Introductie: plastic crisis in de oceaan!
De vriendengroep had graag wat meer geweten over plastic in de oceaan. Germaine vindt de oceaan fantastisch. Ze kijkt veel naar Blue Planet, waar er van alles over de oceaan wordt verteld. Door de documentaires ziet ze dat er veel zeedieren sterven door plastic in de oceaan. Zij wilt dus meer te weten komen over al dat plastic in de oceaan.
Zoals we in de vorige uren gezien hebben bij Sam, komt er veel afval in de beken terecht. Het afval gaat van die beken naar meren, van die meren gaat het naar de rivieren en van de rivieren gaat het naar de zeeën en oceanen. Als er papier of karton in de zeeën of oceanen terecht komen dan zijn ze binnen een halfjaar weg, maar als er plastic in komt blijft het honderden jaren aanwezig in de oceaan. Wij gaan de komende uren aan de slag met het onderwerp: plastic crisis in de oceaan.
Waarom ga je iets leren over plastic?
Het gebruik van plastic is een ontzettend actueel thema in onze maatschappij omdat wij als mensen elke dag veel plastic gebruiken. Met enige regelmaat zie je weer iets in het nieuws over de nadelige effecten van het gebruik van plastic.
Bekijk eerst onderstaande video:
Bron: NDB Biblion. (2017, 4 april). Plasticsoep [Online video]. Geraadpleegd op 12
april 2021 via https://www.youtube.com/watch?v=VnHos3vHN2o
Wat ga je leren?
In dit project ga je samen met Germaine leren over het probleem van plastic afval en ga je op zoek naar mogelijke oplossingen in je directe omgeving. Bij deze subthema's gaan we even stilstaan:
- kunst van plastic;
- plastic in de lichamen van de zeedieren;
- plastic in je eigen boekentas en kamer;
- oceaanvervuiling;
- oorzaken en gevolgen van plastic.
Bij de inleiding van elke nieuwe paragraaf worden de belangrijkste leerdoelen van die paragraaf vermeld.
Hoe ga je dat leren?
De theorie leer je met behulp van deze wikiwijsmodule en het maken van de verwerkingsopdrachten en doe opdrachten. De opdrachten op wikiwijs zelf zijn opdrachten die je voor jezelf invult. We verbeteren deze oefeningen klassikaal in de klas, de volgende les. De taak van oceaanvervuiling en de synthese staan op punten en moet je inleveren via smartschool.
Leerplandoelen:
Mavo
- LPD 16 De leerlingen lichten aan de hand van gebeurtenissen uit de actualiteit toe welke grote uitdagingen er zijn om een duurzame wereld te creëren
- LPD 18 De leerlingen duiden bij een aangereikt voorbeeld kenmerken en ruimtelijke gevolgen van mondialisering aan.
Wiskunde
- LPD 2 De leerlingen geven voorbeelden van toepassingen van wiskunde in andere domeinen.
Kunst van plastic
Elke dag gebruikt Germaine plastic zoals: tasjes, bekers maar ook telefoons, kussens en koelkasten. Ze bevatten allemaal plastic. Plastic is handig en gaat heel lang mee of gaat het soms te lang mee? Bijna al het plastic dat ooit geproduceerd is, bestaat vandaag de dag nog steeds en we maken veel plastic.
Door al het plasticgebruik ontstaat er een enorme berg plastic afval. Dit verzamelt zich in zeeën, waar het in draaikolken bij elkaar blijft in één grote plastic soep. De schatting is dat er 100 miljard kilo plastic afval in onze zeeën en oceanen drijft en daar het ecosysteem aantast, een enorm probleem dus. Onlangs kwam Germaine met de vriendengroep langs dit kunstwerk in Dendermonde. Ze vonden het een goed initiatief om van plastic afval een kunstwerk te maken. Wat vind jij van het kunstwerk?

Rycke, G. D. (sd). Nieuwe Groene Dender bijna klaar: reusachtige walvis uit petflessen geplaatst. HLN, Dendermonde .
Hier kun je zien waarvan dit kunstwerk is gemaakt.
Bron: https://www.hln.be/dendermonde/nieuwe-groene-dender-bijna-klaar-reusachtige-walvis-uit-petflessen-geplaatst~a299ed9a/
Er is plastic aanwezig in de lichamen van de zeedieren
Germaine kwam deze cartoon tegen op het internet, maar wat bedoelen ze hier juist mee? Ga via de KIAM-methode opzoek naar de betekenis van de onderstaande cartoon. Vul de oefening in.

(Kim VRTnws)
Oefening: KIAM-methode
Start
Germaine heeft verschillende artikels gevonden in verband met plastic in zeedieren hun maag. Ze heeft er één voor jullie uitgekozen. De instructie van de oefening en de link van het artikel zien jullie hieronder.
Walvis spoelt aan met 40 kg plastic in zijn maag
Op de Filipijnen is een jonge walvis gestorven met 40 kilogram plastic in zijn maag. Onderzoekers vonden het dier afgelopen weekend. Na een autopsie bleken er tientallen grote en kleine plastic zakken in zijn lichaam te zitten. "Dit is het meeste plastic dat we ooit in een walvis hebben teruggevonden. Het is walgelijk", zeggen de onderzoekers.
Oefening: Walvis spoelt aan met 40 kg plastic in zijn maag.
Start
Lesdoelen bij deze paragraaf:
De leerlingen kunnen:
- Via de KIAM methode de boodschap achter een cartoon ontcijferen.
- In eigen woorden vertellen wat de link is met de actualiteit.
- In eigen woorden vertellen wat de betekenis van de cartoon is.
- Hun eigen mening vormen over de cartoon.
- Het woord autopsie uitleggen.
- De familie aangeven waar de walvisachtigen deel uitmaken.
- Drie voorbeelden geven van wat er allemaal in de walvis zijn maag zat.
- In eigen woorden verwoorden wat de doodsoorzaak van de walvis was.
Oceaanvervuiling
Per jaar komt meer dan 11 miljoen ton plastic afval in zee terecht. Het plastic dat in de zeeën terechtkomt verteert niet. Het valt uit elkaar in steeds kleinere stukjes, die ook giftig kunnen zijn. Door al die kleine deeltjes plastic in het water veranderen de oceanen in een plastic soep. Dat kost miljoenen vissen, vogels, zeeschildpadden, zeehonden, walvissen en dolfijnen hun leven.
Germaine wilt zich nog meer verdiepen in oceaanvervuiling en dan vooral rond afval en het plastic dat hierbij hoort. Hieronder zie je een document staan. Dit is een taak die jullie moeten maken, want deze staat op punten. Jullie mogen deze online of op papier invullen.
Lesdoelen bij deze paragraaf:
De leerlingen kunnen :
- In hun eigen woorden zeeafval uitleggen.
- In hun eigen woorden uitleggen waarom plastic het meeste zeeafval is.
- In hun eigen woorden uitleggen wat plastic soep inhoudt.
- Verwoorden wie de term plastic soep heeft bedacht.
- Uitleggen vanwaar het plasticafval komt.
- Aanduiden waar de grootste plastic soep zich bevindt.
- Drie gevolgen geven van de plastic soep voor de dieren.
- Een gevolg geven van de plastic soep voor de mens.
- Uitleggen wat de hotspots zijn van de plastic soep.
- Verwoorden hoeveel plasticafval zich in de Middellandse Zee bevindt per km².
- Uitleggen wat microplastics is.
- In hun eigen woorden verwoorden wie Boyan Slat is.
- In hun eigen woorden verwoorden welk project Boyan Slat heeft opgestart.
- In hun eigen woorden verwoorden wat het doel is van The Ocean Cleanup.
- Een voorbeeld geven van een product dat uit gerecycleerd plastic zeeafval is gemaakt.
- De vier R’s geven over wat wij kunnen doen om de plasticsoep niet groter te maken.
- Uitleg geven over de vier R’s.
- Uitleggen of we plastic uit de ruimte kunnen zien.
- Uitleggen of we tijdens het eten van mosselen plastic binnen krijgen of niet.
- Een gepaste afbeelding zoeken over dierenleed die wordt veroorzaakt door zeeafval.
- Een organisatie opsommen die het strand in België opruimt.
- Uitleg geven over welke acties deze organisatie uitvoert.
- Een cartoon opzoeken die bij het onderwerp plastic crisis in de oceaan hoort.
- De cartoon interpreteren.
Bron: De plastic soep. (sd). Opgehaald van Puresportswear: https://puresportswear.nl/plastic-soep-een-gigantisch-probleem/
Microplastics zijn overal
b) Vul met behulp van het filmpje het kruiswoordraadsel in. Je vindt het kruiswoordraadsel via de link hieronder terug.
c) Als je het kruiswoordraadsel hebt ingevuld. Neem je een screenshot of foto. Je zet deze dan in de taak van oceaanvervuiling op de laatste pagina.
Kruiswoordraadsel: microplastic is overal!
Lesdoelen bij deze paragraaf:
De leerlingen kunnen:
- Verwoorden tegen wanneer er meer plastic in de zee zal zijn dan zeedieren.
- Verwoorden hoe de kleine plastic deeltjes worden genoemd.
- Uitleggen in welke oceaan de grootste hoop plastic soep ligt.
- Uitleggen hoeveel meter de plastic onder de oceaanoppervlakte zit.
- Verwoorden waar men zeeafval terug vindt in de oceanen en zeeën.
- Verwoorden welk land je drie keer moet nemen om de oppervlakte van de grootste plastic soep te krijgen.
- Uiteggen hoe men het nieuwe ecosysteem rond plastic noemt.
Oorzaken en gevolgen van plastic in de oceaan
Nu we toch al wat meer weten over de vervuiling van de oceaan en hoe dit allemaal gebeurt. Zou Germaine graag weten wat de gevolgen en oorzaken hiervan zijn.
Germaine heeft een paar foto's gevonden waar een gevolg of een oorzaak van al dat plastic in de oceaan opstaan. Jij gaat de woorden gevolg of oorzaak slepen naar de juiste afbeelding. Daarna ga je op drie vragen rond de oorzaken en gevolgen je mening vormen.
Als je meer informatie wilt over de gevolgen en oorzaken druk dan op onderstaande linken:
https://www.zeehondencentrum.nl/centrum/plastic-soep/oorzaken-van-plastic-soep#:~:text=De%20Plastic%20Soep%20wordt%20veroorzaakt,afval%20uiteindelijk%20in%20zee%20terecht.
https://www.zeehondencentrum.nl/centrum/plastic-soep/de-gevolgen-van-plastic-afval-op-dieren
Oefening: Oorzaak of gevolg?
Start
Lesdoelen bij deze paragraaf:
De leerlingen kunnen:
- Vijf voorbeelden geven over de gevolgen van plastic in de oceaan.
- Vier voorbeelden geven over oorzaken van plastic in de oceaan.
- Hun eigen mening vormen over de gevolgen van plastic in de oceaan.
- Hun eigen mening vormen over de oorzaken van plastic in de oceaan.
- In één zin oceaanvervuiling uitleggen.
Rekenoefeningen over de gevolgen van plastic in de oceaan
Germaine heeft online terwijl ze aan het zoeken was achter informatie een poster gevonden. Ze heeft deze poster bekeken en had al een paar bedenkingen. Deze vragen staan in het onderstaand bestand. Los het bestand goed op, je krijgt onderaan het bestand hulpfiches en de poster te zien. Je vult deze oefening op een apart blad in, want deze oefeningen verbeteren we klassikaal in de eerst volgende les.
Lesdoelen bij deze paragraaf:
De leerlingen kunnen:
- Toepassingsvragen oplossen.
- Een deling toepassen via cijferen.
- Een goede antwoordzin verwoorden.
- Afronden op twee decimalen.
Zijn er oplossingen voor het plastic in de oceaan te doen verminderen?
Wat kan de wereld doen aan deze plastic crisis in de oceaan?
Wat kunnen we wereldwijd doen om de plastic crisis in de oceaan te verhelpen?
In de taak van oceaanvervuiling hebben jullie al opgezocht over Boyan Slat. Zijn idee om met een machine met een grote arm afval uit de oceaan te halen, is al iets om wereldwijd de plastic crisis te verminderen. Het is wel nog niet genoeg om al het plastic uit de oceaan te halen maar wat als we nu geen plastic meer produceren? In onderstaande video ga je zien dat een mevrouw een soort oplosbare plastic heeft uitgevonden. Als we wereldwijd deze techniek zouden toepassen, zou het welzijn van de dieren sterk verbeteren.
Bekijk onderstaande filmpje:
How This Woman FIXED PLASTIC
Wat kunnen wij doen aan deze plastic crisis in de oceaan?
Doordat Germaine nu weet wat er allemaal met de zeedieren gebeurt, wilt ze nog zo weinig mogelijk plastic gebruiken. Ze kijkt in haar boekentas en kamer, om te zien wat ze eigenlijk allemaal gebruikt van plastic. Jij gaat zoals Germaine ook kijken wat jijzelf gebruikt van plastic. Vul onderstaand bestand in. Je mag het bestand afdrukken of invullen op word.
Als tweede opdracht zie je een krantenartikel over alternatieven voor plastic. Germaine zou graag minder plastic gebruiken. Hierdoor draagt ze ook een steentje bij aan het verminderen van plastic in de oceaan. Lees het artikel aandachtig en vul drie alternatieven in voor plastic vanuit het artikel. Daarna ga jijzelf op zoek naar twee alternatieven. De volledige uitleg vind je in het document terug.
Dit document ga je afdrukken of opslaan. Je voegt het document in het juiste mapje toe op smartschool.
Lesdoelen bij deze paragraaf:
De leerlingen kunnen:
- Voorwerpen uit hun boekentas sorteren in de categorieën: wegwerpplastic, plastic om te hergebruiken en ander materiaal.
- In hun eigen woorden uitleggen wat ze vinden over hun eigen plasticverbruik.
- Verwoorden hoe ze zelf hun plasticverbruik kunnen verminderen.
- Drie alternatieven geven die het plastic product vervangt.
Synthese
Goed gedaan allemaal, jullie zijn aan het einde gekomen van het thema: plastic crisis in de oceaan. Het enigste dat jullie nog moeten doen is een synthese maken. Germaine zou graag via een filmpje informatie dat jij daarnet hebt opgezocht naar haar vriendegroep sturen.
Jij moet nu uitleg geven over de plastic crisis in de oceaan aan de vriendengroep van Germaine. Leg in je eigen woorden uit wat je allemaal geleerd en gezien hebt bij dit thema. Film jezelf wanneer je de uitleg geeft aan de vriendegroep van Germaine.
Bronnen:
ACHT OPLOSSINGEN TEGEN DE PLASTICSOEP. (2020, augustus 5). Opgehaald van Plastic soep foundation : https://www.plasticsoupfoundation.org/2020/08/acht-oplossingen-tegen-de-plasticsoep/
Biblion, N. (sd). Pasticsoep . Youtube .
Daily, N. (2019, oktober 17). How This Woman FIXED PLASTIC. Opgehaald van youtube : https://youtu.be/1La2T7twXlQ
DE GEVOLGEN VAN PLASTIC SOEP. (sd). Opgehaald van Pieterburen zeehondencentrum : https://www.zeehondencentrum.nl/centrum/plastic-soep/de-gevolgen-van-plastic-afval-op-dieren
De plastic soep. (sd). Opgehaald van Puresportswear: https://puresportswear.nl/plastic-soep-een-gigantisch-probleem/
Depuydt, I. (2019, augustus 16). Bundel oceaanvervuiling - 1e graad . Opgehaald van facebook : https://www.facebook.com/groups/lesidee.secundair/permalink/3118278998212989
Heylen, K. (2019, maart 18). Walvis spoelt aan met 40 kg plastic in zijn maag. Opgehaald van vrt NWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2019/03/18/walvis-spoelt-aan-met-40-kg-plastic-in-zijn-maag/#:~:text=Op%20de%20Filipijnen%20is%20een,kilogram%20plastic%20in%20zijn%20maag.&text=Onderzoekers%20van%20het%20museum%20voerden,dier%2C%20maar%20liefst%2040%20kilogr
Junius, I. (2018, mei 22). Microplastics zijn overal: "Tegen 2050 zal er wellicht meer plastic dan vis in de oceanen zitten". Opgehaald van vrt NWS: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/05/21/microplastics-zijn-overal--hoe-erg-is-de-situatie-voor-mens-en-d/
Mannaert, R. (2021, april 6). Opgehaald van puzzel.org: https://puzzel.org/nl/crossword/play?p=-MYEhqtHrejj7CVhdTTY
NDB Biblion. (2017, 4 april). Plasticsoep [Online video]. Geraadpleegd op 12 april 2021 via https://www.youtube.com/watch?v=VnHos3vHN2o
OORZAKEN VAN PLASTIC SOEP. (sd). Opgehaald van Pieterburen zeehondencentrum: https://www.zeehondencentrum.nl/centrum/plastic-soep/oorzaken-van-plastic-soep#:~:text=De%20Plastic%20Soep%20wordt%20veroorzaakt,afval%20uiteindelijk%20in%20zee%20terecht.
Plasticsoep introductie. (2020, januari 29 ). Opgehaald van Wikiwijs : https://maken.wikiwijs.nl/155685/Plastic_Soep_Project#!page-5751991
Rycke, G. D. (sd). Nieuwe Groene Dender bijna klaar: reusachtige walvis uit petflessen geplaatst. HLN, Dendermonde.
T. Le Bacq. (2018, 29 mei). “Schat, waar ligt mijn metalen oorlepel?” Het Belang van Limburg, p. 17.