Geschiedenis EU: van EGKS tot EG
Na de Tweede Wereldoorlog wilden een aantal landen in Europa nieuwe oorlogen voorkomen. Dat was geen overbodige luxe, want de toenemende vijandigheid tussen Oost en West beloofde weinig goeds.
De beste remedie tegen oorlog werd gezien in een samenwerking op economisch en ook op militair gebied. De Europese samenwerking ging in stappen.
- Op 5 september 1944 de oprichting van de Benelux door België, Nederland en Luxemburg.
- In 1951 de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS) door Frankrijk, Italië, Duitsland, België, Luxemburg en Nederland. Dit heet het verdrag van Parijs. Het doel was samenwerken op het gebied van kolen en staal.
- In 1957 de oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG). Dit heet het verdrag van Rome. Er werden ook steeds meer gezamenlijke beslissingen genomen op het gebied van de economie.
- De EEG word in 1967 de Europese Gemeenschap: de EG. Niet alleen is er samenwerking op het gebied van de economie, maar ook op het gebied van wetgeving en politiek. In de loop van de tijd werden teeds meer Europese landen lid van de EG. Daarnaast werd er samengewerkt op het gebied van atoomenergie en kolen en staal.
- De EG wordt in 1993 vervangen door de Europese Unie (EU). Dit heet het verdrag van Maastricht. De aangesloten landen gaan nog meer samenwerken. Er komt zelfs een gezamelijke munt. Steeds meer Europese landen worden lid van de EU.
Geschiedenis EU: van EG tot 2013
Vanaf 1993, na ondertekening van het verdrag van Maastricht, ging de 'Europese Gemeenschap' de 'Europese Unie' (EU) heten. De samenwerking tussen de lidstaten nam verder toe en onder andere de komst van de euro werd toen aangekondigd.
Het aantal landen dat zich aansloot bij de Europese samenwerking groeide gestaag.
Sinds 2013 telt de EU 27 lidstaten, waarvan een groot deel afkomstig is uit Oost-Europa.
Video: Oprichting van EU
Van EGKS naar EU
Vrij verkeer
De Europese Unie is een vrijhandelsgebied. Dat betekent dat er tussen de landen van de EU geen handelsbelemmeringen zijn. Er is vrij verkeer van producten: goederen en diensten kunnen ongehinderd worden geëxporteerd of geïmporteerd.
Voor een land als Nederland is de vrijhandel tussen de landen van de EU, met daarbij de invoering van de euro, zeer belangrijk. Nederland staat bij alle lidstaten van de EU in de top-15 van belangrijkste handelspartner. Ruim 75% van de Nederlandse export is export naar een ander EU land.
Naast vrij verkeer van goederen en diensten is er ook sprake van vrij verkeer van personen tussen de landen van de EU.
Als iemand uit Nederland wil studeren in Madrid heeft hij/zij geen verblijfsvergunning nodig. Iemand uit Polen heeft een werkvergunning om in Nederland te komen werken. Er zijn binnen de EU geen binnengrenzen: er is vrije migratie van personen.
Europa: ja of nee?
De Europese Unie lijkt economisch gezien een succes, maar de Europese Unie roept ook weerstand op. Veel mensen vinden het niet goed dat besluiten op Europees niveau worden genomen. Een referendum over de vraag of de bevolking voor of tegen de invoering was van een Europese grondwet leidde in 2005 tot een overtuigend 'nee'.
Het idee bestaat dat velen zich lieten leiden door onvrede over andere zaken zoals de gestegen prijzen sinds de invoering van de euro. Ook de angst om de eigen identiteit te verliezen speelt waarschijnlijk mee in de meningsvorming over de steeds verder gaande samenwerking binnen de EU.
Dit soort onvrede heeft er in het voorjaar 2016 toe geleid dat de Britten na een referendum hebben besloten de EU te verlaten, de zogenaamde Brexit. Het Verenigd Koninkrijk heeft de Europese Unie verlaten op 31 december 2020.
