Mens en maatschappij - Wie bestuurt Nederland?

Mens en maatschappij - Wie bestuurt Nederland?

0. Startweek

Waar gaat deze quest over?

Op 17 maart 2021 zijn de Tweede Kamerverkiezingen.

In Nederland leven we in een vrij land: er is bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst. Nederland is een democratie (of volksbestuur). Maar wanneer is een land nu precies een democratie?

In deze quest ga je op zoek naar antwoorden op de volgende vragen:

  • Hoe werkt ons bestuur?
  • Hoe werkt een democratie?
  • Waarom is in Nederland voor een democratisch bestuur gekozen? Welke argumenten zijn hiervoor?
  • Hoe is ons bestuur in de geschiedenis ontstaan en gegroeid tot wat het nu is?
  • En natuurlijk: Hoe kun jij meedoen in het bestuur?
  • HVX verkiezingen! Op 17 maart organiseren we binnen HVX eigen verkiezingen!

LET OP BELANGRIJK:

Deze quest wordt ondersteund met een bloX en een chatgroep via Teams.

  • Zorg dat je jezelf inschrijft voor de bloX

  • Gastcollege BloX maandag 15 maart 10.30 - 11.30 uur online gastles Verkiezingen door ProDemos

  • Mevrouw van Leeuwen nodigt je uit voor de chatgroep in Teams.

  • Egodact voorgangsmonitor: met deze quest werk ja aan de leerdoelen binnen Mens & Maatschappij: macht & gezag en macht & inspraak

 

eXplore miles

Met deze quest haal je 10 eXplore miles.

1. Jij begint

Motivatiemotor

In een democratie bestuur je een land samen. Nederland is alleen een goede democratie als burgers (en jij dus ook!) meebesturen of meedenken met het bestuur. Alleen als iedereen meedoet kun je spreken van een echte democratie!  Dus ga op zoek hoe jij kunt meedoen in het bestuur!

 

 

Begeleiding Heb je een vraag, ik help je graag!

 

Tijdbesteding

10 XM

 

Mate van vrijheid

 

 

Verderkijker

 

Logboek (1)

Maak een tegeltje aan in jouw Egodact questmonitor en deel jouw gedachte over de volgende vragen in je eerste logboekpost:

1. Wat betekent een vrij land voor jou

2. Heb je je wel eens eerder verdiept in hoe Nederland bestuurd wordt? Maak een notitie/mindmap/visual van jouw kennis en plaats hiervan een link in jouw logboek bij jouw tegeltje.

2. Waar sta jij?

In Nederland mag je zeggen wat je denkt of voelt. Er is maar één belangrijke beperking: je mag geen haat zaaien. Dat betekent dat je niet mag oproepen tot geweld of discriminatie.

Bekijk het filmpje:

  •  

 

Onderzoek

  • Welke belangrijke personen uit de geschiedenis zie of hoor je in het filmpje?
  • ‘Geef de vrijheid door’ is de slogan van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.
    Wat herdenken we in Nederland op 4 mei? En wat vieren we op 5 mei?
  • Wat betekent vrijheid voor jou?

Maak een Keynote of Page document met jouw overdenkingen en plaats dit in Seesaw/Egodact

Verwerking

Bespreek jouw onderzoeksresultaten met iemand anders (klasgenoot, ouders, broers, zussen, opa's oma's). Levert dit je andere of extra inzichten op?

Maak van jouw gesprek  en dan vooral de andere of extra inzichten een nieuwe notitie. Neem die mee in jouw logboekpost!

Logboek (2)

Vragen:

1. Neem je onderzoek & verwerking posts nog eens door

2. Wat is voor jou het meest opvallende/verrassende/belangrijkste hieruit en waarom?

3. Ontstaan van De Republiek

Het begon met het ontstaan van De Republiek
Ingewikkelde dingen zoals onze democratie ontstaan nooit in één keer. Meestal duurt de ontwikkeling van zo’n bestuur eeuwen. Een volk leert meestal met vallen en opstaan wat het beste bestuur voor het land is. Dat geldt ook voor Nederland.


We hebben een lange geschiedenis doorgemaakt. Daarin zijn veel belangrijke dingen gebeurd. Twee van deze zijn extra belangrijk in de Nederlandse geschiedenis. Waarom juist deze twee gebeurtenissen? Omdat deze gebeurtenissen met de ontwikkeling van ons bestuur en vooral van onze democratie te maken hebben.

  • Hoe en wanneer kreeg ons land voor het eerst een zelfstandig bestuur?
  • Wanneer onstond het koninkrijk der Nederlanden?

Het eerste zelfstandige bestuur
In 1555 volgde Filips II zijn vader Karel V op. Naast nog veel meer titels had Filips ook de titel ‘heer der Nederlanden’. Al snel nadat hij zijn vader had opgevolgd ging het mis tussen Filips en veel inwoners van de Nederlanden. In 1568 begon de Opstand tegen koning Filips II.

Onderzoek

  • Zet de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de opstand in een tijdbalk (jaar en gebeurtenis).
    Gebruik in ieder geval de jaartallen 1566, 1568, 1576, 1581, 1588 en 1648.  

    Kijk hier hoe je een tijdlijn maakt: Tijdlijn maken

Plaats deze tijdlijn in Seesaw/Egodact

Verwerking

  • Wat ging er mis en waarom? Hoe reageerde Filips? Ga hierbij in op de Beeldenstorm.
  • Wanneer werd de Republiek een onafhankelijk land en voor welk bestuur werd gekozen? Ga hierbij in op de Opstand.

Plaats jouw notitie over deze twee onderwerpen in Seesaw/Egodact

Ontstaan koninkrijk der Nederlanden
Toen in 1813 Napoleon verslagen was, eindigde de Franse bezetting van de Republiek en keerde de prins van Oranje terug. Het bestuur werd nu totaal veranderd. Willem de Eerste werd koning van het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden. In dit koninkrijk had de koning bijna alle macht. Hij benoemde ‘hulpjes’ (ministers) die hij ook zo weer kon ontslaan. Er was een parlement, maar de leden daarvan werden niet gekozen maar benoemd. De leden van de Eerste kamer werden door de koning benoemd. De leden van de Tweede Kamer werden door de Provinciale Staten benoemd. De macht van de koning werd alleen beperkt door de grondwet. Verder kon hij doen wat hij wilde. Het parlement mocht zich bijvoorbeeld niet bemoeien met het geld dat hij uitgaf.

Onderzoek

Zet ook hierbij de belangrijkste gebeurtenissen in de tijdbalk (jaar en gebeurtenis). Gebruik in ieder geval de jaartallen 1813, 1815, 1830, 1839.

Kijk hier hoe je een tijdlijn maakt: Tijdlijn maken

Plaats deze tijdlijn in Seesaw/Egodact

Verwerking

  • Hoe ontstond het Koninkrijk der Verenigde Nederlanden?

  • Hoe was het bestuur geregeld?

  • En waarom viel de staat na 1830 uit elkaar?

Plaats jouw notitie over deze 3 onderwerpen in Seesaw/Egodact

 

Logboek (3)

Vragen:

1. Neem je onderzoek & verwerking posts nog eens door

2. Wat is voor jou het meest opvallende/verrassende/belangrijkste hieruit en waarom?

Bronnen

Bronnen (zoek op tijdvak 8):

4. Nederland werd een democratie

De Grondwet

De grondwet is dus heel belangrijk voor onze democratie. Het is de stevige bodem waar al onze wetten, afspraken en regels op moeten passen. Onze democratie is dus eigenlijk "gebouwd" op onze grondwet.

Onze democratie is ontstaan in 1815 en is nu dus meer dan 200 jaar oud.

Onderzoek

  • Wat staat er (ongeveer) in de grondwet? Schrijf 5 artikelen op.

  • Wat is het nut van onze grondwet?

  • Wat doet de grondwet? Schrijf dit in je eigen woorden, in een paar zinnen op.

  • Plaats jouw onderzoek naar de grondwet en jouw visie op het belang van de grondwet in Seesaw/Egodact.

Logboek (4)

Vragen:

1. Neem je onderzoek post nog eens door

2. Wat is voor jou het meest opvallende/verrassende/belangrijkste hieruit en waarom?

5. Wie is de baas?

De baas in Nederland

Onderzoek

  • Eerste Kamer, Tweede Kamer, Staten-Generaal, Minister-President, ministers, koning, regering, volksvertegenwoordigers, Provinciale Staten en Gemeenteraad.

  • Hoe is de democratie geregeld in Nederland?

  • Plaats jouw onderzoek naar de democartie in Nederland in Seesaw/Egodact.

Verwerking

Maak op een A3 een overzichtelijk schema van de werking van de Nederlandse democratie. Gebruik hierbij de begrippen die je onderzocht hebt. Gebruik ook de volgende zinnen:

  • Ministers leggen verantwoording af
  • Overlegt over een wet en stuurt deze door.
  • Tekenen de wet.
  • Tekent de wetten als ze zijn aangenomen.

Gebruik daarbij dikke pijlen met daarbij de tekst 'kiest' en dunne pijlen met de tekst 'legt verantwoording af aan...' .

Plaats jouw A3 met het beeld van de Nederlandse democratie in Egodact/Seesaw.

Open bestand Invulschema

Logboek (5)

Vragen:

1. Neem je onderzoek & verwerking posts nog eens door

2. Wat is voor jou het meest opvallende/verrassende/belangrijkste hieruit en waarom?

Informatie & bronnen

6. Verkiezingen

Nederland is een democratie. Dat betekent dat burgers indirect mogen meepraten over het bestuur van het land. Dat indirect meepraten gaat door te stemmen bij verkiezingen. Door te stemmen kies je de vertegenwoordigers (van een politieke partij ) uit die jou het beste lijken.

Stemmen

Onderzoek

In Nederland zijn er regelmatig verkiezingen, voor de Tweede Kamer bijvoorbeeld of voor de gemeenteraad.

  • Hoe gaan de verkiezingen in zijn werk?
  • Plaats het resultaat van jouw onderzoek in Egodact/Seesaw.

Verwerking

“Stemmen doe je zo!”

Maak een informatie kaart voor mensen die voor het eerst gaan stemmen, “Stemmen doe je zo!”

Zet er in:

  • Wie er mogen stemmen en van af welke leeftijd?
  • Wat te doen als je zelf die dag niet kunt gaan stemmen?
  • Wat staat er op het stembiljet en hoe vul je die in?
  • Voorbereiding op het stemmen; hoe bedenk je op welke partij je wilt stemmen? Denk aan testen/ verkiezingsprogammma's etc.
  • Hoe vergelijk je de partijen om te kunnen kiezen.
  • Links naar websites met informatie over stemmen en je voordat je gaat stemmen kunt bedenken

Tips:

- Je informatiekaart hoeft niet heel veel tekst hebben, als het maar duidelijk is voor iemand die voor het eerst gaat stemmen.

- Denk ook aan de vormgeving zodat iemand die voor het eerst gaat stemmen er zin in krijgt!

 

Plaats jouw informatiekaart in Egodact/Seesaw.

Logboek (6)

Vragen:

1. Neem je onderzoek & verwerking posts nog eens door

2. Wat is voor jou het meest opvallende/verrassende/belangrijkste hieruit en waarom?

Bronnen

- Alles over verkiezingen, de officiele website:http://www.kiesraad.nl

- Informatie over verkiezingen: http://www.derdekamer.nl/bibliotheek/verkiezingen/

- Informatie over waarom en wanneer je mag stemmen: http://www.politiekhoezo.nl/Dus-hoe-werkt-de-politiek/Waarom-en-wanneer-mag-ik-stemmen2

-http://verkiezingen.startpagina.nl/

- http://www.publiek-politiek.nl/Info-over-politiek/Verkiezingen

- http://www.politiekhoezo.nl/Dus-hoe-werkt-de-politiek/Waarom-en-wanneer-mag-ik-stemmen2/

7. Politieke partijen

Een politieke partij is een groep mensen die samen zijn op basis van politieke uitgangspunten/ideeën die ze met elkaar delen. Ze hebben als doel deel te nemen aan het bestuur van het land, de provincie of de gemeente.

In Nederland leven mensen met verschillende opvattingen naast en met elkaar.
En dat is maar goed ook: de verschillende groepen met verschillende opvattingen moeten met elkaar samenwerken, rekening houden met elkaar en respect hebben voor elkaars opvattingen.

Links/rechts

Als het over politiek gaat hebben mensen het vaak over de vraag of je links of rechts bent.

Linkse partijen gaan uit van de maatschappij. Zij willen graag een grote rol voor de overheid, gelijke kansen voor iedereen, gelijkheid. Linkse partijen zijn vaak progressief: willen verandering.

Rechtse partijen gaat meer uit van het individu. Zij willen een kleine rol voor de overheid, zelf verantwoordelijkheid.
Rechtse partijen zijn conservatief: behoudend, houden vast aan het 'oude vertrouwde'.

De partijen in de politiek zijn te verdelen in 4 stromingen:

  • sociaal democratische partijen
  • de liberale partijen
  • confessionele partijen
  • populistische partijen

Onderzoek

Onderzoek van 3 politieke partijen de volgende punten: naam van de partij, wie is de partijleider (met foto), oprichtingsdatum van de partij, wat is de visie van de partij, tot welke politieke stroming behoort de partij, noem 5 standpunten of ideeen van de partij.

Maak een post van jouw onderzoek en plaats deze in Egodact/Seesaw.

Verwerking

Welke politieke partij spreekt jou het meeste aan en waarom

  • Wat is voor jou de belangrijkste reden voor deze partij te kiezen?
  • Welke ideeën vind je nog meer belangrijk?
  • Wat vind je minder belangrijk?
  • Wat spreekt je niet aan?

Bespreek jouw politiek keuze bijvoorbeeld met klasgenoten of thuis. Verschillen juillie van mening? Verander jij van mening door het gesprek?

Maak een affiche voor deze partij.

Zet op het affiche minimaal 3 kenmerken van de standpunten van de partij.

Plaats jouw poster in Egodact/Seesaw.

Logboek (7)

Vragen:

1. Neem je onderzoek & verwerking posts nog eens door

2. Wat is voor jou het meest opvallende/verrassende/belangrijkste hieruit en waarom?

Bronnen

Informatie over politieke partijen

http://www.publiek-politiek.nl/Info-over-politiek/Nationaal/Partijen/Indelingen

http://www.schooltv.nl/eigenwijzer/project/1340228/democratie/2157348/maatschappijleer/item/1829146/links-en-rechts-in-de-politiek/

www.kieskompas.nl

www.parlement.com

www.prodemos.nl

 

Specifiek over duurzaamheid, klimaat, MVO:

https://www.change.inc/future-leadership/verkiezingsdebat-klimaat-35613

https://www.change.inc/future-leadership/nieuwe-economie-politieke-partijen-35505

8. HVX Tweede kamerverkiezingen

Voordat je gaat stemmen moet je wel weten waarop je gaat stemmen. Hoe kom je tot je mening? Voordat er een verkiezing is laten de partijen via de media weten wat hun standpunten zijn.

Je kunt daarnaast ook erachter komen welke partij je het beste lijkt door vragen in te vullen op een test. Dit kan op Partijenwijzer of op Stemwijzer. De uitslag hoeft niet altijd precies te zijn wat jij echt denkt, maar geeft je wel steun om na te denken waar je het meest mee eens bent.

Doe de test op http://www.stemwijzer.nl/ of op www.partijenwijzer.nl/

Verwerking

We houden verkiezingen binnen HVX via het Forms formulier. Ik deel de uitslag met jullie. Op basis daarvan gaan jullie deze verwerking maken.

Belangrijk is dat je weet dat we binnen HVX 280 leerlingen hebben.

HVX 2021 Verkiezingsuitslag

  • je gaat de uitslag van de HVX verkiezing vergelijken met de laatste verkiezingen in Nederland.
    • Opkomst percentage landelijk vergelijken met dat van HVX (zelf berekenen)
    • Grootste 3 partijen landelijk en bij HVX (in aantallen en percentages)
    • Welke percentage van de stemmen hebben de grootste 3 landelijke partijen bij HVX gekregen
    • Vergelijk deze percentages met de landelijke percentages voor deze partijen
    • Verklaar de verschillen van de 3 grootste partijen landelijk en hoe die scoren bij HVX
    • Welke zetelverdeling volgt uit de HVX verkiezingsuitslag? (Dus hoeveel zetels krijgt iedere partij in de Tweede Kamer?)
    • Welke meerderheidskabinetten zijn mogelijke met de HVX verkiezingsuitslag?
    • Maak een post met deze verwerking van HVX en de vergelijking met de landelijke uitslag. Plaats deze post in Seesaw/Egodact.

Logboek (8)

Vragen:

1. De HVX verkiezing is geweest. Kijk daar eens op terug.

2. Wat is voor jou het meest opvallende/verrassende/belangrijkste hieruit en waarom?