In de maatschappelijke zorg is actief luisteren een belangrijke vaardigheid. Bij actief luisteren probeer je je echt te verplaatsen in de situatie van de ander en laat je in je luisterhouding verbaal en non-verbaal duidelijker merken dat je de ander begrijpt.
Vooral als MZ student nu en later in het werkveld als persoonlijk begeleider, dien je actief te luisteren.
Actief luisteren
Actief luisteren;
Wanneer, later in het werkveld of in je stage, een cliënt een probleem heeft of zichtbaar ergens over piekert of aangeeft zich ergens zorgen over te maken, dien je actief te luisteren naar je cliënt.
Maar wat is nou eigenlijk actief luisteren en wat komt daar bij kijken?
ACTIEF LUISTEREN;
is een manier van luisteren waarbij je in je reactie het gevoel of de behoefte van de ander verwoordt.
Wanneer een collega of een cliënt een probleem ervaart, is hij niet in staat om zijn probleem van een afstand te bekijken en er een oplossing voor te bedenken. Wie een probleem ervaart, zit meestal ‘in het probleem vast’ doordat het probleem allerlei gevoelens met zich meebrengt. Juist die gevoelens remmen het nadenken over een oplossing. Draagt iemand anders een oplossing aan, dan roept dat ergernis op: ‘Dat had ik zelf ook wel kunnen bedenken!’ of ‘Je snapt er helemaal niks van.’ In zo’n situatie is het dus beter om actief te luisteren.
Reacties
Reacties;
Je bent als mens heel gauw geneigd, als je aandachtig en goed luistert, om te zeggen;
- 'dat kan ik mij goed voorstellen'
- 'ik begrijp wat je bedoelt'
- 'ik snap je helemaal'
Je geeft dan hele beperkte reactie. Maar als je de ander echt begrijpt, komt dat op deze manier niet over. Een cliënt verteld iets in emotie, wat de emotie dan ook is. Jij kunt niet zeggen dat je het snapt of begrijpt, want je voelt niet diezelfde emotie.
Je reacties kunnen onecht overkomen en de ander kan denken dat je wel heel gemakkelijk zegt dat je het begrijpt. De vraag is: begrijp je het ook echt?
Zeg dus niet te vaak en niet te snel: ‘ik begrijp het’ of: ‘dat kan ik me goed voorstellen!
Verwoorden van gevoelens
Verwoorden van gevoelens;
Om duidelijk te maken dat je iets écht begrijpt en écht voor kunt stellen, kun je het beste in je reactie het gevoel of de behoefte van de ander verwoorden.
Pas dan is sprake van actief luisteren.
Actief luisteren wordt ook wel empatisch luisteren genoemd.
Voorbeelden
Laten we eens oefenen;
Hoe dan wel?
Hoe dan wel?
Je geeft geen mening, geen advies, je komt niet met een oplossing of analyse. Ook vraag je niet naar andere informatie. Als je actief luistert geef je alleen maar weer wat je uit de boodschap van de ander hebt opgemaakt – niets meer en niets minder.
Voorbeelden
Gevoelens teruggeven;
‘Je voelt je onzeker?’
‘Je voelt je schuldig?’
‘Je bent boos.’
‘Je voelt je opgelucht.’
Gevoelens omschrijven;
‘Je gaat liever niet?’
‘Je voelt de behoefte om met de deuren te slaan.’
‘Als je het over kon doen, dan had je het anders aangepakt.’
‘Je kunt wel een gat in de lucht springen.’
Wanneer actief luisteren?
Wanneer actief luisteren?
Actief luisteren is niet nodig als de ander een praktisch probleem heeft. Bij een praktisch probleem roept actief luisteren alleen maar irritatie op.
Je hoeft niet in alle situaties actief te luisteren!!
Actief luisteren is belangrijk wanneer:
de ander je iets belangrijks vertelt waar hij vol van is
de ander je iets vertelt wat veel emoties oproept
de ander je iets vertelt wat verwarring of onzekerheid met zich meebrengt
je niet zeker weet of je begrijpt wat de ander bedoelt
Luister dus altijd actief als de ander iets emotioneels te vertellen heeft!!
Voorwaarden bij de luisteraar
Voorwaarden bij de luisteraar;
Om actief te kunnen luisteren is het nodig dat je nieuwsgierig bent naar andere mensen, naar wat hen drijft, naar hoe hun leven gelopen is. Die nieuwsgierigheid moet niet resulteren in vragen, vragen en vragen, maar in luisteren, luisteren en luisteren.
Om actief te kunnen luisteren gelden de volgende voorwaarden;
Je moet in staat zijn om je eigen gevoel, je eigen mening even uit te schakelen. Je moet dus in staat zijn om de ander met diens behoeften en gevoelens centraal te zetten
Je moet een ander willen begrijpen, je moet je willen inleven in de ander
Je moet je kunnen inleven in de ander
Je moet de tijd hebben en de tijd nemen om er ‘echt even voor te gaan zitten’
Voordelen actief luisteren
Voordelen actief luisteren;
Door actief te luisteren voelt de ander zich geaccepteerd in zijn gevoelens. Hij durft zijn masker af te zetten waardoor zijn werkelijke problemen aan de oppervlakte komen. Omdat door het actief luisteren tegelijkertijd de heftigheid van gevoelens afneemt, zal de ander zelf gaan zoeken naar een oplossing voor zijn probleem.
Gevoelens onder woorden brengen zorgt ervoor dat:
de ander zich begrepen voelt
de heftigheid van gevoelens afneemt
de ander een gevoel van opluchting ervaart
er bij de ander de ruimte ontstaat om verder te praten
de ander zicht krijgt op wat er werkelijk speelt
er bij de ander de ruimte ontstaat om naar jou te luisteren
VOORDEEL:
Actief luisteren heeft een positieve uitwerking op het contact dat je met de ander hebt.
Actief luisteren bevordert dus de vertrouwensrelatie!
En vertrouwen is de basis van de relatie tussen jou als beroepskracht en een cliënt!!
Het arrangement SOCO; Luisteren "actief luisteren" is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Tosca van Erp
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-11-05 15:54:53
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
In de maatschappelijke zorg is actief luisteren een belangrijke vaardigheid.
Bij actief luisteren probeer je je echt te verplaatsen in de situatie van de ander en laat je in je luisterhouding verbaal en non-verbaal duidelijker merken dat je de ander begrijpt. Dit is een belangrijk onderdeel binnen het werkgebied van een persoonlijk begeleider!
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
SOCO; Luisteren "actief luisteren"
nl
Tosca van Erp
2020-11-05 15:54:53
In de maatschappelijke zorg is actief luisteren een belangrijke vaardigheid.
Bij actief luisteren probeer je je echt te verplaatsen in de situatie van de ander en laat je in je luisterhouding verbaal en non-verbaal duidelijker merken dat je de ander begrijpt. Dit is een belangrijk onderdeel binnen het werkgebied van een persoonlijk begeleider!
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
