1. Islam
Wanneer vasten moslims?
Moslims zijn verplicht om te vasten tijdens de maand ramadan, de negende maand van de islamitische kalender. Het vasten gebeurt specifiek in deze maand omdat de qurʼān is geopenbaard tijdens de maand ramadan. Moslims vasten een volledige maand. Dit kan dus 29 of 30 dagen zijn. Buiten de maand ramadan zijn er andere momenten dat je als moslim kan vasten:
- op maandag ;
- op donderdag;
- een dag wel en een dag niet vasten, dit wordt het vasten van de profeet Dawud (David) genoemd;
- de 3 witte dagen (de 13de, 14de en 15de dag van elke islamitische maand);
- de dag van ashoera, 10de dag van Moeharam (eerste maand van de islamitische kalender);
- in de maand Sha'baan (achtste maand), de maand voorafgaand aan ramadan;
- 6 dagen in de maand Shawwaal (tiende maand), onmiddellijk na de maand ramadan;
- 9de Dhul Hidja (twaalfde maand), de dag voorafgaand aan het Offerfeest.
Hoe vasten moslims?
In de islam betekent vasten dat je je als moslim van zonsopgang tot zonsondergang ontdoet van
- Eten of drinken
- Geslachtsgemeenschap
- Slechte gewoonten (geroddel, roken, drinken van alcohol, drugs, …)
Na zonsondergang mag de moslim zijn vasten verbreken. Het liefst gebeurt dit met een oneven aantal dadels. Als je dat niet hebt, kan je je vasten verbreken met water. De moslim dient zich te haasten om zijn vasten te verbreken en niet uit te stellen. Daarna wordt het avondgebed gebeden en daarna begint de moslim aan de ifṭār, de uitgebreide maaltijd na het vasten. Het is wel de bedoeling dat de maaltijd sober en goed voor de gezondheid is zoals bvb. het drinken van soep (harira).
Andere aanbiddingen tijdens de ramadan
- Zitten in de moskee om de qurʼān te lezen en Allah te gedenken (dhikr);
- Meedoen aan de Ictikaaf (zich afzonderen in de moskee) in de laatste tien dagen;
- Het Tarawieh-gebed verrichten;
- Veel uitgeven aan liefdadigheid en veel doen aan goede daden;
- De qurʼān lezen en bestuderen.
- Extra gebeden verrichten.
- Vermeerderen van du’a of smeekgebeden.
Voor wie is het verplicht om te vasten?
Het is verplicht om te vasten voor iedere volwassen moslim die fysiek en mentaal gezond is.
Wie moet er niet vasten?
- Reiziger
- Zieke
- Zwangere vrouwen
- Vrouwen die hun menstruatie hebben
- Vrouwen die een postnatale bloeding hebben
- Vrouwen die borstvoeding geven
- Oude mensen
Wat betekent vasten voor moslims?
Moslims vasten om verschillende redenen. Vasten is een van de 5 zuilen van de islam en is dus een verplichting voor iedere moslim die daartoe in staat is.
Vasten zorgt ervoor dat de moslim
- dichter bij Allāh komt.
- zijn lichaam en ziel kan zuiveren en versterken.
- dankbaar is voor de gunsten die hij van Allāh heeft gekregen.
- zelfdiscipline leert.
- solidair is met de armen en behoeftigen.
- godsbesef ontwikkelt.
- toename in geloof.
- familiebanden aanhalen.
2. Jodendom
Wanneer vasten joden?
Op Jom Kippoer (Grote Verzoendag), de heiligste dag van het joodse jaar, vasten alle volwassenen van zonsopgang tot zonsondergang. Op die dag beslist God over het lot van de joden in het komende jaar. De joodse kalender is een maankalender. Dat wil zeggen dat Jom Kipoer elk jaar op een ander moment valt.
Joden vasten ook op de Dag van de Verwoesting van de Tempel en de dag vóór Poerim, een joods feest.
Hoe vasten joden?
Op Jom Kippoer mag men niet/geen:
- eten en drinken
- seksuele omgang hebben
- leren schoenen dragen (orthodoxen doen dit uit respect voor de heiligheid van de aarde)
- wassen
- werken
Joden hebben ook de gewoonte om op deze dag naar de synagoge te gaan. Op de avond van Jom Kipoer is het Kol Nidrei (Alle Geloften) waarop het Kol Nidrei-gebed wordt uitgesproken. In dit gebed wordt spijt betuigd over de zonden die mensen in het vorige jaar hebben gedaan t.o.v. God. Op Jom Kipoer wordt veel witte kleding gedragen als symbool voor onschuld of zuiverheid. Ergens aan het einde van de dag is er een dodenherdenking.
Aan het eind van de dienst in de synagoge bij zonsondergang, de Ne'ila, wordt na het ne'ilagebed de lang aangehouden tekia op de sjofar geblazen. Hiermee wordt het feest besloten, en een soort nieuw begin ingeluid.
Na het vasten volgt een afsluitende maaltijd.
Wie moet er niet vasten?
- Zwangere en zogende vrouwen
- Een zieke (een rabbijn raadplegen).
- Kinderen
Wat betekent vasten voor joden?
Bij Jom Kippoer gaat het om het vragen van vergeving voor fouten tegenover God en fouten tegenover de medemens, want pas als een mens vergiffenis vraagt aan de medemens kan God deze zonde vergeven. Bij joden is vasten niet een doel, maar eerder een middel om tot inkeer te komen en om de band met God te herstellen. Op Jom Kippoer is het de bedoeling dat mensen beseffen en bekennen dat ze gefaald hebben. Vasten is dus een vorm van boetedoening!
3. Christendom
Wanneer vasten christenen?
Christenen hebben ook een periode waarin ze vasten. Ze vasten 40 dagen lang van Aswoensdag tot Pasen (40 dagen voor Pasen), zondagen niet inbegrepen! Dit wordt de veertigdagentijd genoemd. Hiermee bootsen ze het veertigdaagse vasten van Jezus na.
Vasten is verplicht op Aswoensdag en Goede Vrijdag. Het vasten is aangeraden op alle vrijdagen in de veertigdagentijd.
Hoe vasten christenen?
Sommige christenen eten en drinken minder of anders. Men kan ook bepaalde zaken beperken (zie opsomming hieronder). Op de verplichte vastendagen wordt er geen vlees gegeten en mag er één volledige maaltijd gegeten worden, en een klein beetje op andere momenten van de dag.
Christenen verstaan onder vasten:
- Het beperken van voeding.
- Het beperken van niet noodzakelijke bezigheden.
- Het beperken van uitgaven.
- Solidariteit tonden met armen en behoeftigen.
- Het beperken of stoppen met alcohol, roken, suiker, social media, tv, seks, beleg, tussendoortjes.
- De Bijbel lezen.
- Goede daden verrichten.
Wie moet er niet vasten?
Wat betekent vasten voor christenen?
Christenen vasten om God te verheerlijken, om hun geest te doen groeien en om zich dieper in hun gebedsleven te begeven. Het doel van het vasten is om de wereld even achterwege te laten en op God te concentreren. Vasten is voor christenen een manier om aan God en zichzelf te laten zien dat ze hun relatie met God serieus nemen. Ze stellen zich dus open voor God en zijn solidair met de armen en behoeftigen.
4. Hindoeïsme
Wanneer vasten Hindoes?
Hindoes vasten soms op enkele dagen van de week, of tijdens religieuze feest- of gedenkdagen. Maar er bestaan natuurlijk ook redenen om te vasten die niet religieus zijn ingegeven. Om gezondheidsredenen is het soms goed om bepaalde voedingssoorten te mijden of bewuster te eten.
De bekendste periode voor hindoes om op de een of andere manier te vasten, is die van de navratri. Deze 9 dagen en nachten zijn bedoeld voor de verering van de Moedergodin. Dan eten velen vegetarisch, zoutloos, en/of zonder uien en knoflook. Een ander voorbeeld van een vastendag is de divali. Op deze dag eten hindoes zoveel mogelijk vegetarisch en religieus ‘zuiver’ (satvisch) voedsel.
Hoe vasten Hindoes?
Sommige Hindoes eten, het hele jaar, 1 of meerdere dagen in de week vegetarisch uit religieuze overtuiging. Anderen eten een (vaste) periode geen zout, uien of knoflook. Zo zijn er nog meer vormen van vasten te bedenken die allemaal binnen het hindoedenken passen
Wat betekent vasten voor Hindoes?
Het hindoe vasten heeft altijd een religieus/ spiritueel doel. Sommigen zijn dagelijks met één of andere vorm van vasten bezig en anderen alleen tijdens een bepaalde periode.
Maar voor de meesten is het een vorm van zuivering van lichaam en ziel. Voedingstoffen die we tot ons nemen kunnen zuiver (satvisch) of minder zuiver zijn. Zuiver voedsel kan de spirituele groei bevorderen of ondersteunen, niet-zuiver voedsel verwijdert ons van dit doel. Vegetarisch eten kan dan als vorm van vasten worden ingezet.
5. Boeddhisme
Wanneer vasten Boeddhisten?
Boeddhistische monniken kiezen er soms voor om maandelijks twee keer te vasten; bij nieuwe en bij volle maan
Hoe vasten Boeddhisten?
Er zijn niet echt regels wat betreft het vasten, maar de meeste boeddhisten volgen een vegetarisch en sober dieet en veel monniken eten en drinken niets meer na het middaguur.
Wat betekent vasten voor Boeddhisten?
Vasten is voor boeddhisten een oefening om zich te concentreren op de wijsheid en het begrip van het leven.
