De afgelopen lessen heb je geleerd wat de begrippen beeldspraak (figuurlijk en bijzonder taalgebruik) en rijm inhouden. Je hebt hierdoor de kenmerken van beeldspraak en rijm in je teksten kunnen herkennen. In deze les schrijf je jouw eigen tekst. Net als in de vorige lessen pas je ook op je eigen tekst de theorie toe. De tekstvorm is naar eigen keuze: een gedicht, songtekst of rap.
In deze les gaan we actief bezig ben de ontvangen feedback: deze is computergestuurd en van een ander. Feedback zorgt immers voor een betere kwalitieit van je werk.
Aan het eind van deze lessenserie kun je figuurlijk taalgebruik en rijm herkennen en je kunt de kwalitieit van je eigen geschreven tekst verbeteren d.m.v. feedback.
Lees het volgende verhaal. Kun jij de beeldspraak vinden? Wat wordt ermee bedoeld?
Dit verhaal zuig ik uit mijn duim
De twee vriendinnen Yvonne en Lynn kunnen meestal heel goed door een deur. Ze steunen elkaar door dik en dun. Ze hebben ruzie als er een van de twee met het verkeerde been uit bed is gestapt. Dan is niets goed en maken ze van een mug een olifant. Gelukkig gaat dat snel voorbij en is alles weer koek en ei. De vriendinnen zitten niet bij elkaar onder de plak.
Op deze pagina lees je hoe je werk beoordeeld wordt. Ook weet je hoe je aan de opdracht werkt.
In deze lessen schrijf je je eigen tekst. Tijdens de oefeningen geef je elkaar zo duidelijk mogelijk mondelinge feedback op elkaars werk. De opdracht moet worden afgesloten met een voldoende. Dat betekent dat je actief deelneemt aan de opdrachten. Ook het samenwerken en feedback geven is verplicht. Zo leer je beter schrijven. Je noteert de naam van wie je feedback hebt ontvangen.
Uitvoering:
Je maakt de oefeningen in een tweetal. Als toets maak je de individuele schrijfopdracht. Gebruik het beoordelingsformulier bij het maken van de opdracht. Dit formulier vind je bij opdracht 4D . Gebruik dit bij het maken van je opdracht.
De beoordeling van je opdracht wordt door de docent en een medeleerling gedaan. Dit cijfer telt mee bij de eindtoets. Als je klaar bent met de eerste versie van je tekst vraag je om feedback van je maatje (deze geeft de docent door). Met de ontvangen feedback herschrijf je je tekst.
Hoe geef je feedback?
Bij opdracht 5 vind je de punten waar je feedback op geeft. Let erop dat je gerichte feedback geeft. Zeg bijvoorbeeld wat er niet goed is en geef aan wat er anders moet. Doordat het feedbackformulier onderaan je geschreven tekst staat, wordt de feedback automatisch opgeslagen.
De toets bestaat uit:
-De oude versie van de tekst
-De feedback en de naam van de leerling die feedback heeft gegeven
-De nieuwe versie van de tekst na herschrijven
De docent kijkt ook digitaal mee naar de gemaakte opdrachten en zij/hij geeft waar nodig feedback.
Beeldspraak en rijm
In tweetallen bekijk je de drie filmpjes over beeldspraak (figuurlijk en bijzonder taalgebruik) en rijm. Je gaat zoveel mogelijk met elkaar in gesprek over de lesstof. Wat vind je lastig? Leg elkaar uit. Maak na de filmpjes de opdracht.
Figuurlijk taalgebruik
In het volgende filmpje heb je te maken met figuurlijke taal. Dit noem je ook wel beeldspraak. Wat er gezegd wordt, neem je niet letterlijk. Bekijk het filmpje! De verschillende begrippen hoef je niet te onthouden.
Bijzonder taalgebruik
Bijzonder taalgebruik wordt ook stijlfiguren genoemd. De schrijver maakt zijn teksten vaak mooier door iets op een bijzondere manier te zeggen. Je komt ze niet alleen tegen in gedichten, maar ook in non-fictie. Bekijk het volgende filmpje. Luister naar de vijf vormen van taalgebruik die je tot nu toe geleerd hebt. De tijden waar je ze kunt bekijken in de film staan hieronder vermeld.
Let op: in het filmpje worden de literaire begrippen genoemd.
In een songtekst of gedicht kan je je zinnen laten rijmen. Als woorden in dezelfde regel rijmen, spreek je van binnenrijm. Rijmende woorden aan het eind van regels noem je eindrijm.
Bekijk de theorie 'Rijm in gedichten' van Blok 4. Lees welke rijmschema's er worden genoemd. Kijk ook naar het filmpje met enkele voorbeelden. Kijk vanaf het begin tot 2:19 van het filmpje.
Maak nu de oefeningen die met beeldspraak te maken hebben.
Opdracht 1 Beeldspraak
Opdracht 2 Rijm
Deze opdracht maak je met je maatje.
Maak de volgende oefeningen. In het gedicht 'Verlangen' komt beeldspraak regelmatig voor.
Benoem de drie vormen van beeldspraak die in het gedicht voorkomen. Klik op de link en ga dan verder.
Opdracht 3 Extra oefening (verdieping)
Leg verband tussen je strofen!
Deze opdracht maak je als verdieping. Hierdoor leer je tussen je zinnen en alinea's goede verbanden aan te brengen. Dit kun je later goed gebruiken voor het schrijven van je eigen tekst!
Bekijk nu eerst het filmpje over verbanden en signaalwoorden. Maak daarna de opdracht.
Bij deze opdracht mag je samenwerken. Zoek een Nederlandstalige liedtekst van een singer-songwriter of rapper die je mooi vindt. Het mag ook een gedicht zijn. Neem de tekst over.
1. Hoe zijn de volgende dingen in de tekst verwerkt. Geef dit aan met voorbeelden uit de tekst.
a. Komen er signaalwoorden voor in de tekst?
b. Aan welk verband koppel je deze signaalwoorden?
c. Soms staan de signaalwoorden niet duidelijk vermeld, maar kun jij het verband tussen zinnen zien? Geef hier een voorbeeld vanuit de tekst.
Ga naar de volgende pagina voor de verwerking van de bovengenoemde punten ========>
Noteer hier de antwoorden op de vragen:
a. Komen er signaalwoorden voor in de tekst?
b. Aan welk verband koppel je deze signaalwoorden?
c. Soms staan de signaalwoorden niet duidelijk vermeld, maar kun jij het verband tussen zinnen zien? Geef hier een voorbeeld vanuit de tekst.
a.....
b.....
c.....
2. Pas de verbanden toe in je schrijfopdracht. Denk erom: maak van je zinnen een samenhangend geheel bij het gebruik van signaalwoorden.
Opdracht 4 En nu aan de slag!
Wat ga je doen?
Bedenk en schrijf nu zelf de tekst van jouw eigen songtekst (een rap mag ook). Hoe je dat gaat doen, lees je hieronder en volg de stappen.
TIP: download het beoordelingsformulier dat bij de optie 'beoordeling' is bijgevoegd.
Stap A. Voorbereiding
Maak een woordweb of een overzicht van woorden zoals je dat bij schrijven hebt geleerd.
-Noteer het thema
-Welke woorden komen in je op bij dit thema?
Stap A. Maak hier je woordweb
Stap B. Maak een schrijfplan
Denk aan de deelonderwerpen bij je tekst. Schrijf je kernzin op bij ieder deelonderwerp.
Onderwerp:
Publiek:
Tekstdoel: amuseren
Hoofdgedachte:
Alinea
Deelonderwerp
Kernzin
1
Inleiding / refrein?
2
...
3
...
4
...
...
...
Stap C. Wat zijn de eisen van je tekst? Schrijf de eerste versie individueel.
De eisen van de song-/raptekst:
-Minimaal 3 coupletten
-Eenmaal gebruik van beeldspraak
-Gebruik een rijmschema
-Laat je creatieviteit zien
De eisen van gedicht:
-Minimaal 3 strofen
-Eenmaal gebruik van beeldspraak
-Gebruik een rijmschema (denk ook aan binnenrijm)
-Laat je creativiteit zien
Stap D. Schrijf hier je eerste versie van je tekst. Gebruik onderstaand formulier om je op weg te helpen. (Vraag aan de docent van wie je feedback ontvangt op je tekst)
..........
Feedback op je eerste versie
Naam:
Feedbackgever:
Tekstvorm: songtekst/ raptekst / gedicht
Datum:
Omschrijving
De leerling heeft:
Wat kan beter
Geef een tip én top
Een woordweb of overzicht van woordsoorten gemaakt
-Minimaal 3 strofen geschreven.
-Komen de woorden uit het woordweb ook in de tekst voor?
Een rijmschema gebruikt
-Feedback gegeven en ontvangen, met een tip en top
-Er staat duidelijk wat anders moet
Gerichte feedback gegeven en de tip en top zijn duidelijk uitgelegd
Ingeleverd:
-de ouder versie van de tekst
-de feedback (naam van leerling is vermeld)
-de nieuwe versie van de tekst
De juiste spelling gebruikt
Goed geformuleerde zinnen
Opdracht 5 Feedback geven
Je hebt je tekst nu geschreven. Je geeft elkaar feedback op de tekst. Let op de volgende punten:
(noteer de feedback van jezelf voor een ander onderaan de tekst in een andere kleur. Vermeld ook je naam. Het formulier vind je onderaan de tekst)
Bij een lied-/raptekst:
- Bestaat de tekst uit drie coupletten en een refrein (4 coupletten)
- Is er een rijmschema gebruikt? (Welk rijmschema herken je in de tekst?)
- Past de titel bij de tekst?
- Heb je een top? (wat vond je goed?)
- Heb je een tip? (wat kan anders?)
Bij een gedicht:
- Bestaat de tekst uit minimaal vier strofen?
- Komt er rijm en beeldspraak voor?
- Past de titel bij de tekst?
- Heb je een top? (wat vond je goed?)
- Heb je een tip? (wat kan anders?)
Let op!: vergeet niet om zelf feedback aan de ander te geven. Vermeld jouw feedback in een andere kleur!
Opdracht 6 Songtekst/ gedicht herschrijven
Herschrijf nu je tekst. Hoe ga je te werk?
1. Herschrijf je tekst aan de hand van de ontvangen feedback;
2. En verwerk deze zo goed mogelijk om je tekst te verbeteren.
Schrijf hier je tweede versie van je tekst. Kopieer en plak de eerste versie hieronder en pas de feedback toe. (gebruik het beoordelings(feedback)formulier om ervoor te zorgen dat je goed bezig bent!
.....
Beoordelingsformulier Song- of raptekst of gedicht
Omschrijving
De leerling heeft:
Totale score
Gescoorde punten
Een woordweb of overzicht van woordsoorten gemaakt
3
minimaal 3 strofen geschreven
3
Een rijmschema gebruikt
1
Feedback gegeven en ontvangen, met een tip en top
3
Gerichte feedback gegeven en de tip en top zijn duidelijk uitgelegd
Het arrangement Beeldspraak en rijm (creatief schrijven) is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Euridyce Gill'ard
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-12-30 13:56:08
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Voor het vak Nederlands, onderdeel fictie, schrijven de leerlingen een eigen tekst in de vorm van een songtekst of gedicht met de kenmerken van beeldspraak en rijm. Deze les wordt gemaakt door leerlingen van het 3e leerjaar van het vmbo. De meeste van deze leerlingen vinden dit onderdeel saai. Het digitaal aanbieden van dit onderdeel zal wellicht een actievere werkhouding bewerkstelligen.
Voor het vak Nederlands, onderdeel fictie, schrijven de leerlingen een eigen tekst in de vorm van een songtekst of gedicht met de kenmerken van beeldspraak en rijm. Deze les wordt gemaakt door leerlingen van het 3e leerjaar van het vmbo. De meeste van deze leerlingen vinden dit onderdeel saai. Het digitaal aanbieden van dit onderdeel zal wellicht een actievere werkhouding bewerkstelligen.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Lesevaluatie
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
