02.1 De ideale staatsvorm v456

02.1 De ideale staatsvorm v456

Intro en probleemstelling

Verschillende staatsvormen

In de tijd van Grieken en Romeinen bestonden er verschillende staatsvormen: democratieën, aristocratieën, monarchieën en mengvormen van deze drie. Tegenwoordig zijn er nog steeds verschillende staatsvormen, die verschillen van de inrichting van het bestuur in de klassieke Oudheid.
De drie basisvormen van bestuur zijn nu nog steeds hetzelfde:

  • één persoon heeft de macht,
  • een beperkte groep mensen neemt de beslissingen,
  • iedereen mag over alle besluiten meebeslissen.


Wel of geen democratie?
Op veel plaatsen in de wereld wordt het idee ‘de meeste stemmen gelden’ gezien als het eerlijkste uitgangspunt voor een politiek systeem. Toch heeft dit democratische principe ook nadelen.
In de Oudheid dacht men al na over de voor- en nadelen van de verschillende bestuursvormen. De filosoof Plato was een tegenstander van de democratie. Hij vond het niet logisch om mensen te laten meebeslissen over zaken waar ze geen verstand van hebben. De staatsman Perikles was juist trots op de democratie: "Omdat ons bestuur in handen is van velen en niet van enkelen, verzekeren onze wetten gelijk recht aan allen."

Probleemstelling

Lees de volgende twee stellingen:

  • Het maken van keuzes kan niet aan de burgers worden toevertrouwd. Zij kunnen niet de juiste afweging maken in complexe zaken.
  • Wat burgers willen is vaak tegenstrijdig. Veel mensen hechten aan sociale zekerheid, maar weinig mensen willen veel belasting betalen.

In deze opdracht onderzoek je hoe men in de Oudheid over politiek en burgerschap dacht. Je kijkt of de argumenten die men in de Oudheid gebruikte in de discussies over de ideale staatsinrichting nog steeds voorkomen.

Aan het eind van de opdracht houden jullie een debat over de vraag of democratie de ideale staatsvorm is.

Hoofdvraag en deelvragen

Hoofdvraag:
Is democratie de ideale staatsvorm?

Deelvragen:

  1. Welke voordelen had de democratische staatsvorm volgens denkers in de Oudheid?
  2. Wat was de kritiek in de Oudheid op de uitgangspunten van de democratie?
  3. Welke voor- en nadelen hebben de alternatieve staatsvormen volgens de klassieke denkers?
  4. Zijn in onze moderne democratieën de nadelen verbeterd die men in de Oudheid aan de democratie toeschreef?
  5. Hoe kun je eigenlijk beoordelen welke staatsvorm het beste is?

Colofon

Het arrangement 02.1 De ideale staatsvorm v456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
2022-05-18 10:19:37
Licentie

Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

  • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
  • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
  • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

De opdracht 'De ideale staatsvorm' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO in opdracht van Stichting VO-content.

Fair Use
In de Stercollecties van VO-content wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use.
Meer informatie: Fair use

Vragen
Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de
helpdesk van VO-content.

Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

Toelichting
Deze les valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor geschiedenis voor vwo, leerjaar 4, 5 en 6. Dit is tijdvak 2 met het onderwerp: De ideale staatsvorm. De filosofie is oorspronkelijk gericht op het zoeken naar kennis. Het Griekse concept van "polis" (stadstaat) en de machthebbers die economische, militaire en politieke macht hadden vanwege hun bezittingen, beïnvloedden het denken. Door de toenemende handel en rijkdom, kwamen er 'nieuwe' rijken zoals grootgrondbezitters. Zij droegen veel van de kosten binnen de staat en deze nieuwe status werd ook omgezet in politieke macht. Dit zorgde echter voor tweestrijd aangezien de arme burgers en kleine boeren geen inspraak hadden. Deze strijd zorgde voor de invoering van de democratie. Actieve inspraak in bestuur zorgde ook voor een verandering in het onderwijs want de mannen die mochten stemmen moesten hun gedachten goed kunnen verwoorden en mensen kunnen overtuigen. In de democratie ontstonden sofisten, zoals Protagoras en Gorgias, die het relativisme propageerden. Filosofen zoals Sokrates, Plato en Aristoteles stonden hier tegenover en streefden naar universele kennis en objectieve waarheid. Plato introduceerde het concept van Ideeënleer en pleitte voor een samenleving geregeerd door filosofen. Na de dood van Alexander de Grote, viel het rijk in vier delen en begon het hellenisme als zoektocht naar onzekerheden in het leven. Twee belangrijke hellenistische denkrichtingen zijn het epicurisme (het leven is van tijdelijke aard en je moet je als mens wapenen tegen het toeval) en stoa (niets gebeurt toevallig, alles is voorzien door een hogere macht, die wordt aangeduid met Rede (ratio, verstand) of Voorzienigheid). In de les wordt ook het Kleroterion besproken en Perikles. Begrippen die in deze les aan bod komen zijn: aristocratie, dictatuur, directe democratie, indirecte democratie, monarchie en oligarchie.
Leerniveau
VWO 6; VWO 4; VWO 5;
Leerinhoud en doelen
Geschiedenis; De tijd van Grieken en Romeinen (3000 v C - 500 n C);
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur en 30 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, de ideale staatsvorm, democratie, epicurisme en stoa, geschiedenis, grieken en romeinen, hellinisme, perikles, stercollectie, v456

Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

VO-content Geschiedenis. (2021).

02.1 De ideale staatsvorm h45

https://maken.wikiwijs.nl/100753/02_1_De_ideale_staatsvorm_h45

Downloaden

Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

Metadata

LTI

Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

Arrangement

Oefeningen en toetsen

Griekse en Romeinse regeringsvormen

De ideale staatsvorm

IMSCC package

Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

QTI

Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

Meer informatie voor ontwikkelaars

Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

close
gemaakt met Wikiwijs van kennisnet-logo
open