In deze les ga je kennis maken met de wereld van de Oude Grieken. Volg stap voor stap de Wikiwijs. In de Wikiwijs zul je leesteksten, video's en opdrachten tegenkomen over de Griekse wereld.
De Wikiwijs eindigt met een eindtoets.
Succes!
Door op de pijltjes onder aan de pagina te drukken, kun je naar de volgende (>) of naar de vorige pagina (<) van de WikiWijs.
Uitleg en lesdoelen
Héél goed. Je hebt het pijltje onderaan de pagina weten te vinden: zo ga je dus naar de volgende pagina.
Het is belangrijk dat je de WikiWijs pagina's nauwkeurig doorleest. In de WikiWijs staat namelijk precies uitgelegd wat je moet doen, zodat je de WikiWijs helemaal zelfstandig door kunt gaan.
Lesdoelen
Tijdens deze WikiWijs leer je over vijf onderwerpen. Deze onderwerpen komen ook terug in je eindtoets. Per onderwerp staat uitgelegd wat je moet weten.
Onderwerp 1: Het Griekse landschap
Je kun op de kaart aanwijzen waar Griekenland ligt
Je kunt een omschrijving geven van het Griekse landschap
Onderwerp 2: De Griekse stadstaat
Je kunt in eigen woorden uitleggen wat een Griekse stadstaat is
Je kunt uitleggen waarom Griekse stadstaten zelfstandig bleven
Je kunt onderdelen van een Griekse stadstaat benoemen
Je kunt de begrippen agora en acropolis in eigen woorden uitleggen
Onderwerp 3: Wonen en werken in de stad
Je kunt de begrippen nijverheid en ambacht in eigen woorden uitleggen
Je kunt een voorbeeld geven van een beroep in de nijverheid
Onderwerp 4: Bestuur van de stadstaat
Je kunt de vier bestuursvormen democratie, aristocratie, monarchie en tiranie uitleggen
Onderwerp 1: Griekenland en het landschap
Het landschap
Lesdoel: Je kunt een omschrijving geven van het Griekse landschap
Ben je wel eens naar Griekenland op vakantie geweest? Dan is de volgende informatie misschien niet nieuw voor je. Maar ben je er nog nooit geweest, volgt hieronder een korte uitleg over het Griekse landschap.
Griekenland bestaat uit een vasteland en honderden eilanden. Het landschap is ruig en afwisseld. Vlakke gebieden worden van elkaar gescheiden door steile bergen, heuvels èn water.
Video (Landschap Lesbos)
Lesdoel: Je kunt een omschrijving geven van het Griekse landschap
Bekijk onderstaande video van Lesbos, een Grieks eiland. Dit geeft je een goed beeld van het ruige landschap!
Griekse landschap (Lesbos)
Vraag: Waar ligt Griekenland?
Lesdoel: Je kunt op de kaart van Europa aanwijzen waar Griekenland ligt.
Als je de video hebt bekeken, beantwoord dan de vraag hieronder. Weet jij eigenlijk waar Griekenland ligt? Klik op de juiste plek in de afbeelding.
Onderwerp 2: Griekse stadstaten
Lesdoel: Je kunt in eigen woorden uitleggen wat een Griekse stadstaat is
Op de vlakke gebieden ontstonden op het Griekse vasteland en op de eilanden, kleine dorpjes. Deze dorpjes groeiden in sommige gevallen uit tot steden. Deze steden bestuurden zichzelf en waren dus zelfstandig. Deze steden werden stadstaten genoemd. Stadstaten hadden een eigen regering en een eigen leger.
Voor meer informatie over de zelfstandige stadstaten heb je te keuze om de uitleg te lezen of een kennisclip (video) te bekijken. Als je er voor kiest om de video met uitleg te bekijken, sla dan de leestekst over.
Griekse stadstaat uitleg (tekst)
Lesdoelen:
Je kunt in eigen woorden uitleggen wat een Griekse stadstaat is
Je kunt uitleggen waarom Griekse stadstaten zelfstandig bleven
Je kunt onderdelen van een Griekse stadstaat benoemen
Je kunt de begrippen agora en acropolis in eigen woorden uitleggen
De Griekse stadstaat
Het Oude Griekenland had
honderden verschillende
stadstaten.
Als het goed is weet je al wat een staat is. Namelijk een gebied met grenzen dat wordt bestuurd door een regering. Een stadstaat is dus een staat, met de grote van een stad met daaromheen platteland. Eigenlijk een hele kleine staat.
Het oude Griekenland bestond uit heel veel van deze stadstaten. Allemaal aparte staatjes, die soms met elkaar samenwerkten, maar een eigen regering en een eigen leger hadden. Griekenland was dus niet één land, zoals dat nu is!
Het ontstaan van de stadstaat
De eerste Griekse stadstaten ontstonden rond 800 v. Chr toen sommige dorpen uitgroeiden tot steden. Deze steden kregen een eigen regering en een eigen leger en waren dus zelfstandig. Zelfstandig betekent dat een stadstaat niet werd geregeerd door een andere stadstaat.
De stadstaten konden zelfstandig blijven, omdat zij van elkaar waren gescheiden door de hoge bergen, heuvels en natuurlijk het water.
De inrichting van de stadstaat
De acropolis in de stadstaat Athene
waar de beschermgodin Athene
'woonde' en werd vereerd
De meeste stadstaten zagen er ongeveer hetzelfde uit. De meeste waren gebouwd op of tegen een hoge berg of heuvel, de acropolis. De acropolis zorgde voor bescherming tijdens een oorlog of bij gevaar. Op de acropolis werd een tempel gebouwd. Dit was 'het huis' van de beschermgod(in) van de stadstaat. De inwoners vereerde hier de beschermgod(in) en gaven offers in de hoop dat het goed ging met de stadstaat. Naast een acropolis en tempel had iedere stadstaat een agora. Dit was een groot plein waar een markt werd gehouden. Ook kon hier worden gepraat over het bestuur van de stad.
In onderstaande afbeelding zie je nog meer onderdelen van een Griekse stadstaat.
Als je de tekst hebt gelezen, ga je door naar de volgende pagina. Op deze pagina krijg je een video te zien met uitleg over de zojuist gelezen tekst. Deze mag jij overslaan. Klik dus nogmaals door.
Op de pagina waar je dan op uit komt staat een video klaar waarin tussendoor vragen worden gesteld. Hierdoor kun jij jezelf checken of je de uitleg hebt begrepen.
Griekse stadstaat uitleg (video)
Lesdoelen:
Je kunt in eigen woorden uitleggen wat een Griekse stadstaat is
Je kunt uitleggen waarom Griekse stadstaten zelfstandig bleven
Je kunt onderdelen van een Griekse stadstaat benoemen
Je kunt de begrippen agora en acropolis in eigen woorden uitleggen
Je hebt er voor gekozen om de uitleg over de Griekse stadstaat te volgen doormiddel van een video. De video duurt minder dan tien minuten. Veel kijkplezier!
Uitleg Griekse stadstaat
Als je de video hebt bekeken, ga je door naar de volgende pagina. Op de pagina waar je op uit komt staat een video klaar waarin tussendoor vragen worden gesteld. Hierdoor kun jij jezelf checken of je de uitleg hebt begrepen.
Video met vragen
Je hebt nu meer te weten gekomen over de Griekse stadstaat. Bekijk onderstaande video door op de link te klikken. Tijdens de video worden ook vragen gesteld!
Je kunt de begrippen nijverheid en ambacht in eigen woorden uitleggen
Je kunt een voorbeeld geven van een beroep in de nijverheid
De meeste mensen in het Oude Griekenland werkte op het platteland en werden boer. Maar in de steden binnen de Griekse stadstaten was dat anders. Hier gingen mensen allerlei producten maken, dit wordt nijverheid genoemd.
Sommige Grieken werden zo goed in het maken van een bepaald product dat ze daar hun werk van gingen maken. Deze mensen specialiseerde zich in een ambacht en werden ambachtslieden genoemd.
Beantwoord onder aan deze pagina de vraag over Alexander de pottenbakker uit Thebe.
De Grieken maakten hele bijzondere potten en vazen. Hieronder zie je twee voorbeelden. Deze zijn te vinden in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Erg leuk om een keer te bezoeken!
Griekse woning (extra)
In de video hieronder kun je binnenkijken in het huis zoals die van de (rijke) Grieken.
Deze video is extra informatie en geeft je een beeld van een Grieks huis. De video is in het Engels (Nederland ondertiteld).
Onderwerp 4: Bestuur van de stadstaat
Lesdoel: Je kunt de vier bestuursvormen democratie, aristocratie, monarchie en tiranie uitleggen
De verschillende stadstaten waren zelfstandig en hadden een eigen regering. Iedere regering bestuurde de stadstaat op zijn eigen manier. De ene stadstaat had een koning en de andere stadstaat werd geregeerd door een groep mensen. Bij dit onderwerp ga je kijken naar de verschillende bestuursvormen.
Ook hier mag je weer kiezen of je de informatie zelf leest doormiddel van een leestekst of dat je de informatie bekijkt doormiddel van een video.
Griekse bestuursvormen tekst
Zoals je weet hebben stadstaten een zelfstandig bestuur. Elke stadstaat had dan ook een andere bestuursvorm. Hieronder lees je de tekst over de vier belangrijkste: monarchie, aristocratie, tiranie en democratie.
Monarchie
Een monarchie is een (stad)staat met een koning aan het hoofd. Deze koning werd vaak opgevolgd door zijn (oudste) zoon. Tot de 8e eeuw v.C. werden de meeste stadstaten geregeerd door een koning, een monarchie dus.
Aristocratie
Na de 8e eeuw v.C. verloren veel koningen hun macht. Het bestuur van sommige stadstaten werd overgenomen door een kleine groep belangrijke mannen. Zo'n regering van een groep aanzienlijke mensen heet een aristocratie. De stadstaat Sparte werd bijvoorbeeld bestuurd door mannen uit de belangrijkste families.
Tirannie
Soms waren inwoners van een stadstaat het niet eens met het bestuur van de stad. Eén persoon uit de stadstaat greep dan (met geweld) de macht, terwijl hij daar volgens de wet geen recht op had. Een persoon die tegen de wet in, met geweld aan de macht komt wordt een tiran genoemd. Een tiran hoeft niet altijd een slecht persoon te zijn. Sommige tirannen kwamen juist op voor het volk en zorgden ervoor dat het beter ging met de stadstaat.
Democratie
In Athene ontstond in 507 v.C. een nieuwe manier om de stadstaat te besturen. Alle vrije mannen uit Athene, ouder dan 18 jaar, mochten daar stemmen op wetsvoorstellen. Bij iedere nieuw voorstel voor een wet kwamen alle Atheense burgers* bijeen in de volksvergadering*. In een democratie* beslit het volk.
*Een Atheens burger is een vrije man, geboren in Athene, ouder dan 18 jaar. *Een vergadering van Atheense burgers waarin men stemde over een wet. *Het Griekse woord demos betekent volk
Op de Atheense agora kwamen de Atheense
burgers bij elkaar voor de volksvergadering
Griekse bestuursvormen (video)
Lesdoel: Je kunt de vier bestuursvormen democratie, aristocratie, monarchie en tiranie uitleggen
Zoals je weet hebben stadstaten een zelfstandig bestuur. Elke stadstaat had dan ook een andere bestuursvorm. Hieronder bekijk je de video over de vier belangrijkste: monarchie, aristocratie, tiranie en democratie.
Quiz Griekse bestuursvormen
Je gaat een quiz maken over dev verschillende bestuursvormen via de webstie www.socrative.com. Volg de volgende stappen:
- Stap 1: Ga naar www.socrative.com
- Stap 2: Druk op login (rechtsboven)
- Stap 3: Kies 'student log in'
- Stap 4: Bij roomname, vul in: TOL2914
- Stap 5: Vul je naam + achternaam in
- Stap 6: Maak de Quiz
- Stap 7: Wanneer je klaar bent met de Quiz ga je verder naar de Diagnostische Toets in de WikiWijs.
Succes!
Diagnostische toets
Test: Diagnostische toets De Grieken
0%
De toets bestaat uit vijf vragen. Maak de vijf vragen. Wanneer je klaar bent met de toets krijg je je score te zien. Je behoort tot de groep 'ontwikkeling', 'goed' of 'expert'.
Stappenplan 'ontwikkeling' (0-5 punten)
Je hebt nog niet alles goed.
Stap 1: Bekijk je antwoorden en de feedback door op "Bewijs van deelname / Overzicht" te klikken.
Stap 2: Daar zie je welke antwoorden je goed hebt en welk je niet goed hebt.
Stap 3: Lees de feedback bij je niet goede antwoorden.
Stap 4: Lees of bekijk de leerstof in de WikiWijs die hoort bij de vragen die je niet goed had.
Stap 5: Wanneer je de leerstof opnieuw hebt gelezen of bekeken maak je nogmaals de diagnostische toets
Stappenplan 'goed' (6-8 punten)
Je hebt het goed gedaan
Stap 1: Bekijk je antwoorden en de feedback door op "Bewijs van deelname / Overzicht" te klikken.
Stap 2: Daar zie je welke antwoorden je goed hebt en welk je niet goed hebt.
Stap 3: Lees de feedback bij je niet goede antwoorden.
Stap 4: Ga naar de volgende pagina, waar je een extra invulopdracht maakt
Stap 5: Vervolgens volg je extra uitleg over de Atheense democratie
Stap 6: Maak de eindtoets
Stappenplan 'expert' (9-10 punten)
Je hebt het uitstekend gedaan
Stap 1: Bekijk je antwoorden en de feedback door op "Bewijs van deelname / Overzicht" te klikken.
Stap 2: Daar zie je welke antwoorden je goed hebt en welk je niet goed hebt.
Stap 3: Lees de feedback bij je niet goede antwoorden.
Stap 4: Sla de extra invulopdracht over
Stap 5: Volg de extra uitleg over de Atheense democratie
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Geweldig! Je hebt een voldoende gehaald voor de diagnostische toets. Om je extra uit te dagen krijg je extra uitleg over de democratie in Athene. Deze uitleg kun je goed gebruiken bij het maken van de eindtoets. Bekijk de onderstaande video.
Democratie Athene
Maak na het bekijk van de video de onderstaande vraag. Succes!
Eindtoets
Je bent bijna klaar met de WikiWijs! Je hebt vandaag veel geleerd over de Grieken. Laten we kijken of je met al deze kennis een voldoende kunt halen op de eindtoets.
Je cijfer
In totaal krijg je 13 vragen, waarin je in totaal 15 punten kunt behalen.
Om je cijfer voor de eindtoets te kunnen berekenen, heb je de volgende som nodig:
Het arrangement De Griekse Wereld is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Jeroen Tol
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-11-25 11:53:19
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
In deze les gaan leerlingen uit de brugklas van VMBO-tl aan de slag met de wereld van de Oude Grieken. In deze wikiwijs leren leerlingen over de Griekse stadstaat, de landbouw stedelijke samenleving van de Grieken en over nijverheid.
In deze les gaan leerlingen uit de brugklas van VMBO-tl aan de slag met de wereld van de Oude Grieken. In deze wikiwijs leren leerlingen over de Griekse stadstaat, de landbouw stedelijke samenleving van de Grieken en over nijverheid.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Diagnostische toets De Grieken
Invulopdracht
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
