Soekarno

Soekarno

Inleiding

Bij het vak geschiedenis is het koloniale verleden steeds belangrijker, ook wordt er steeds meer aandacht gegeven aan de dekolonisatie. Maar om de kolonisatie en dekolonisatie goed te kunnen begrijpen, is het ook belangrijk dat mensen weten welke personen een belangrijke invloed hebben gehad op de kolonisatie en dekolonisatie.

Wat betreft de dekolonisatie van Indonesië, heeft Soekarno veel invloed gehad. Daarom is deze wikwijs gericht op het leven van Soekarno vanaf zijn jeugd tot en met het verlies van zijn macht.

Lesdoelen

Lesdoelen:

  1. De leerling begrijpt welke invloed Soekarno heeft gehad op de roep naar onafhankelijkheid van Indonesië.
  2. De leerling begrijpt welke invloed Soekarno heeft gehad op de ontwikkeling van de republiek Indonesië na de onafhankelijkheid.
  3. De leerling kan een beschrijving geven van het leven van Soekarno.

Gebaseerd op eindtermen VMBO en kerndoelen onderbouw voortgezet onderwijs:

  • De Leerling kan herkennen en benoemen op welke wijze de koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland zich in de loop der tijd ontwikkeld heeft en bijgedragen heeft aan de dekolonisatie/onafhankelijkheid van Indonesië.
  • De kandidaat kan herkennen en beschrijven op welke wijze de koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland zich in de loop der tijd ontwikkeld heeft en bijgedragen heeft aan de dekolonisatie/onafhankelijkheid van Indonesië.
  • De leerling leert een kader van tien tijdvakken te gebruiken om gebeurtenissen, ontwikkelingen.
  • De leerling leert daarbij in elk geval de relatie te leggen tussen de gebeurtenissen en ontwikkelingen in de 20e eeuw en hedendaagse ontwikkelingen.

 

Jonge jaren

Soekarno is geboren op 6 juni 1901 als zoon van Javaanse vader en een Balinese moeder. Zijn moeder was huisvrouw, terwijl zijn vader leraar was op een basisschool. Soekarno begon zijn onderwijs carrière met een traditionele Javaanse lager school, hij stapte later over naar de Europese Lagere School, omdat hij Nederlands wilde leren. Op de traditionele Indonesische scholen werd namelijk geen Nederland geleerd, daarvoor moest je naar Europese en Nederlandse scholen. In deze tijd leerde Soekarno ook Arabisch lezen door de koran te bestuderen, Soekarno was dan ook Moslim.

Hierna ging hij naar de HBS (hogereburgerschool, soort havo en vwo). Na het voltooien van de HBS in 1920, ging Soekarno studeren aan de technische hogeschool in Bandung. In 1921 trouwde hij als 20-jarige met de 16-jarige Siti Oetari, de dochter van zijn huurbaas. In 1923 gingen ze weer scheiden, hierop volgend in zijn leven zou hij nog trouwen met acht andere vrouwen.  In 1925 studeerde Soekarno af als bouwkundig ingenieur waarna hij ging werken als architect in Bandung.

De politiek in

In juli 1927 werd de Partai Nasional Indonesia (PNI) opgericht (toen onder de naam Indonesisch Nationaal Verbond). Soekarno was één van de oprichters. De PNI was ook de eerste politieke partij van Indonesië en had als doel volledige onafhankelijk voor Indonesië zonder enige vorm van samenwerking met Nederland in de vorm van een republiek. Ook wilde ze heel Nederlands-Indië onder deze republiek krijgen. De partij had aanvankelijk in 1929 slecht 10.000 leden. Na de beurskrach van 1929 in New York brak er ook een economische crisis uit in Nederlands-Indië, hierdoor viel de steun voor actieve partij politiek wat weg. Eind 1929 werden de partijleiders van de PNI, ook Soekarno, opgepakt en kregen ze celstraffen. De partij PNI werd in 1931 ontbonden. Na het uitzitten van zijn celstraf werd Soekarno lid van de partij Partindo. Soekarno werd weer in 1934 opgepakt met de leiders van de partij Partindo en verbannen, de partij Partindo werd in 1936 opgeheven.

Tweede Wereld oorlog

Op het moment dat Japan Nederlands-Indië had veroverd nam het nationalisme flink toe onder de Indonesische bevolking. Japan had namelijk belooft dat Indonesië uiteindelijk onafhankelijk zou worden. Om deze reden werkte Soekarno samen met de Japanse bezetter. Hierdoor werd hij door de Nederlanders als een verrader gezien.  

De oorspronkelijk bevolking van Indonesië zag de Japanners in eerste instantie ook als bevrijders. De Nederlanders werden opgesloten in interneringskampen en werden gedwongen tot arbeid, maar later moesten ook Javaanse mannen verplicht arbeid leveren. Hierdoor nam de populariteit van de Japanners af.

Aan het einde van de oorlog werd Soekarno lid van het Onderzoekscomité ter voorbereiding op de Indonesische onafhankelijkheid (BPUPK). Nadat Japan zich volledig had overgegeven werd het comité omgedoopt tot het Voorbereidend Comité voor de Indonesische Onafhankelijkheid (PPKI). Soekarno werd voorzitter van dit comité.

Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog

Op 17 augustus 1945 riep Soekarno eenzijdig de onafhankelijkheid van Indonesië uit. Het probleem was dat het gebied nog steeds onder Nederlands gezag stond. Later in 1945 werd hij benoemd tot de eerste president van Indonesië (niet erkend). Hij ontwikkelde een nieuwe staatsideologie, namelijk de Pancasila. Dit hield in dat er scheiding tussen kerk en staat was en het land centraal werd geregeerd vanuit Jakarta. Verder was sSociale rechtvaardigheid, beschaafdheid, democratie en het belang van geloof een onderdeel van de Pancasila.

Nederland wilde de kolonie Nederlands-Indië behouden en probeerde eerst met Soekarno de onderhalen. Er kwam een akkoord, namelijk een unie van Nederland en de Federatieve staat Indonesië (waarvan de Republiek Indonesië dan een deelrepubliek zou zijn). Dit leidde onder de bevolking van Indonesië tot woede, ze wilde namelijk volledig onafhankelijk zijn. In het begin waren er slecht schermutselingen, maar dit ging over naar een guerrillaoorlog. Hierop greep de Nederlandse regering militair in 1947 in, dit noemen we in Nederland de politionele acties. De Nederlanders hadden de overhand en namen Soekarno in 1948 gevangen.

Onder mondiale druk (vooral van de VS) kwam er een wapenstilstand en later moest Nederland onder druk van de VS de onafhankelijkheid van Indonesië erkennen, wel mocht Nederland Nederlands-Nieuw-Guinea houden. Soekarno was nu officieel de eerste president van Indonesië.

De staat Indonesië

Soekarno had tussen 1950 en 1965 eigenlijk alle macht, ondanks dat er volgens de Pancasila democratie moest zijn, leek Indonesië steeds meer op een dictatuur. Soekarno was al president, maar werd in 1957 ook de premier. Ook liet hij twee oppositie partijen uit het parlement verwijderen in 1958. Als kerst op de dictatoriale taart liet Soekarno zich in 1963 tot president voor het leven benoemen. Hij kwam bijna in oorlog met Maleisië omdat hij dit land beschuldigen van het steunen van islamitische rebellen in zijn land, nadat de Verenigde Naties niet zijn kant kozen, stapte Indonesië in 1965 uit de Verenigde Naties.

Na 1965

De ondergang van Soekarno begon in 1965. De 30 septemberbeweging (een kleine groep officieren die zich achtergesteld voelden) deed een coup en hierbij werden 6 generaals vermoord. In de ogen van de coupplegers waren deze generaals corrupt.  Deze coup was voor de rest van de legerleiding een kans om de macht te grijpen. De communisten en de islamisten kregen de schuld van de coup. Op deze groeperingen werd dan ook wraak genomen. Naar schatting 500.000 tot 1.000.000 Indonesiërs hebben bij deze onderlinge afrekeningen het leven verloren. Soekarno bleef neutraal en koos geen kant tot ergernis van de legerleiders.  In 1966 moest Soekarno ‘’tijdelijk’’ de macht overdragen aan Soeharto en in 1967 raakte hij alle macht kwijt. Hij werd onder huisarrest geplaats en overleed in 1970 op 69-jairge leeftijd. De generaal Soeharto heeft hierna nog tot 1998 Indonesië bestuurd in de vorm van een militaire dictatuur.

Samenvatting

Belangrijkste personen:

  • Soekarno President van Indonesië: 1945- 1967
  • Soeharto President van Indonesië: 1967-1998

Belangrijkste gebeurtenissen:

  • Oprichting PNI: 1927
  • Soekarno verbannen: 1934
  • Uitroepen onafhankelijkheid Indonesië: 1945
  • Soekarno president Indonesië: 1945
  • Start politionele acties(oorlog): 1947
  • Indonesië onafhankelijk: 1949
  • Soekarno verliest de macht: 1965

Belangrijkste ontwikkelingen:

  • Dekolonisatie
  • Streven naar onafhankelijkheid
  • Ontstaan van Indonesië
  • Overgang naar een dictatuur

Oefenmateriaal

Bronnen

  • Het arrangement Soekarno is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    Martijn Lugtmeijer Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2021-04-16 16:08:19
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    moeilijk
    Studiebelasting
    1 uur en 0 minuten
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.