16. Gezondheid van kinderen in Nederland
Auteur: prof. dr. Margot van Eck van der Sluijs-van de Bor
De meeste kinderen in Nederland groeien gezond op. Goede preventieve zorg, een hoog welvaartsniveau en goede toegang tot medische voorzieningen spelen hierbij een belangrijke rol. Toch worden er jaarlijks kinderen ziek, soms zelfs levensbedreigend. In dit hoofdstuk worden de factoren besproken die van invloed zijn op het ziek worden van kinderen in ons land.
Wanneer wordt gesproken over bedreigingen voor de gezondheid, betreft dit enerzijds de kans op ziek worden, anderzijds de kans om aan de ziekte te overlijden. Om historische ontwikkelingen of de invloed van medische interventies goed te kunnen vergelijken, is het noodzakelijk een paar begrippen nader te definiëren.
- Perinatale sterfte: Doodgeborenen met een zwangerschapsduur vanaf 24 weken én overleden kinderen, na een zwangerschapsduur van tenminste 22 weken en/of, indien zwangerschapsduur onbekend is, een geboortegewicht van 500 gram, in de eerste week na de geboorte per 1000 levend en doodgeborenen.
- Neonatale sterfte: Sterfte na de geboorte na een zwangerschapsduur van ten minste 22 weken en/of, indien zwangerschapsduur onbekend is, een geboortegewicht van 500 gram in de eerste 28 levensdagen per 1000 levend geborenen.
- Zuigelingensterfte: Sterfte in het eerste levensjaar per 1000 levend geborenen.
Historie
De sterfte op de kinderleeftijd is in de laatste twee eeuwen enorm gereduceerd. Aan het begin van de negentiende eeuw betrof de zuigelingensterfte in Nederland ongeveer 20%. In de daarop volgende decennia bleef deze sterfte stabiel. Pas aan het einde van de negentiende eeuw begon deze te dalen (figuur 16.1). De zuigelingensterfte in Nederland is inmiddels gedaald tot ongeveer 0,4% in 2019. De laatste daling van de zuigelingensterfte (na 2000) is te verklaren aan de hand van een aantal factoren, zoals de afname van het aantal tienermoeders, betere prenatale screening en de daling van het aantal meerlingzwangerschappen.
Figuur 16.1 Zuigelingensterfte in Nederland in een historisch perspectief (ontleend aan CBS)
