Sparen of lenen? - v456

Sparen of lenen? - v456

Sparen of lenen?

Introductie

Veel ouderen overwegen al voor de pensioenleeftijd te stoppen met werken. Of dat mogelijk is hangt natuurlijk af van de inkomenspositie van die ouderen. Hoeveel is er gespaard? Zijn er naast AOW en pensioen nog andere inkomsten? Etc.

Over deze vraag gaat deze examenopgave. 

 

Eindtermen

Deze opdracht behoort tot concept E: Ruilen over tijd .

Na het maken van de opdracht kan ik:

  • de het begrip levensloop omschrijven.

  • aangeven welke financiële aspecten een rol spelen tijdens de verschillende fasen van de levensloop.

  • het verschil uitleggen tussen het omslagstelsel en het kapitaaldekkingsstelsel.

  • uitleggen wat wordt bedoeld met een waardevast en met een welvaartsvast pensioen.

  • uitleggen wat het verschil is tussen stroomgrootheden en voorraadgrootheden.

Kernbegrippen:

  • levensloop

  • pensioen

  • omslagstelsel en kapitaaldekkingsstelsel

  • waardevast en welvaartsvast pensioen

  • stroomgrootheden en voorraadgrootheden.

 

Activiteiten

Levensloop

Oriëntatie

Inhoud

Kennisbank

Ruilen over tijd - Lenen + toets

 

Ruilen over tijd - Sparen + toets

 

Ruilen over tijd - Levensloop en pensioen + toets

Examen

Inhoud

Vragen

Hoeveel geld heb ik nodig om eerder dan op mijn pensioensleeftijd te stoppen met werken?

Correctiemodel

Hoeveel punten zijn mijn antwoorden waard?


Tijd
Voor deze opdracht heb je ongeveer 1,5 uur nodig.

  • 1 uur voor het bestuderen van de onderwerpen in de Kennisbank en het maken van toetsen.
  • 0,5 uur voor het maken en nakijken van de examenvragen.

Oriëntatie

Kennisbank: Lenen

Bestudeer het volgende onderdeel uit de Kennisbank.

Maak de toetsvragen.

Kennisbank: Sparen

Bestudeer het volgende onderdeel uit de Kennisbank.

Maak de toetsvragen.

Kennisbank: Levensloop en pensioen

Bestudeer het volgende onderwerp uit de Kennisbank.


In de Kennisbank ben je de begrippen inkomen en vermogen tegengekomen.

  • Inkomen is een stroomgrootheid: het is een gegeven dat je gedurende een bepaalde periode meet.
  • Vermogen is een voorraadgrootheid: het is een gegeven waarvan je de omvang op een bepaald moment vaststelt.


Maak het toetsvragen.

Examenvragen

Sparen of lenen?

Sander van Herk is 60 jaar en stopt met werken. Hij overweegt of hij in de jaren tot hij 66 wordt zal gaan sparen om daarna meer te kunnen consumeren of dat hij juist geld zal lenen om extra consumptieve uitgaven vóór zijn 66e jaar mogelijk te maken. Hij heeft tot zijn 66e jaar een beschikbaar budget van 300.000 euro. Vanaf zijn 66e verjaardag krijgt Sander een gegarandeerde pensioenuitkering van 550.000 euro. Dat is voor hem in de daarop volgende jaren ook zijn beschikbare budget. Eventuele uitkeringen zoals AOW laat Sander gemakshalve buiten beschouwing.

Sander praat hierover met een econome, Nina de Visser. Nina schetst een simpel model met twee perioden: een prepensioenperiode met een beschikbaar budget van 300.000 euro en een pensioenperiode met een beschikbaar budget van 550.000 euro. Elk van beide periodes wordt als één geheel gezien, waarbinnen geen sprake is van tijdvoorkeur. Nina houdt ook geen rekening met overige inkomstenbronnen. Nina stelt dat Sander bij zijn afweging moet kijken naar het totale budget dat hij beschikbaar heeft over de twee periodes samen. Ze omschrijft de afweging waar hij voor staat als volgt:

1 Extra consumptie in de prepensioenperiode waarvoor hij leent en rente en aflossing betaalt in de pensioenperiode, wat ten koste zal gaan van consumptie in de pensioenperiode.
2 Extra consumptie in de pensioenperiode waarvoor hij spaart in de prepensioenperiode, wat ten koste zal gaan van consumptie in de prepensioenperiode.


Zij tekent een intertemporele budgetlijn (zie figuur 1) om inzicht te geven in de afweging waar Sander voor staat. Nina veronderstelt gemakshalve dat de rente die Sander op spaargeld kan krijgen gelijk is aan de rente die hij zou moeten betalen op een lening.

Beantwoord de vragen.

  1. Geef voor zowel punt a als punt b op de lijn aan of Sander in deze gevallen zal lenen of sparen. Vermeld de bedragen voor zover van toepassing.
  2. Bereken het rentepercentage waar Nina van uitgaat in haar model.

    Sander vindt de gehanteerde rente aan de hoge kant. Nina maakt voor hem daarop een berekening van het maximale consumptieniveau dat in de prepensioenfase mogelijk is op basis van een krediet met 5% rente.
  3. Maak zelf deze berekening.

    “Ik kan helaas niet voor u beslissen” sluit Nina af. “Een lagere rente kan aanleiding zijn om minder te gaan sparen, maar in uw positie is het ook goed voorstelbaar dat u daardoor juist meer zou willen sparen.”
  4. Beargumenteer de beide mogelijkheden die Nina suggereert.

    Nina hoort op het nieuws dat de overheid extra overheidsinvesteringen gaat doen om de economie van het land te stimuleren. Zij denkt dat dit weinig succes zal hebben, en adviseert Sander met het oog op de toekomst om meer te gaan sparen. Sander heeft daarentegen wel vertrouwen in dit beleid van de overheid. Het nieuws is voor hem juist aanleiding om meer consumptieve uitgaven te gaan doen.
  5. Beargumenteer het advies van Nina. Richt je in je antwoord op ‘ruilen over de tijd’.
  6. Beargumenteer de mening van Sander. Richt ook hier je antwoord op ‘ruilen over de tijd’.

Correctiemodel

  1. punt a: Sander zal 100.000 euro sparen 
    punt b: Sander zal niet lenen of sparen

  2. Nina gaat uit van een rente van 10%. Voorbeelden van een juiste berekening zijn:
    - (880/800) × 100% = 110% of
    - (880.000- 550.000)/300.000 × 100% = 110 %.
     
  3. Een voorbeeld van een juiste berekening is:
    - 550.000 / 1,05 = 523.809,52
    - 523.809,52 + 300.000 = 823.809,52
     
  4. Een voorbeeld van een juist antwoord is:
    - Een lagere rente betekent dat sparen minder aantrekkelijk wordt ten opzichte van lenen, waardoor mensen geneigd zijn om minder te gaan sparen
    - Aan de andere kant betekent een lagere rente dat mensen een minder hoog consumptieniveau kunnen bereiken in de pensioenperiode, zodat ze juist geneigd kunnen zijn om meer te gaan sparen om toch het gewenste consumptieniveau te kunnen blijven halen.
     
  5. Een voorbeeld van een juist argument is:
    Nina gaat ervan uit dat de consumenten vooraf al rekening houden met hogere belastingen in de toekomst, ter financiering van rente en aflossing van de overheidsschuld. Daarom raadt zij Sander aan om extra te sparen om die extra belastingbetalingen later op te kunnen vangen.
     
  6. Een voorbeeld van een juist argument is:
    Sander verwacht dat extra overheidsinvesteringen een zichzelf versterkend effect zullen hebben en daarmee tot meer groei van het bbp zullen leiden. Hierdoor zal naar zijn idee de overheidsbegroting in de toekomst meer ruimte krijgen, waardoor belastingverhogingen achterwege kunnen blijven. (Dit is voor hem aanleiding om nu extra consumptieve uitgaven te doen.)

  • Het arrangement Sparen of lenen? - v456 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2025-02-17 09:54:55
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Leerniveau
    HAVO 4; VWO 6; HAVO 5; VWO 4; VWO 5;
    Leerinhoud en doelen
    Ruilen over de tijd; Economie;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    2 uur 0 minuten
    Trefwoorden
    arrangeerbaar, leerlijn, rearrangeerbare

    Gebruikte Wikiwijs Arrangementen

    VO-content Economie. (2021).

    Opdracht: Hypotheek - vwo456

    https://maken.wikiwijs.nl/168724/Opdracht__Hypotheek___vwo456

    VO-content Economie. (2021).

    Opdracht: Levensloop - vwo456

    https://maken.wikiwijs.nl/168722/Opdracht__Levensloop___vwo456

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    Oefeningen en toetsen

    Lenen

    Sparen

    Levensloop

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    QTI

    Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.

    Versie 2.1 (NL)

    Versie 3.0 bèta

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van