Introductie
Over deze quest...
Deze quest laat je kennismaken met natuurkunde aan de hand van het weer. Of eigenlijk vormt het een introductie op die kennismaking.
Aan het weer kun je heel veel natuurkunde zien. Zo veel dat we dat in stukjes verder moeten bekijken. Deze quest vormt een voorbereiding op die 'stukjes', die in aparte quests worden uitgewerkt. Bovendien kun je eens kijken bij aardrijkskunde, waar ook een quest over het weer staat. Dat geeft je nog wat achtergrond.
Voor wie het vak natuurkunde kiest in zijn profiel in de bovenbouw wordt bovendien verwezen naar de natuurkundemethode NOVA. Daarvoor moet je een licentie hebben. Raadpleeg daarvoor je vakdocent van natuurkunde (mij dus, Christiaan Hogenhuis). Alle leerdoelen voor natuurkunde worden aangeduid in de Egodact voortgangsmonitor (vooralsnog alleen voor vmbo-k en mavo; maar andere derdejaarsleerlingen kunnen er natuurlijk ook naar kijken; dat vormt een mooie voorbereiding op natuurkunde in havo en vwo bovenbouw).
Begeleiding Als je hiermee aan het werk gaat, maak dan een tegel aan in Egodact en stuur mij even een berichtje (via Teams). Heb je een vraag, ik (Christiaan Hogenhuis) help je graag! Want van vragen en sparren leer je het meest. En ik ook!
Tijdbesteding
Mate van vrijheid
Egodact
Maak als je deze quest gaat doen eerst een tegel in Egodact aan onder natuurkunde, waarin je antwoord geeft op de vragen in het formulier. Daarin kun je ook bijhouden wat je doet, waar je tegenaan loopt e.d. Vragen daarover kun je mij stellen via Teams.
Leerspier
Zoals eigenlijk elke quest heeft ook deze te maken met de leerspieren veerkracht (lastige dingen overwinnen, doorzetten om hem af te maken), vindingreikheid (antwoorden op vragen vinden) en reflectie (bijvoorbeeld: nadenken over wat je wilt weten, waarom en hoe je antwoorden kunt vinden). En als je de quest samen met anderen gaat doen, train je ook de leerspier samenwerken.
Motivatiemotor
|
Passie uitoefenen
|
Naar een doel streven
|
Nieuwsgierigheid
|
Iets totaal nieuws leren
|
| Bijvoorbeeld: "Ik vind natuurkunde en het weer heel interessant." |
Bijvoorbeeld: "Ik wil graag meer van natuurkunde leren en het weer is daarvoor een goede ingang." |
Bijvoorbeeld: "Hoe ontstaan verschillende soorten wolken nou eigenlijk? en waarom lossen ze soms weer op? En hoe ontstaat een orkaan?" |
Bijvoorbeeld: "Wat heeft een centrale verwarming te maken met het weersysteem?" |
Maak onder natuurkunde een tegel aan in de Egodact Challengemenonitor en formuleer daarin je eigen motivatiemotor. Welke van de vier bovenstaande pijlers past het beste bij jouw motivatie om deze quest tot een goed einde te brengen en waarom?
Reis(blog)
In deze korte reis ontdek je niet alleen hoeveel natuurkunde er in het weer zit, maar ook hoeveel weer - en daarmee dus natuurkunde - er in ons dagelijks leven aanwezig is. En dan gaat het er niet alleen om dat dagelijks de zon opkomt, dat het warm of koud is, dat er vaak wind is en dat het regelmatig regent.
Weersverschijnselen en natuurkunde
Zoals gezegd kun je een heleboel natuurkunde waarnemen als je met het weer bezig bent. Laten we dat eens verkennen.
Welke weersverschijnselen ken je?
Maak in een keynote of een pages- of numbersdocument een lijst van weersverschijnselen. Probeer er eerst een aantal zelf te bedenken. Kun je tot tien komen? Kijk daarna eens op internet. En volg het weerbericht op het journaal eens een tijdje. Dan hoor je vast ook veschillende.
Welke verschijnselen heb je zelf al wel eens gezien/waargenomen?
Noteer dat in je document (en kijk vanaf nu eens vaker naar buiten en naar boven; misschien zie je er dan nog wel meer).
Hieronder zie je een lijst van natuurkundeonderdelen.
Bij welke weersverschijnselen uit je lijst zouden die passen, denk je?
Zet dat in je document achter je lijst met weersverschijnselen.
- stroming
- geluid
- golven
- warmte
- wrijving
- elektriciteit / stroom
- magnetisme
- straling
- licht
- radioactiviteit
- temperatuur
- druk
- verdampen
- condenseren
- kracht
- energie
- zwaarte(kracht)
Zijn er onderwerpen die je nog niet kent?
Zoek daar eens naar op internet.
Zijn er ook onderwerpen die je niet aan het weer kunt koppelen?
Noteer die in je document. Google dan eens met dat onderwerp én 'het weer' als zoektermen. Wat kom je dan tegen? Beschrijf dat kort in je document.
Het weer en hoe wij leven
Het weer heeft niet alleen heel veel te maken met natuurkunde (of omgekeerd), maar ook met hoe wij leven. Dat gaan we nu bekijken.
Weer en landschap
Zo bepaalt het weer in sterke mate het landschap waarin wij allemaal leven.
Hoe zou dat werken, denk je?
Beschrijf dat kort in je eigen woorden in je document.
Zoek nu eens op wat de 'waterkringloop' inhoudt. Beschrijf dat in eigen woorden en met plaatjes / tekeningen in je document.
Kun je nu iets meer aangeven over hoe het weer het landschap bepaalt? Hoe is Nederland bijvoorbeeld ontstaan en wat heeft het weer daaraan bijgedragen?
Noteer dat in je document.
Weer en feestdagen
Het weer bepaalt niet alleen het landschap (en daarmee hoe wij leven), maar ook het ritme van het leven. Allerlei feestdagen - christelijke en andere - hebben te maken met het weer en de seizoenen.
Ga op internet of in andere bronnen maar eens na wat de achtergrond is van (en kijk dan voorbij de christelijke betekenis; vaak maakte de vroege kerk gebruik van al bestaande 'heidense' feestdagen). Let ook op wat voor gebruiken er horen bij die feestdagen:
- Pasen
- Hemelvaart
- Pinksteren
- Midzomernacht
- Bid- en dankdag voor het gewas
- Halloween
- Allerheiligen en Allerzielen
- Kerstmis
Kun je nog andere noemen die iets met het weer te maken hebben?
Weer en politiek
De invloed van het weer reikt nog verder. Het weer beïnvloedt ook de politiek. Denk maar aan de volgende voorbeelden:
- Als het lang warm en droog is willen de boeren hun land beregenen. Dat doen ze vaak met grondwater, dat ze oppompen. Wat voor invloed heeft dat op de omliggende natuur, denk je? Hoe zullen de natuurbeschermingsorganisaties reageren? Wat moet de overheid dan doen?
- Als het lange tijd heel zonnig en rustig weer is (weinig wind), ontstaat er veel luchtvervuiling als gevolg van industrie en autoverkeer. Zeker in steden. Dat is ongezond. Wat kan de overheid dan doen? Zal iedereen daar blij mee zijn? Wat voor invloed heeft het op de economie?
- Als er een zware storm dreigt, kondigt de overheid of het KNMI (Wat is dat? Zoek op) code oranje of rood af. Soms wordt dan vrachtverkeer verboden, bijvoorbeeld over kustwegen (waarom daar?). Waarom doet de overheid dat? Wie worden daar niet blij van?
Ken je nog meer voorbeelden?
Beschrijf je antwoorden kort in je document.
Het gaat echter niet alleen om de landelijke politiek. Ook de internationale politiek heeft met het weer te maken. Denk maar eens na over ... (en google eventueel eens op ...):
- Waarom vormen rivieren vaak de grens tussen landen en ontstaan er vaak conflicten of zelfs oorlogen over de toegang tot rivieren? Ken je (recente) voorbeelden van dat soort conflicten?
- Wat zijn mogelijke oorzaken van grote vluchtelingenstromen? Wat hebben die met het weer te maken?
- Waarom denk je dat er de laatste jaren zoveel interesse is van allerlei landen voor de Noordpool?
Ken je nog andere voorbeelden van 'de grote politiek en het weer'?
Klimaat, weer en politiek
Het laatste voorbeeld heeft eigenlijk misschien meer met het klimaat te maken dan met het weer. (Kijk hiervoor eventueel eens bij de quest 'Het weer' van aardrijkskunde, en vooral bij de Afsluiting)
- Wat is het verschil eigenlijk?
- En wat is het verband tussen het klimaat en het weer?
- Waarom is het klimaat de laatste decennia (vooral sinds 1992) zo'n belangrijk onderwerp in de internationale politiek? Wat was er in 1992? (google maar op 1992 en klimaatbeleid)
- Wat bedoelen we met het broeikaseffect?
- Wat zou dat met natuurkunde te maken kunnen hebben?
- Wat zijn mogelijke gevolgen voor het weer? Hier in Nederland en op andere plaatsen op de wereld?
- En wat zouden de gevolgen daarvan kunnen zijn voor de politiek? (kijk nog eens terug naar wat we net over het weer en de politiek zeiden)
Het weer en taal
In het voorgaande heb je al gezien dat het weer op allerlei manieren beïnvloedt hoe wij leven. Dan is het ook niet zo gek dat dat ook onze taal sterk heeft beïnvloed. Kijk maar eens hoeveel zegswijzen er zijn waarin het weer of weersverschijnselen een rol spelen. Kijk bijvoorbeeld op deze sites:
Spreekwoorden en gezegden over het weer
Weerspreuken
Welke zegswijzen kende je nog niet? En wat betekenen die? (kies er maximaal 10)
Ken je zelf nog andere?
Afsluiting
Wat je nu hebt ontdekt is dat het weer van alles met natuurkunde te maken heeft. En omgekeerd. En dat het weer - natuurlijk - een heleboel te maken heeft met hoe wij leven. Dat betekent dus ook dat natuurkunde een heleboel met het dagelijks leven te maken heeft. Beschrijf dat nu eens in je eigen woorden. Ken je nog meer voorbeelden van hoe natuurkunde met het dagelijks leven te maken heeft? Beschrijf dat kort in je document. Trouwens, dat gaan we allemaal verder verkennen in andere quests.
Show
Plaats nu je keynote of ander document dat je hebt gemaakt in Seesaw in de map natuurkunde. Plaats een link naar het document in je tegel in de Egodact Challengemonitor.
Terugkijker
Schrijf een Terugkijker / Evaluatie in je tegel in de Egodact Challengemonitor. Daarin geef je antwoord op de volgende vragen:
Je kunt dit ook in een apart documentje beschrijven en een link plaatsen onder Terugkijker / Evaluatie in de tegel in Egodact.
Als je dit klaar hebt, stuur mij dan even een berichtje via Teams.
