VWO Scheikunde examen 2021 1e tijdvak met uitlegfilmpjes

VWO Scheikunde examen 2021 1e tijdvak met uitlegfilmpjes

Tenzij anders vermeld, is er sprake van standaardomstandigheden: T = 298 K en p = p0.

‘Groene’ verf?

Om textiel te verven, worden pigmenten gebruikt die slecht in water oplossen. Deze pigmenten zijn apolaire vaste stoffen die zich tijdens het verven hechten aan het oppervlak van de textielvezels. Met een vezel wordt in deze opgave een bundel polymeerketens bedoeld. Omdat het verven plaatsvindt in water, worden emulgatoren gebruikt om de pigmenten te mengen met het water. Na afloop van het verven komen deze milieubelastende emulgatoren in het afvalwater terecht. Het Nederlandse bedrijf DyeCoo heeft een verftechniek ontwikkeld waarbij geen afvalwater vrijkomt. In het proces wordt superkritisch CO2 gebruikt als oplosmiddel. Superkritisch CO2 is CO2 dat bij T = 120 °C is samengeperst tot p = 300 bar. In deze opgave mag je aannemen dat het CO2 zich dan als een vloeistof gedraagt. Het superkritisch CO2 is ook apolair, zodat de pigmenten in superkritisch CO2 oplossen zonder gebruik van emulgatoren.

 

De verftechniek van DyeCoo is vooral geschikt voor het verven van polyester kledingmateriaal. Als het CO2 in contact komt met polyester, zwellen de vezels op. Dit komt doordat de CO2-moleculen tussen de apolaire polymeerketens dringen.
Een gevolg van het opzwellen is dat een sterkere kleuring van polyester kan worden verkregen dan met de op water gebaseerde verfmethode.

Wanneer het polyester enige tijd is behandeld met de pigment-oplossing, wordt het polyester gescheiden van de pigment-oplossing.
Het mengsel van superkritisch CO2 en het overgebleven pigment wordt gescheiden, zodat het pigment kan worden hergebruikt.

Het proces van DyeCoo is met een aantal aanpassingen ook te gebruiken voor katoen. Het katoen wordt dan voorbehandeld met een oplossing van methanol in superkritisch CO2. Hierdoor zwelt het katoen op. Daarna wordt een stroom superkritisch CO2 met een zogeheten reactief pigment doorgeleid.
Een reactief pigment wordt gevormd door een geschikt pigment te laten reageren met dichloortriazine. Het gevormde reactieve pigment reageert vervolgens met het katoen. Deze reactie is hieronder schematisch en onvolledig weergegeven.

De reactie van het reactieve pigment met katoen is een substitutiereactie.
Het O-atoom van een OH-groep van katoen valt als nucleofiel aan op één van de twee C-atomen waaraan een Cl-atoom is gebonden.

Het reactieve pigment wordt in ondermaat toegevoegd ten opzichte van de OH-groepen in het katoen. Wanneer methanol ook tijdens het verven wordt bijgemengd, blijkt dat het percentage pigmentmoleculen dat aan het katoen is gebonden, terugloopt.

uitleg vraag 1 t/m 5

Colofon

Het arrangement VWO Scheikunde examen 2021 1e tijdvak met uitlegfilmpjes is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
Wouter Renkema Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-06-21 08:51:36
Licentie
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

Dick Naafs heeft het arrangement gemaakt met de opgaven en antwoorden. Wouter Renkema heeft de uitlegfilmpjes erbij gezet.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
Het vwo eindexamen 1e tijdvak 2021`is verwerkt in een arrangement. Bij de beantwoording van de vragen is gebruik gemaakt van het correctievoorschrift van de CEVO.
Leerniveau
VWO 6; VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Scheikunde;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
3 uur en 0 minuten
Trefwoorden
aanpak, bespreking, chloropreen, groene verf, ijzerstapeling, marquis-reagens, morfinetest, suikerbatterij, uitleg, video

Bronnen

Bron Type
uitleg vraag 1 t/m 5
https://www.youtube.com/watch?v=9b4RDCqehpI 		Video
uitleg vraag 6 t/m 11
https://www.youtube.com/watch?v=eUGEq6LBQmM 		Video
uitleg vraag 12 t/m 16
https://www.youtube.com/watch?v=VVLp-j2yA4s 		Video
uitleg vraag 17 t/m 19
https://www.youtube.com/watch?v=OT-H588OzI4 		Video
uitleg vraag 20 t/m 23
https://www.youtube.com/watch?v=V3Ja6_eAYuU 		Video

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

Naafs, Dick. (2021).

VWO Scheikunde examen 2021 1e tijdvak

https://maken.wikiwijs.nl/177843/VWO_Scheikunde_examen_2021_1e_tijdvak

close
Colofon
thumb  
gemaakt met Wikiwijs van kennisnet-logo
VWO Scheikunde examen 2021 1e tijdvak met uitlegfilmpjes
open