Geef de hoofdlijnen van een gesprek aan en help mee om hoofd- en bijzaken te onderscheiden.
Schrijf steekwoorden op en vat samen.
Eén ding tegelijk vragen.
Ga na of het begrepen is.
Voorzichtig zijn met grapjes, m.b.t. letterlijk nemen van taal.
Gebruik de ondersteunende communicatiemiddelen van de persoon.
Helder een misverstand altijd op.
Overprikkeling
observeer of iemand onrustig wordt in een groep setting, zoals gezamenlijk eten of dagverblijf, dagbesteding. Probeer of het beter gaat in een kleinere setting of zelfs eigen rustige ruimte. Wees zeer alert op mensen die zich verbaal niet kunnen uiten en zelf niet met woorden kunnen aangeven dat zij overprikkeld zijn.
besef dat overprikkeling via geluid komt door: achtergrondgeluid niet kunnen filteren, bestekgeluiden, klossende schoenen op houten vloer, contactgeluiden van gang, muur, plafond, met meerdere mensen met hun geluiden in een ruimte moeten verblijven en dan een gesprek niet kunnen volgen, achtergrondgeluid als muziek, radio tv.
besef dat visuele overprikkeling kan komen door lichtweerkaatsing, hoogglanslak, verlichting, invallend zonlicht, tegen het licht in moeten kijken, kaarsen, schaduwen die bewegen zien, bewegende handen als iemand spreekt en veel beweegt met de handen, patronen, kleuren, drukke wandversiering, drukke inrichting, veel gezelligheidfrutsels.
besef dat geur overprikkeling kan voorkomen o.a. door etensgeuren maar ook door parfum /aftershave van verzorgend personeel.
cognitieve overprikkeling kan komen door een te drukke dag en weekindeling, door teveel informatie tegelijk, te snel gegeven informatie (lagere verwerkingssnelheid van de hersenen), te weinig hersteltijd.
zet je telefoon op 'stil' of helemaal uit als je bij een prikkelgevoelige cliënt bent.
draag geen schoenen met hakken die tikgeluiden maken.
doe kastdeurtjes zachtjes dicht, besef dat elke geluidprikkel er één teveel kan zijn. Deurviltjes en zachte sluitsystemen aanbevolen.
zorg bij een huisbezoek dat jouw tas of paperassen of minilaptop niet op tafel gelegd worden, als iemand visueel overprikkeld kan raken. Hou ze uit het zicht. Elke visuele prikkel kan er één teveel zijn
geef uitleg dat een 'eigen ruimte' om zich terug te kunnen trekken essentieel kan zijn om bij te komen.