Levenscyclus van de mens

Levenscyclus van de mens

Voorwoord
1. Inleiding embryogenese: een samenspel tussen cellen en eiwitten
  • 1.1 Differentiële genexpressie ligt ten grondslag aan celdifferentiatie
  • 1.2 Inductie en paracriene factoren: van celsignalering naar
  • 1.3 Paracriene factoren
  • 1.4 Concentratiegradiënt
  • 1.5 Vier grote families van paracriene factoren
  • Literatuur
2. Gametogenese
  • 2.1 Man - Productie van gameten: spermatogenese
  • 2.2 Vrouw - Productie van gameten: oögenese
  • Literatuur
3. Bevruchting en implantatie
  • 3.1 Bevruchting
  • 3.2 Morula
  • 3.3 Blastula
  • 3.4 Implantatie
  • Literatuur
4. De tweede ontwikkelingsweek: trofoblast en embryoblast
  • 4.1 Cytotrofoblasten en syncytiotrofoblasten
  • 4.2 Amnionholte
  • 4.3 Dooierzak
  • 4.4 Chorionholte
  • Literatuur
5. De derde ontwikkelingsweek: gastrulatie
  • 5.1 Migratie van epiblast cellen door de primitiefgroeve en
  • 5.2 Specificatie van de drie kiemlagen
  • 5.3 Bepaling van de drie lichaamsassen
  • Literatuur
6. De vierde tot achtste ontwikkelingsweek:
  • 6.1 Embryonale krommingen
  • 6.2 Differentiatie van het mesoderm: het paraxiale mesoderm
  • 6.3 Differentiatie van het mesoderm: het intermediaire mesoderm
  • 6.4 Differentiatie van het mesoderm: het laterale mesoderm
  • 6.5 Differentiatie van het ectoderm:
  • 6.6 Differentiatie van het endoderm:
  • Literatuur
7. Foetale groei
  • 7.1 Lichamelijke groei en ontwikkeling tot aan de geboorte
  • 7.2 Ontwikkeling en functie van de placenta
  • 7.3 Vruchtwater
  • Literatuur
8. Ontwikkeling van vitale organen
  • 8.1 Longen
  • 8.2 Circulatie
  • 8.3 Nieren
  • 8.4 Centraal zenuwstelsel
  • Literatuur
9. Geboorte
  • 9.1 Verloskundige zorg
  • 9.2 Partus
  • 9.3 De oorsprong van weeënactiviteit
  • 9.4 Het baringskanaal
  • 9.5 Ontsluiting van de cervix
  • 9.6 Uitdrijving van de foetus
  • 9.7 Inwendige spildraai
  • 9.8 Uitwendige spildraai
  • 9.9 Nageboorte
  • Literatuur
10. Postnatale adaptatie
  • 10.1 Maat voor vitaliteit
  • 10.2 Veranderingen in bloedgaswisseling
  • 10.3 Veranderingen in circulatie
  • 10.4 Verandering in energiehuishouding
  • 10.5 Verandering in stofwisseling
  • Literatuur
11. Vroeggeboorte
  • 11.1 Longen
  • 11.2 Hersenen
  • 11.3 Gevolgen van vroeggeboorte
  • Literatuur
12. Groei en ontwikkeling van het kind
  • 12.1 Zuigelingenperiode
  • 12.2 Peuterperiode
  • 12.3 Periode van het schoolkind
  • Literatuur
13. De ontwikkeling van het immuunsysteem
  • 13.1 De ontwikkeling van het aangeboren en adaptieve
  • 13.2 Vaccinaties
  • 13.3 De secundaire immuunrespons en rhesusantagonisme
  • 13.4 De invloed van infecties op de ontwikkeling van het
  • 13.5 De rol van het immuunsysteem in de zwangerschap
  • Literatuur
14. Ontwikkeling van de geslachtsorganen
  • 14.1 Ontwikkeling van de gonaden
  • 14.2 Ontwikkeling van de inwendige genitalia
  • 14.3 Ontwikkeling van de uitwendige genitalia
  • Literatuur
15. Puberteit
  • 15.1 Geslachtelijke ontwikkeling
  • 15.2 Geslachtelijke rijpingsstadia
  • 15.3 Hormonale regulatie van de puberteit
  • 15.4 Groeispurt
  • 15.5 Wijzigingen in lichaamssamenstelling
  • 15.6 Gedrag
  • Literatuur
16. Gezondheid van kinderen in Nederland
  • 16.1 Infectieziekten
  • 16.2 Levensbedreigende aandoeningen in de eenentwintigste eeuw
  • 16.2.1 Medisch-biologische factoren
  • 16.2.2 Sociale omgeving
  • 16.2.3 Fysieke milieu
  • 16.2.4 Leefwijze
  • 16.2.5 Zorgvoorzieningen
  • Literatuur
17. Gezondheid van kinderen wereldwijd
  • 17.1 Kindersterfte
  • 17.2 Infectieziekten
  • 17.3 Voeding
  • 17.4 Ontwikkeling
  • 17.5 Gezondheid van adolescenten
  • Literatuur
18. Oorsprong van chronische ziekten in het vroege leven
  • 18.1 Aanpassingsmechanismen die ten grondslag (kunnen) liggen
  • 18.2 Plasticiteit van de ontwikkeling
  • 18.3 Adaptieve responsen tijdens de ontwikkeling
  • 18.3 Predictieve, adaptieve respons (PAR)
  • Literatuur
19. Mechanismen van veroudering
  • 19.1 Telomeren
  • 19.2 Stamcellen zorgen voor vernieuwing van weefsels
  • 19.3 Tumor suppressor genen stoppen de celdeling bij DNA schade
  • 19.4 Oxidatieve stress beschadigt de cel
  • 19.5 Proteasomen
  • 19.6 Ontsteking
  • 19.7 Epigenetische veranderingen
  • Literatuur
20. Atherosclerose en diabetes mellitus
  • 20.1 Atherosclerose
  • 20.2 Diabetes mellitus
  • Literatuur
21. Dementie
  • 21.1 Vormen van dementie
  • 21.2 Epidemiologie van dementie
  • 21.3 Diagnostie van dementie
  • Literatuur
Appendix
  • Anatomische vlakken en termen
Colofon
  • PDF
  • E-book
  • Voor elektronische leeromgeving
  • Kopieer arrangement

Voorwoord

Dit is het eerste studieboek waarin de ontwikkeling en gezondheid tijdens de ‘cyclus van het menselijk leven’ worden beschreven. Cyclus suggereert dat het leven niet eindig is. Echter, het leven kent een begin (de conceptie) en een einde (de dood). Tussen deze twee gebeurtenissen kan, indien de geslachtsrijpe leeftijd bereikt wordt, een nieuw leven gecreëerd worden, waarmee een nieuwe cyclus gestart wordt. In dit studieboek staat de normale (gezonde) ontwikkeling van de mens centraal, maar het besteedt ook aandacht aan bedreigingen van de gezondheid die kunnen resulteren in ziekte. Het begint met de gameto- en embryogenese en eindigt met veel voorkomende ouderdomsziekten zoals kanker en dementie.

Dit studieboek is bedoeld voor universitaire bachelorstudenten (bio)medische wetenschappen en gezondheidswetenschappen. De ervaring leert dat beginnende bachelorstudenten het veelal moeilijk vinden om zich de biomedische nomenclatuur eigen te maken, met name uit Engelstalige leerboeken. Daarom is dit studieboek in het Nederlands geschreven.

Levenscyclus van de mens is de vrucht van jarenlang college geven. De meeste illustraties zijn speciaal voor dit boek gemaakt. Deze zesde editie is de eerste digitale uitgave van dit boek. We vinden de tijd rijp om over te stappen van papier naar online. Zoals bij iedere nieuwe uitgave zijn we veel dank verschuldigd aan iedereen die commentaar heeft gegeven op deze en de voorgaande edities. Zonder de hulp van studenten, docenten, onderzoekers zou de huidige druk er niet zo uitgezien hebben als nu.

Het boek is in 2012 samengesteld door Prof. dr. Margot van Eck van der Sluijs-van de Bor, kinderarts, oud-opleidingsdirecteur Gezondheid en Leven en voormalig hoofd van de sectie Gezondheid en Leven van de faculteit der Aard- en Levenswetenschappen van de Vrije Universiteit in Amsterdam en dr. Brechje de Gier, voormalig docent van de sectie Gezondheid en Leven. Daarnaast zijn bij de zesde editie dr. Madeleine Brouns, dr. Eva Sugeng, dr. Esther Molenaar en dr. Merel Burgering betrokken.

 

De redactie
Margot van Eck van der Sluijs-van de Bor, Madeleine Brouns, Eva Sugeng, Esther Molenaar en Merel Burgering

Colofon

Gemaakt met Wikiwijs Maken Het arrangement Levenscyclus van de mens is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
Levenscyclus van de mens
Laatst gewijzigd
2022-04-26 16:20:30
Licentie
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur en 0 minuten

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

Levenscyclus van de mens. (z.d.). Appendix
https://maken.wikiwijs.nl/178850/Appendix
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 1 - Inleiding embryogenese: een samenspel tussen cellen en eiwitten
https://maken.wikiwijs.nl/174140/Hoofdstuk_1___Inleiding_embryogenese__een_samenspel_tussen_cellen_en_eiwitten
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 10 - Postnatale adaptatie
https://maken.wikiwijs.nl/178802/Hoofdstuk_10___Postnatale_adaptatie
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 11 - Vroeggeboorte
https://maken.wikiwijs.nl/178803/Hoofdstuk_11___Vroeggeboorte
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 12 - Groei en ontwikkeling van het kind
https://maken.wikiwijs.nl/179439/Hoofdstuk_12___Groei_en_ontwikkeling_van_het_kind
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 13 - De ontwikkeling van het immuunsysteem
https://maken.wikiwijs.nl/179742/Hoofdstuk_13___De_ontwikkeling_van_het_immuunsysteem
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 14 - Ontwikkeling van de geslachtsorganen
https://maken.wikiwijs.nl/179788/Hoofdstuk_14___Ontwikkeling_van_de_geslachtsorganen
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 15 - Puberteit
https://maken.wikiwijs.nl/180266/Hoofdstuk_15___Puberteit
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 16 - Gezondheid van kinderen in Nederland
https://maken.wikiwijs.nl/180635/Hoofdstuk_16___Gezondheid_van_kinderen_in_Nederland
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 17 - Gezondheid van kinderen wereldwijd
https://maken.wikiwijs.nl/180636/Hoofdstuk_17___Gezondheid_van_kinderen_wereldwijd
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 18 - Oorsprong van chronische ziekten in het vroege leven
https://maken.wikiwijs.nl/181804/Hoofdstuk_18___Oorsprong_van_chronische_ziekten_in_het_vroege_leven
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 19 - Mechanismen van veroudering
https://maken.wikiwijs.nl/182263/Hoofdstuk_19___Mechanismen_van_veroudering
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 2 - Gametogenese
https://maken.wikiwijs.nl/174142/Hoofdstuk_2___Gametogenese
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 20 - Atherosclerose en diabetes mellitus
https://maken.wikiwijs.nl/181932/Hoofdstuk_20___Atherosclerose_en_diabetes_mellitus
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 21 - Dementie
https://maken.wikiwijs.nl/180640/Hoofdstuk_21___Dementie
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 3 - Bevruchting en implantatie
https://maken.wikiwijs.nl/174143/Hoofdstuk_3___Bevruchting_en_implantatie
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 4 - De tweede ontwikkelingsweek: trofoblast en embryoblast
https://maken.wikiwijs.nl/174144/Hoofdstuk_4___De_tweede_ontwikkelingsweek__trofoblast_en_embryoblast
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 5 - De derde ontwikkelingsweek: gastrulatie
https://maken.wikiwijs.nl/174145/Hoofdstuk_5___De_derde_ontwikkelingsweek__gastrulatie
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 6 - De vierde tot achtste ontwikkelingsweek: differentiatie van de drie kiemlagen
https://maken.wikiwijs.nl/174146/Hoofdstuk_6___De_vierde_tot_achtste_ontwikkelingsweek__differentiatie_van_de_drie_kiemlagen
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 7 - Foetale groei
https://maken.wikiwijs.nl/174147/Hoofdstuk_7___Foetale_groei
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 8 - Ontwikkeling van vitale organen
https://maken.wikiwijs.nl/176481/Hoofdstuk_8___Ontwikkeling_van_vitale_organen
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Hoofdstuk 9 - Geboorte
https://maken.wikiwijs.nl/178373/Hoofdstuk_9___Geboorte
Levenscyclus van de mens. (z.d.). Voorwoord
https://maken.wikiwijs.nl/180131/Voorwoord
Levenscyclus van de mens
nl
Levenscyclus van de mens
2022-04-26 16:20:30
leerling/student
PT4H


Gemaakt met wikiwijs-logo
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Cookies
  • CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie