Griekse bestuursvormen tekst

Zoals je weet hebben stadstaten een zelfstandig bestuur. Elke stadstaat had dan ook een andere bestuursvorm. Hieronder lees je de tekst over de vier belangrijkste: monarchie, aristocratie, tiranie en democratie.

Monarchie

Een monarchie is een (stad)staat met een koning aan het hoofd. Deze koning werd vaak opgevolgd door zijn (oudste) zoon. Tot de 8e eeuw v.C. werden de meeste stadstaten geregeerd door een koning, een monarchie dus.

Aristocratie

Na de 8e eeuw v.C. verloren veel koningen hun macht. Het bestuur van sommige stadstaten werd overgenomen door een kleine groep belangrijke mannen. Zo'n regering van een groep aanzienlijke mensen heet een aristocratie. De stadstaat Sparte werd bijvoorbeeld bestuurd door mannen uit de belangrijkste families.

Tirannie

Soms waren inwoners van een stadstaat het niet eens met het bestuur van de stad. Eén persoon uit de stadstaat greep dan (met geweld) de macht, terwijl hij daar volgens de wet geen recht op had. Een persoon die tegen de wet in, met geweld aan de macht komt wordt een tiran genoemd. Een tiran hoeft niet altijd een slecht persoon te zijn. Sommige tirannen kwamen juist op voor het volk en zorgden ervoor dat het beter ging met de stadstaat.

Democratie

In Athene ontstond in 507 v.C. een nieuwe manier om de stadstaat te besturen. Alle vrije mannen uit Athene, ouder dan 18 jaar, mochten daar stemmen op wetsvoorstellen. Bij iedere nieuw voorstel voor een wet kwamen alle Atheense burgers* bijeen in de volksvergadering*. In een democratie* beslit het volk.

*Een Atheens burger is een vrije man, geboren in Athene, ouder dan 18 jaar.
*Een vergadering van Atheense burgers waarin men stemde over een wet.
*Het Griekse woord demos betekent volk

Agora | Historiek
Op de Atheense agora kwamen de Atheense
burgers bij elkaar voor de volksvergadering