Het dagboek van Anne Frank

Het dagboek van Anne Frank

Welkom

Voorwoord

Welkom bij deze lessenserie van Fictie. Je gaat kennismaken met het verhaal van Anne Frank. Dit doe je door middel van het bekijken vlogs, door stukjes te lezen, opdrachten te maken en nog veel meer!

Af en toe zal je een stukje theorie tegenkomen. Deze theorie staat in een apart blok in het groen geschreven. Om het overzichtelijk te maken staat er ook een tabblad 'theorie'. Hier vind je een kennisclip met extra uitleg, een overzicht van de theorieblokken en oefening over de begrippen.

De lessenserie sluiten we af met een verhaalanalyse (O-V-G). De opdracht staat onder het kopje 'Eindopdracht: Verhaalanalyse'. Je levert de eindopdracht uiterlijk in op vrijdag 16 oktober om 23:59 via Showbie.

Hoe werkt deze lessenserie?
Je gaat het verhaal van Anne Frank doorlopen. In de linkerkolom zie je verschillende onderwerpen. Tijdense deze lessenserie doorloop je de onderdelen in een bepaalde volgorde. De volgorde staat hieronder vermeld:

  1. Start
    a. Introductie
    b. Wat weet je al?
  2. Leerlijn 1 of 2
  3. Test jezelf
  4. Klaar?
    a. Extra oefening
    b. Uitdaging
  5. Reflectie

Op elke pagina staat aangegeven wat je moet doen. Als je dit stappenplan doorloopt, heb je het einde van de lessenserie bereikt. Je kan altijd teruggaan en iets opnieuw bekijken of maken. Je navigeert tussen de pagina's door de pijltjes onderaan te gebruiken.

 

Heel veel succes!!

 

Klik op het pijltje rechtsonderin om verder te gaan.

Wat kan ik straks?

Aan het einde van deze lessenserie...

  • kan ik het thema van een verhaal herkennen.
  • kan ik motieven in een verhaal herkennen.
  • kan ik het verschil tussen een round character en een flat character toelichten.
  • kan ik het perspectief van een verhaal herkennen.
  • kan ik de ruimte van een verhaal beschrijven.
  • kan ik de verteltijd en de vertelde tijd herkennen en onderscheiden.
  • kan ik het begrip chronologisch toelichten.
  • kan ik het begrip flashbacks toelichten.

Wat ga ik doen?

Start

Introductie

Bekijk eerst de video en lees daarna de tekst eronder. 

Van dagboek naar camera | Anne Frank Huis

Anne Frank is een joods meisje die van 12 juni 1942 tot 1 augustus 1944 een dagboek bijhield. Ze 13 jaar toen ze begon met schrijven. Ze neemt je mee in haar verhaal tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens deze lessenserie kijk je mee in het leven van Anne Frank. Je kijkt mee aan de hand van dagboekfragmenten uit haar boek 'het Achterhuis' en videofragmenten afkomstig van het Anne Frank Huis.

 

12 juni 1941

Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen toevertrouwen, zoals ik het nog aan niemand gekund heb, en ik hoop dat je een grote steun voor me zult zijn.

Wat weet je al?

Leerlijn 1

Inleiding

Leerlijn 1

Eerder heb je al kennisgemaakt met het verhaal van Anne Frank. Je hebt een aantal filmpjes gekeken, dagboekfragmenten gelezen en de instaptoets gemaakt. De instaptoets gaf als advies om deze leerlijn te volgen. In deze leerlijn komen alle begrippen van 'verhaalanalyse' aan bod.

Kijk voordat je begint de kennisclip over de theorie in deze leerlijn:

 

 

 

Vrijdag, 21 augustus 1942

Vrijdag, 21 augustus 1942

Beste Kitty,

Onze schuilplaats is nu pas een echte schuilplaats geworden. Mijnheer Kugler vond het namelijk beter om voor onze toegangsdeur een kast plaatsen (omdat er veel huiszoekingen voor verstopte fietsen gehouden worden), maar dan natuurlijk een kast die draaibaar is en die dan als een deur opengaat. Mijnheer Voskuijl heeft het geval getimmerd. (We hebben mijnheer Voskuijl over de zeven schuilers ingelicht, en hij is een en al hulpvaardigheid.)
Als we nu naar beneden willen, moeten we eerst bukken en dan springen. Na drie dagen liepen we allemaal met een voorhoofd vol builen omdat iedereen zich aan de lage deur stootte. Peter heeft het daarna zo zacht mogelijk gemaakt door er een doek met houtwol tegenaan te spijkeren. Zien of 't helpt!

Je Anne

 

Bekijk de onderstaande video en beantwoord daarna de vragen.
De video zal vanzelf stoppen.

 

Motieven
Een motief is een terugkerend element in het verhaal. In de instaptoets zag je dat een motief in 'het Achterhuis' het dagboek van Anne Frank was.

 

Dinsdag, 20 oktober 1942

Dinsdag, 20 oktober 1942

Lieve Kitty,

M'n hand trilt nog, hoe lang de schrik die we hadden alweer twee uur bij je is. Je moet weten dat we vijf Minimaxtoestellen in huis hebben tegen brandgevaar. Omdat ze beneden zo snugger zijn, hebben ze ons niet gewaarschuwd toen de timmerman, of hoe zo'n vent anders heet, de apparaten vulde. Gevolg was dat wij helemaal niet zachtjes waren, totdat ik buiten op het overloopje (tegenover onze kastdeur) hamerslagen hoorde. Ik dacht dadelijk aan de timmerman en waarschuwde Bep, die aan 't eten was, dat ze niet naar beneden kon. Vader en ik vatten post aan de deur om te horen wanneer de man zou vertrekken. Na een kwartier aan 't werk geweest te zijn, legde hij daarbuiten z'n hamer en andere gereedschap op onze kast (zo meeden we!) en klopte aan onze deur. Wij werden wit. Zou hij dus toch iets gehoord hebben en nu dit geheimzinnige gevaar te willen onderzoeken?

Je Anne

Thema
Het thema in het verhaal is de kortste aanduiding van het centrale probleem
waar het verhaal over gaat. Je geeft een zo kort mogelijke omschrijving (in één of twee zinnen) waar een verhaal eigenlijk over gaat. Bij het thema gaat het om een algemene waarheid. Dat wil zeggen dat bijna iedereen hiermee te maken heeft. Een voorbeeld van een thema is 'niets is wat het lijkt'.

 

Om het thema te bepalen, kan je jezelf de volgende vragen stellen:

- Wat is het onderwerp van het verhaal?

- Om wie of wat draait het verhaal?

- Wat is het probleem/conflict in het verhaal?

- Welke motieven zijn er?

Aan de hand van die vragen, kan je het thema formuleren.

 

In de instaptoets hebben we het onderwerp vastgesteld. Als je hier niet helemaal uitkwam dan staan hieronder een aantal opties:

a. Jodenvervolging
b. Tweede wereldoorlog
c. Onderduiken
d. Oorlog

Personages
Een round character is een personage dat we door en door lijken te kennen als het boek uit is. Zijn goede en slechte kanten komen aan de orde, zijn gewoonten en hobby's, zijn mening en gevoelens. In het verhaal maakt dit personage een karakterontwikkeling door.

Een flat character is een personage waarvan we weinig weten, meestal omdat het een bijfiguur is. De schrijver geeft hoogstens wat globale karaktertrekken, omdat meer voor het verhaal niet nodig is. Het personage maakt hier geen karakterontwikkeling door, maar blijft vlak.

 

 

Zondag, 9 april 1944

Perspectief

Perspectief
Net heb je gezien dat je het plaatje vanuit verschillende posities kan bekijken. Voor een boek geldt hetzelfde. De positie waaruit de lezer het verhaal beschouwt, noemen we het perspectief. Bij het perspectief stel je jezelf altijd de vraag 'Wie vertelt?'.

Er zijn drie perspectieven:

1. Ik-perspectief
    Bij het ik-perspectief lezen we het verhaal vanuit de ik-persoon. De ik
    persoon is de verteller van het verhaal. Dit perspectief kan je herkennen
    woorden zoals ik, mijn en m'n.

2. Hij/zij-perspectief
    In het geval van het hij/zij-perspectief is er een hij of zij-persoon die het
    verhaal vertelt. In dit geval weet je alleen van de hoofdpersoon wat hij ziet,
    voelt en denkt. Dit perspectief herkennen we dan ook aan de hij/zij-vorm.

3. Alwetend perspectief
    Tot slot hebben we het alwetend perspectief, ook wel de alwetende verteller
    genoemd. Deze verteller is niet aanwezig bij de gebeurtenissen die zich in
    het verhaal afspelen, maar hij weet er wel alles van af. Dit perspectief kan je
    ook zien aan woorden als hij en zij. Let dus goed op met welk perspectief je
    te maken hebt.

 

Lees het onderstaande dagboekfragment.

Dinsdag, 11 april 1944

Liefste Kitty,

Zondagavond om halftien klopte Peter zachtjes aan de deur en vroeg aan vader of die boven even met een moeilijke Engelse zin wou helpen.
'Dat is niet pluis,' zei ik tegen Margot, 'het verzinsel ligt er dik bovenop, de heren praten met stemmen alsof er ingebroken is!'
M'n veronderstelling klopte, in het magazijn waren ze aan 't inbreken. In een minimum van tijd waren vader, Van Daan en Peter beneden. Margot, moeder en mevrouw en ik wachtten af. Vier vrouwen in angst moeten praten, zo ook wij, totdat we beneden een slag hoorden, daarna was alles stil, de klok sloeg kwart voor tien. Uit ons aller gezicht was de kleur verdwenen, maar nog waren we rustig, hoewel bang. Waar zouden de heren gebleven zijn? Wat was die slag? Zouden ze misschien met de inbrekers vechten? Niemand dacht verder, we wachtten af.

Je Anne M. Frank

Ruimte
Verhalen spelen zich af in een bepaalde ruimte. Dit kan gaan om een plek, zoals de tuin, maar we kunnen het ook hebben over het weer of een seizoen. Sommige schrijvers beschrijven de ruimte heel gedetailleerd, terwijl anderen dit een beetje in het midden laten. Daarnaast kan de omschrijving van de ruimte voor sfeer zorgen. Je krijgt door die omschrijving een ander gevoel bij de situatie. Denk bijvoorbeeld aan het boek 'Vals' van Mel Wallis de Vries. De schrijver zegt hier het volgende: 'Het is net alsof het donker achter Abby beweegt. Een grote, inktzwarte schaduw rukt zich los uit het duister'. De omschrijving van het donker in de ruimte zorgt ervoor dat er een spannende sfeer hangt.

 

Bekijk de vlog over de inbraak.

Doodsangst | Anne Frank Huis

Dinsdag, 6 juni 1944 (1)

Tijd
Als we een verhaal gaan analyseren kunnen we spreken over de verteltijd en vertelde tijd. De woorden zeggen het al een beetje. Als we het hebben over de verteltijd dan bedoelen we hoe lang er nodig is om een verhaal te vertellen. Bij een boek geven we dit aan met het aantal pagina's en bij bijvoorbeeld een film met het aantal minuten. De vertelde tijd geeft aan hoe lang de gebeurtenissen in het verhaal geduurd hebben. Bij sommige verhalen is dit heel duidelijk, bij andere verhalen moet je hiervan een inschatting maken. Je kan de vertelde tijd uitdrukken in minuten, uren, dagen, jaren, enzovoort.

Stel je voor je leest het boek 'Spijt!' van Carry Slee. Dit verhaal gaat over Jochem die gepest wordt op school. Tussen het moment dat het boek begint en het eindigt zit ongeveer een paar maanden. De exacte tijd weten we niet, want er worden geen datums genoemd. Het boek bestaat overigens uit 144 pagina's.

Uit het bovenstaande voorbeeld kunnen we de verteltijd en de vertelde tijd halen:
Verteltijd= 144 pagina's
Vertelde tijd = een paar maanden

 

Kijk de onderstaande video.

D-Day! | Anne Frank Huis

Dinsdag, 6 juni 1944 (2)

Lees de onderstaande tekst.

Dinsdag, 6 juni 1944

Liefste Kitty,

'This is D-day,' zei om twaalf uur de Engelse radio en terecht, 'This is the day', de invasie is begonnen! 
Vanochtend om acht uur berichtten de Engelsen: zwaar bombardement van Calais, Boulogne, Le Havre en Cherbourg alsmede Pas de Calais (zoals gewoonlijk). Verder een veiligheidsmaatregel voor de bezette gebieden: alle mensen, die in de zone van 35 km van de kust wonen, moeten zich op bombardementen voorbereiden. Zo mogelijk zullen de Engelsen een uur van tevoren pamfletten uitwerpen.
Volgens Duitse berichten zijn er Engelse parachutetroepen aan de Franse kust geland. 'Engelse landingsboten in gevecht met Duitse mariniers,' aldus de BBC.
Conclusie van het Achterhuis om negen uur aan het ontbijt: dit is een proeflanding, net als twee jaar geleden bij Dieppe.
Engelse uitzending in 't Duits, elf uur: speeche van opperbevelhebber Generaal Dwight Eisenhower.
Engelse uitzending in het Engels: 'This is D-Day.'

Je Anne M. Frank

Tijdsvolgorde
Eerder hebben we het gehad over de verteltijd en de vertelde tijd. Zo weten we dat de vertelde tijd aangeeft hoe lang de gebeurtenissen in het verhaal geduurd hebben. Als deze gebeurtenissen in de volgorde worden verteld waarin ze zich hebben plaatsgevonden dan noemen we dat een chronologische volgorde. Niet altijd staat een verhaal in een chronologische volgorde. Soms wordt er een terugblik gedaan naar het verleden. Zo'n terugblik noemen we een flashback. Een flashback zorgt ervoor dat het verhaal in een niet-chronologische volgorde staat.

Vrijdag, 9 juni 1944

Lees de tekst.

Vrijdag, 9 juni 1944

Lieve Kitty,

Met de invasie gaat het opperste-prima! De geallieerden hebben Bayeux ingenomen, een dorpje aan de Franse kust, en strijden nu om Caen. Het is duidelijk dat het de bedoeling is om het schiereiland, waarop Cherbourg ligt, af te snijden. Iedere avond vertellen oorlogscorrespondenten van de moeilijkheden, moed en geestdrift van het leven, de ongelooflijkste staaltjes gebeuren daarbij, ook gewonden die nu alweer in Engeland terug zijn, waren aan de microfoon. Ondanks het miserabele weer vliegen ze vlijtig. Het is ons via de BBC ter oren gekomen dat Churchill de invasie gezamenlijk met de troepen wou beginnen, alleen op afraden van Eisenhower en andere generaals is dit plan niet doorgegaan. Denk eens aan, wat een moed van zo'n oude man, hij is zeker al zeventig jaar! Hier is de opwinding alweer wat bedaard; toch hopen we dat de oorlog eind van 't jaar eindelijk afgelopen zal zijn, het zal tijd worden! Mevrouw van Daans gezeur is niet om aan te horen, nu ze ons met de invasie niet meer gek kan maken, zanikt ze de hele dag over 't slechte weer. Je zou zin hebben om haar in een emmer koud water op de vliering te zetten!

Je Anne M. Frank

Terugblik

Je bent bijna klaar met deze leerlijn...! Om alles samen te vatten staan alle begrippen  die tijdens de lessenserie Fictie zijn behandeld, in de onderstaande mindmap.

 

Opdracht
Maak nu zelf een mindmap waarin alle begrippen zijn verwerkt. Geef bij elk begrip een voorbeeld. Je mag hier Coggle, SimpleMind of een andere app voor gebruiken. Zorg ervoor dat je de mindmap bewaart! Deze kan je gebruiken als hulpmiddel voor de eindopdracht verhaalanalyse.

 

Je kan deze mindmap overnemen en voorbeelden toevoegen. Dit doe je door rechtsbovenin bij de mindmap op 'Download this Coggle' te klikken.

Leerlijn 2

Inleiding

Leerlijn 2

Eerder heb je al kennisgemaakt met het verhaal van Anne Frank. Je hebt een aantal filmpjes gekeken, dagboekfragmenten gelezen en de instaptoets gemaakt. De instaptoets gaf als advies om deze leerlijn te volgen. In deze leerlijn komen daarom een deel van de begrippen van 'verhaalanalyse' aan bod. Mocht je denken toch de leerlijn met alle begrippen nodig te hebben, kan je leerlijn 1 volgen.

Kijk voordat je begint de kennisclip over de theorie in deze leerlijn:

 

Zondag, 9 april 1944

Perspectief
Net heb je gezien dat je het plaatje vanuit verschillende posities kan bekijken. Voor een boek geldt hetzelfde. De positie waaruit de lezer het verhaal beschouwt, noemen we het perspectief. Bij het perspectief stel je jezelf altijd de vraag 'Wie vertelt?'.

Er zijn drie perspectieven:

1. Ik-perspectief
    Bij het ik-perspectief lezen we het verhaal vanuit de ik-persoon. De ik
    persoon is de verteller van het verhaal. Dit perspectief kan je herkennen
    woorden zoals ik, mijn en m'n.

2. Hij/zij-perspectief
    In het geval van het hij/zij-perspectief is er een hij of zij-persoon die het
    verhaal vertelt. In dit geval weet je alleen van de hoofdpersoon wat hij ziet,
    voelt en denkt. Dit perspectief herkennen we dan ook aan de hij/zij-vorm.

3. Alwetend perspectief
    Tot slot hebben we het alwetend perspectief, ook wel de alwetende verteller
    genoemd. Deze verteller is niet aanwezig bij de gebeurtenissen die zich in
    het verhaal afspelen, maar hij weet er wel alles van af. Dit perspectief kan je
    ook zien aan woorden als hij en zij. Let dus goed op met welk perspectief je
    te maken hebt.

 

Lees het onderstaande dagboekfragment.

Dinsdag, 11 april 1944

Liefste Kitty,

Zondagavond om halftien klopte Peter zachtjes aan de deur en vroeg aan vader of die boven even met een moeilijke Engelse zin wou helpen.
'Dat is niet pluis,' zei ik tegen Margot, 'het verzinsel ligt er dik bovenop, de heren praten met stemmen alsof er ingebroken is!'
M'n veronderstelling klopte, in het magazijn waren ze aan 't inbreken. In een minimum van tijd waren vader, Van Daan en Peter beneden. Margot, moeder en mevrouw en ik wachtten af. Vier vrouwen in angst moeten praten, zo ook wij, totdat we beneden een slag hoorden, daarna was alles stil, de klok sloeg kwart voor tien. Uit ons aller gezicht was de kleur verdwenen, maar nog waren we rustig, hoewel bang. Waar zouden de heren gebleven zijn? Wat was die slag? Zouden ze misschien met de inbrekers vechten? Niemand dacht verder, we wachtten af.

Je Anne M. Frank

Ruimte
Verhalen spelen zich af in een bepaalde ruimte. Dit kan gaan om een plek, zoals de tuin, maar we kunnen het ook hebben over het weer of een seizoen. Sommige schrijvers beschrijven de ruimte heel gedetailleerd, terwijl anderen dit een beetje in het midden laten. Daarnaast kan de omschrijving van de ruimte voor sfeer zorgen. Je krijgt door die omschrijving een ander gevoel bij de situatie. Denk bijvoorbeeld aan het boek 'Vals' van Mel Wallis de Vries. De schrijver zegt hier het volgende: 'Het is net alsof het donker achter Abby beweegt. Een grote, inktzwarte schaduw rukt zich los uit het duister'. De omschrijving van het donker in de ruimte zorgt ervoor dat er een spannende sfeer hangt.

 

Bekijk de vlog over de inbraak.

Doodsangst | Anne Frank Huis

Dinsdag, 6 juni 1944 (1)

Tijd
Als we een verhaal gaan analyseren kunnen we spreken over de verteltijd en vertelde tijd. De woorden zeggen het al een beetje. Als we het hebben over de verteltijd dan bedoelen we hoe lang er nodig is om een verhaal te vertellen. Bij een boek geven we dit aan met het aantal pagina's en bij bijvoorbeeld een film met het aantal minuten. De vertelde tijd geeft aan hoe lang de gebeurtenissen in het verhaal geduurd hebben. Bij sommige verhalen is dit heel duidelijk, bij andere verhalen moet je hiervan een inschatting maken. Je kan de vertelde tijd uitdrukken in minuten, uren, dagen, jaren, enzovoort.

Stel je voor je leest het boek 'Spijt!' van Carry Slee. Dit verhaal gaat over Jochem die gepest wordt op school. Tussen het moment dat het boek begint en het eindigt zit ongeveer een paar maanden. De exacte tijd weten we niet, want er worden geen datums genoemd. Het boek bestaat overigens uit 144 pagina's.

Uit het bovenstaande voorbeeld kunnen we de verteltijd en de vertelde tijd halen:
Verteltijd= 144 pagina's
Vertelde tijd = een paar maanden

Kijk de onderstaande video.

D-Day! | Anne Frank Huis

Dinsdag, 6 juni 1944 (2)

Lees de onderstaande tekst.

Dinsdag, 6 juni 1944

Liefste Kitty,

'This is D-day,' zei om twaalf uur de Engelse radio en terecht, 'This is the day', de invasie is begonnen!
Vanochtend om acht uur berichtten de Engelsen: zwaar bombardement van Calais, Boulogne, Le Havre en Cherbourg alsmede Pas de Calais (zoals gewoonlijk). Verder een veiligheidsmaatregel voor de bezette gebieden: alle mensen, die in de zone van 35 km van de kust wonen, moeten zich op bombardementen voorbereiden. Zo mogelijk zullen de Engelsen een uur van tevoren pamfletten uitwerpen.
Volgens Duitse berichten zijn er Engelse parachutetroepen aan de Franse kust geland. 'Engelse landingsboten in gevecht met Duitse mariniers,' aldus de BBC.
Conclusie van het Achterhuis om negen uur aan het ontbijt: dit is een proeflanding, net als twee jaar geleden bij Dieppe.
Engelse uitzending in 't Duits, elf uur: speeche van opperbevelhebber Generaal Dwight Eisenhower.
​Engelse uitzending in het Engels: 'This is D-Day.'

Je Anne M. Frank

Tijdsvolgorde
Eerder hebben we het gehad over de verteltijd en de vertelde tijd. Zo weten we dat de vertelde tijd aangeeft hoe lang de gebeurtenissen in het verhaal geduurd hebben. Als deze gebeurtenissen in de volgorde worden verteld waarin ze zich hebben plaatsgevonden dan noemen we dat een chronologische volgorde. Niet altijd staat een verhaal in een chronologische volgorde. Soms wordt er een terugblik gedaan naar het verleden. Zo'n terugblik noemen we een flashback. Een flashback zorgt ervoor dat het verhaal in een niet-chronologische volgorde staat.

 

Vrijdag, 9 juni 1944

Lees de tekst.

Vrijdag, 9 juni 1944

Lieve Kitty,

Met de invasie gaat het opperste-prima! De geallieerden hebben Bayeux ingenomen, een dorpje aan de Franse kust, en strijden nu om Caen. Het is duidelijk dat het de bedoeling is om het schiereiland, waarop Cherbourg ligt, af te snijden. Iedere avond vertellen oorlogscorrespondenten van de moeilijkheden, moed en geestdrift van het leven, de ongelooflijkste staaltjes gebeuren daarbij, ook gewonden die nu alweer in Engeland terug zijn, waren aan de microfoon. Ondanks het miserabele weer vliegen ze vlijtig. Het is ons via de BBC ter oren gekomen dat Churchill de invasie gezamenlijk met de troepen wou beginnen, alleen op afraden van Eisenhower en andere generaals is dit plan niet doorgegaan. Denk eens aan, wat een moed van zo'n oude man, hij is zeker al zeventig jaar! Hier is de opwinding alweer wat bedaard; toch hopen we dat de oorlog eind van 't jaar eindelijk afgelopen zal zijn, het zal tijd worden! Mevrouw van Daans gezeur is niet om aan te horen, nu ze ons met de invasie niet meer gek kan maken, zanikt ze de hele dag over 't slechte weer. Je zou zin hebben om haar in een emmer koud water op de vliering te zetten!

Je Anne M. Frank

Terugblik

Je bent bijna klaar met deze leerlijn...! Om alles samen te vatten staan alle begrippen  die tijdens de lessenserie Fictie zijn behandeld, in de onderstaande mindmap.

 

Opdracht
Maak nu zelf een mindmap waarin alle begrippen zijn verwerkt. Geef bij elk begrip een voorbeeld. Je mag hier Coggle, SimpleMind of een andere app voor gebruiken. Zorg ervoor dat je de mindmap bewaart! Deze kan je gebruiken als hulpmiddel voor de eindopdracht verhaalanalyse.

 

Je kan deze mindmap overnemen en voorbeelden toevoegen. Dit doe je door rechtsbovenin bij de mindmap op 'Download this Coggle' te klikken.

Test jezelf

Klaar?

Extra oefening

Op een warme vrijdagochtend, 4 augustus 1944, kwam de politie aan bij het bedrijf van de vader van Anne Frank. Na een snelle zoektocht door het gebouw kwamen de agenten in de kamer waar de boekenkast naar het Achterhuis zich bevond. Ze schoven de de boekenkast open die de ingang verborg. Anne werd samen met de zeven andere onderduikers ontdekt en gevangengenomen. Ook twee helpers worden samen met de rest opgepakt.

Het dagboek van Anne Frank eindigt op 1 augustus 1944, drie dagen voor de ontdekking. Door de inval heeft Anne niet meer in haar dagboek kunnen schrijven en weten we alleen door de verhalen van bijvoorbeeld haar vader, Otto Frank, hoe die dag is verlopen.

Miep Gies, een van de helpers van de familie Frank, kon het ook navertellen. In dit korte fragment over 4 augstus 1944, de dag waarop het Achterhuis werd ontdekt, vertelt ze hoe het eraan toeging. Kijk het onderstaande fragment en maak daarna de sleep-tekstvraag.

Miep Gies | The day of arrest

Wil je het hele interview over de dag van de arrestatie zien? Ga dan naar: http://www.miepgies.nl/nl/biografie/video/13.html

Uitdaging

Op een warme vrijdagochtend, 4 augustus 1944, kwam de politie aan bij het bedrijf van de vader van Anne Frank. Na een snelle zoektocht door het gebouw kwamen de agenten in de kamer waar de boekenkast naar het Achterhuis zich bevond. Ze schoven e de boekenkast open die de ingang verborg. Anne werd samen met de zeven andere onderduikers ontdekt en gevangengenomen. Ook twee helpers worden samen met de rest opgepakt.

Het dagboek van Anne Frank eindigt op 1 augustus 1944, drie dagen voor de ontdekking. Door de inval heeft Anne niet meer in haar dagboek kunnen schrijven en weten we alleen door de verhalen van bijvoorbeeld haar vader, Otto Frank, hoe die dag is verlopen.

Stel je voor, Anne zou de oorlog hebben overleefd... Wat zou ze dan in haar dagboek schrijven over de dag van de ontdekking?

Reflectie

Geef antwoord op de onderstaande vragen over de lessenserie Fictie.

Theorie

Kennisclip

Fictie: Verhaalanalyse

Overzicht theorieblokken

Motieven
Een motief is een terugkerend element in het verhaal. In de instaptoets zag je dat een motief in 'het Achterhuis' het dagboek van Anne Frank was.

Thema
Het thema in het verhaal is de kortste aanduiding van het centrale probleem
waar het verhaal over gaat. Je geeft een zo kort mogelijke omschrijving (in één of twee zinnen) waar een verhaal eigenlijk over gaat. Bij het thema gaat het om een algemene waarheid. Dat wil zeggen dat bijna iedereen hiermee te maken heeft. Een voorbeeld van een thema is 'niets is wat het lijkt'.

 

Om het thema te bepalen, kan je jezelf de volgende vragen stellen:

- Wat is het onderwerp van het verhaal?

- Om wie of wat draait het verhaal?

- Wat is het probleem/conflict in het verhaal?

- Welke motieven zijn er?

Aan de hand van die vragen, kan je het thema formuleren.

Personages
Een round character is een personage dat we door en door lijken te kennen als het boek uit is. Zijn goede en slechte kanten komen aan de orde, zijn gewoonten en hobby's, zijn mening en gevoelens. In het verhaal maakt dit personage een karakterontwikkeling door.

Een flat character is een personage waarvan we weinig weten, meestal omdat het een bijfiguur is. De schrijver geeft hoogstens wat globale karaktertrekken, omdat meer voor het verhaal niet nodig is. Het personage maakt hier geen karakterontwikkeling door, maar blijft vlak.

Perspectief
Net heb je gezien dat je het plaatje vanuit verschillende posities kan bekijken. Voor een boek geldt hetzelfde. De positie waaruit de lezer het verhaal beschouwt, noemen we het perspectief. Bij het perspectief stel je jezelf altijd de vraag 'Wie vertelt?'.

Er zijn drie perspectieven:

1. Ik-perspectief
    Bij het ik-perspectief lezen we het verhaal vanuit de ik-persoon. De ik
    persoon is de verteller van het verhaal. Dit perspectief kan je herkennen
    woorden zoals ik, mijn en m'n.

2. Hij/zij-perspectief
    In het geval van het hij/zij-perspectief is er een hij of zij-persoon die het
    verhaal vertelt. In dit geval weet je alleen van de hoofdpersoon wat hij ziet,
    voelt en denkt. Dit perspectief herkennen we dan ook aan de hij/zij-vorm.

3. Alwetend perspectief
    Tot slot hebben we het alwetend perspectief, ook wel de alwetende verteller
    genoemd. Deze verteller is niet aanwezig bij de gebeurtenissen die zich in
    het verhaal afspelen, maar hij weet er wel alles van af. Dit perspectief kan je
    ook zien aan woorden als hij en zij. Let dus goed op met welk perspectief je
    te maken hebt.

Ruimte
Verhalen spelen zich af in een bepaalde ruimte. Dit kan gaan om een plek, zoals de tuin, maar we kunnen het ook hebben over het weer of een seizoen. Sommige schrijvers beschrijven de ruimte heel gedetailleerd, terwijl anderen dit een beetje in het midden laten. Daarnaast kan de omschrijving van de ruimte voor sfeer zorgen. Je krijgt door die omschrijving een ander gevoel bij de situatie. Denk bijvoorbeeld aan het boek 'Vals' van Mel Wallis de Vries. De schrijver zegt hier het volgende: 'Het is net alsof het donker achter Abby beweegt. Een grote, inktzwarte schaduw rukt zich los uit het duister'. De omschrijving van het donker in de ruimte zorgt ervoor dat er een spannende sfeer hangt.

Tijd
Als we een verhaal gaan analyseren kunnen we spreken over de verteltijd en vertelde tijd. De woorden zeggen het al een beetje. Als we het hebben over de verteltijd dan bedoelen we hoe lang er nodig is om een verhaal te vertellen. Bij een boek geven we dit aan met het aantal pagina's en bij bijvoorbeeld een film met het aantal minuten. De vertelde tijd geeft aan hoe lang de gebeurtenissen in het verhaal geduurd hebben. Bij sommige verhalen is dit heel duidelijk, bij andere verhalen moet je hiervan een inschatting maken. Je kan de vertelde tijd uitdrukken in minuten, uren, dagen, jaren, enzovoort.

Stel je voor je leest het boek 'Spijt!' van Carry Slee. Dit verhaal gaat over Jochem die gepest wordt op school. Tussen het moment dat het boek begint en het eindigt zit ongeveer een paar maanden. De exacte tijd weten we niet, want er worden geen datums genoemd. Het boek bestaat overigens uit 144 pagina's.

Uit het bovenstaande voorbeeld kunnen we de verteltijd en de vertelde tijd halen:
Verteltijd= 144 pagina's
Vertelde tijd = een paar maanden

Tijdsvolgorde
Eerder hebben we het gehad over de verteltijd en de vertelde tijd. Zo weten we dat de vertelde tijd aangeeft hoe lang de gebeurtenissen in het verhaal geduurd hebben. Als deze gebeurtenissen in de volgorde worden verteld waarin ze zich hebben plaatsgevonden dan noemen we dat een chronologische volgorde. Niet altijd staat een verhaal in een chronologische volgorde. Soms wordt er een terugblik gedaan naar het verleden. Zo'n terugblik noemen we een flashback. Een flashback zorgt ervoor dat het verhaal in een niet-chronologische volgorde staat.

Oefenen begrippen

In deze Quizlet kan je de begrippen oefenen. Rechtsonderin kan je de manier waarop je ze wil leren aanpassen.

Eindopdracht: Verhaalanalyse

Open bestand Eindopdracht: Verhaalanalyse

Bronnen

Anne Frank House. (2019, 10 oktober). A bookcase as a secret door | Anne Frank House | Secret Annex [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=1JSEVBX3cfY&feature=youtu.be

Anne Frank House. (2020, 30 maart). Anne Frank videodagboek | Trailer | Anne Frank Huis [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=iIXx0rdRfPk&feature=youtu.be

Anne Frank House. (2020, 30 maart). EXTRA Van dagboek naar camera | Explainer | Anne Frank videodagboek | Anne Frank Huis [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=4hPYNjWXOsY&feature=youtu.be

Anne Frank House. (2020, 30 maart). Mijn mooiste cadeau | Anne Frank videodagboek | Aflevering 1 | Anne Frank Huis[Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=ZWFjgWGI_YE&feature=youtu.be

Anne Frank House. (2020, 2 april). Doodsangst | Anne Frank videodagboek | Aflevering 4 | Anne Frank Huis [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=jGPj-GwEGvM&feature=youtu.be

Anne Frank House. (2020, 13 april). D-Day! | Anne Frank videodagboek | Aflevering 9 | Anne Frank Huis [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=kiC18W4twUM&feature=youtu.be

Anonymous. (2016, 12 februari). Jodenster. 1942. Nederland. Collectie Museon Museum Den Haag. [Afbeelding]. Wikimedia Commons. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jodenster._1942._Nederland.png#/media/File:Jodenster._1942._Nederland.png

ExtraNederlands. (z.d.). Literaire begrippen | Cambiumned - Literatuur. CambiumNed. Geraadpleegd 14 september 2020, van https://www.cambiumned.nl/theorie/literatuur/literaire-begrippen/

Flanagan, J. (2018). De Grijze Jager 1 - De ruïnes van Gorlan (41e druk). Haarlem: Gottmer.

Frank, A. (2012). Het achterhuis (62e druk). Amsterdam: Prometheus.

Ghazali, A. (z.d.). Six or nine, a matter of perspectives [Afbeelding]. Shutterstock. https://www.shutterstock.com/image-illustration/six-nine-matter-perspectives-1445835092

Pixabay. (2017, 31 januari). Bijbel Boek Handen Anderen Lezen [Afbeelding]. Pixabay. https://pixabay.com/nl/vectors/bijbel-boek-handen-anderen-lezen-2026336/

romanovs1918. (2009, 27 april). Miep Gies: The day of the arrest [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=QFHq0hpW9OY&feature=youtu.be