Waarom staat er een fruitmand op een beterschapskaart? Wordt je echt beter als je ineens een sinaasappel eet?
Moet je melk drinken als je je been gebroken hebt?
Hoe zit dan nou eigenlijk??
Wat ga je leren?
Je bent aangekomen bij het tweede deel van de lessen. Je hebt geleerd wat het betekent als je gezond bent en wat er gebeurt als je ziek wordt. Je weet wat ziekteverwekkers zijn. Je weet ook dat je lichaam een afweersysteem heeft om zo snel mogelijk weer gezond te worden. In het hele lichaam werkt alles samen om jou zo gezond mogelijk te laten zijn. Om je lichaam in stand te houden zoals dat heet, werken alle orgaanstelsels samen. Het ademhalingsstelsel, het bloedvatenstelsel, het zenuwstelsel en het spijsverteringsstelsel. Hoe goed al deze stelsels hun werk kunnen doen, hangt onder andere af van wat jij je lichaam aan voedingsstoffen geeft.
Je weet heus wel dat gezond eten goed is. Maar in dit deel leer je waarom gezonde voeding zo belangrijk is. Dat dat meer is dan alleen "niet te dik worden" want dat weten jullie ondertussen wel.
Je leert ook Wat je lichaam met die voeding doet én wat je lichaam daardoor voor JOU kan doen.
Tenslotte onderzoek je in de eindopdracht zelf hoe je lichaam kan herstellen als er iets mis is en welke belangrijke rol goede voeding daarbij speelt.
opdracht 1 Kennisquiz spijsvertering
Doe de quiz om je geheugen een beetje op te frissen en te kijken wat je wel en nog niet weet! Noteer je score daarna hieronder.
Je neemt een hap van je brood.....en.........direct begint de spijsverering!
De mondholte is namelijk de eerste stap van de vertering. Hier bevinden zich speekselklieren en het gebit, die bijdragen aan de vertering. Het gebit bijt het eten af en helpt met kauwen. Als je goed kauwt, help je je lichaam al een goed eind op weg.
De speekselklieren produceren speeksel. Dit wordt doorgegeven aan de keelholte, waar de huig de neusholte afsluit en het strotklepje de luchtpijp afsluit zodat het eten alleen naar de slokdarm kan.
De functie van de slokdarm is het vervoeren van het voedsel naar de maag.
De functie van de maag is het tijdelijk opslaan van voedsel. Er zijn kringspieren bij de ingang en de uitgang van de maag. De kringspier die bij de uitgang zit, noemen we de maagportier. Deze kringspieren sluiten de maag af. Maagsapklieren produceren maagsap, daarin zit ook zoutzuur. Het maagsap zorgt voor een sterk zuur milieu in de maag waardoor bacteriën in het voedsel dood gaan. Het slijm in maagsap beschermt de maagwand tegen het maagzuur.
Het eten gaat niet door de lever heen, maar de lever levert wel een bijdrage aan de spijsvertering. De lever produceert namelijk galen dat wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas. Daarna wordt het via de galbuis afgegeven aan de twaalfvingerige darm, waar het bij de voedselbrij terecht komt.
Na de maag komt het voedsel in de twaalfvingerige darm terecht. Samen met het voedsel, komt ook alvleessap in de twaalfvingerige darm terecht. Dat wordt ook gemaakt door de alvleesklier. De functie van de twaalfvingerige darm is het vermengen van het alvleessap en gal met de voedselbrij.
Vervolgens wordt de voedselbrij vervoerd naar de dunne darm. De functie van de dunne darm is het verder verteren van het voedsel. Dat wordt gedaan met behulp van darmsap dat wordt geproduceerd door de darmsapklieren. Het voedsel moet zo klein worden dat het door de darmwad heen kan naar het bloed. Want daar moeten de voedingsstoffen terecht komen!
Daarna is het voedsel eigenlijk klein genoeg om opgenomen te worden door de dunne darm, de spijsvertering is afgelopen.
De dikke darm die daarna komt, doet niets aan het verteren van voedsel zelf. Het voedsel is namelijk aal klein genoeg en hoeft niet verder afgebroken te worden. Hier wordt wel het laatste vocht uit de voedselbrij onttrokken. De dikke darm vervoert dit naar de uitgang. De anus. Hier verlaat alles wat we niet nodig hebben het lichaam.
de organen van de spijsvertering.
spijsvertering
spijsvertering filmpje voor de sterke maag!
Voedingsmiddel en voedingsstof
In de filmpjes die je net bekeken hebt, hoor je vaak het woord voedingsstof.
Het product dat je eet, noem je het voedingsmiddel. Bijvoorbeeld het brood of de sinaasappel. De stoffen die in die voeding zitten, zijn de voedingsstoffen. De voedingsstoffen zijn de stofjes die je lichaam nodig heeft om te functioneren. De belangrijkste groepen voedingsstoffen zijn:
Je ziet dat er 3 groepen voedingsstoffen zijn, ze hebben allemaal een andere functie en we hebben ze ook allemaal nodig. bestudeer de afbeelding hierboven goed en maak dan de volgende opdracht.
In deze tabel zie je waar elke voedingsstof voor dient.
Je weet nu dat we voedingsstoffen binnen krijgen via onze voeding. Je weet dat die voedingsstoffen worden opgenomen in ons bloed door de organen van de spijsvertering. Ons bloed vervoert zo weer de voedingsstoffen naar de juiste plek in ons lichaam. Zo kan ons lichaam blijven functioneren.
Hieronder zie je in een schema nog eens de groepen voedingsstoffen en waarvoor ze dienen.
Helemaal rechts zie je wat de stoffen precies doen. In de lessen over ziekte en gezondheid leerde je hoe ziekteverwekkers (bacterien en virussen) je ziek kunnen maken. Je leerde ook dat het lichaam een afweersysteem heeft om de ziekteverwekkers aan te vallen.
Hier zie je dat de verschillende voedingsstoffen dus van belang zijn om je afweersysteem te laten werken. Kortom. Niet ziek worden en beter worden kun je dus wel degelijk beinvloeden met dat wat jij in je mond stopt!
Nu kunnen er natuurlijk ook andere dingen aan de hand zijn met je lichaam dan alleen ziek zijn.
Je kunt je branden aan de oven.
Je kunt vallen en een schaafwond oplopen. Je huid is dan beschadigd.
Je kunt ook een arm breken of een been. Je botten moeten dan herstellen.
Je kunt te lang in een warme ruimte zitten of juist te lang rondlopen met natgeregende kleren. Je krijgt het dan te warm of te koud.
Voor al deze kleine en grote "gevaren" voor je gezondheid heeft je lichaam een eigen oplossing. Alle acties die je lichaam vervolgens onderneemt om het "weer goed te krijgen" zijn herstelfuncties. Die werken allemaal van binnenuit. Jij moet je lichaam dus ook aan de binnenkant verzorgen en het lichaam dat geven wat het nodig heeft om al deze belangrijke taken goed uit te kunnen voeren.
In het eerste deel leerde je al hoe je door middel van hygiëne kunt zorgen dat ziekteverwekkers geen kans krijgen (voorkomen dat je ziek wordt!) In dit deel leer je wat het belang is van goede voeding voor een gezond, maar vooral ook goed werkend lichaam.
TOETSOPDRACHT
Aan het einde van deze twee arrangementen maken je een opdracht waarin je alle kennis die je hebt opgedaan kunt gebruiken. Je gebruikt de informatie van de wikiwijs en je mag internet gebruiken. De eindopdracht wordt beoordeeld met een cijfer. De opdracht staat hieronder en je krijgt hem nog uitgeprint van de docent. Je werkt in tweetallen.
onder de eindopdracht vind je nog wat links die je eventueel kunt gebruiken.
Het arrangement Arrangement 2 lichaam in stand houden is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Saskia Polm
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-05-31 13:09:09
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
voedingsmiddel of voedingsstof?
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
quiz spijsvertering
Eindopdracht / Alternatieve toets
