Er zijn online ontzettend veel leuke bronnen en websites te vinden die je kunt gebruiken tijdens je aardrijkskunde lessen!
Op deze WikiWijs proberen we een verzameling te maken van functionele ICT-toepassingen voor iedere aardrijkskunde docent en/of student!
Quiz/Spel voor in de klas
Quizlet
Quizlet is een website waarmee je leerlingen individueel of in groepen kan laten quizzen.
Het fijne aan deze set is dat veel mensen al begrippenlijsten online hebben gezet en deze beschikbaar maken voor iedereen die het wilt gebruiken. Daardoor kan je Quizlet snel toevoegen aan je les.
Socrative
De website https://www.socrative.com/ is een quiztool vergelijkbaar met Kahoot. Wat Socrative beter doet is dat het de docent meer vrijheid geeft. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om de leerlingen aan de slag te laten gaan zonder een naam in te voeren. Dit geeft meer vrijheid voor de leerlingen (angst om foute antwoorden te geven) en meer eenvoudigheid bij klassen die het leuk vinden uitdagende namen te nemen.
Wil je toch een competitievere quiz (zoals Kahoot) spelen, dan kan dit ook door bijvoorbeeld een rocket race te doen! Hierbij maakt de site willekeurige groepen en zij spelen voor hetzelfde team op snelheid tegen de andere teams.
Je kunt ervoor kiezen om je gemaakte quiz openbaar te maken wat er ook voor zorgt dat jij de quizzes van andere docenten kunt gebruiken!
Padlet
Met https://padlet.com/ kunnen leerlingen vragen of ideeën posten. Ze kunnen elkaars bericht liken. Dit kan je bijvoorbeeld inzetten wanneer klassen op afstand les volgen of in de aanloop naar een toets. Je stuurt ze de link door waar zij de Padlet zien en stellen daar bijvoorbeeld hun vragen. Zij hebben zelf geen account hiervoor nodig.
Je kunt zelf instellen of je wilt dat de docent eerst berichten goedkeurt voordat zij hierop kunnen posten.
Database tools
Met de website https://www.dinoloket.nl/ondergrondmodellen krijg je toegang tot een geomorfologische kaart van Nederland en een daarbij behorende database. Je kunt onder andere de informatie van grondboringen oproepen.
Gebruik de verschillende database setten:
BRO.DGM v2.2: boormonsters over geologische eenheden en lithologie
BRO.REGIS II v2.2: boormonsters over hydrogeologie, lithologie, Kh-waarde en Kv-waarde
BRO GeoTOP v1.4: boormonsters over geologische eenheid, lithoklasse, lithologie
DGMdiep v4.0: boormonsters over geologische eenheid
BRO geomorfologie 2019: kaart met geomorfologische verklaringen over het oppervlakte van Nederland (AANRADER!)
BRO bodemkaart 2018: bodemkaart met bodemsoorten in Nederland
EduGIS
De website http://www.edugis.nl/ is een eenvoudig GIS-programma over Nederland. Door de gebruikersvriendelijkheid kan je de leerlingen ook zelfstandig met de website aan het werk zetten.
Deze site is in te zetten bij bijvoorbeeld veldwerken en onderzoeken naar de eigen regio (rondom de school). Met EduGIS staat erg veel informatie. Van bouwjaren van gebouwen tot het gemiddelde inkomen per wijk. Het is daarom leuk om dit in te zetten bij hoofdstukken over de groei van steden, cultuur, rijk en arm (in Nederland) etc..
Topotijdreis
Op https://www.topotijdreis.nl/ zie je een oude kaart van Nederland. Met een slider links kan je door de jaren terugkijken. Het fijne van deze tool is dat je kunt inzoomen op een gebied en vervolgens op een play-button kunt klikken zodat je dit gebied over de jaren ziet veranderen.
Als je naar gebieden in Nederland wil kijken om de veranderingen over de jaren te visualiseren dam is deze website een aanrader!
Old Maps Online
Via de site http://oldmapsonline.org kan je oude kaarten van veel plekken op de wereld opzoeken.
Dit kan je inzetten als je de verandering van gebieden over de jaren wil visualiseren aan je leerlingen. Wil je je specifiek richten op Nederland? Dan is toptijdreis een goed alternatief!
Het fijne van deze tool is dat je zelf een gebied kunt selecteren en je vervolgens een aanbod kaarten krijgt over dat gebied. Deze oude kaarten zijn soms gelinked aan andere websites.
Earthviewer
Duik met je klas het diepe verleden in. Waar lagen gebieden als we terugspoelen tot het Cambrium? Hoe is de temperatuur mondiaal vanaf 1912 veranderd? De website https://media.hhmi.org/biointeractive/earthviewer_web/earthviewer.html is makkelijk in gebruik en is zowel klassikaal (docent gestuurd) of individueel te gebruiken.
overstroomik.nl
Op deze website kunnen leerlingen hun postcode invoeren om erachter te komen of zij droog blijven wanneer de dijken doorbreken. Deze tool kan ingezet worden bij lessen over de Deltawerken, de stijgende zeespiegel en andere onderwerpen.
Indexmundi
Deze website biedt een verzameling van statistieken, kaarten en grafieken over landen. Je kunt de informatie die je vindt ook vergelijken met andere landen. Deze website is in het engels, maar wel makkelijk navigeerbaar.
Voor de docent die zijn lessen visueel wilt versterken is de website http://www.geobronnen.com/ een ware schatkist. Op deze website staan meerdere informatie bronnen. Van interactieve kaarten tot GIF's die gedownload kunnen worden om in je PowerPoint te plaatsen. De vele bronnen die tot beschikking staan is zeker een voordeel. Een nadeel is, omdat er zoveel bronnen zijn, er ook veel linkjes verouderd zijn. Controleer dit dus tijdens je lesvoorbereiding!
In deze korte Engelstalige video wordt het gehele proces van El Niño duidelijk uitgelegd. Het wordt gevisualiseerd met animaties en stap voor stap toegelicht. Zowel aan de "normale" situatie als de El Niño-situatie wordt aandacht besteed. Ook de directe gevolgen van het weersfenomeen komen aan bod, zowel landelijk als mondiaal.
Dit filmpje werkt uitstekend voor extra uitleg/ verwerking na een mondelijke uitleg van El Niño. Door de visualisaties wordt het proces minder abstract, en kunnen de betrokken regio's ook daadwerkelijk zien en koppelen aan de kennis.
Lucht heeft massa [Schooltv]
In deze korte kennisclip (1:46min) wordt door middel van een proefje laten zien hoe luchtdruk werkt. Een blik wordt verwarmt met een brander en uiteindelijk is te zien hoe het blik imploderrt. Hiermee is goed te demonstreren dat luchtdeeltjes van alle kanten druk uitoefenen.
Het is een kort demonstratie filmpje dat ideaal is om de lesstof, gerelateerd aan luchtdruk, te visualiseren en minder abstract te maken. De doelgroep van de kennisclip is 13-15 en 16-18 jaar, dus geschikt voor boven- en onderbouw!
Het weer - Aarde en ruimte [Schooltv]
In deze video van 15:00 minuten wordt een breed beeld gegeven over het weer op aarde. Het weer wordt door middel van meerdere factoren behandeld: de plaatsing van de aarde, dag/nacht op aarde, de seizoenen, variatie in zonne-instraling en de dampkring. Daarnaast komen luchtdrukgebieden aan bod, de waterkringloop, weerssituaties zoals onweer en een weerkaart met toelichting van meteoroloog Piet Paulusma.
De video is gemaakt voor de leeftijdsgroep 13-15 jaar en is ideaal geschikt om te laten zien in lessen over het weer en klimaat.
Hoe de Ring van Vuur voor verwoesting zorgt [NOS]
In dit korte filmpje (2:15min) worden meerdere fysisch geografische verschijnselen benoemd en met elkaar in verband gebracht. De voornaamste focus ligt op de Pacific Ring of Fire, een ring rondom de Grote Oceaan waar door platentektoniek veel aardbevingen en vulkanen uitbarsten. De opbouw van de aarde, inclusief termen als lithosfeer, worden benoemd en in verband gebracht met de Ring of Fire, evenals de drie verschillende plaatbewegingen en verschillende risicogebieden (San Andreasbreuk).
Dit filmpje kan gebruikt worden als opener voor een nieuw fysisch geografisch hoofdstuk, waarin leerlingen de voorkennis van platentektoniek en de opbouw van de aarde beheersen. Het kan functioneren als een "oh ja"-momentje voor de leerlingen.
Place Tectonics [Fragment uit Earth: The Power of the Planet]
In dit korte filmfragment (1:13min) wordt het concept achter convectiestromen gevisualiseerd. Subductie en zeevloerspreiding wordt toegelicht aan de hand van de aardwarmte. Ook het platentektoniekproces is hierbij goed te zien.
Dit filmpje zou ideaal zijn als visualisatie van convectiestromen of als verklaring voor het optreden van platentektoniek. Het filmpje is in het Engels in een Schots accent, maar in principe prima te volgen voor leerlingen die Engels beheersen.
Pressure Belts
In deze video van een kleine 5 minuten wordt het proces achter luchtdrukgebieden en luchtcirculatie gevisualiseerd en toegelicht, met een uitgebreide toelichting op de Hadley-cel. Ook aan het Corioliseffect wordt aandacht gegeven. Deze video toont dan ook een volledig beeld en geeft de verklaring achter de werking van de huidige atmosferische circulatie.
Het filmpje is in het Engels met een aanwezig accent. Het proces wordt stap voor stap gevisualiseerd met animaties en kan wellicht met toelichting van de docent worden gevolgd door de leerlingen. Extra geschikt voor hogerejaars, aangezien het volledige beeld van de atmosferische circulatie wordt gegeven.
Sociale geografie
Dijkring 14 [Nederland van Boven]
De dijkringen in Nederland beschermen ons voor het gevaar dat het zeewater ons kan brengen. Elk vak binnen de dijkring kan overstromen. Als er geen dijkringen zouden zijn in Nederland, dan zal ons land voor de helft onder water liggen. In dit korte filmpje (1:22m) wordt het belang van dijkring 14 aangekaard.
Dit korte filmpje is geschikt om de leerlingen bewust te maken van de gevaren die alle dijken en dijkringen in Nederland met zich meebrengen. Een kijkvraag als "Waarom zijn dijkringen, met name dijkring 14, zo belangrijk voor Nederland?" nodigt de leerling uit verder te denken dan alleen het begrijpen van de dijkringen en haar gevolgen.
Urbanisation and the rise of the megacity [The Economist]
In deze korte Engelstalige video wordt de rise of the megacity gevisualiseerd op een wereldkaart. De opkomst van verschillende megasteden in de jaren 1950, 1980, 2010 en 2017 wordt weergeven. Daarnaast wordt het urbanisatietempo aan bod gebracht, en de vele megacities die te vinden zijn in Azië. Ten slotte wordt een toekomstscenario geschetst voor het jaar 2030, waarbij de urbanisatie van Afrika benoemd wordt.
Dit filmpje werkt uitstekend voor het visualiseren van megacities over de hele wereld. Leerlingen van de brugklas tot bovenbouw zullen de ontwikkeling van een megacity in gaan zien. Daarnaast kunnen vervolgvragen als "Wat valt je op aan de spreiding van de megasteden?", of "Waarom zal de urbanisatie in Afrika belangrijk zijn voor de wereldwijde bevolking?" ideaal zijn om een verdiepend klassengesprek of opdracht van te maken.
Watersnoodramp 1953: wat gebeurde er precies? [Rijkswaterstaat]
In dit korte filmpje (1:49m) wordt uitgelegd wat er precies gebeurde in het weekend van 1953 waarin de Watersnoodramp in Nederland plaatsvond. Dit wordt weergeven middels animaties en een tijdlijn. Het audio-commentaar is rustig en legt de Watersnoodramp en bijbehorende weerssituatie volledig uit. Ook het Deltaplan en de Deltawerken worden benoemd.
Bij dit korte filmpje zijn meerdere kijkvragen mogelijk. Leerlingen bewust maken van welke gevaren het weer en de ligging van Nederland ten opzichte van de zee is vooral het hoofddoel bij het laten zien van dit filmpje.
Videoseries
Aardrijkskunde bijles
Op dit kanaal worden kleine onderwerpen hapbaar gemaakt voor leerlingen. Groot voordeel zijn de animaties die gebruikt worden en de duidelijke uitleg. De filmpjes zijn erg straight to the point.
Deze filmpjes zijn geschikt als inleiding op een onderwerp of als herhaling.
De trek [VPRO-documentaires]
In De Trek reist Bram Vermeulen over het Afrikaanse continent en spreekt hij met hoofdrolspelers die in debatten of lesstof over migratie zelden aan het woord komen: mensensmokkelaars, drenkelingen, gedeporteerden en Afrikaanse buitenlanderhaters.
Deze filmpjes zijn geschikt als om migratie te benaderen vanuit een ander perspectief. Je kunt een aflevering toepassen in een lesuur, waarbij het doel kan zijn om leerlingen te introduceren aan meerdere perspectieven van migratie.
Graaf Geo
Graaf Geo is een youtube kanaal dat filmpjes maakt waarin processen, begrippen, en/of verschijnselen op een beat wordt uitgelegd. Er zijn al veel verschillende onderwerpen behandeld en het kanaal uploadt regelmatig nieuwe filmpjes waardoor je dit kanaal meerdere keren in kan zetten
De filmpjes gaan snel en zijn verpakt met veel humor. Het is belangrijk dat de leerlingen dus al wat weten over het onderwerp. De filmpjes zijn geschikt als herhaling van de leerstof of als afsluiter van de les.
Geography Now!
Dit kanaal is begonnen door een groep vrienden met een passie voor aardrijkskunde en dat zie je terug in de videos. De video's gaan voornamelijk over gebieden en richten zich vooral op sociale geografische eigenschappen. De video's duren behoorlijk lang (rond de 20 min.) waardoor je goed na moet denken of je de tijd wil nemen het hele filmpje te gebruiken in je lessen.
Dit kanaal is engels gesproken maar bij veel video's kan je Nederlandse ondertiteling aanzetten.
Langs de oevers van de Yangtze
Langs de oevers van de Yangtze volgt Ruben Terlou die stroomopwaarts de Yangtze optrekt. Deze documentaireserie geeft een inkijkje in de sociale verhoudingen in China en hoe de Chinese bevolking kijkt naar de regering.
Arjen Lubach
Arjen Lubach geeft (soms op een satirische manier) overzicht van veel actuele problemen. Zijn filmpjes zijn kort, verpakt met humor en goed op niveau om zelfs lastige thema's voor brugklassers inzichtelijk te maken.
Topografie oefenen
Topografie in Nederland:
Gebruik deze website om je leerlingen goed voor te bereiden op topo's over Nederland!
Topografie van de wereld:
Gebruik de website topografieindeklas of topomania voor het oefenen van topo's verspreid over de hele wereld of van de hele wereld!
Zelf kaarten maken
Gapminder
Op https://www.gapminder.org/ kan je verschillende landen met vergelijken met data uit betrouwbare bronnen. Deze bronnen worden regelmatig gecontroleerd.
Deze website is (na een korte introductie aan je klas) makkelijk in gebruik. Gebruik deze webite bij onderzoeken naar landen of om verschillen tussen landen te visualiseren. Je kunt zelfs de veranderingen tussen landen over de afgelopen jaren visualiseren.
Zij hebben ook een YouTube-kanaal waarin ze sommige onderwerpen leuk uit weten te leggen.
Mapchart
Via https://mapchart.net/ kan je zelf je kaarten maken. De website is wel in het Engels, dus als leerlingen dit moeten gebruiken is enige begeleiding handig.
Op deze website kan je zelf je kaarten maken. Je hebt de keuze uit verschillende kaarten (zoals kaarten van de wereld en alle andere werelddelen en veel landen, waaronder Nederland). Je kunt met deze site grenzen (van landen, provincies enz.) een kleur geven en een eigen legenda erbij bedenken waardoor je je eigen kaart eenvoudig kunt invullen.
De verdiepende leerling
Voor de leerling die zich extra wil verdiepen in bepaalde onderwerpen of docenten die leerlingen willen uitdagen is hieronder een verzameling van websites die gebruikt kunnen worden.
Het arrangement Digitale Gereedschapskist Aardrijkskunde is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteurs
Marc Cranen
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2021-01-08 12:47:37
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Op deze wikiwijs staat een verzameling van websites, filmpjes en andere ICT dingen die de aardrijkskunde docent kan inzetten om de les wat leuker te maken.
Op deze wikiwijs staat een verzameling van websites, filmpjes en andere ICT dingen die de aardrijkskunde docent kan inzetten om de les wat leuker te maken.
