en de borstorganen
Het bloed uit beide holle aders komt in rechterboezem --> Vanuit rechterboezem bloed in --> Rechterkamer --> Iedere hartslag wordt vervolgens via de longslagaders --> longen in gepompt. Hier geeft het bloed kooldioxide af en neemt het zuurstof op.
Via de longaders stroomt dit zuurstofrijke bloed direct naar het hart. linkerboezem binnen en na een enkele hartslag begint het weer aan de tocht door het lichaam.
Bijsluiter: Kijk Afbeelding Bloedsomloop
Bronvermelding: Pers. Basiszorg Module 8 1.3
Hartslag
----Hartslag-----Vitale--Functies-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het Observeren van de hartslag is een regelmatige taak als verpleegkundige. Afhankelijk van de lichamelijke toestand van de zorgvrager controleer de hartslag twee-maal of meerdere keren per dag. Speciale redenen voor regelmatige controle zijn:
|Een hartafwijking|
|Een aandoening aan de hersenen|
|Het gebruik van bepaalde medicijnen|
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De hartslag kun je voelen en meten aan de volgende slagaders:
Slaapslagader (arteria temporalis)
Halsslagader (arteria carotis)
Polsslagader (arteria radialis)
Liesslagader (arteria arteria femoralis)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Let bij het controleren van de hartslag op de volgende observatiepunten:
Frequentie
Ritme
Gelijkmatigheid
Spanning en volume
De Hartfrequentie is bij pasgeboren: 120 tot 140 slagen per minuut.
Bij kinderen : De frequentie hangt sterk af van de leeftijd, maar is hoger dan bij volwassenen.
Bij volwassenen 60 tot 90 slagen per minuut.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Er kan sprake zijn van een verhoogde of een verlaagde hartfrequentie. Een vehoogde hartfrequentie (tachycardie) kan voorkomen bij
Emoties
Koorts (bij een temperatuurstijging van 1'C neemt de hartfrequentie met acht tot twaalf slagen toe)
Bloedingen
Hartafwijkingen
Bepaald medicijngebruik
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Een verlaagde hartfrequentie (bradycardie) kan voorkomen:
Bij conditieverbetering
Tijdens de slaap
Bij braken
Bij hersenaandoeningen
Bij hartafwijkingen
Na bepaald medicijngebruik
In een later stadium van shock
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bij gezonde mensen ritme = Regelmatig gelijke tussenpozen.
Bij Stoornis = Onregelmatig (komt nogal eens voor bij kinderen en jonge mensen)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Als de hartslagen regelmatig en even krachtig voelbaar zijn, spreek je van een regelmatige hartslag. Bij Hartafwijkingen kunnen de slagen ongelijkmatig zijn, niet elke slag is dan even krachtig.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bij het controleren van spanning en volume worden de volgende termen gebruikt 'goed voelbare hartslag' (drukpols) en 'weke hartslag'. een drukpols is een hartslag die zeer hard aanvoelt en een weke pols kan wijzen op een lage bloeddruk (tensie)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bloeddruk
----Bloeddruk----Vitale--Functies----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Het stromende bloed oefent druk uit op de bloedvaten. Deze druk is niet in alle bloedvaten even hoog
Ademhaling
----Ademhalingsstelsel----Vitale--Functies---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De ademhaling is het afwisselend inademen en uitademen. Bij inademing door de neus of mond komt de lucht voa de keelholte, het strottenhoofd, de luchtpijp en de luchtpijptakken terecht in de longblaasjes. daar neemt het bloed zuurstof uit de lucht op.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Bij de uitademing wordt er kooldioxide (koolzuur, een afvalproduct van de celstofwisseling) aan de omgeving afgestaan.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De Neus
Het kleverige slijmvlies en de haartjes in de neus zuiveren de ingeademde lucht.
Niezen is een reflex. Deze reflex ontstaat als reactie op een irritatie van de bovenste luchtwegen: De Neus en De Keel.
Het slijmvlies heeft veel bloedvaten en daardoor ook een hogere temperatuur. Het slijmvlies verwarmt de langsstromende lucht. Daarnaast zuivert het de lucht van stof en bacterieën daarbij houden de fijne haartjes in de neus de grotere stofdeeltjes tegen.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Keelholte en Strottenhoofd.
Het voedsel dat je eet en de lucht die je inademt gaan allebij langs de keelholte (pharynx) de keelholte splitst zich aan de onderkant in 2 takken: de slokdarm onderdeel spijsverteringskanaal en het strottenhoofd (larynx), waar de ingeademde lucht doorheen gaat.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Luchtpijp en Luchtpijptakken
De luchtpijp (trachea) is een (11 centimeter) lange buis opgebouwd uit hoefijzervormige kraakbeenringen. Deze ringen voorkomen dat de luchtpijp dichtslaat of wordt afgekneld. De luchtpijp is binnen bedekt met slijmvlies met veel trilhaartjes.
Temperatuur
----------Vitale--Functies----Temperatuur------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
De lichaamstemperatuur kun je op verschillende plaatsen opnemen. De meeste plaatsen zijn goed afsluitbaar en de bloedvaten lopen er net onder het lichaamsoppervlak:
In het rectum (rectaal)
onder de oksel (axillair)
in de mond (oraal)
in de lies (femoraal)
in het oor (intra-auraal of tympanisch)
via het voorhoofd of de slaap
Goede Temperatuur (36,5 en 37,5)
Koorts is 38 C of hoger
37,5 C tot 38 C is verhoging
Onder temperatuur is lager dan 36,5
Orale meting is 0,3 lager
Femorale meting 0,5 lager
Axillaire meting 0,5 lager
Via Intra-auraal Koorts pas 38,5
Slaap en Waakritme
------Vitale--Functies----Slaap-en-waakritme----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Slaapbehoefte op verschillende leeftijden
Leeftijd Gemiddeld aantal uren slaap per etmaal
Pasgeborene Tot 18 uur
1-12 Maanden 14-18 uur
1-3 Jaar 12-15 uur
3-5 Jaar 11-13 uur
5-12 Jaar 9-11 uur
Adolescenten 9-10 uur
Volwassenen en Ouderen 7-8 uur
Zwangere vrouwen 8+ uur
Eerste fase: Doezelen
Tweede fase: Lichte slaap
Derde fase: Diepe slaap
Vierde fase: Diepste slaap.
Vijfde fase: Remslaap
Bronvermelding: Pers. basiszorg module 8
