Deze wikiwijs is ontworpen om jullie een overzicht van de Koude Oorlog te geven. De stof die hierin voorkomt is ook de stof die je moet leren voor de toets, daarom staat er her en der wat extra informatie over bepaalde begrippen. Ook zijn er verdiepende kopjes. Deze geven extra informatie over bepaalde onderwerpen en zijn bedoeld voor de leerlingen die het interessant vinden om over bepaalde onderwerpen meer te leren.
Hoe werkt een wikiwijs?
Je ziet links allemaal verschillende kopjes. Hier kun je op klikken waardoor je vervolgens bij allemaal informatie komt. Deze lees je door en bekijk eventueel de video's die erbij staan. Daarna ga je aan de slag met een aantal vragen. Sommige van deze vragen zitten in de pagina zelf, voor andere moet je een link aanklikken. Als je hier vrgaen over hebt kan je mij altijd om hulp vragen!
Aan het einde van de wikiwijs maak je een klein eindtoetsje. Hierdoor kan ik zien of je de toets stof al goed hebt begrepen en of er bepaalde dingen zijn die ik jullie volgende les nog beter moet uitleggen.
Vul als laatste ook alsjeblieft het feedback formulier in! Dat helpt mij enorm om deze wikiwijs te verbeteren :)
Ik wens jullie heel veel plezier bij het maken van deze wikiwijs!
De leerdoelen van deze wikiwijs
Ik hou de leerdoelen aan die achterin jullie boek staan. Deze moeten jullie aanhouden tijdens het leren.
Leerdoelen:
Aan het einde van deze wikiwijs kunnen jullie uitleggen....
- Welke landen een belangrijke rol speelden tijdens de Koude Oorlog.
- Wat de oorzaken zijn van de Koude Oorlog.
- In welk opzicht de Koude Oorlog verschilde van eerdere conflicten.
- Hoe de grootmachten na de Tweede Wereldoorlog dachten over de toekomst van Duitsland.
- Wat er met Berlijn gebeurde tijdens de Koude Oorlog.
- Wat het IJzeren Gordijn voor Europa betekende.
- Hoe er tijdens de Koude Oorlog een wapenwedloop ontstond.
- Welke drie conflicten buiten Europa bijna tot een grote oorlog leidden.
- Wat de oorzaken en gevolgen waren van de hervormingen van Sovjetleider Gorbatsjov.
- Hoe de gebeurtenissen in 1989 leidden tot het openstellen en afbreken van het IJzeren Gordijn en de Berlijnse Muur.
- Welke gevolgen de Duitse eenwording had voor West- en Oost-Duitsland.
- Wat het einde van de Koude Oorlog betekende voor het Warschaupact en de NAVO.
- Wat propaganda is en daar een voorbeeld van geven
Even opstarten, wat weten we al?
Voordat we meteen de stof induiken, is het natuurlijk wel zo leuk als je eerst een beetje een beeld hebt wat jij en je klasgenoten al weten over dit onderwerp!
Deze opdracht is voor alle niveau's
Resultaat: Jij en je medeleerlingen hebben een overzicht van wat jullie al weten over deze stof!
Hoe: Op je computer naar de site www.mentimeter.com
Hulp: Je doet dit alleen
Tijd: Je hebt hiervoor 5 minuten de tijd
Klaar? Kijk naar de antwoorden van de andere leerlingen of lees alvast het volgende kopje van de wikiwijs door.
Wat: Je gaat naar naar: www.mentimeter.com en vult daat de volgende code in: 6038 6041
Hier schrijf je minstens 5 woorden op waar je aan moet denken als je de woorden Koude Oorlog hoort!
Orientatie, hoe is de oorlog begonnen?
De situatie die je je moet voorstellen is dat de wereld net uit de Tweede Wereldoorlog komt.Tussen 1917 en 1945 worden de spanningen tussen het Westen en het Oosten steeds groter. Er zijn drie belangrijke redenen waardoor zij elkaar steeds meer gaan wantrouwen.
Het is belangrijk dat je de drie belangrijkste redenen goed kent. Deze zijn alsvolgt:
1. De Svojet-Unie is communistisch. Het comunisme is een politiek economisch systeem waar heel erg wordt uitgegaan van gelijkheid. Alles wordt met elkaar gedeeld en iedereen moet hetzelfde betaalt krijgen. Het Westen, en dan vooral Amerika, vinden dit systeem verkeert en houden zelf een meer Democratische en kapitalistische manier van denken aan. Deze twee botsen enorm met elkaar.
2. De Sovjet-Unie krijgt ruzie met twee belangrijke europese landen: Frankrijk en Engeland. Eerder vormden deze landen een verbond tijdens de Eerste Wereldoorlog, maar wanneer de Sovjet-Unie samen met Nazi Duitsland beginnen de landen de Sovjet-Unie steeds minder te vertrouwen.
3. De Sovjet-Unie dreigt een wereldrevolutie te starten. Dit houd in dat ze andere landen ook communistisch willen maken door een enorme revolutie te beginnen. Hiervoor richten de Russen in 1919 de Komintern op. Dit wordt door de westerse landen niet gewardeerd.
Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen Oost en West tijdelijk samenwerkten kon je merken dat er spanningen zaten tussen de twee. De Sovjet-Unie werkt tijdens de Tweede Wereldoorlog samen met Duitsland om Polen in te nemen. Dit is ook een gebeurtenis die ervoor zorgt dat het Westen ze niet meer vertrouwt. Toch besluiten Frankrijk en Engeland toch om weer samen te gaan werken met de Sovjet- Unie. Dit is niet geheel vrijwillig maar het is de enige manier om Nazi-Duitsland te kunnen verslaan. Deze samenwerking kan je zien als een tijdelijke verzwakking van het wantrouwen.
Deze gevoelens van wantrouwen laaien echter weer op zodra de Tweede Wereldoorlog voorbij is. De Verenigde Staten en de Sovjet- Unie proberen zoveel mogelijk inspraak te krijgen in Europa. Verder zijn de twee fronten ook nog bang voor iets anders: het atoom wapen is uitgevonden.
Extra uitleg: Wat is een atoomwapen?
Hier een korte uitleg voor de leerlingen die nog niet helemaal scherp hebben wat een atoombom is.
Atoombommen zijn de krachtigste wapens die door mensen zijn gemaakt. Bij de explosie van een atoombom komt er zo veel energie vrij dat de temperatuur een hoogte van honderd miljoen granden Celsius kan behalen!
Maar wat zorgt ervoor dat de ontploffing zo heet wordt?
Een atoombom maakt gebruik van de kracht die in atomen zit. De atomen worden in de bom geplaats. Deze zitten bij elkaar en het kost moeite om deze hier te houden. Toch blijft de kracht en energie in de atomen zitten, omdat ze nergens door worden aangestoot. Dit veranderd wanneer je de bom tot explosie brengt. Wanneer je dit doet worden er andere deeltjes op de atomen afgevuurd en splitsen de atomen uitelkaar.
Hier een voorbeeld: Wanneer je aan het bowlen ben zet je tien pionnen neer om die vervolgens met een bowlingbal omver te stoten. De energie waarmee je de pionnen neerzet blijft in de pionnen omdat het nergens anders naartoe kan. Pas wanneer de bowlingbal ertegen aankomt wordt de energie vrijgegeven en schieten de pionnen in het rond. Hetzelfde idee, dus een object wat met grote snelheid tegen stilstaande atomen knalt en dan in het rondschieten kan je ook bij het ontploffen van een atoombom zien.
In een atoombom zitten niet maar tien atomen zoals bij het bowling voorbeeld. Er zijn duizende kleine atomen die allemaal tegelijkertijd uit elkaar spatten. Dit maakt dat de ontploffing van een atoombom veel krachtiger is dan een normale bom.
Daarnaast ontstaat er ook een extreem fele lichtflits. Deze lichtflits gaat gepaard met een grote schokgolf. Wanneer je hierdoor wordt geraakt blijft er niets meer van je lichaam over, behalve je schaduw die in de grond wordt gebrand door het felle licht.
Europa tijdens het begin van de Koude Oorlog
Duitsland na 1945
Duitsland en Berlijn na de Tweede Wereldoorlog.
Het is 1945 en Nazi-Duitsland is net verslagen. Het plan van de geallieerden en Rusland om Berlijn en Duitsland tussen de twee te verdelen, mislukt. De twee zouden elkaar ontmoeten in Berlijn maar Rusland hield zich echter niet aan de afspraak en nam veel meer gebied in bezetting dan voorheen het plan was. Ook de landen rondom Rusland voegde ze samen onder de Sovjet-Unie.
Berlijn lag in het gebied van de Sovjet-Unie maar werd verdeeld in vier zones; een Franse zone, Engelse zone, Amerikaanse zone en de grootste zone was die van de Sovjet-Unie.
De rest van Duitsland werd in tweeën gesplitst. Je had nu een West- en een Oost-Berlijn en een West- en Oost-Duitsland.
Deze gebieden werden beide op een heel verschillende manier bestuurd. Deze verschillen, gepaard met de spanningen tussen Amerika en de Sovjet-Unie die eerder genoemd zijn, zorgt voor veel spanning tussen de twee en geen goede samenwerking.
Een voorbeeld van de slechte samenwerking en het grote wantrouwen naar elkaar is de Blokkade van Berlijn van 1948. De blokkade van Berlijn was ontstaan als reactie op het feit dat West- Duitsland nu een eigen munt, de Duitse Mark, kreeg. Dit kwam doordat het economisch goed ging met de landen door de marshallhulp die ze hadden gekregen. Stalin werd hier woest om en verbood Oost-Berlijn om met West-Berlijn samen te werken. Toen dit niet gebeurde, blokkeerde hij de wegen waardoor er geen goederen Oost-Berlijn meer binnen konden komen. Als oplossing hiervoor bedachten de Amerikanen en de Engelse de Luchtbrug. Via vliegtuigen lieten ze goederen droppen in Oost-Berlijn om ervoor te zorgen dat de bevolking daar niet om kwam door de schaarste die was ontstaan. Stalin liet de vliegtuigen niet uit de lucht schieten om een derde wereldoorlog te voorkomen en na een jaar hief hij de blokkade op.
Wie? Amerika: Minister van Buitenlandse zaken Marshall
Waar? Europa
Wanneer? 1948 tot 1952
West- Europa lag nog in puin van de Tweede Wereldoorlog. De bevolking had niets meer en de economie was compleet ingestort. Wanneer je niets bezit en ziet dat er anderen zijn die wel geld of andere bezittingen hebben, vind je dat niet eerlijk. Wanneer je in zo een omgeving leeft kan het communisme er heel aantrekkelijk uitzien. Je doet alles voor elkaar, iedereen verdient evenveel en iedereen krijgt werk. De ongelijkheden worden gelijk getrokken. Deze aantrekking tot het communisme zag het democratische Amerika als een groot probleem. Om te voorkomen dat landen zoals Nederland communistisch zouden worden, bedacht de Amerikaanse Minister van Buitenlandse zaken Marshall een plan. Wat als we Europa geld laten lenen een een gedeelte ervan cadeau doen? Dan hebben ze geld om zelf hun land op te bouwen en wordt de verleiding van het communisme steeds kleiner. Een andere reden voor het Marshallplan was ook dat op die manier de Amerikaanse economie bevorderd zou worden. Wanneer Europa weer op de been zou zijn, konden de landen namelijk handel drijven met Amerika.
Het marshallplan is een economisch hulpprogramma bedacht door de Minister van Buitenlandse zaken Marshall om Europa te helpen na de Tweede wereldoorlog. Van het geld was 85% een schenking en 15% een lening.
Een tegenprestatie die Europa moest leveren was wel dat de landen onderling zouden gaan samenwerken. Het is dus eigenlijk ook een begin van de Europese eenwording.
Door de steeds hoger oplopende spanningen tussen Amerika en de Sovjet-Unie besluiten Amerika en andere Westerse landen om in 1949 een militair bondgenootschap aan te gaan; De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, beter bekend als de NAVO.
De Navo wordt opgericht mede omdat de Sovjet Unie zo veel verschillende landen onder zich heeft. Het Westen voelt zich hierdoor bedreigd en wil zichzelf beschermen. Een van de artikelen van het bondenootshap luidt als volgt: "Een aanval op een is een aanval op allen".
Wanneer de militairen bij de grens in Berlijn zich mobiliseren voelt dit voor de Sovjet-Unie als een directe bedreiging. Om zichzelf te kunnen beschermen tegen het Westen sluit ze op 15 mei 1955 een gelijk soort verdrag als de Navo af met de staten onder Sovjet-Unie. Het pact wordt in Warschau ondertekend, vandaar de naam het Warschaupact. Nu geldt voor de Sovjet-Unie hetzelfde als voor de landen bij de Navo: "Een aanval op een, is een aanval op allen".
Buiten dat het Warschaupact de Sovjet-Unie beter zou beschermen tegen een eventuele aanval, zorgde het ook voor een betere controle van de Sovjet-Unie over de andere landen.
De wapenwedloop
Jullie weten al dat tijdens het einde van de Tweede Wereldoorlog er door Amerika atoombommen op Japan zijn afgevuurd.
(mocht dit nog niet helemaal bekend zijn, dan is hieronder een korte uitleg hierover!)
De wereld heeft toen kunnen aanschouwen wat het effect van een atoombom is. Omdat een atoomwapen zo krachtig is, wilde Rusland ook een soort gelijk wapen bezitten. In 1949 bleek dat de Sovjet-Unie ook een atoomwapen had ontworpen. Om de ander een stap voor te blijven ontstond er een soort strijd tussen de twee grootmachten om zoveel mogelijk wapens te hebben.
Deze strijd om zoveel mogelijk wapens te bezitten noemen we de wapenwedloop. Een wapenwedloop is niet alleen tijdens de Koude Oorlog voorgekomen en het hoeft ook niet uitsluitend tussen Amerika en de Sovjet-Unie te zijn. Een wapenwedloop vind plaats wanneer twee of meerdere landen of machten in strijd zijn om de beste technieken voor wapens of het grootste aantal wapens.
De atoombommen in Japan.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er niet alleen in Europa maar ook in Japan gevochten.
Wanneer Europa bevrijd wordt in mei van 1945 is dat niet zo in Japan. Hier gaan de gevechten door. Japan weigert om zich over te geven. Dit zorgt ervoor dat Amerika gaat dreigen met het afvuren van een atoombom. Hier wordt niet naar geluisterd en het vechten gaat door.
Dit zorgt ervoor dat Amerika een atoombom afvuurt op de stad Hiroshima. Deze atoombom heeft de bijnaam: Little Man.
Deze bom heeft enorme gevolgen voor de stad en laat veel verderf en verdriet achter. Toch gaan de gevechten door. Weer is er een waarschuwing voor een tweede bom en weer wordt er niet naar geluisterd. Er volgt een tweede aanval, deze keer op de stad Nagasaki en de bom krijgt de bijnaam: Fat man.
Pas na het afvuren van de tweede bom komt er een einde aan de Tweede Wereldoorlog in Azië.
Verdieping: Einde aan de wapenwedloop
Hoe kwam er een einde aan de wapenwedloop? Daarover zie je hieronder een video. Deze gaat over de SALT- I en SALT-II akkoorden. Wat deze akkoorden precies inhoud kun je in de onderstaande video bekijken.
Let op, de video is Engels!
History Brief: SALT
De Verenigde Naties
Door de wapenwedloop en de verschillende conflicten kwam de wereldvrede in gevaar. Niemand wilt een nieuwe oorlog starten. Daarom werd tijdens de conferentie op Jalta in 1945 ook de Verenigde Naties opgericht, ook wel de VN.
De VN is een internationale vredesorganisatie waar vrijwel alle landen bij aangesloten zijn. Samen zorgen ze ervoor dat oorlogen worden voorkomen. Binnen de VN heb je ook de veiligheidsraad. De Veiligheidsraad zijn degene die troepen kunnen sturen als er een noodsituatie uitbreekt. Zo een “noodsituatie” kwam in 1950 in Korea.
Verdieping: De Korea oorlog
Voor de leerlingen die het interessant vinden om meer over de Koreaoorlog te leren kun je de onderstaande video bekijken. Deze link brengt je naar de site van NOS. Bekijk de video als je de stof interessant vind!
Hier zie je het IJzeren Gordijn.
Links zie je met blauw het Westen,
rechts met rood het Oosten
Het IJzeren Gordijn
Duitsland was al in 1949 in twee stukken gevallen. Je had de Bondsrepubliek, dit was West-Duitsland, en de Duitse Democratische Republiek (DDR) was Oost- Duitsland. De DDR klinkt misschien als een goede plek, maar dit was het armere gedeelte wat bij de Sovjet-Unie hoorde. Hier was iedereen gedwongen communistisch en was iedereen veel armer. Er stond geen letterlijke muur of gordijn tussen de twee stukken. De benaming IJzeren Gordijn staat voor de harde grenslijn die heel Europa van elkaar scheidde tussen 1949 tot 1989.
De Berlijnse muur
De Berlijnse muur is denk ik een van de meest bekende kenmerken van de Koude Oorlog. Vanuit Nederland is het ook een van de meest makkelijk toegangbare overblijfselen van die tijd. Berlijn in het algemeen is een goede plek waar je het effect van de koude oorlog kan zien. De Muur is in 1989 gevallen, maar nog steeds kan je verschillen tussen Oost en West zien.
De historie van de Berlijnse muur
De economie kwam niet goed van de grond in Oost-Duitsland en Oost-Berlijn. In het westen gaat het onder andere door hulp van andere landen goed met de economie. Aan het begin van de verdeling mag je vrij reizen tussen de vier sectoren. Hierdoor trekken er steeds meer mensen uit het Oosten van Berlijn weg, ze vluchten van de Sovjet-Unie bezette gedeelten naar het Westen. Dit gebeurt zo veel dat er in het begin van de jaren ‘60 er al 3.5 miljoen Duitsers uit het oosten weg gevlucht zijn. Dit verslechtert de economie alleen nog maar meer. De leider van de Sovjet-Unie in die tijd, Nikita Chroesjtsjov, besluit om een muur te bouwen. Dit zou ervoor zorgen dat niet iedereen weg vlucht. De Muur wordt heel plotseling gebouwd op 13 augustus 1961. Vrijwel niemand zag dit aankomen.
Veel mensen hebben geprobeerd om over de muur te klimmen om naar het betere Westen te vluchten. Het is namelijk niet maar een stuk muur zoals je die nu kan zien. De muur bestond uit meerdere “lagen” achter elkaar. Er zat ongeveer 100 meter tussen de muur en je daadwerkelijke vrijheid. 136 Mensen zijn gestorven terwijl ze de grens over probeerden te steken.
De muur is uiteindelijk heel plotseling gevallen op 9 november 1989. Dit wordt ook wel gezien als het einde van de Koude Oorlog. Daarom zal ik over de val van de muur verder in gaan bij het kopje Einde Koude Oorlog.
De Cubacrisis
De Cubacrisis is een conflict tussen Amerika en de Sovjet-Unie in 1962 over de aanwezigheid en plaatsen van raketten op Cuba.
Fidel Castro is na een staatsgreep aan de macht gekomen in Cuba en heeft een communistisch regime ingevoerd. Wanneer dit gebeurt grijpt Amerika nog niet in.
Wanneer Castro toenadering zoekt tot de Sovjet-Unie gaat hij wel te ver, vindt Amerika. De eerste grote spanningen over de situatie op Cuba ontstaan. Vervolgens worden er satelliet beelden gemaakt van een raketbasis op Cuba. De spanningen lopen hoger op. De Sovjet-Unie wil met boten kernwapens naar Cuba brengen maar dat wil Amerika totaal niet. Amerika blokkeert de zee en een paar dagen valt alles stil. Dit is het absolute hoogtepunt van de Koude Oorlog omdat ze Oost en West nog nooit zo dicht bij een Kernoorlog zijn geweest.
Einde van de Cubacrisis.
Deze informatie is niet noodzakkelijk voor de toets, maar kan wel interessant zijn. Dit komt wel voor in de opdracht die je hierna gaat maken.
De crisis wordt opgelost met de volgende afspraken:
De deal houdt in dat de Sovjet-Unie:
- De raketten weer terug naar de Sovjet-Unie brengen
- Geen verdere raketten of wapens naar Cuba zullen brengen
- Onder toezicht van de VN de bases in Cuba afbreken
En voor Amerika:
- De bases en raketten uit Turkije weghalen
Hoe gaan we een mogelijk toekomstig conflict voorkomen?
Ook komt er een Hotline, dit is een rechtstreekse verbinding tussen de president van Amerika en de leider van de Sovjet-Unie om volgende misverstanden te kunnen voorkomen.
Hier een foto van het gevaar voor Amerika is als er rakketen op Cuba komen en de sateliet beelden die zijn gemaakt.
De sateliet foto's van CubaHet bereik van de atoombommen vanaf Cuba
Tijd voor een opdracht om te checken of je de tekst goed kent!
Hoe: De link hieronder en je machtige brein
Hulp: Je maakt deze opdracht alleen
Tijd: Het maakt niet uit hoelang je hierover doet. Je hebt tot het einde van de les om alle onderdelen uit deze wikiwijs te behandelen.
Resultaat: De tekst die je net over de Cubacrisis hebt gelezen zit in je hoofd!
Klaar: Ga door in deze wikiwijs naar het volgende onderwerp!
Wat: Klik op de link hieronder. Je komt dan uit op een online worksheet met vragen over de Cubacrisis. Deze vragen beantwoord je.
De Dominotheorie is de theorie van president Eisenhower waarin de angst voor het communisme goed naar voren komt. Bij de dominotheorie moet je letterlijk aan dominostenen denken. Het idee van Eisenhower was dat wanneer een land communistisch zou worden de omringende landen ook communistisch zouden worden.
Voor de Dominotheorie had je de containmentpolitiek van de Amerikaanse president Truman uit 1947. Trumans politiek was dat het communisme niet groter mocht worden, het moest 'contained' blijven in wat ze nu hadden. Toen China in 1949 communistisch werd, werd de tactiek aangepast. Nu werd er gezien dat containment niet genoeg was. Als meer landen zoals China zouden vallen voor het communisme, zou het heel gevaarlijk zijn voor Amerika. Uit alle macht probeerde Amerika er dus voor te zorgen dat niet meer landen zouden vallen.
De Vietnamoorlog
Wie? Amerika, Noord en Zuid Vietnam, China en de Sovjet-unie.
Waar? Vietnam
Wanneer? 1963 tot 1973
De aanleiding van de Vietnamoorlog waren twee aanvallen van Noord Vietnam op een Amerikaans marineschip. Het schip lag in de golf van Tonkin, in de buurt van Noord Vietnam. Het schip werd twee keer geraakt, na de tweede keer kon de Amerikaanse president Johnson de VN overtuigen dat er een aanval was gedaan waardoor ze troepen konden sturen.
Verdiepende informatie over de Vietnamoorlog.
De Vietnamoorlog is een Guerrillaoorlog. Dit houdt in dat een kleine ondergrondse groep de oorlog voert met een veel grotere groep soldaten. Ze proberen met snelle, korte aanvallen veel schade aan te richten. De Vietnamoorlog is een oorlog tussen het communistische Noorden van Vietnam en het democratische Zuiden. Noord Vietnam werd gesteund door de Sovjet-Unie en China en Zuid Vietnam werd gesteund door Amerika.
Deze uiteindelijk doelloze oorlog heeft tien jaar geduurd van 1963 tot 1973.
Hier zie je protesten in Nederland tegen de Vietnamoorlog
Protestdemonstraties tegen oorlog in Vietnam
1 July 1966
Het einde van de Koude Oorlog
Hoe kwam er uiteindelijk toch een einde aan de Koude Oorlog?
Er zijn heel veel verschillende momenten waarop je kan zeggen dat de Koude Oorlog eindigde.
Het moment die jullie moeten aanhouden is de val van de Berlijnse muur.
Waarom dat zo is kan je in het kopje hieronder lezen!
Verdieping: Michael Gorbatsjov
Michael Gorbatsjov
Michail Gorbatsjov wordt in 1985 de nieuwe leider van de Sovjet-Unie.
Het land staat op het punt failliet te gaan en Gorbatsjov wil daarom veranderingen doorvoeren in de Sovjet-Unie.
Een van die veranderingen is dat hij Glasnost wil doorvoeren. Glasnost betekent in het Russisch openheid. Hij wil meer vrijheid verzorgen en betere communicatie binnen het land. Er moet meer geluisterd worden naar kritiek. Eerst mocht je absoluut geen kritiek geven, dus deze vrijheid was iets waar de mensen naar uit hebben gekeken.
(ezelsbruggetje: Glasnost =Openheid/doorzichtig. Glas (nost) is ook doorzichtig. De muur tussen het volk en de leiders wordt van glas. Er komt meer transparantie)
Als tweede wilde hij Perestrojka. Perestrojka betekent hervormingen. Doordat het land zo een slechte economie had wilde hij die gaan aanpakken. Hij verving de vijfjarenplannen met een meer vraag- en aanbod gestuurde economie. Dit is iets wat in Westerse landen al lang gebeurde.
Als laatste zorgde Gorbatsjov ook voor internationale veranderingen. Hij wilde een betere samenwerking tussen Oost en West. De wapenwedloop moest tot een einde komen omdat de Sovjet-Unie het niet meer kon betalen. Verdragen werden nu sneller ondertekend om de vijandschap tussen Oost en West te verlagen. Hij verslapte ook de politiek binnen de sovjet-Unie naar de deelstaten. Ze waren nu meer op zichzelf aangewezen.
De Glasnost, Perestrojka en veranderingen in het internationale bestuur zorgen voor veel onrust in de Oost Europese landen. Doordat ze nu niet meer gesteund werden vanuit Rusland kwamen er steeds meer demonstraties. De bevolking wil vrije verkiezingen.
De val van de Berlijnse Muur
Val van de Berlijnse muur
Wie? Sovjet-Unie: Gorbatsjov (leider SU) en Berlijn
Waar? Berlijn
Wanneer? november 1989
Jongeren bij de Berlijnse Muur
Duitsland is verdeelt in tweestukken. Het westen, wat onder de invloed van Amerika met het kapitalisme regime aanhoud en het oosten wat onder de invloedsferen van de Sovjet-Unie en het communisme valt. De stad Berlijn ligt eigenlijk in het Westerlijke deel van Duitsland, toch is de stad ook verdeelt in een Oost en Westerlijk stuk. De grens tussen het Westerlijke en Oosterlijke gedeelte waren eerst open. Van de een op de andere dag wordt er echter op 13 augustus 1961 een versperring van prikkeldraad en later van steen gebouwd. Deze grens wordt streng bewaakt.
Oost Berlijn valt onder de Sovjet-Unie en er ontstaat steeds meer kritiek op het feit dat de grens gesloten is. Ook komt er steeds meer kritiek over de manier van regeren. Op gegeven moment krijgt het volk en de regering het idee dat ze niet meer door Gorbatsjov gestuent worden.
Er ontstaan grote demonstraties. Uiteindelijk geeft de Oost-Duitse regering toe en opent de grenzen.
De Berlijnse Muur blijft echter staan. Hier is veel kritiek op en uiteindelijk wordt de muur op 9 november 1989 afgebroken. Families worden na jarenlang gescheiden te zijn herenigd en de hele avond wordt er feest gevierd.
De val van de muur wordt gezien als het begin van het einde en wanneer de Sovjet-Unie niet veel later verbrokelt in allemaal kleine landen en staten komt er een einde aan de Koude Oorlog.
Oefening: Opdrachten: Einde Koude Oorlog
Oefening: Opdrachten: Einde Koude Oorlog
0%
Beantwoord deze vragen om de stof die je net allemaal hebt gelezen te oefenen!
Je moet ze zelf nakijken, dus wees eerlijk naar jezelf!
Er zijn meerdere data waarop het einde van de Koude Oorlog wordt aangegeven. Het schoolboek houdt 1989 aan, het vallen van de Berlijnse muur, maar andere schoolboeken zeggen dat 1991 met de val van de Sovjet-Unie de Koude Oorlog officieel is geëindigd.
Beide zijn goed omdat voor beide een goede redenering is.
Er zijn ook mensen die discussiëren of er wel een einde aan de Koude Oorlog is gekomen. Als je kijkt naar de situatie nu in de wereld en de relatie tussen Amerika en Rusland zou je kunnen redeneren dat de spanningen niet meer zo hoog zijn als voorheen, maar zeker nog niet voorbij.
Hier een leuke video!
Waarom de NAVO nu onder druk staat
Propaganda en de Koude Oorlog
Wat: Hieronder zie je een kennisclip over propaganda in de Koude Oorlog, bekijk deze aandachtig!
Hoe: Klik op de kennis clip en bekijk die
Hulp: Je doet dit zelfstandig
Tijd: +/- 10 minuten
Resultaat: Je weet wat propaganda is en kan hier voorbeelden van noemen
Klaar: Ga door met het volgende kopje in de wikiwijs
Wat is propaganda? | kennisclip geschiedenis | Koude Oorlog
De eindtoets
Je hebt zojuist de hele wikiwijs doorgewerkt. Je hebt verschillende opdrachten gemaakt binnen en buiten deze wikiwijs en hebt de stof herhaalt en nieuwe informatie tot je genomen.
Om te kijken of je deze informatie ook echt eigen hebt gemaakt is er nu een klein eind toetsje!
Resultaat: Aan het einde van de toets weet je of je de stof goed genoeg kent voor de toets.
Tijd: Je hebt voor de toets 15 minuten de tijd.
Hoe: De onderstaande link
Hulp: Het is belangrijk dat je deze toets alleen maakt om te kijken wat je nou al goed weet en wat nog niet.
Klaar: Vul de feedback in en sluit de wikiwijs af.
Wat: Je klikt op de onderstaande link. Deze brengt je naar Nearpod. Hier vul je de volgende code in:
Daarna maak je de vragen.
Laat weten wat je ervan vond!
Hi lieve leerlingen, ik zou het heel fijn vinden als je me laat weten wat je van deze wikiwijs vond!
Beantwoord daarom als laatste een paar vragen in het document hieronder.
Alvast bedankt!
Bronnenlijst
Bulthuis, H., Geenen, E., Fruytier, P., Hagenaars, M., Jongejans, J., Kerstjens, F., & Peters, B. (z.d.). Memo geschiedenis voor de onderbouw handboek (4de editie). ’s-Hertogenbosch, Nederland: Malmberg.
Het arrangement Oefenen Eindtoets: De Koude Oorlog 1945 - 1989 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Fabiënne van der Linden
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2022-04-17 16:46:31
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
opdrachten: Duitsland na 1945
opdrachten: Marshallplan
Opdrachten: Einde Koude Oorlog
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Een terugblik op de Koreaanse oorlog
