Stad & Esch & BFIT 2021

Stad & Esch & BFIT 2021

Intro

Intro

Bekijk het filmpje

It's fun 2 B fit

Om zo te kunnen bewegen heb je energie nodig.

De energie om te bewegen krijg je binnen via je voedsel.

Dat er energie in je voedsel zit zie je in dit filmpje.

 

Vooraf

Eindproduct-beoordeling

Je rondt deze les af met een digitaal boekje.

Op het boekje krijg je een cijfer

 

 

Leerdoelen

Leerdoelen:

Van klein naar groot

  • Ik kan uitleggen dat je organismen kan verdelen in steeds kleinere onderdelen
  • Ik kan verterteeeln wat organismen, orgaanstelsels, organen, weefsels en cellen zijn

Ademhalingsstelsel

  • Wat is de taak van het ademhalingsstelsel?
  • Uit welke organen bestaat het ademhalingsstelsel?
  • Wat is ademhaling?
    • Wat buikademhaling is.
    • Wat borstademhaling is.
  • Wat is gaswisseling?
    • Wat is zuurstof?
    • Wat is koolstofdioxide?
  • Hoe komt zuurstof in het bloed?
  • Hoe komt koolstofdioxide uit het bloed?
  • Welke twee manieren van ademhaling zijn er?
  • Waarom is het beter te ademen via je neus dan door de mond (drie redenen)?
  • Drie gevolgen van roken voor het lichaam.
    • Als je rookt, krijg je nicotine binnen, wat doet dat in je lichaam?
    • Als je rookt, krijg je teer binnen, wat doet dat in je lichaam?
    • Als je rookt, krijg je koolstofmonoxide binnen, wat doet dat in je lichaam?
  • Waarom het ademhalingsstelsel zo belangrijk is bij een duursport?
  • Foto van jullie schematische tekening (volgens tekenregels + alle 9 onderdelen)

 

Gezonde voeding

  • Wat zijn voedingsmiddelen?
  • Wat zijn voedingsstoffen?
  • Wat zijn de zes groepen voedingsstoffen?
  • Wat zijn voedingsvezels en waarvoor dienen ze?
  • Welke voedingsmiddelen duursporters veel eten en welke krachtsporters?
  • Wat is gezonde voeding?
  • Welke voedingsmiddelen kun je gebruiken bij duursport en welke bij krachtsport?
  • Eigen voedingsschema voor de 24 uur voorafgaand aan de Stad & Esch (&Meppel) City Run + uitleg uit hoe je tot dit schema gekomen bent.

 

Verteringsstelsel

  • Wat is de taak van het verteringsstelsel?
  • Wat is vertering?
  • Hoe en waar voedingsstoffen in het bloed komen?
  • Welke organen tot het verteringsstelsel behoren?
  • Wat zijn voedingsmiddelen?
  • Wat zijn voedingsstoffen?
  • Hoe wordt voedsel verplaatst door het verteringsstelsel?
  • Wat is vertering?
  • Wat zijn enzymen?
  • Wat is gal en wat doet het?
  • Waar worden voedingstoffen opgenomen in het bloed?
  • Wat gebeurt er in de dikke darm?
  • Waarom is het verteringsstelsel zo belangrijk bij een duursport?
  • Welke afvalproducten zijn er en hoe verlaten deze je lichaam?
  • Foto schematische tekening van het verteringsstelsel (volgens tekenregels + alle 12 onderdelen)

 

Bloedvatenstelsel

  • Hoe wordt bloed rondgepompt?
  • Wat is de taak van het bloedvatenstelsel?
  • Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen aders, slagaders en haarvaten?
  • Welke bloedvaten zijn zuurstofrijk en welke zijn zuurstofarm?
  • Uit welke vier ruimten bestaat het hart?
  • Wat zijn de drie fasen van een hartslag?
  • Hoe groot is het volume dat het hart per hartslag rondpompt?
  • Hoe zorgt het hart ervoor zorgt dat er ook bij een inspanning voldoende bloed bij de organen spiercellen?
  • Foto schematische tekening van het bloedvatenstelsel (volgens tekenregels + alle 7 onderdelen)

 

Verbranding

  • Wat is verbranding (welke stoffen zijn nodig, welke stoffen ontstaan, wat ontstaat er nog meer)?
    • Welke stoffen heeft een spiercel nodig voor verbranding?
    • Welke stoffen ontstaan er in een cel bij verbranding?
  • Wat is de formule van verbranding?
  • Waarom is verbranding zo belangrijk bij een duursport?
  • Waarom moet je verbranding zonder zuurstof voorkomen?
  • Wat is de formule van ’verbranding’ zonder zuurstof?
  • Hoe verlaten de afvalstoffen (water en koolstofdioxide) je lichaam?
  • Hoe ontstaat spierpijn?

 

Uitscheidingsstelsel

  • Foto van de schematische tekening van het uitscheidingsstelsel (volgens tekenregels + alle 4 onderdelen)
  • een uitleg in eigen woorden van de taak van het uitscheidingsstelsel
  • een uitleg in eigen woorden waarom het uitscheidingsstelsel bij een duursporter zo goed moet werken

 

Werkwijze

Werkwijze

Tijd:
Je hebt 15 lesuren nodig

Werkvorm:
Je werkt met zijn tweeën aan het boekje

Benodigdheden:
computer
internetverbinding

Inleveren:
je levert per tweetal je boekje in

Aan de slag (Van groot naar klein)

Stap 1

Waaruit bestaat je lichaam?
Ook al zit je nu stil op je stoel, in je lichaam is het een drukte van belang. Je hart klopt en pompt het bloed rond, je darmen borrelen om je eten te verteren. En om dit te kunnen lezen, zijn je ogen en hersenen druk bezig. Deze hard werkende delen van het lichaam heten organen.
Elk orgaan heeft een eigen taak. De taak van het hart is het rondpompen van bloed, de taak van een long is zuurstof opnemen en de taak van je ogen is kijken.
De meeste organen zitten binnenin je lichaam.
Je kunt ze vanaf de buitenkant niet zien. Als je wilt weten hoe de organen in je lichaam liggen, kun je een torso bekijken.

Een torso is een lichaam zonder armen en benen.
Het is een plastic model waar je in kunt kijken.
Je kunt de organen eruit halen, dan zie je welke andere organen eronder liggen.
Je hele lichaam bestaat uit organen. Je botten en spieren zitten overal in je lichaam, ook dat zijn organen. In je hoofd zitten bijvoorbeeld je ogen en hersenen.

Ga naar Stap 2

Stap 2

Download het Werkblad en maak Opdracht 1 t/m 3

Stap 3

Welke orgaanstelsels heb je?
In een ziekenhuis werken dokters, verpleegsters en schoonmakers samen in een team (groep). De dokter opereert, de verpleegster verzorgt de wond en de schoonmaker zorgt dat de operatiekamer schoon is. Het team zorgt er samen voor dat de patiënt beter wordt. Met organen is dat net zo. Meestal werken organen in je lichaam samen met andere organen aan een taak. Zo'n groep samenwerkende organen heet een orgaanstelsel.

Botten zijn organen. Veel botten kun je goed voelen, zoals de botjes in je handen of de onderkaak in je gezicht.

In de afbeelding  zie je hoe de botten in je lichaam zitten. Alle botten samen noem je het beenderstelsel of skelet. De taak van het skelet is stevigheid geven aan je lichaam. Zonder botten zak je in elkaar.

iedereen weet dat je eten in je mond stopt, kauwt en doorslikt. Maar waar gaat het heen? Na het doorslikken komt het eten via de slokdarm in je maag. Daarna gaat het naar de darmen. Slokdarm, maag en darmen horen bij het verteringsstelsel. In de afbeelding zie je dat het verteringsstelsel bij de mond begint en bij de anus eindigt. In het verteringsstelsel wordt het voedsel klein gemaakt. Dat heet vertering. De taak van het verteringsstelsel is dus het kleiner maken van voedsel.

Je haalt ook steeds adem. Lucht gaat via je mond of je neus naar de luchtpijp, zie de afbeelding. Daarna komt de lucht in je longen terecht. De longen halen zuurstof uit de ingeademde lucht. Neus, mond, luchtpijp en de longen horen bij het ademhalingsstelsel. De taak van het ademhalingsstelsel is het binnenhalen van zuurstof in je lichaam.

 

Het hart en alle bloedvaten horen bij het bloedvatenstelsel (afbeelding). Je hart pompt bloed rond. In dat bloed zitten voedingsstoffen en zuurstof. De taak van het bloedvatenstelsel is het vervoeren van voedingsstoffen en zuurstof naar alle delen van je lichaam .

Maak opdracht 4 en 5 van het Werkblad

 

Stap 4

Van groot naar klein
Organen en orgaanstelsels kun je met het blote oog zien, maar waarvan ze gemaakt zijn niet. De bouwstenen van organen zijn heel klein en heten cellen. Ze zijn zo klein, dat je ze alleen met een microscoop kunt bekijken. Dan zie je de cellen vergroot.
Je hele lichaam is gemaakt van cellen. Het zijn de kleinste levende delen van je lichaam.
Er zijn verschillende soorten cellen. Je kunt cellen vergelijken met de bouwsteentjes van lego. Legosteentjes zijn allemaal van plastic met nopjes. Toch zijn er veel verschillende steentjes. Ze hebben een eigen vorm en kleur. Welke legosteentjes je gebruikt, is afhankelijk van wat je wilt bouwen. Zo is dat ook bij cellen.
Je botten hebben andere bouwsteentjes dan je spieren. Want botten moeten heel stevig en hard zijn en spieren moeten juist elastisch zijn. Cellen van verschillende organen zijn dus anders van vorm en kleur. De cellen van de binnenkant van je wang zien er anders uit dan de cellen in je spieren, vergelijk de cellen van spieren en die van wangslijmvlies maar eens met elkaar.

cellen van wangslijmvlies

spiercellen

Alle cellen hebben wel steeds dezelfde onderdelen, je ziet ze bij de cellen van wangslijmvlies.. Het ronde bolletje is de celkern. De celkern ligt in het cytoplasma. Om de cel zit een celmembraan, een soort vlies dat de inhoud van de cel bij elkaar houdt.
Je lichaam is dus opgebouwd uit cellen, die organen vormen. Alle samenwerkende organen vormen een orgaanstelsel en alle orgaanstelsels bij elkaar maken een lichaam.

In de afbeelding zie je een voorbeeld van alle delen van je lichaam op een rij, van groot naar klein.
Ga naar je werkblad en maak de opdrachten 6, 7 en 8

Stap 5 Een duursporter

Bekijk het filmpje.

Meneer Visscher vertelt hoe bij hem orgaanstelsels samwerken bij het tijdrijden.

Aan de slag (Ademhalingsstelsel)

Stap 1

Ademhalingsstelsel

Bij een duursport is het ademhalingsstelsel erg belangrijk. Je moet weten waarom dat orgaanstelsel zo belangrijk is.

Daarvoor ga je een aantal dingen leren.
Zoek uit en schrijf op wat jullie ontdekken om straks je boekje mee te kunnen maken:

  • wat is de taak van het ademhalingsstelsel
  • uit welke organen bestaat het ademhalingsstelsel
  • wat is ademhaling
  • wat is gaswisseling
  • wat is zuurstof
  • wat is koolstofdioxide
  • hoe komt zuurstof in het bloed
  • hoe komt koolstofdioxide uit het bloed
  • welke twee manieren van ademhaling zijn er
  • waarom is het beter te ademen via je neus dan door de mond (drie redenen)
  • als je rookt, krijg je nicotine binnen, wat doet dat in je lichaam
  • als je rookt, krijg je teer binnen, wat doet dat in je lichaam
  • als je rookt, krijg je koolstofmonoxide binnen, wat doet dat in je lichaam

Je kunt gebruik maken van:

  • het tweede klas boek hoofdstuk 8.2
  • de volgende links:

Ademhaling op Bioplek

Longblaasjes op Bioplek

Ademhalingsstelsel

De effecten van roken

Ademhalingsstelsel op BIOBITS

Ademhalingsstelsel op BIOBITS 2

KGT1 Ademhalingsstelsel biocast

Stap 2

Download het Werkblad.

Maak de opdrachten 1 t/m 30.

Stap 3

Maak een schematische tekening van het ademhalingsstelsel op een A4 papier.

Maak je tekening volgens de tekenregels

Je mag je tekening wel kleuren

Benoem, volgens de tekenregels, de volgende onderdelen in je tekening:

  • mondholte
  • neusholte
  • keelholte
  • huig
  • strotklepje
  • luchtpijp
  • luchtpijptak (bronchie)
  • luchtpijptakje (bronchiole)
  • longblaasje

Maak van je tekening een scan of een foto om die te verwerken in je boekje.

Lever het origineel in bij je docent.

Stap 4

In je boekje

Nu beginnen jullie met het boekje.

  • Open een nieuw MS Worddocument.
  • Sla het op on OneDrive en deel het met elkaar (vink aan dat jullie beiden mogen bewerken)
  • Maak een hoofdstuk Ademhalingsstelsel

De volgende onderdel moeten in jullie boekje zitten:

  • Ademhalingsstelsel

  • Wat is de taak van het ademhalingsstelsel?
  • Uit welke organen bestaat het ademhalingsstelsel?
  • Wat is ademhaling?
    • Wat buikademhaling is.
    • Wat borstademhaling is.
  • Wat is gaswisseling?
    • Wat is zuurstof?
    • Wat is koolstofdioxide?
  • Hoe komt zuurstof in het bloed?
  • Hoe komt koolstofdioxide uit het bloed?
  • Welke twee manieren van ademhaling zijn er?
  • Waarom is het beter te ademen via je neus dan door de mond (drie redenen)?
  • Drie gevolgen van roken voor het lichaam.
    • Als je rookt, krijg je nicotine binnen, wat doet dat in je lichaam?
    • Als je rookt, krijg je teer binnen, wat doet dat in je lichaam?
    • Als je rookt, krijg je koolstofmonoxide binnen, wat doet dat in je lichaam?
  • Waarom het ademhalingsstelsel zo belangrijk is bij een duursport?
  • Foto van jullie schematische tekening (volgens tekenregels + alle 9 onderdelen)

Ga deze onderdelen verwerken in jullie boekje

Aan de slag (Gezonde voeding)

Stap 1

Gezonde voeding

Gezonde voeding is bij een duursport heel belangrijk. Daarom ga je uitzoeken:

  • wat zijn voedingsmiddelen
  • wat zijn voedingsstoffen
  • wat zijn de zes groepen voedingsstoffen
  • wat is gezonde voeding
  • wat welke voedingsmiddelen kun je gebruiken bij een duursport

Je kunt gebruik maken van

  • hoofdstuk 7.1 in het tweede klas boek
  • de volgende links:

Gezonde voeding bij BIOBITS

Gezonde voeding bij Klokhuis

KGT1 Gezonde voeding biocast

Stap 2

Download het Werkblad Gezonde voeding

En maak de opdrachten 1 t/m 19

Stap 3

Een voedingsmiddelendagboek

Een dag lang ga je bijhouden wat je eet en drinkt.

Vanaf dat je opstaat tot je gaat slapen noteer je alles wat je eet en drinkt.

Ook noteer je hoeveel je er van eet of drinkt. Denk daarbij aan een glas, een portie, twee plakjes etc.

Vergeet ook niet op te schrijven hoe laat je eet of drikt.

Je kunt je dagboek bijhouden in het document voedingsmiddelendagboek.

Stap 4

In jullie boekje

Maak een nieuw hoofdstuk en noem dat Gezonde voeding

De volgende onderdelen moeten in jullie boekje zitten:

  • wat voedingsmiddelen zijn
  • wat voedingsstoffen zijn
  • wat gezonde voeding is
  • van jullie beiden het voedingsmiddelendagboek
  • welke voedingsmiddelen duursporters veel eten

Aan de slag (Verteringsstelsel)

Stap 1

Verteringsstelsel

Bij een duursport is ook het verteringstelsel erg belangrijk. Je moet weten waarom dat orgaanstelsel zo belangrijk is.
Zoek uit en maak aantekeningen om straks je presentatie mee te kunnen maken:

  • wat is de taak van het verteringsstelsel
  • wat is vertering
  • hoe en waar voedingsstoffen in het bloed komen
  • welke organen tot het verteringsstelsel behoren
  • wat zijn voedingsmiddelen
  • wat zijn voedingsstoffen

Je kunt gebruik maken van de volgende links:

Het verteringsstelsel op Bioplek

Het verteringsstelsel op Biologiesite

Het verteringsstelsel

Het verteringsstelsel bij BIOBITS

Ezymen bij het Klokhuis

Hoofdstuk 7.2, 7.3 en 7.4 in het tweede klas boek Nectar

KGT1 Verteringsstelsel biocast

Stap 2

Download het Werkblad Verteringsstelsel.

Sla het op zodat je het later terug kunt vinden en geef het een naam.

En maak dan de opdrachten.

Stap 3

Maak een schematische tekeneing van het verteringsstelsel op een A4 papier.

Je mag je tekening wel kleuren

Benoem, volgens de tekenregels, de volgende onderdelen in je tekening:

  • mondholte
  • keelholte
  • slokdarm
  • maag
  • lever
  • galblaas
  • alvleesklier
  • twaalfvingerige darm
  • dunne darm
  • dikke darm
  • endeldarm
  • anus

Maak van je tekening een scan of een foto om die te verwerken in je boekje.

Lever het origineel in bij je docent.

Stap 4

In je boekje

Maak een nieuw hoofdstuk en noem dat Verteringsstelsel

De volgende onderdelen moeten in jullie boekje zitten:

  • Wat is de taak van het verteringsstelsel?
  • Wat is vertering?
  • Hoe en waar voedingsstoffen in het bloed komen?
  • Welke organen tot het verteringsstelsel behoren?
  • Wat zijn voedingsmiddelen?
  • Wat zijn voedingsstoffen?
  • Hoe wordt voedsel verplaatst door het verteringsstelsel?
  • Wat is vertering?
  • Wat zijn enzymen?
  • Wat is gal en wat doet het?
  • Waar worden voedingstoffen opgenomen in het bloed?
  • Wat gebeurt er in de dikke darm?
  • Waarom is het verteringsstelsel zo belangrijk bij een duursport?
  • Welke afvalproducten zijn er en hoe verlaten deze je lichaam?
  • Foto schematische tekening van het verteringsstelsel (volgens tekenregels + alle 12 onderdelen)

Ga deze onderdelen verwerken in je boekje

Aan de slag (Bloedvatenstelsel)

Stap 1

Bloedvatenstelsel

Bij een duursport is ook het bloedvatenstelsel erg belangrijk. Je moet weten waarom dat orgaanstelsel zo belangrijk is.
Zoek uit en maak aantekeningen om straks je boekje mee te kunnen maken:

  • hoe bloed wordt rondgepompt
  • wat de taak is van het bloedvatenstelsel
  • wat de verschillen en overeenkomsten zijn tussen aders, slagaders en haarvaten
  • welke bloedvaten zuurstofrijk en welke zuurstofarm zijn
  • hoe de namen van bloedvaten gegeven worden

Je kunt gebruik maken van de volgende links:

aders en slagaders bij biodoen

http://www.biodoen.nl/biodoenLite.php?idOrder=0305040601:

haarvaten bij biodoen

http://www.biodoen.nl/biodoenLite.php?idOrder=0305040603

bloedvaten op bioplek

https://www.bioplek.org/animaties/bloed/bloedvaten2x.html

haarvaten op bioplek

https://www.bioplek.org/animaties%20onderbouw/bloedsomlooponderbx.html

bloedsomloop op bioplek:

http://www.bioplek.org/animaties%20onderbouw/bloedsomlooponderb.html

bloedsomloop bij school tv

http://www.schooltv.nl/video/bloedsomloop-een-uitleg-van-de-bouw-en-de-functie-van-hart-en-bloedvaten/#q=bloedvaten

http://www.schooltv.nl/video/bloedsomloop-je-hart-en-bloedvaten-vormen-samen-de-bloedsomloop/#q=bloedvaten

aders, slagaders en haarvaten op school tv

http://www.schooltv.nl/video/bloedvaten-slagaders-aders-en-haarvaten/#q=bloedvaten

Hoofdstuk 8.3 en 8.4 van het tweede klas boek Nectar

bloedvatenstelsel biocast

https://youtu.be/b0HHMuwONno

 

Stap 2

Download het Werkblad Bloedvatenstelsel

Sla het op zodat je het later terug kunt vinden en geef het een naam.

Maak de opdrachten.

Stap 3

Tekening van het bloedvatenstelsel

Maak een schematische tekening, volgens de tekenregels, van het bloedvatenstelsel.

Je mag je tekening wel kleuren.

Geef in je tekening aan:

  • welke bloedvaten zuurstofrijk bloed bevatten en welke zuurstofarm bloed bevatten
  • het hart
  • de aorta
  • beenslagader
  • haarvaten in het been
  • beenader
  • longslagader
  • haarvaten in de longen
  • longader
  • met een pijl  waar zuurstof wordt opgenomen
  • met een pijl waar voedingsstoffen worden opgenomen

Maak een scan of een foto van je tekening en lever het origineel in bij je docent.

 

Stap 4

In jullie boekje

Maak een nieuw hoofdstuk en noem dat Bloedvatenstelsel

De volgende onderdelen moeten in jullie boekje zitten:

  • Hoe wordt bloed rondgepompt?
  • Wat is de taak van het bloedvatenstelsel?
  • Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen aders, slagaders en haarvaten?
  • Welke bloedvaten zijn zuurstofrijk en welke zijn zuurstofarm?
  • Uit welke vier ruimten bestaat het hart?
  • Wat zijn de drie fasen van een hartslag?
  • Hoe groot is het volume dat het hart per hartslag rondpompt?
  • Hoe zorgt het hart ervoor zorgt dat er ook bij een inspanning voldoende bloed bij de organen spiercellen?
  • Foto schematische tekening van het bloedvatenstelsel (volgens tekenregels + alle 7 onderdelen)

Aan de slag (Verbranding)

Stap 1

Bij een duursport is verbranding erg belangrijk. Je moet weten waarom dat zo belangrijk is.
Zoek uit en maak aantekeningen om straks je boekje mee te kunnen maken:

  • welke stoffen zijn nodig voor verbranding in je lichaam
  • welke stoffen ontstaan bij verbranding in je lichaam
  • waarom heb je verbranding nodig als je een duursport doet

Je kunt de theorie van Stap 1 t/m 4 begruiken en

de podcast KGT1 Verbranding biocast

en hoofdstuk 8.1 van het tweede klas boek Nectar.

Stap 2

Als je hardloopt, hebben je spieren veel energie nodig om samen te trekken. Die energie halen de spieren uit energierijke voedingsstoffen, zoals het koolhydraat glucose. Door verbranding van glucose in de spiercellen komt energie vrij om de spiercellen te laten samentrekken.

Voor die verbranding van glucose heb je zuurstof nodig.

Verschillende orgaanstelsels zijn hierbij actief.

  • Via het verteringsstelsel komt glucose in het bloed.
  • Via het ademhalingsstelsel komt zuurstof in het bloed.
  • Via het bloedvatenstelsel komen glucose en zuurstof bij de spieren.

Tussen de spiercellen ligt een netwerk van bloedvaatjes. Zo kan elke spiercel glucose en zuurstof opnemen.

 

Stap 3

De energie die in glucose zit, komt vrij door verbranding. Bij verbranding gaan de glucose­deeltjes stuk, zodat de energie uit glucose vrijkomt (bron 6). Voor het stukgaan van glucose is zuurstof nodig.
Tijdens de verbranding ontstaan twee afvalstoffen: koolstofdioxide en water.

Stap 4

Bij de verbranding ontstaan twee afvalstoffen: koolstofdioxide en water. De afvalstoffen worden via het bloedvatenstelsel afgevoerd en daarna uitgescheiden:

  • Via het ademhalingsstelsel wordt koolstofdioxide afgegeven aan de lucht: je ademt het uit.
  • Via het uitscheidingsstelsel (nieren) wordt een groot deel van het water afgevoerd als urine. Je verliest ook water door zweten en bij het uitademen.

De verbranding van glucose kun je zo opschrijven:

Vóór de pijl staan de stoffen die de cel verbruikt, achter de pijl staan de energie en de stoffen die ontstaan.

Verbranding vindt niet alleen plaats in je spiercellen, maar in alle cellen van je lichaam. Door de energie die bij de verbranding vrijkomt, kun je bewegen, warm blijven, denken, stoffen maken en afbreken. Je hele lichaam werkt dus dankzij energie uit voedingsstoffen.

Stap 5

Stap 6

In jullie boekje

Maak een nieuw hoofdstuk en noem dat Verbranding

De volgende onderdelen moeten in jullie boekje zitten:

  • Wat is verbranding (welke stoffen zijn nodig, welke stoffen ontstaan, wat ontstaat er nog meer)?
    • Welke stoffen heeft een spiercel nodig voor verbranding?
    • Welke stoffen ontstaan er in een cel bij verbranding?
  • Wat is de formule van verbranding?
  • Waarom is verbranding zo belangrijk bij een duursport?
  • Waarom moet je verbranding zonder zuurstof voorkomen?
  • Wat is de formule van ’verbranding’ zonder zuurstof?
  • Hoe verlaten de afvalstoffen (water en koolstofdioxide) je lichaam?
  • Hoe ontstaat spierpijn?

Aan de slag (Uitscheiding)

Stap 1

Bij een duursport is uitscheiding (het kwijt raken van stoffen) erg belangrijk.

Je hebt gemerkt dat er bij verbranding afvalproducten ontstaan. Kooldioxide, water en ander afvalstoffen. Omdat er veel verbranding is, ontstaan er ook veel afvalstoffen tijdens een wedstrijd.
Je moet weten waarom dat zo belangrijk is.
Zoek uit en maak aantekeningen om straks je presentatie mee te kunnen maken:

  • uit welke organen het uitscheidingsstelsel bestaat
  • wat de taak is van de diverse organen
  • hoe water en andere afvalstoffen uit het lichaam komen

Je kunt de volgende links gebruiken:

uitscheidingsstelsel op biodoen

nieren op biodoen

nier op bioplek (alleen blz 1 en blz 2)

KGT1 Uitscheidingsstelsel biocast

Stap 2

Maak een tekening van het uitscheidingsstelsel volgens de tekenregels. Je mag de tekening wel kleuren.

Geef met namen en pijlen aan:

  • urinebuis, urineblaas, nier, urineleider, huid, longen
  • waar water, koolstofdioxide en afvalstoffen worden afgegeven

 

Stap 3

Stap 4

In je presentatie moeten de volgende dingen zitten:

  • een foto van de tekening van het uitscheidingsstelsel
  • een uitleg in eigen woorden van de taak van het uitscheidingsstelsel
  • een uitleg in eigen woorden waarom het uitscheidingsstelsel bij een duursporter zo goed moet werken

Aan de slag (Temperatuurregeling)

Stap 1

In het lichaam van een duursporter ontstaat heel veel warmte. Het is dus belangrijk dat het lichaam die warmte kwijt kan raken.

Zoek uit en maak aantekeningen om straks jullie presentatie mee te kunnen maken:

  • hoe de huid helpt bij het op temperatuur houden van het lichaam

Je kunt de volgende links gebruiken

huid op biodoen

huid en warmte afvoer op biodoen

Stap 2

  • Het arrangement Stad & Esch & BFIT 2021 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Leo Karper
    Laatst gewijzigd
    07-06-2021 10:03:40
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    Karper, Leo. (z.d.).

    Stad & Esch & BFIT

    https://maken.wikiwijs.nl/76941/Stad___Esch___BFIT

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Wikiwijs is een dienst van