Welkom op de wikiwijspagina voor spelling. Op deze pagina vind je alles wat je moet weten over werkwoordspelling in de tegenwoordige tijd, verleden tijd en de voltooide tijd en kun je wat oefenopgaven vinden. Ook zal er een toets zijn om te kijken of je klaar bent voor de echte spellingstoets op school.
Aan het eind van deze les:
ken je de regels van werkwoordspelling tegenwoordige tijd en kun je deze toepassen.
ken je de regels van werkwoordspelling verleden tijd en kun je deze toepassen.
ken je de regels van voltooide tijd en kun je deze toepassen.
Om te ontdekken hoe de wikiwijspagina in elkaar zit, raad ik aan om onderstaand filmpje te bekijken:
Tegenwoordige tijd
Uitleg
Werkwoorden kun je vervoegen. Dat houdt in dat je de vorm van het werkwoord aanpast, zodat het goed in de zin past. De persoonsvorm is zo'n vervoegde vorm. De persoonsvorm heeft drie kenmerken:
Persoon: eerste, tweede of derde persoon.
Getal: enkelvoud of meervoud.
Tijd: tegenwoordige of verleden tijd.
Als je één of meer van deze kenmerken verandert, verandert vaak ook de persoonsvorm.
De vorm die je gebruikt bij de eerste persoon enkelvoud is de ik-vorm. De basis van een werkwoord is de stam. Dat is het infinitief zonder -en. Maar let op! De stam en de ik-vorm zijn niet altijd elkaars gelijke. Soms moet je de stam aanpassen om de ik-vorm te krijgen. Je moet dan bijvoorbeeld:
Een klinker toevoegen;
Een medeklinker weglaten;
Een letter veranderen (van z naar s, of van v naar f).
-->Zwemmen, zwemm, ik zwem.
Bij de tweede en de derde persoon in het enkelvoud schrijf je de ik-vorm + t. Als de ik-vorm al op een -t eindigt, is het niet nodig om een tweede -t te schrijven.
--> Ik laat de hond uit. Jij laat de hond uit.
Als je of jijachter de persoonsvorm staat, spreek je geen -t uit. Je schrijft hem dan ook niet.
Als je of jijachter de persoonsvorm staat, schrijf je alleen de ik-vorm.
--> Je hebt de hond uitgelaten. Heb je de hond uitgelaten?
De persoonsvorm in het meervoud is eenvoudig, je schrijft het infinitief, dus het hele werkwoord.
--> Wij lopen naar school.
Oefenen
Verleden tijd
Uitleg
Er bestaan twee soorten werkwoorden: klankveranderende en klankvaste werkwoorden. Ook wel sterke en zwakke werkwoorden genoemd.
Bij klankveranderende of sterkewerkwoorden verandert de klank in de verleden tijd.
--> Lopen, liepen.
Bij klankvaste of zwakke werkwoorden verandert de klank niet.
--> Werken, werkten.
Bij zwakke werkwoorden schrijf je de persoonsvorm in de verleden tijd met de ik-vorm + te(n) of ik-vorm + de(n).
Om te bepalen of je +te(n) of +de(n) krijgt, gebruik je de regel van 't kofschip. Bij deze regel ga je uit van de stam van het werkwoord.
Zit de laatste letter van de stam wel in 't kofschip? Ik-vorm + te(n).
Zit de laatste letter van de stam niet in 't kofschip? Ik-vorm + de(n).
De letter x doet ook mee, deze klank eindigt op een -s, en deze zit in het kofschip.
Als de laatste letter van de stam op een -d of -t eindigt, krijg je alsnog +te(n) of +de(n). Het kan dus voorkomen dat er in de verleden tijdsvorm twee keer een d of t staat.
Infinitief
Stam
't Kofschip?
Persoonsvorm v.t.
Schroeven
schroev
Nee
Ik schroefde
Waxen
wax
Ja
Jij waxte
Vissen
viss
Ja
Wij visten
Braden
brad
Nee
Hij braadde
Praten
prat
Ja
Zij praatte
Oefenen
Maak nu de EducaPlay:
Voltooide tijd
Uitleg
Je herkent het voltooid deelwoord omdat het vaak met ge-, be-, her- en ont- begint. Ook is het voltooid deelwoord de werkwoordsvorm die bij een persoonsvorm van de werkwoorden hebben, worden en zijn in de zin staat. Het voltooid deelwoord is dus nooit het enige werkwoord in de zin.
Bij klankveranderende werkwoorden is de spelling van het voltooid deelwoord gemakkelijk: je schrijft precies op wat je hoort. --> Gelopen, gegaan, geweest.
Klankvaste werkwoorden hebben een voltooid deelwoord dat eindigt op -t of -d. Om te bepalen welke eindletter het voltooid deelwoord krijgt, zijn er twee manieren.
Maak het voltooid deelwoord langer. Luister of je aan het eind een t of d hoort.
--> Verstuiken, verstuikte, verstuikt.
--> Bellen, gebelde, gebeld.
Pas de regel van 't kofschip toe.
Zit de laatste letter van de stam wel in 't kofschip? De laatste letter is een -t.
Zit de laatste letter van de stam niet in 't kofschip? De laatste letter is een -d.
Nu je de diagnostische toets hebt gemaakt, wil ik je vragen om een paar vragen in te vullen over de Wikiwijspagina.
Alvast heel erg bedankt!
Extra materiaal
Goedzo, alle theorie heb je doorlopen en de formatieve toets is gemaakt!
Hier vind je nog extra oefenmateriaal.
Heb je bij de formatieve toets minder dan 8 punten? Maak dan de opdrachten bij extra oefenen.
Heb je bij de formatieve toets tussen de 9 en 12 punten? Maak dan de opdrachten bij extra opdrachten.
Heb je bij de formatieve toets meer dan 12 punten? Maak dan de opdrachten bij extra uitdaging.
Het arrangement Werkwoordspelling is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Annemieke Bogaard
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-11-06 11:09:27
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Formatieve toets
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
