De Franse Revolutie is een zeer belangrijke gebeurtenis in Europa geweest. Het was een van de eerste massale opstanden tegen de absolutistische regeringsvorm die op dat moment in heel Europa voorkwam. De Franse Revolutie wordt ook vaak gezien als het boegbeeld van vrijheid en democratie, maar was dat ook echt zo? In deze Wikiwijs ga jij leren wat de Franse Revolutie ontketende, en wat de gevolgen hiervan waren.
Let op! Het is belangrijk dat je serieus deze Wikiwijs maakt. Het is belangrijk voor je studie om hem goed te maken. Als je deze Wikiwijs niet goed maakt zal je dit onderwerp niet begrijpen.
Aan het einde van deze Wikiwijs kun je:
- Uitleggen wat de oorzaken waren van de Franse Revolutie.
- Uitleggen wat de gevolgen waren van de Franse Revolutie voor Frankrijk.
- Uitleggen wat Verlichting is.
Maar eerst!
We gaan deze Wikiwijs beginnen met een kleine Kahoot! We gaan kijken wat jullie al weten van de Franse Revolutie. Maak de Kahoot individueel en test je kennis over de Franse Revolutie!
Om te begrijpen waar de revolutionaire ideeën van de Franse burgers vandaan kwamen, moeten we eerst uitleggen hoe het leven in Frankrijk was. Het leven in de zestiende en zeventiende eeuw was echt heel anders dan hoe het leven nu is. Tegenwoordig hebben wij hier in Europa een democratie. Nederland heeft bijvoorbeeld een constitutionele monarchie, we hebben een koning maar die heeft weinig macht. Echter in Frankrijk in de zestiende eeuw had de koning alle macht. Frankrijk was een absolute monarchie, een bestuur waarbij één koning aan het hoofd van een land staat en alle besluiten neemt. Dit zorgde ervoor dat de burgers in Frankrijk niet veel inspraak hadden op het bestuur van het land.
Honderden jaren lang werd dit systeen gewoonweg geaccepteerd. In Frankrijk heerste het Droit divin. De absolute koningen werden gezien als de boodschapper van God. Europa was erg christelijk ingesteld, waardoor de koning van Frankrijk werd gezien als een soort godheid die in de naam van God regeerde. De wil van de koning werd dus beschouwd als de wil van god, en 'als je tegen de wil van de koning ingaat ga je dus 'tegen God in'. Met deze denkwijze konden koningen jaren lang ongestoord regeren zonder hun macht te hoeven delen.
Naast dat er in Frankrijk een absolute koning aan het hoofd stond, was het land ook verdeeld in drie standen. De eerste stand bestond uit de kerk. Doordat het geloof een groot deel van het dagelijks leven beinvloedde in Europa, had de kerk enorm veel macht. De paus en andere geestelijken hadden een heleboel invloed op de burgers. Meestal onderhielden de koningen een goede relatie met de kerk, om de gunst van het volk aan hun kant te houden. De tweede stand bestond uit de adel. Burges van adel waren vaak heel rijk en hadden veel politieke invloed. Je moest in een adelijke familie worden geboren, of trouwen met iemand van adel, om zelf de status van adel te krijgen. De eerste en tweede stand waren heel klein, zeker vergeleken met de derde stand. De derde stand bestond uit het merendeel van de bevolking van Frankrijk, zo'n 80%. Deze burgers waren verschrikkelijk arm, moesten hard werken voor weinig geld en veel meer belasting betalen dan de eerste en tweede stand. De meeste burgers uit de derde stand waren boeren, die op het land graan moesten verbouwen. Brood was namelijk de belangrijkste bron van voedsel in Frankrijk.
Lodewijk XVI was de laatste koning van Frankrijk (1774-1792), samen met zijn vrouw Marie-Antoinette. Hij zou slachtoffer worden aan de Franse Revolutie. Lodewijk XVI was een jonge en onervaren koning. Tijdens zijn regeer periode kwam Frankrijk in een diepe economische crisis. Deze crisis werd onderandere veroorzaakt door de dure oorlogen van de koning. Eén van Lodewijk XVI eerste maatregelen was de Amerikaanse Revolutie bekostigen, waadoor Frankrijk uiteindelijk veel geld zou verliezen. Het is ironisch te noemen hoe de Franse absolute koning Lodewijk XVI een revolutie steunde tegen de Engelse absolute koning George III.
Tijdens deze economische crisis had de derde stand grote moeite het hoofd boven water te houden. Niet alleen moesten ze veel belasting betalen, maar ook hun oogst was ook nog eens mislukt wat de hongersnood van 1788 veroorzaakte. De derde stand was aan het verhongeren en ze gaven de eerste twee standen de schuld. Daarbij werden de grote uitgaven voor eigen leefstijl van Marie-Antoinette ook niet gewaardeerd in deze tijden van crisis. Het respect voor de monarchie werd daardoor zeer laag en burgers maakten grappen en roddelde over de monarchie.
Je gaat naar de website Ted Ed, hier krijg je een opdracht over een video fragment. Bestudeer de video goed en beantwoord te vragen. Werk samen met je buurman of buurvrouw als je er niet uit kan komen.
De verlichting is een periode van 1715 tot 1789, en we zien ook vandaag de dag nog steeds vormen van deze beweging. De inspiratie voor 'modern denken.' Deze periode heet ook wel de Eeuw van Rede. Bij verlichting begonnen mensen eeuwenoude tradities te overdenken. De burgers van Frankrijk begonnen zich af te vragen of het wel zo eerlijk was zoals de macht was opgedeeld. Intelligente mensen zoals bijvoorbeeld de advocaat Maximilien Robespierre, schreven uitbundig over deze ideeën. Kranten en boeken met verlichtende uitspraken werden extreem populair. Waarom was er maar één persoon die over ons regeerde? Waarom moest de derde stand zoveel werken? Dit waren de vragen waar steeds meer mensen in Frankrijk zich druk over maakten.
Je krijgt definities waarin een paar woorden zijn weggelaten. Vul de juiste woorden op de juiste plek in.
Het begin van de Revolutie
Veel historici stellen dat de Franse Revolutie begon bij de bestorming van de Bastille, maar je zou ook kunnen zeggen dat de revolutie begon op het moment dat de Eed op de Kaatsbaan op 20 juni 1789 werd afgelegd. In tijden van economische crisis besloot koning Lodewijk XVI de Staten Generaal bijeen te roepen. Naast de koning werd de Staten Generaal gezien als de overheid van Frankrijk, echter was dit politieke orgaan slechts bedoeld voor het adviseren van de koning. De Staten Generaal was in zo'n 175 jaar niet meer opgeroepen, de laatste keer was in 1614.
De Staten Generaal werkte als volgt: alle drie de staten kozen vertegenwoordigers van hun stand. Deze vertegenwoordigers zouden samen met elkaar en de koning de problemen van Frankrijk bespreken. Wanneer er gestemd moest worden over een besluit, werden de stemmen per stand geteld. Elke stand kreeg één stem, wat de derde stand niet eerlijk vond. Het bijeen roepen van de Staten Generaal is waarschijnlijk een van de grootste fouten die Lodewijk XVI heeft gemaakt, aangezien het de burgers nog meer duidelijk maakte dat hun stem niet werd gehoord.
Gefrustreerde burgers uit de derde stand verlieten de Staten Generaal en discussiëerden verder op de Kaatsbaan, een sportveld waar een voorloper van het modernde tennis werd gespeeld. Onder deze groep mensen bevonden zich onder andere een aantal leden van de eerste twee standen. Samen vormden ze de Nationale Vergadering, ze besloten samen te blijven komen tot ze een nieuwe grondwet aan de koning hadden overgedragen. Het schilderij 'Eed op de Kaatsbaan', door Jacques-Louis David is nooit afgemaakt. De meeste mensen die op het schilderij stonden afgebeeld, zouden later tijdens de Revolutie worden onthoofd.
Open vraag:
Geweld
De Franse revolutie werd gekenmerkt door moord en bloedvergieten. En het idee van terreur begon bij een van de eerste gebeurtenissen tijdens de revolutie, namelijk de bestorming van de Bastille. De koning begon bang te worden voor de onrust in Parijs, dus liet hij het leger positie innemen rondom de stad. De burgers en Nationale Garde, een soort revolutionair leger bestaande uit burgers en militairen, begonnen zichzelf te bewapenen. De Bastille was een oude gevangenis waarvan werd gedacht door de burgers dat er onschuldige mensen in werden vastgehouden, het was voor hen een boegbeeld van de tirannie van de koning. Maar in werkelijkheid zou de Bastille worden afgebroken en waren er maar een zeven gevangenen aanwezig. Maar op 14 juli 1789 bestormde de burgers de Bastille en de gouverneur, Bernard-René Jourdan de launay, werd vermoord en onthoofd.
Rellen opdracht:
Opstand in de moderne wereld gebeurd nog steeds. Mensen die het ergens niet mee eens zijn gaan demonstreren. In tegenstelling tot Frankrijk in 1789 heb je in Nederland vandaag de dag het recht om te demonstreren. Alleen demonstraties lopen niet altijd vreedzaam.
De geweldadige bestorming van de Bastille wordt gezien als oorzaak waarom de revolutie zo bloederig werd. De koning werd zo bang voor dit geweld, dat hij probeerde naar Oostenrijk te ontsnappen met zijn gezin. Twee jaar na de bestorming op 20 juni 1791 besloot de koning te vluchten naar Nederland, dat op dat moment onder Oostenrijks bewind stond. Lodewijk XVI en zijn gezin werden echter aangehouden bij de grens in Varnesse. De vlucht naar Varennes werd gezien als landsveraad. De Nationale Vergadering besloot de koning officieel te ontheven van zijn taken en Frankrijk werd officieel een constitutionele monarchie.
Terreur
In 1791 werd een nieuwe vorm van executie geïntroduceerd. De guillotine, gemaakt door Joseph-Ignace Guillotin, werd gebruikt om executies snel en pijnloos te maken. Maar de opkomst van deze nieuwe uitvinding zorgde voor een verschrikkelijk bloederig tijdperk in de Franse geschiedenis, de Terreur. De Terreur was een periode van 1793 tot 1794 onder leiding van een populair lid van de Jakobijnen, Maximilien de Robespierre. Dit was een extreme beweging binnen de Nationale Vergadering, door hen toedoen zouden duizenden Franse burgers worden onthoofd. De Franse Terreur heeft ongeveer aan 55.000 mensen het leven gekost. Het was een nare tijd, je kon voor bijna alles terrecht worden gesteld voor de guillotine. Als je werd verdacht van anti-revolutionaire activiteiten, kon je zomaar je leven verliezen. Er was een strenge censuur en veel wantrouwen naar mensen die openlijk tegen het geweld van de Franse Revolutie spraken. Uiteindelijk zouden Lodewijk XVI en zijn vrouw Marie-Antoinette ook hun levenseinde vinden op de guillotine. Op 21 januari 1793 werd Lodewijk XVI, nu Louis Capet, onthoofd. En een paar maanden later op 16 oktober 1793 vond Marie-Antoinette hetzelfde lot.
Memeopdracht:
Bekijk deze Instagram afbeeldingen via de linkjes beneden. Analyseer de memes en leg uit wat de makers proberen te zeggen. Wat beelden ze uit? Doe het zo: 'Meme (1/2/3) beeld ..... uit, omdat .... '.
Heb je geen Instagram?
Geen probleem! Je kunt de pagina gewoon zonder account openen!
Het geweld van de Terreur en van Robespierre werden steeds minder populair. Robespierre werd hongerig naar meer macht. Hij begon volgens zijn mede-revolutionairen gestoord te worden. Uiteindelijk had Robespierre teveel vijanden gemaakt onder de Jakobijnen en werd hij zelf veroordeeld tot de dood. Op 28 juli 1794 werd Robespierre dus zelf slachtoffer van de Terreur. Veel historici zien de dood van Robespierre als het einde van de Revolutie, maar eigenlijk ging deze revolutie nog voor vijf jaar door. Op 9 november 1799 greep Napoleon Bonaparte de macht, hij werd een absolute dictator. Hij beeindigde de Nationale Vergadering, deze werd trouwens in 1792 de Wetgevende Vergadering. De Franse Revolutie, een strijd die begon met vechten voor de vrijheid tegen een absolute koning, eindigde met de opkomst van een absolute dictator.
Eindtoets Franse Revolutie
Je hebt het einde van de Wikiwijs bereikt, goed gedaan! Nu gaan we vandaag aflsuiten met een eindtoets. De eindtoets is hieronder te vinden. De toets bestaat uit een 'open vraag' toets, de docent gaat de antwoorden nakijken. De toets bestaat uit 10 vragen, gebruik de kennis die je hebt geleerd tijdens de Wikiwijs om de vragen te beantwoorden. Succes!
Callet, A. (1788). Louis XVI [Schilderij]. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewijk_XVI_van_Frankrijk
OverSimplified. (2019, 28 juni). The French Revolution - OverSimplified (Part 1)[Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=8qRZcXIODNU
Portret van Robespierre. (1790–1794). [Schilderij]. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Maximilien_de_Robespierre
The Third Estate carrying the Clergy and the Nobility on its back. (1789). [Spotprent]. DE FRANSE REVOLUTIE. https://franse-revolutie.jouwweb.nl/de-franse-revolutie
Vigée-Le Brun, E. (1787). Koningin Marie Antoinette [Schilderij]. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lodewijk_XVI_van_Frankrijk
Wikipedia-bijdragers. (2021, 31 maart). Franse Revolutie. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Franse_Revolutie
Wright, J. (1768). An Experiment on a Bird in the Air Pump [Schilderij]. In de Verlichting ging het om het wereldbeeld. https://www.historischnieuwsblad.nl/in-de-verlichting-ging-het-om-het-wereldbeeld/
Het arrangement Franse Revolutie HAVO is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Pieter Diepstraten
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-04-20 18:18:40
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Een Wikiwijs over de Franse Revolutie voor HAVO leerlingen. Met deze Wikiwijs leren de leerlingen over de revolutie, hoe het tot stand kwam en wat de gevolgen waren.
Een Wikiwijs over de Franse Revolutie voor HAVO leerlingen. Met deze Wikiwijs leren de leerlingen over de revolutie, hoe het tot stand kwam en wat de gevolgen waren.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
