CVA staat voor Cerebro Vasculair Accident. Vrij vertaald betekent dit 'een ongeluk in de bloedvaten van de hersenen'. Een beroerte of CVA is een verzamelnaam voor de verschijnselen die herseninfarct en hersenbloeding heten. Het meest kenmerkend aan een beroerte is dat de klachten plotseling optreden.
Er kan bij een beroerte sprake zijn van twee problemen in de hersenen:
- Herseninfarct
Er raakt een bloedvat bijvoorbeeld door een bloedprop verstopt. Daardoor kan er geen bloed meer naar de hersenen.
- Hersenbloeding:
Er barst een bloedvat open. Ook dan krijgt een deel van de hersenen geen of te weinig bloed. Hersencellen beschadigen of sterven af.
CVA
CVA (Cerebro Vasculair Accident)
Wat houdt het ziektebeeld in:
De meest voorkomende oorzaak van hersenletsel is een beroerte. Dit wordt ook wel CVA genoemd: Cerebro Vasculair Accident. Dat betekent: een ongeluk in de bloedvaten van de hersenen. Elk jaar worden in Nederland 43.000 mensen voor de eerste keer door een beroerte getroffen. Dat zijn ongeveer 117 mensen per dag.
CVA heeft twee veel voorkomende vormen: het herseninfarct en de hersenbloeding. Ongeveer 80% van de mensen met een beroerte heeft een herseninfarct, 20% heeft een hersenbloeding.
Bij een herseninfarct is sprake van een verstopping in de bloedvaten door een propje, dichtslibbing of een combinatie daarvan. Als een bloedvat in de hersenen lekt of is geknapt, wordt dat een hersenbloeding genoemd.
Oorzaak van de aandoening:
Zowel bij een herseninfarct als bij een hersenbloeding stroomt er te weinig bloed naar een deel van de hersenen. Daardoor krijgt een gedeelte van de hersenen te weinig zuurstof en hierdoor sterven de hersencellen op die plaats af. In de hersenen liggen allerlei gebieden met verschillende functies. Wanneer er hersencellen afsterven in een bepaald gebied, wordt de functie van dat gebied verstoord. Hoe erg de gevolgen hiervan zijn, hangt o.a. af van de ernst van de verwonding en de plaats daarvan in de hersenen.
Een CVA is te herkennen aan acute verschijnselen, zoals verlammingen in één helft (links of rechts) van het lichaam . Ook plotselinge taalproblemen, zoals langzamer of moeizamer spreken, zijn een aanwijzing voor een CVA.
Een CVA of beroerte kan veel oorzaken hebben: een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte, suikerziekte (Diabetes) , overgewicht, hartritmestoornissen, onvoldoende lichaamsbeweging of roken. Verder zijn er erfelijke factoren die een CVA-risico opleveren.
Verloop van de aandoening:
Bij een herseninfarct kan binnen 4,5 uur na de eerste symptomen een bloedverdunnend medicijn worden toegediend dat het bloedstolsel oplost. Deze behandeling heet trombolyse. In sommige gevallen kan tot zes uur na de eerste symptomen ook een katheter via een bloedvat in de lies worden ingebracht om het stolsel te verwijderen. Een enkele keer kunnen deze behandelingen ook in een later stadium worden uitgevoerd.
Bij een hersenbloeding kunnen medicijnen helpen om de bloedstolling te optimaliseren. Als de bloeding niet vanzelf stopt, is er soms een operatie nodig om de bloeding te verwijderen en daarmee de druk in de hersenen te verminderen.
Het is belangrijk dat de revalidatie zo snel mogelijk op gang komt. Vaak al in het ziekenhuis. Zijn er blijvende beperkingen, dan kan de (revalidatie)arts samen met degene die een beroerte heeft gehad, op zoek naar mogelijkheden om met de gevolgen om te gaan. Men kan een verwijzing vragen via de behandelend arts in het ziekenhuis.
Fysiotherapeuten en ergotherapeuten helpen bij de revalidatie van bewegingsfuncties en alledaagse handelingen. Als iemand spraak- taal- en slikproblemen ervaart, kan de hulp worden gevraagd van een logopedist. Bij geheugen- aandachts- of gedragsstoornissen kan een psycholoog helpen om hier mee om te gaan.
Soms komen de klachten pas later aan het licht, wanneer er thuis of op het werk weer een beroep op iemand wordt gedaan. Denk aan voor de buitenwereld onzichtbare gevolgen zoals vermoeidheid, moeite met plannen, overprikkeling of geheugenproblemen. Men kan dan alsnog bij de huisarts vragen naar de mogelijkheden voor neuropsychologische (cognitieve) revalidatie.
Als een patiënt na een beroerte niet meer is wie hij was – lichamelijk en/of geestelijk – kan dat veel invloed hebben op sociale relaties en zorgen voor spanningen in de omgeving. Voor partners en familie kan het uiteindelijk net zo moeilijk zijn om met de gevolgen van een beroerte om te gaan als voor de patiënt zelf.
Herken de signalen van een beroerte
Wist je dat het herkennen van de signalen van een beroerte van levensbelang is? Hoe sneller je een beroerte herkent en 112 belt, hoe sneller de behandeing in het ziekenhuis kan starten. Hierdoor kan hersenschade beperkt worden. Bel daarom altijd 112, ook bij twijfel!
Wat zijn de signalen van een beroerte?
Ongeveer 9 op de 10 mensen vertoont minstens één van de onderstaande symptomen bij een beroerte.
- Scheve mond: de mondhoek hangt plotseling naar beneden.
- Verwarde spraak: Iemand praat ineens verward of kan de woorden moeilijk uitspreken.
- Lamme arm: Plotseling ontstaat er krachtsverlies of verlamming van een arm.
