Voor de baby is een badje heerlijk ontspannen.Toch kunnen de eerste keren dat de baby in bad gaat best spannend zijn. De kraamzorg doet voor hoe je de baby in bad doet.
Zie hieronder het filmpje en bekijk hoe jij een baby moet wassen.
1.2 De baby in bad doen in 9 stappen
Hieronder volgen de belangrijkste stappen. Wij zullen uitleggen waar je op moet letten tijdens het badderen.
1. Breng de kamer op temperatuur
Om ervoor te zorgen dat je baby niet te veel warmte verliest rond het badderen, is het belangrijk dat de kamer waarin je het badje neerzet lekker warm is. Een temperatuur van 24 graden is ideaal. Sluit ook de ramen en deuren.
2. Leg alle spullen klaar
Je baby in bad doen gaat een stuk makkelijker als je alle benodigde spullen bij de hand hebt. Leg de volgende spullen klaar:
Maak de kruik klaar en wikkel de kleertjes en hydrofiele luiers hieromheen. Zo zijn deze lekker warm als je baby uit het badje komt. Dit hoeft alleen bij een pasgeboren baby.
4. Maak het badje klaar
Zorg dat het badje goed schoon is en vul deze met water. De ideale temperatuur van het water is 37 graden. Houd in de gaten dat de temperatuur in ieder geval tussen de 36 en 38 graden blijft. Dit kan je het best meten met een badthermometer. Heb je deze niet, controleer de temperatuur dan met je elleboog. Je elleboog is namelijk gevoeliger dan je hand, hierdoor kan je de temperatuur van het water beter inschatten.
5. Je baby uitkleden
Leg je baby op het aankleedkussen en kleed hem uit. Veeg met een billendoekje zijn billetjes goed schoon als dat nodig is. Een pasgeboren baby kan je het best op het aankleedkussen met je handen en een beetje zeepvrije wasgel wassen. Een iets oudere baby kan je in het babybadje zelf wassen.
6. Je baby in bad
Het is eindelijk tijd voor je baby om in bad te gaan! Zorg ervoor dat je zijn nekje de hele tijd ondersteunt. Let altijd goed op. Een baby kan zelfs in een klein laagje verdrinken. Laat hem daarom nooit alleen als hij in bad zit!
7. Je baby wassen
Geef bij het wassen wat extra aandacht aan de knieholtes, billen, schaamstreek, navel, oksels, achter de oren en tussen de vingers en teentjes. Gebruik bij het wassen alleen badproducten die geschikt zijn voor baby’s!
8. Je baby afdrogen
Hiervoor gebruik je de voorverwarmde hydrofiele luiers. Leg een hydrofiele luier op het aankleedkussen en leg je baby hierop. Met de andere hydrofiele doek kan je je baby afdrogen. Een hydrofiele luier is dunner en minder ruw dan een normale handdoek. Ideaal voor het afdrogen tussen al die plooitjes.
Begin met het afdrogen van je baby’s hoofdje. Daar verliest hij namelijk het meeste warmte. Let bij het afdrogen op dezelfde plekken als bij het wassen. Juist tussen de plooitjes heb je niet door dat het nog vochtig kan zijn, terwijl dit wel huiduitslag als gevolg kan hebben. Draai je baby tot slot op zijn buik om de rug af te drogen. Verwijder de hydrofiele luier waar hij op lag zodat je baby weer op een droge ondergrond ligt.
9. Je baby aankleden
Doe je baby een schone luier om en trek de voorverwarmde kleertjes aan. Let goed op of ijzeren drukknoopjes niet te warm zijn geworden door de kruik.
1.3 Haren wassen van de baby
Zelfs als je baby is geboren met een volle haardos, is het de eerste tijd niet noodzakelijk om zijn haartjes te wassen. Als je dit wel doet, gebruik dan speciale babyshampoo. Je hoeft de shampoo niet in te masseren. Laat het gewoon even inwerken en spoel het vervolgens uit.
Doe het haren wassen pas aan het eind van het badje. Je baby krijgt dan geen koud hoofdje en zit bovendien niet (lang) in een badje met shampoo.
2. Verschonen van de luier
2.1 Verschonen van de luier
Een pasgeboren baby gebruikt ongeveer 8 luiers per dag en moet dus ook 8 keer per dag verschoond worden. Hier vind je een 6-stappenplan voor het verschonen van een luier.
Bekijk hier het filmpje en zie hoe je een luier van een baby moet verschonen
2.3 Stappenplan (6) van het verschonen van de luier
Stap 1: voorbereiden van luier verschonen
Een goed begin is het halve werk, ook als je jouw baby van een schone luier voorziet. Als voorbereiding op het verschonen van je baby is het handig om de volgende spullen binnen handbereik klaar te leggen:
Aankleedkussen. Hier ligt je baby lekker zacht op, en als er een ongelukje gebeurt, gooi je de aankleedkussenhoes gewoon in de was.
Schone luier(s). Meestal is 1 luier voldoende, maar zeker de eerste keren is het geen gek idee om meerdere luiers paraat te houden. Het kan namelijk weleens misgaan.
Billendoekjes. Deze natte doekjes vegen de billetjes van je kleine eenvoudig schoon en laten een lekkere babygeur achter op zijn huidje.
Babyzalf. Dit verzorgt, verzacht en beschermt het tere huidje van de babybilletjes.
Schone babykleertjes. Nogmaals: er gebeurt weleens een ongelukje, dus je kan maar beter overal op voorbereid zijn!
Stap 2: de schade bekijken
Ligt alles klaar? Dan kan je aan de slag met het echte werk. Leg je baby op zijn rug op het aankleedkussen en trek zijn broekje uit. Spiek even aan de onderkant bij de romper om de schade te bekijken. Ziet alles er goed uit? Maak het rompertje dan aan de onderkant los en schuif het omhoog, zodat je baby hier niet met zijn billen op ligt. Zo voorkom je dat er per ongeluk poep op de romper belandt.
Het is handig om de sokjes van je baby uit te trekken. Mocht je kleine een feestje in zijn broek hebben, dan komen de sokjes niet in de vieze luier terecht. Zeker wanneer je baby straks meer gaat bewegen en zijn eigen voetjes ontdekt, wil je deze stap niet te vergeten!
Ontdek je tijdens het spieken een explosieluier? Trek het rompertje dan over de schouders van je kleine naar beneden. Veel rompers hebben een envelop-vormige neklijn, waardoor het hoofdgat over het hele lijfje van je baby past. Hiermee voorkom je dat de poep langs zijn hoofd moet en dat je baby helemaal onder komt te zitten. Bekijk hier een speciaal stappenplan voor een explosieluier >
Stap 3: afvegen
Nu je zeker weet of je te maken hebt met een plas- of poepluier, kan je beginnen met het schoonmaken van je baby’s onderkantje.
Plasluier verschonen
Maak de luier los en vouw hem dubbel onder de billen van je baby. Zorg er hierbij voor dat je kindje op de schone buitenkant van de luier ligt. Je kan voor de zekerheid al een schone luier onder de billetjes van je baby schuiven. Mocht er een ongelukje gebeuren, dan is het in de schone luier. Neem vervolgens een billendoekje en maak de voorkant schoon. Bij een plasluier heb je aan één billendoekje meestal genoeg.
Poepluier verschonen
Maak de luier los en probeer met de binnenkant van de luier al zoveel mogelijk poep af te vegen. Vouw hem vervolgens dubbel onder de billen van je baby, waarbij je baby op de schone buitenkant van je luier ligt. Pak de billendoekjes erbij en gebruik er zoveel je nodig hebt om alles goed schoon te maken. Bij meisjes moet je ook tussen de schaamlipjes schoonmaken en bij jongetjes ook het piemeltje en onder het balzakje. Controleer ook de liezen, want hier blijft ook weleens wat viezigheid achter.
Extra tips voor afvegen
Veeg altijd van voor naar achteren af. Zo voorkom je dat er ontlasting of poepbacteriën bij de vagina of piemel terechtkomt.
Gebruik voor elke veeg een schoon (stukje van het) billendoekje.
Leg bij jongetjes een doekje over de piemel. Zo word je niet verrast door een plasfontein.
Pseudo-menstruatie en uraten
Bij meisjes kan er, zeker de eerste 3 dagen na de geboorte, wat bloed in de luier zitten. Dit wordt ook wel pseudo-menstruatie genoemd en is heel normaal. In je baarmoeder heeft je kindje zwangerschapshormonen binnengekregen, waardoor hij een soort nep-menstruatie kan hebben.
Bij zowel jongens als meisjes kunnen er de eerste dagen na de geboorte ook wat roze/rode korrels in de luier zitten, ook wel uraten genoemd. Dit komt doordat je kindje in het begin nog niet voldoende drinkt om al zijn afvalstoffen kwijt te raken. Zodra je kleine genoeg drinkt, verdwijnen de uraten vanzelf.
Stap 4: babyzalf of billenzalf
Nadat de billetjes van je baby helemaal schoon en droog zijn, kan je er wat babyzalf of billenzalf op smeren. De eerste dagen na de geboorte is de ontlasting (meconium) van je baby nog erg plakkerig en taai. De crème heeft een beschermende en herstellende werking voor de billetjes en zorgt er dus voor dat het tere huidje van je baby minder snel irriteert. Ook wanneer je baby rode billetjes of luieruitslag heeft, zorgt een laagje billenzalf voor een snellere genezing van zijn babyhuidje.
Stap 5: de schone luier
Als de billetjes ingesmeerd en wel zijn, mag de schone luier aan. Vouw de luier goed uit en leg hem op zo’n manier onder de billen van je baby dat de luier aan de achterkant net iets hoger zit dan de navel. Breng de luier vervolgens tussen de benen door aan de voorkant omhoog en maak hem vast met de plakstrips.
Controleer of het gegolfde randje van de luier dat langs de benen loopt goed aan de buitenkant zit. Dan sluit de luier namelijk beter aan en heb je minder kans op lekkage. Controleer ook of de luier niet te strak zit door een vinger tussen de tailleband en het buikje van je baby te steken. Zie je bij een volgende keer rode lijnen op de beentjes van je baby, doe de luiers dan wat losser.
Stap 6: aankleden
Nadat alles op zijn plek zit, kan het rompertje weer omlaag. Maak de drukkers vast en trek je baby zijn broek en sokjes weer aan. De vieze luier en gebruikte doekjes kan je in een speciaal luierzakje of direct in de luieremmer doen.
2.4 Verschonen bij een jongens en meisjes
De penis van een jongetje mag je alleen aan de buitenzijde schoonmaken. Laat de voorhuid van de penis met rust, deze kan nog vastzitten. Het loslaten gebeurt in de volgende maanden of pas na jaren. Als deze na een tijdje los komt kun je dit gebied wel wassen. Jongetjes hebben de neiging te plassen als de luier los komt, om dit te voorkomen kun je er een luier of washandje op leggen!
Bij meisjes is het zaak om de eerste weken niet tussen de schaamlippen schoon te maken. Daarna kun je de schaamstreek met een wattenbolletje met water van boven naar beneden schoonvegen. Het kan zijn dat kort na de geboorte een beetje bloed of afscheiding uit de vagina van je dochtertje komt. Dit heeft te maken met hormonale veranderingen en is volstrekt normaal.
Tool opdracht
3. Oppakken en dragen baby
3.1 Hoe pak je een baby op
Hoe houd jij een baby veilig vast? Tijdens het filmpje van hieronder wordt verteld hoe je dat het beste kan doen.
3.2 Het vasthouden van een baby in een paar stappen
Het is essentieel dat je leert hoe je een zuigeling goed vasthoudt. Er is een keur aan geschikte manieren om je baby vast te houden; tegen je borst aan, met de gezichten bij elkaar, afhankelijk van wat voor interactie je wilt met je baby. Houd gewoon altijd in gedachten dat het belangrijk is om rustig en vol vertrouwen te zijn voordat je de baby oppakt, want dan is hij ontspannen voordat je contact met hem maakt
Onderstaand vindt je de beste twee methodes om een baby op te pakken.
De baby tegen je borst aanhouden
1
Wees rustig en vol vertrouwen voordat je de baby oppakt. Baby's voelen het vaak aan als je je niet goed voelt of verdrietig bent. Probeer te ontspannen. Hoewel het belangrijk is om zo voorzichtig mogelijk met een baby om te gaan, zijn baby's toch niet zo kwetsbaar als je geneigd bent om te denken.
2
Ondersteun de baby met een arm en ondersteun de billen van de baby met je andere arm. Het hoofd van een pasgeboren baby is veruit het zwaarste deel van het lichaam, en het hoofd en de nek van een baby moeten dan ook altijd voorzichtig ondersteund worden. Meestal zal je het hoofdje voorzichtig met een hand vasthouden. Gebruik je rechterarm om de billen van de baby te scheppen. Doe dit terwijl je het hoofd met je andere hand ondersteunt.
3
De baby tegen je borst aanhouden. Houdt de baby dichtbij je borst, zodat hij zijn hoofd tegen je borst aan kan laten leunen. Baby's voelen zich gerustgesteld als zij je hartslag kunnen horen. Je rechterhand en -arm ondersteunen het leeuwendeel van het gewicht van de baby, terwijl je linkerhand het hoofdje en nek ondersteunt en beschermt.
Let erop dat het hoofdje van de baby naar een kant wijst zodat hij goed kan ademen.
4
Geniet van het intieme samenzijn met de baby. Een baby vasthouden kan enorm rustgevend zijn, voor zowel de baby als jezelf. Het is een perfect moment om te zingen voor je baby, om de baby voor te lezen, en om de baby te vermaken totdat het tijd is voor de volgende voeding, een nieuwe luier of een slaapje. Het is daarbij wel nodig om af en toe je handen even anders te houden en af te wisselen. Vergeet daarbij niet om altijd een hand te gebruiken voor het ondersteunen van het hoofdje van de baby.
Andere technieken voor het vasthouden van de baby
1
Probeer de wieghouding eens uit. Dit is waarschijnlijk de meest gebruikte houding om je baby vast te houden en tegelijkertijd ook nog in de ogen van je pasgeboren baby te kijken; het is ook de meest natuurlijke en makkelijke houding waarin je je baby vast kan houden. Deze houding is het makkelijkst als je baby ingebakerd is. Dit is wat ervoor nodig is:
Om je baby te wiegen, leg je je baby eerst neer. Dan til je de baby op door ene hand onder het hoofdje en nek van de baby te laten glijden, en de andere hand onder de billen en het heupje.
Spreid je vingers zo ver mogelijk uit terwijl je hem naar je borst brengt zodat je de baby zo veel mogelijk ondersteunt.
Laat de hand die het hoofdje en de nek ondersteunt voorzichtig naar zijn rug glijden, zodat het hoofdje en nek langs je onderarm glijden, totdat ze in de kom van je arm en elleboog liggen.
Houd je andere hand waar hij was, als een kom om de billen en heupje van je baby heen.
Houd de baby dicht tegen je lichaam aan en wieg hem indien gewenst heen en weer.
2
Houd de baby bij je gezicht. Dit is een prachtige houding om interactie met je kind te ervaren. Dit is wat je moet doen om deze houding goed uit te voeren:
Leg een hand onder het hoofdje en nek van je baby.
Leg je andere hand onder de billen.
Houd de baby voor je, net onder je borst.
Maak plezier door te lachen en gekke gezichten te trekken naar je schattige baby.
3
Op de buik op je arm vasthouden. Dit is een ideale houding als je baby onrustig is. Dit is wat je kunt doen om deze houding goed uit te voeren:
Leg het hoofd en de borst van je baby op je onderarm.
Zorg ervoor dat het hoofd van de baby naar buiten gericht is, en bij de holte in de arm rust.
Klop of wrijf zachtjes met je andere hand over de rug van je baby.
Controleer steeds of het hoofdje en nek ten alle tijden ondersteund zijn.
4
Houd je baby schuin tegen je aan bij je borst of buik. Dit is een geweldige houding voor het geven van borstvoeding aan je baby. De houding is ook geschikt als je staat of zit. Dit is hoe je deze houding kan uitvoeren:
Leg een hand onder het hoofdje en nek van je baby. Laat de rug van de baby rusten op binnenkant van dezelfde onderarm van de hand die je gebruikt om het hoofdje te ondersteunen. Je kan de andere hand gebruiken om het hoofdje op zijn plaats te houden terwijl je de andere arm in de juiste positie brengt, zolang je er maar voor zorgt dat het hoofdje en nek ten alle tijden ondersteund zijn.
Laat de baby zich krommen rondom je lichaam, met zijn beentjes uitgestrekt achter je uit.
Houd de baby dicht bij je borst of je middel.
Gebruik je vrije hand om de baby te voeden of om het hoofdje extra te ondersteunen.
5
Laat je baby met zijn rug tegen je buik aan rusten. Dit is een fijne houding als je een nieuwsgierige baby hebt en je hem wilt laten zien wat er allemaal gaande is om hem heen. Dit is alles wat je hoeft te doen:
Laat de rug van je baby tegen je borst aan rusten zodat zijn hoofd ondersteund wordt.
Houdt een arm onder zijn billen.
Leg de andere arm over zijn borst heen.
Zorg ervoor dat het hoofdje tegen je borst aan blijft leunen.
Als je zit, kan je de baby op je schoot zetten en hoef je geen hand onder zijn billen te houden.
6
Houd je baby op je heup als het al zelf zijn hoofdje kan ondersteunen. Als je baby eenmaal een beetje ouder is geworden, ergens tussen 4 en 6 maanden in, kan hij als het goed is al zelf zijn hoofdje goed ondersteunen. Als je baby dit eenmaal kan, is dit hoe je hem op je heup draagt:
Laat de zij van de baby tegen je heup aan rusten. Laat bijvoorbeeld de rechterzij van je baby tegen je linkerheup aan rusten, zodat de baby goed om zich heen kan kijken.
Gebruik de arm aan de kant van je andere heup om de baby's rug en billen te ondersteunen.
Gebruik de andere hand voor extra steun onder de beentjes van de baby, om de baby te voeden of om andere taken uit te voeren.
3.3 Hoe draag je een baby
Hier zijn verschillende manieren om de baby te dragen. Het meest geliefde is om een draagdoek te gebruiken. Hieronder leggen wij in een stappenplan uit hoe je dat het beste kan doen.
Ergonomische houding
Niet alleen voor jou als moeder is het prettig, ook voor je kindje. Dankzij de flexibiliteit in de draagdoek zit je baby altijd stevig en in een ergonomische houding. De heupjes en beentjes worden goed ondersteund en de rug kan op een natuurlijke manier bollen. En jij hebt je handen vrij om bijvoorbeeld een boodschap te doen of met het openbaar vervoer te reizen.
Ondersteuning
Met een draagdoek heb je eindeloos veel mogelijkheden. Er zijn verschillende houdingen waarop je je baby kan dragen, hoewel wordt afgeraden je baby met het zichtveld van jou af te dragen. Op deze manier kan het ruggetje namelijk niet natuurlijk bollen en is de ondersteuning niet optimaal.
Rekbare draagdoek
De ene doek is de andere niet. Het belangrijkste verschil is of de draagdoek rekbaar of geweven is. Een rekbare doek is vaak gemakkelijker te knopen omdat je hem al omdoet voordat je je baby erin plaatst. Ideaal dus voor de beginnende drager. Vaak wordt deze doek gebruikt bij pasgeboren baby’s omdat de stof zacht is en een optimale hoofd- en nekondersteuning biedt.
Geweven draagdoek
De meest ergonomische manier van je baby dragen – voor zowel jou als je kindje – is met de geweven doek. Ook in deze doek kan je je baby al dragen vanaf de geboorte, maar deze is dankzij de stevigheid ook gemakkelijk tot in de peutertijd te gebruiken. Je kan met de geweven doek je kindje zowel op je buik, rug als heup dragen.
Draagdoek knopen
Maar hoe knoop je nou zo’n doek? Belangrijk is dat je kindje goed ondersteund wordt en de doek niet los zakt. Oefen daarom eerst een paar keer zonder baby.
4. Bereiden van flesvoeding en fruithapje
4.1 Hoe maak ik de fles klaar
Flesvoeding klaarmaken voor je baby is niet moeilijk. Wel is het belangrijk dat je alle stappen goed volgt en het flesje goed schoonmaakt. En als je van tevoren een fles klaarmaakt: bewaar hem dan gekoeld en niet langer dan 8 uur. Zo weet je zeker dat de flesvoeding veilig is om te geven aan je baby.
In deze video laat een kraamverzorgster een jonge moeder zien hoe je op een hygiënische manier flesvoeding bereidt voor je baby, volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum.
4.2 Kunstvoeding klaarmaken
Kunstvoeding klaarmaken
-Was je handen.
-Zorg dat de fles en de speen goed schoon zijn.
-Kijk op de verpakking van de kunstvoeding voor de juiste hoeveelheid water en voeding.
-Vul het flesje met koud kraanwater. Je hoeft het water niet eerst te koken. Doe er nog geen poeder in. Let op: Gebruik geen kraanwater als je loden leidingen hebt in huis. En volg het doorspoeladvies bij nieuwe leidingen of kranen.
-Verwarm de fles. Maak de fles niet warmer dan 30 tot 35°C. Er zijn 3 manieren om de fles te verwarmen. Kies een manier die jij het makkelijkste vindt:
3 manieren om een fles te verwarmen: met de flessenwarmer, in een pan en in de magnetron.
Manier 1: Flessenwarmer. Volg de gebruiksaanwijzing van de flessenwarmer.
Manier 2: In een pannetje warm water. Plaats het flesje in een pannetje met warm, maar niet kokend, water. Schud de fles na het verwarmen zachtjes om de warmte goed te verdelen.
Manier 3: In de magnetron. Verwarm het flesje op maximaal 600 Watt. Schud de fles tussendoor een keer en na het verwarmen zachtjes om de warmte goed te verdelen.
Fles 100 milliliter: 30 seconden
Fles 150 milliliter: 45 seconden
Fles 200 milliliter: 60 seconden
-Voeg het poeder toe. Gebruik het schepje dat bij de verpakking zit voor de juiste hoeveelheid. Doe geen extra schepje of een schepje met een ‘kop’ erop in de fles. Dat is schadelijk voor je baby. Doe geen extra schepje melkpoeder of een schepje met een ‘kop’ erop in de fles.
-Schud de fles rustig tot het poeder helemaal is opgelost.
-Controleer altijd de temperatuur van de melk met een druppeltje op de binnenkant van je pols. Wanneer het ongeveer even warm is als je huid, dan is de temperatuur goed. Als het te heet is, laat het dan even afkoelen.
-Laat je kind niet langer dan een half uur drinken. Melk die over is, gooi je weg.
Waarom is het belangrijk om dit stappenplan goed te volgen?
Baby’s hebben een zwakke weerstand. Ze worden sneller ziek van schadelijke bacteriën dan volwassenen. Ook kunnen de gevolgen ernstiger zijn. Dat geldt vooral voor pasgeboren baby’s, zij zijn het meest kwetsbaar.
Water koken is niet nodig
Op de verpakking van kunstvoeding kunnen andere adviezen staan dan hierboven aangegeven. Er staat bijvoorbeeld vaak dat je het water moet koken. Maar in Nederland is dat niet nodig. Ook ongekookt is kraanwater veilig voor je kindje. Gebruik geen warm water uit de kraan.
Flesjes van tevoren klaarmaken
-Maak maximaal 2 flessen van tevoren klaar volgens de stappen hierboven. Sla stap 5 over (het verwarmen van de fles).
-Zet de flessen meteen na het klaarmaken achterin de koelkast. Daar blijft de melk het best gekoeld.
-Let op dat de temperatuur in de koelkast op 4°C staat.
-Bewaar de klaargemaakte flesvoeding niet langer dan 8 uur in de koelkast. Gooi restjes altijd weg.
Onderweg
Benodigdheden om je baby onderweg flesvoeding te geven.
Neem geen klaargemaakte fles mee op reis. Je moet flesvoeding namelijk altijd in de koelkast bewaren. Neem de juiste hoeveelheid melkpoeder mee, bijvoorbeeld in een speciaal melkpoeder-doseerdoosje. Daarin kun je in verschillende vakjes per voeding de juiste hoeveelheid meenemen. Warm water voor de flesvoeding kan mee in een thermosfles. Doe gekookt water in de thermosfles. Dat koelt binnen enkele uren af tot warm water. Neem een flesje koud water mee om met het hete water te mengen als het nog te heet is.
Flesje schoonmaken
-Spoel direct na het voeden de fles, de ring en de speen om met koud water.
-Was ze daarna in de vaatwasser op minimaal 55°C of in heet sop met een speciale flessenborstel. Spoel de fles en speen na met warm water, om zeepresten te verwijderen.
-Laat de fles, de ring en de speen ondersteboven drogen op een droge, schone doek.
-Als je de fles hebt schoongemaakt, laat dan de fles, de ring en de speen ondersteboven drogen op een droge, schone doek.
Wanneer kun je geen kraanwater gebruiken?
Niet altijd is het kraanwater geschikt om flesvoeding mee te maken.
In oude huizen in het buitenland en in Nederland kunnen nog loden waterleidingen zitten. Als je deze hebt, laat ze dan vervangen. Gebruik tot die tijd mineraalwater om flesvoeding te maken.
De eerste 3 maanden dat je woning nieuwe leidingen of kranen heeft, bijvoorbeeld in een nieuwbouwhuis. Laat dan de kraan eerst zo'n 2 minuten stromen voor het eerste gebruik. Daarna kun je het water weer gewoon gebruiken voor het maken van flesvoeding. Mineraalwater uit de winkel gebruiken is dan dus niet nodig
Gebruik geen water uit privébronnen voor het maken van flesvoeding. Daarin kan te veel nitraat zitten. Dat kan schadelijk zijn voor je baby.
In bepaalde landen binnen en buiten Europa kun je beter geen kraanwater gebruiken om flesvoeding te maken. Geldt het advies om geen water uit de kraan te drinken in dat land, kook het water dan of gebruik mineraalwater. Op de verpakking staat vermeld als het geschikt is voor de bereiding van babyvoeding.
Tip: Als je lange tijd van huis bent geweest en je komt thuis, laat dan de kraan eerst even doorstromen.
Geschikt mineraalwater
Niet al het mineraalwater is even geschikt om flesvoeding van te maken. Op de verpakking van mineraalwater staat over het algemeen of het geschikt is voor het maken van flesvoeding. Dat betekent dat er lage hoeveelheden nitraat, nitriet, natrium en fluor in zitten.
4.3 Hoe maak ik fruithapjes voor mijn baby
Een gezond fruithapje voor je baby kun je heel makkelijk zelf maken door het fruit te prakken of raspen. Hiervoor zijn alle soorten fruit geschikt. Bekijk hieronder extra tips en recepten om zelf een in een handomdraai een lekker fruithapje te maken.
Je kunt het beste beginnen met de eerste hapjes als je baby tussen de 4 en 6 maanden oud is. Omdat de hapjes dan nog niet in de plaats komen van melkvoeding, noemen we het oefenhapjes.
Wat voor fruit kun je je baby geven?
Eigenlijk is al het fruit geschikt voor baby’s. Wel houden ze vaak van zachte, zoete smaken zoals banaan, peer, appel, meloen, avocado en mango. Later kun je ook wat zuurder fruit proberen zoals kiwi’s, pruimen, nectarines, aardbeien, bosbessen, mandarijn, sinaasappel en ontpitte en ontvelde druiven.
Soms wordt beweerd dat je bepaalde soorten fruit beter niet kunt geven tot je kind bijvoorbeeld 1 jaar is, vanwege de spijsvertering of voedselallergieën. Bijvoorbeeld aardbeien of bessen. Maar alle soorten zijn geschikt. Je kunt dus lekker variëren.
Het is goed om te beginnen met 1 losse smaak. Na een tijdje kun je smaken combineren. Bijvoorbeeld aardbei met banaan of kiwi met peer.
Begin met een paar lepeltjes per keer en bouw het langzaam op.
Fruithapjes maken
Zo ga je te werk:
1. Was het fruit goed onder stromend water of schil het. Appels, peren en kiwi’s (en uiteraard mandarijnen en sinaasappels) kun je beter schillen.
2. Prak het fijn met een vork of rasp het. Hard fruit zoals appels kun je beter eerst koken als je het wil prakken
Meerdere fruithapjes tegelijk maken
Een baby die net gaat eten, eet maar een paar lepeltjes per keer. Het scheelt tijd om meerdere porties tegelijk te maken.
Dat doe je zo:
· Maak de hapjes klaar.
· Verdeel het gepureerde fruit in gelijke porties. Zet 1 portie apart voor je kind.
· Bewaar 1 portie afgedekt in de koelkast voor de volgende dag.
· Verpak de overige hapjes in diepvrieszakjes of doosjes en sluit ze goed af. Je kunt ze ook in een bakje voor ijsblokjes doen. Sluit de ijsblokjeshouder wel goed af, door ze in een diepvrieszakje of een diepvriesdoosje te doen. Er zijn ook ijsblokjeshouder met deksel te koop.
· Schrijf de datum erop en wat erin zit. Je kunt ook speciale etiketten gebruiken.
· Stop ze in de vriezer. De hapjes zijn 3 maanden houdbaar.
Fruithapjes ontdooien
Laat voor het gebruik het hapje goed ontdooien. Dat kan in de magnetron of afgedekt in de koelkast. Het opwarmen van het hapje kan ook in een schaaltje in een pannetje met heet water (au bain Marie) of in de flessenwarmer.
1 portie van een paar babylepeltjes bevroren gepureerd fruit of groente (ongeveer 1 ijsblokje) doe je 20-30 seconden in de magnetron op ongeveer 750 Watt. Roer na de helft van de tijd het hapje goed door.
Niet te heet
Heb je een fruithapje ontdooid in de magnetron? Dan kan het warm zijn geworden. Laat het afkoelen tot lauwwarm. Proef een klein beetje of het niet te heet is voordat je het aan je kind geeft.
Groentehapjes
Fruithapjes zijn goed om mee te beginnen als oefenhapje. Je hoeft niet perse te beginnen met fruit, je kunt ook groentehapjes geven. Recepten voor groentehapjes.
Andere hapjes
Zodra je baby het eten van de fruit- en groentehapjes onder de knie heeft kun je andere dingen gaan geven zoals een stukje brood zonder korst (eventueel gedoopt in wat melkvoeding), of een lepeltje geprakte aardappel, pasta, rijst en fijngemalen vlees of vis.
De oefenhapjes (4 tot 6 maanden)
In de periode van 4 tot 6 maanden kun je beginnen met het geven van een paar kleine eerste hapjes: de oefenhapjes. Deze hapjes komen nog niet in de plaats van borstvoeding of flesvoeding. Je kunt haast alle gezonde producten geven, zoals groente, fruit, aardappelen, vis en pap.
Begin 1 of 2 keer per dag met 3 tot 4 lepeltjes. Met het geven van oefenhapjes ga je door tot je kindje 8 maanden is. Daarna vervangt vaste voeding geleidelijk steeds meer de borstvoeding of flesvoeding (ook wel kunstvoeding genoemd).
Video's over eerste hapjes
In de 4-delige serie 'Eerste hapjes voor je baby', te zien op ons YouTubekanaal, vertelt Astrid Postma-Smeets, expert Kindervoeding bij het Voedingscentrum waar je op kunt letten als je baby voor het eerst hapjes gaat eten. Bekijk de video's:
Wanneer begin je met het geven van oefenhapjes?
Begin met eerste hapjes tussen de 4 en de 6 maanden: niet eerder en niet later. Iedere baby is op zijn eigen tijd klaar voor zijn allereerste hapjes. Maakt je baby steeds smakkende geluidjes? Kijkt hij het eten uit je mond? Dan kan het tijd zijn om hiermee te beginnen. Het is belangrijk dat je kind rechtop zit en goed kan slikken. Vanaf 6 maanden heeft je kindje ook echt oefenhapjes nodig naast de borst- of flesvoeding.
Wat geef je als oefenhapje?
Je kunt haast alle gezonde producten geven die je zelf ook eet. Geef bijvoorbeeld een lepeltje geprakte groente of geprakt fruit. Of wat pap, een beetje geprakte aardappel of rijst. Ook een lepeltje fijngemalen gaar gebakken vlees of gaar gebakken vis is mogelijk. Geef in het begin het liefst eten met een zachte smaak, dan is het verschil met de zoete smaak van borst- of flesvoeding niet zo groot.
Wat voor fruit en groente kun je geven?
Geschikt fruit om mee te beginnen voor je baby is banaan, perzik, peer en meloen. Populaire groenten zijn bloemkool, doperwtjes, boontjes, broccoli, worteltjes of pompoen. Gaat het goed? Maak dan ook fruithapjes en groentehapjes met andere soorten.
Hieronder zie je een hapje van gekookte, fijngemaakte bloemkool. Meer suggesties voor hapjes en recepten voor ontbijt, lunch en avondeten vind je in ons kleurrijke kookboek Lust ik wel! Speciaal bedoeld voor ouders met kinderen van 0 tot 4 jaar.
4.4 Wanneer mag mijn baby brood eten
Tussen 4 en 6 maanden kun je je baby een stukje brood geven zonder korst. Maar geef je baby pas brood zonder korst als hij gewend is aan oefenhapjes en ook wat grovere hapjes kan eten. Doop de boterham eventueel in moedermelk of flesvoeding om het wat zachter te maken.
Na 6 maanden
Bruin brood of tarwebrood zonder pitten en zaden is goed om mee te beginnen. Om te leren kauwen geef je vanaf 7 maanden brood met korst. Ook als je kind nog geen tanden en kiezen heeft, bijt en sabbelt hij met z’n kaken. Dat is goed voor zijn mondspieren.
Je baby kan als hapje pasta of rijst proberen. Maal het wel goed fijn of prak het goed fijn met een vork. Geef in het begin witte pasta, witte rijst en pap van rijstebloem. De darmen van je kind wennen zo rustig aan vezels in de voeding. Gaat dat goed, stap dan geleidelijk over op volkorenpasta, zilvervliesrijst, volkorenbrood of pap van volkorenmeel.
Wanneer kun je smaken combineren?
Laat je kind eerst wennen aan losse smaken en geef in het begin meerdere dagen achter elkaar dezelfde smaak. Zo leert hij die beter herkennen en waarderen. Als je kind gewend is aan de losse smaken kun je voor de afwisseling smaken gaan combineren. Lekker is dan bijvoorbeeld appel met perzik, aardbei met banaan, kiwi met peer, wortel met pompoen, ontvelde tomaat met courgette en bloemkool met broccoli.
Wat geef je niet als oefenhapje?
Op deze leeftijd is het niet nodig om zoetigheid te geven, zoals een koekje vermengd door het hapje. Baby's kunnen dan een voorkeur krijgen voor zoet en wennen niet eerst aan losse smaken. Daarnaast is er een aantal producten die je beter niet kunt geven. Bekijk welke.
Hoe maak je oefenhapjes klaar? Van fijn tot grof
De oefenhapjes kun je prakken met een vork. Een blender of staafmixer is niet nodig. In het begin prak je het hapje heel fijn. Wanneer je het te droog vindt, kun je er wat water of een klontje margarine bijdoen. Als je kind dit allemaal makkelijk eet, prak je het iets minder fijn. Wanneer ook dit vlot naar binnen gaat is het voldoende om het eten alleen in kleine stukjes te snijden. Op de lepeltjes zie je een grof en een fijn oefenhapje.
Wanneer je kindje alleen nog maar een paar lepeltjes krijgt, is het makkelijk om iets fijn te prakken wat op je eigen bord ligt. Zorg er dan voor dat er geen zout door je eten zit. Of prak wat van het stuk fruit dat je tussendoor eet.
Met de Rapley-methode geef je je kind stukjes die hij zelf in zijn mond kan stoppen, in plaats van gepureerd eten. Maar het is veiliger om te beginnen met geprakte hapjes en die steeds minder fijn te maken. Meer over de Rapley-methode
4.5 Van oefenhapjes naar echte maaltijden
Hoe ga je van oefenhapjes naar echte maaltijden?
Hoe ga je van oefenhapjes naar mee-eten met de pot? Hieronder zie je een voorbeeld van een opbouwschema voor je baby. Het geeft een idee hoe het kan gaan, maar niet ieder kind is hetzelfde. Sommige kinderen zullen al eerder wat meer op kunnen. Bij andere kinderen zal het wat langzamer gaan. Bij kinderen die wat later beginnen met oefenhapjes kan het schema wat opschuiven. Ook het aantal melkvoedingen is een voorbeeld.
Hoeveel eten geef je?
De oefenhapjes geef je naast de melkvoeding. Daarom is het beter niet te veel te geven, je wilt namelijk niet de trek in borst- of flesvoeding van je baby verminderen. Een goed uitgangspunt is om te starten met 1 of 2 keer per dag 3 tot 4 lepeltjes. Je kunt het langzaam opbouwen, totdat je vanaf 8 maanden echt maaltijden gaat vervangen. Elk kind heeft andere behoeftes, dus harde richtlijnen voor de hoeveelheid zijn niet te geven. Geef een hoeveelheid die jouw kindje prettig vindt. Dring geen eten op.
Wat is een goed tijdstip om een hapje te geven?
Geef de hapjes direct na een borst- of flesvoeding. Of geef de hapjes tussen 2 voedingen door. Je kind is dan ontspannen en heeft geen enorme trek meer. Dat is een goed moment om iets nieuws te proeven.
Wat als je baby het steeds uitspuugt?
Spuugt je kind het hapje uit? Dat is helemaal niet gek. Want het is nogal wennen: een nieuwe smaak, een gekke structuur en het dan ook nog moeten doorslikken. Probeer het over een tijdje nog een keer, want het is een kwestie van oefenen.
Met oefenhapjes went je kind aan andere smaken dan die van warme melk. Verder leert je kindje happen van de lepel en oefent zo de mondspieren. Als je tussen de 4 en 6 maanden begint met oefenhapjes kun je de kans op een voedselovergevoeligheid kleiner maken. Eerst werd er gedacht dat de kans op een voedselovergevoeligheid toeneemt als je voor de 6 maanden je baby oefenhapjes geeft. Maar het is nu duidelijk dat de kans juist afneemt als je tussen de 4 en de 6 maanden met oefenhapjes begint.
Kun je voedselallergieën bij baby’s voorkomen?
Ons advies om de kans op voedselallergieën bij je baby te verkleinen is: begin zo vroeg mogelijk met het aanbieden van verschillende soorten voedsel, waaronder pindakaas en ei. Vanaf 4 maanden kun je beginnen met de eerste oefenhapjes groente en fruit. Zodra je kind hieraan gewend is kun je pindakaas of ei aan deze hapjes toevoegen. Het advies is om te beginnen met het geven van pindakaas en ei vóór je kind 8 maanden is.
Heeft je baby ernstig eczeem of een voedselallergie? Dan is het extra belangrijk om vroeg te starten met verschillende soorten voeding, zoals ei en pindakaas. Start hiermee vóór de leeftijd van 6 maanden. Overleg wel eerst met de behandelend arts of de diëtist van je kind.
Je kunt beginnen met een halve theelepel pindakaas zonder stukjes of een theelepel fijngemaakt gebakken of hardgekookt ei. De twee dagen daarna geef je elke dag steeds een beetje meer. Als dat goed gaat kun je elke week ongeveer een eetlepel pindakaas of ei geven aan je kind. Dit kan in één keer of verdeeld over enkele dagen per week. Hier kun je gewoon mee doorgaan. Bekijk de folder Introduceren van pinda en ei bij baby's (pdf).
100% pindakaas zonder stukjes, zonder toegevoegd zout en suiker, is het beste voor je kind. Ei en pindakaas kun je mengen met wat fijngemaakt fruit of gekookte groente.
Als je ervoor kiest om een wiegje te gebruiken, doe dit dan alleen in de eerste drie maanden. Daarna is de kans groter dat je kindje op de zij kan rollen en ademhalingsproblemen krijgt als hij of zij tegen de wand van het wiegje aan ligt.
Een veilige wieg is minimaal 30 cm diep, 45 cm breed en 80 cm lang, met spijlen (met een spijlafstand van tussen de 4.5 en 6.5 centimeter) of een zijkant met een open structuur, zoals een open geweven stof.
Volgorde van een wieg of ledikant opmaken
Het wiegje of ledikantje maak je in de volgende volgorde op:
o Matras;
o Molton onderlegger;
o (Hoes)onder lakentje;
o Zeiltje;
o Molton onderlegger of flanellen luier;
o Hydrofiel luier;
o Lakentje;
o Twee dekentjes.
Molton onderlegger over het matras
Leg een molton onderlegger over het gehele matras. Trek een (hoes)onderlakentje glad over de molton. Bescherm het matras en onderlakentje met een smal zeiltje, dat je ter hoogte van de billen van de baby legt. Ter hoogte van het gezichtje moet de onderlaag goed luchtdoorlatend zijn, zodat de baby kan blijven ademen, ook als het per ongeluk toch op de buik komt te liggen. Een zeil dat het gehele matras bedekt, raden we ten zeerste af.
Hydrofiel luier ter hoogte van het hoofdje
Het zeiltje bedek je met een molton onderlegger of een flanellen luier. Ter hoogte van het hoofdje leg je een hydrofiel luier. Dit is praktisch als de baby heeft gespuugd. Leg twee dekentjes 20 centimeter onder de bovenkant van het lakentje en sla het lakentje terug. Vouw het beddengoed dat te groot is onder het matras door.
Wieg of ledikant verkort opmaken
Maak het bedje zo op dat je kindje met zijn voetjes vrij dicht bij het voeteneinde ligt en het beddengoed tot zijn schouder reikt. Deze manier van opmaken noemen we verkort opmaken. Op deze manier kan je baby nooit helemaal onder het beddengoed komen en blijft zijn hoofdje vrij.
Geen dekbed in de eerste twee jaar
We adviseren de eerst twee jaar geen dekbed of deken in een dekbedhoes te gebruiken. Dit kan veel te warm zijn en je kindje kan zich gemakkelijk onder of in het beddengoed wurmen. Dit kan de ademhaling belemmeren. Het verkort opmaken met een deken en lakentje is veiliger.
Wat is inbakeren?
Inbakeren is het ‘van schouders tot voetjes inwikkelen’ van een baby. Ter hoogte van de armen strak, ter hoogte van de benen losjes. Het stevig inpakken van zijn armpjes helpt de baby om in slaap te vallen, wat dieper en daardoor langer te slapen.
Inbakeren helpt baby’s die:
moeite hebben om in slaap te vallen
alleen maar korte slaapjes doen
snel overprikkeld zijn
veel huilen of jengelen van moeheid
5.2 Inbakeren
Hoe inbakeren?
Veilig inbakeren houdt in dat de inbakerdoek niet losraakt, dat je baby er niet uit kan wurmen, dat baby’s heupontwikkeling niet belemmerd wordt en dat een ingebakerde baby niet op zijn buik kan rollen. Om dat laatste te voorkomen stop je met inbakeren als jouw baby 6 maanden is of ga je voor die tijd het inbakeren stapje voor stapje afbouwen.
Slaapsignalen herkennen
Het is belangrijk dat je de slaapsignalen van de baby leert herkennen. Deze signalen kunnen zijn:
Het arrangement Zuigeling baby is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Yannick van de Pol
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-11-26 09:43:49
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Thema zuigeling/ baby (o tot 3 jaar)
Bereiden van flesvoeding en fruithapje (Mirjam)
Verschonen babybed/ naar bed brengen baby( Saskia)
Wassen en baden baby/ verschonen luier (Yannick)
Oppakken en dragen baby (Yannick)
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur en 0 minuten
Zuigeling baby
nl
Yannick van de Pol
2020-11-26 09:43:49
Thema zuigeling/ baby (o tot 3 jaar)
Bereiden van flesvoeding en fruithapje (Mirjam)
Verschonen babybed/ naar bed brengen baby( Saskia)
Wassen en baden baby/ verschonen luier (Yannick)
Oppakken en dragen baby (Yannick)
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
