1. Inleiding
Wat is nepnieuws en wat is echt? En hoe herken je dit?
Op internet staat een hoop informatie. Sommige van deze informatie is niet echt en wordt ook wel nepnieuws of fakenews genoemd.
Waarom maken mensen nepnieuws en waarom is het belangrijk dat jij weet of het echt of nep is?
In deze webquest ga je leren om nepnieuws te herkennen.
2. Taak
Nepnieuws komt in vele vormen. Zo kan een artikel verzonnen zijn of een beetje aangepast, een foto of filmpje kan bewerkt zijn. In een You Tube video kan nepnieuws verspreid worden en zelfs volgers of likes op bijvoorbeeld Instagram kunnen nep zijn.
Je gaat verschillende opdrachten doen zodat je leert wat nepnieuws is en hoe je het kunt herkennen.
1. Je gaat foto's opzoeken op het internet die echt en nep zijn.
2. Je kiest een vorm van nepnieuws. Dit kan zijn clickbaits, een artikel of foto's.
* Je gaat informatie opzoeken om vragen te beantwoorden en de foto's en de informatie ga je
in een groepje verwerken. Dit doe je door zelf een krant te maken.
* Je presenteert deze krant aan je klasgenoten. Zij mogen er ook vragen over stellen, dus zorg
ervoor dat je goed geinformeerd bent!
3. Speel de game waarin je zelf nepnieuws gaat verspreiden.
3. Werkwijze
Hoe herken je nepnieuws? Waar moet je op letten?
Nepnieuws komt in verschillende vormen. Zo heb je clickbaits, een artikel kan verzonnen zijn of aangepast en foto's kunnen bewerkt zijn.
Clickbaits worden gebruikt als lokaas. Nepnieuws is vaak spannend en mensen willen dat lezen en klikken daarom op zo'n bericht. Dat is voor adverteerders weer aantrekkelijk. Want zij plaatsen een advertentie bij zo'n bericht waardoor de mensen die advertentie ook weer zien. Als jij zo'n nepbericht maakt, kun je dus geld verdienen.
Een artikel in de krant of op sociale media kan verzonnen of aangepast zijn. Maar hoe kom je daar nu achter. Je kunt daarbij op een aantal dingen letten. Je kunt op internet zoeken naar het onderwerp, zijn er al meer nieuwsberichten hierover geplaatst? Je kunt op zoek gaan naar de bron van het artikel. Dus waar komt dit bericht vandaan? En wie heeft het bericht gemaakt, bestaat deze persoon wel echt?
Onder het tabblad bronnen van deze webquest staan links waar je meer informatie hierover kunt vinden.
Opdracht 1.
Zoek instagram foto's op internet die echt en nep zijn. Gebruik hiervoor de zoekwoorden "instagram fake or real". Je kunt deze woorden intypen in de zoekbalk van Google. Gebruik de gevonden informatie voor je krant.
Opdracht 2.
Kies een vorm van nepnieuws: clickbaits, foto's of een artikel met nepnieuws. Vind hierover informatie en verwerk deze informatie in een krant. Deze informatie kun je vinden in het tabblad bronnen. Ga met je pijltje op een regel staan en klik deze aan. Je vind dan filmpjes waar je meer informatie krijgt over deze onderwerpen. Wees creatief, maak je krant aantrekkelijk en zorg ervoor dat iedereen deze krant wil lezen! Verwerk de antwoorden op de volgende vragen in je krant:
- Waar kun je deze vorm van nepnieuws tegenkomen?
- Hoe werkt deze vorm van nepnieuws?
- Hoe herken je het en wat kun je ertegen doen?
- Geef een voorbeeld bij je ontwerp en leg uit waarom je dit voorbeeld hebt gekozen.
Je krijgt papier waarmee je de krant gaat maken. Als je foto's wilt uitprinten om te gebruiken, kun je dit eventueel aan de leerkracht vragen. De presentatie van je krant zal ongeveer 3 minuten moeten duren. Zorg dus dat je voldoende informatie hebt om te vertellen.
Opdracht 3.
Speel deze game en ga zelf nepnieuws maken!
https://www.slechtnieuws.nl/droggame_book/kids/#intro
4. Bronnen
5. Beoordeling
Uiteraard worden de opdrachten die jullie hebben gemaakt ook beoordeelt en kun je hiermee punten verdienen. Hieronder kun je zien waarop wordt gelet bij de beoordeling van de krant.
1. Heb je de informatie uit opdracht 1 verwerkt in de krant.
2. Zijn de vragen bij opdracht 2 beantwoord.
3. Ziet de krant er netjes en verzorg uit.
4. Klopt de informatie die in de krant staat vermeld.
Bij de presentatie wordt gelet op:
* creativiteit
* samenwerking
* beantwoording van vragen van klasgenoten en leerkracht
* eindresultaat
Onderdeel
|
matig |
voldoende |
goed |
| Inhoud krant |
3 of 4 punten zijn niet goed uitgewerkt. Jammer dat jullie er niet meer aandacht aan hebben besteedt. |
2 (van de 4) punten zijn niet helemaal goed uitgewerkt. Hebben jullie de vragen goed gelezen? |
Alle 4 de punten zijn goed uitgewerkt. Super! Jullie krant gaat zeker veel gelezen worden. |
| Presentatie |
De presentatie is niet helemaal goed gegaan. Kijk nog even goed naar de aandachtspunten. |
Jullie hebben je goed voorbereid. Het eindresultaat was niet helemaal wat ervan verwacht werd. |
Prima resultaat en jullie hebben veel aandacht besteedt aan de beantwoording van de vragen! |
6. Terugblik
Jullie hebben deze webquest tot een goed einde gebracht. Door de opdrachten te maken zijn jullie meer te weten gekomen over nepnieuws en hoe je deze kunt herkennen. Het is belangrijk om zelf een mening te vormen en niet klakkeloos alles aan te nemen wat je leest of ziet. Denk altijd zelf na. Jullie zijn nu voorbereid om nepnieuws te herkennen en hier niet in te trappen!
Jullie hebben voor het maken van de krant en jullie presentatie een cijfer/punten gekregen. Als het niet helemaal was wat je verwacht had, zoek dan nog wat informatie over dit onderwerp en kijk nog wat filmpjes hierover. Jullie hebben nu ook een keer geoefend om een presentatie te geven en misschien ging het niet helemaal zoals je had verwacht, je kunt deze ervaring zeker gebruiken voor een volgende keer.
Wat hebben jullie nu geleerd:
* informatie opzoeken op internet
* deze informatie verwerken
* een krant te maken
* een presentatie te geven
* samenwerken
7. Docentpagina
Deze webquest is gemaakt voor kinderen uit groep 7/8 en leert hen kritisch te zijn op hetgeen zij lezen en zien in kranten, sociale media etc..
De basisvaardigheden die ik met deze webquest wil oefenen zijn:
Waarnemen waarbij het doel is het verbreden van hun kennis en wereldverkenning verdiepen alsmede het ontwikkelen van het gevoel.
Verbeelden waarbij het doel is om een ander beeld te scheppen op nieuws en hen kritisch te laten zijn tegenover nieuwsstromen.
Sociale verbanden. Het sociale leven van veel kinderen vindt ook plaats op internet en sociale media in het bijzonder. De invloed van sociale media wordt steeds sterker maar hoe ga je daar goed mee om?
Met al deze vaardigheden leren zij van meningen te onderscheiden en hoe ze zelf een positieve bijdrage kunnen leveren aan de online samenleving.
Activiteiten/werkvormen:
Waarnemen: de kinderen maken kennis met verschillende vormen van nepnieuws. Dit kan zijn in de vorm van clickbaits, foto’s of filmpjes, teksten of een You Tube-video en zelfs likes of volgers kunnen nep zijn. De leerkracht legt uit wat de aandachtspunten bij het bepalen van nepnieuws zijn. Deze informatie kunnen zij ook terugvinden in de webquest.
Hierbij wordt een gesprek gevoerd met de kinderen en kunnen zij vragen stellen. De kinderen worden gestimuleerd om na te denken over dit onderwerp en leren kritisch te kijken naar informatie.
Hierna krijgen zij de opdracht om in groepjes voorbeelden te zoeken op internet van Instagram foto’s. Ze zoeken met de termen “Instagram fake or real”.
De kinderen weten na deze opdracht en het gesprek wat de aandachtspunten zijn wanneer zij de betrouwbaarheid van informatie willen controleren en zij kunnen deze herkennen in hun eigen belevingswereld op sociale media.
Verbeelden: de kinderen gaan in groepjes informatie opzoeken over de vorm van nepnieuws die zij kiezen. Zij kunnen kiezen uit clickbaits, artikel of foto’s, . Ze moeten antwoord vinden op de vragen die gegeven zijn.
- Waar kun je deze vorm van nepnieuws tegenkomen?
- Hoe werkt deze vorm van nepnieuws?
- Hoe herken je het en wat kun je ertegen doen?
- Geef een voorbeeld bij je ontwerp en leg uit waarom je dit voorbeeld hebt gekozen.
De kinderen werken samen. De gevonden informatie verwerken zij in een eigen krant. Zij kunnen de informatie die zij eerder gekregen hebben, koppelen aan de informatie die zij tegenkomen tijdens het maken van de krant. De krant presenteren zij aan hun mede-klasgenoten en geven hier een toelichting bij.
Sociale verbanden: Hierbij leren de kinderen wat hun eigen rol op sociale media is en het eventueel verspreiden of maken van nepnieuws. Hiervoor spelen zij een game op internet speciaal ontworpen voor kinderen waarbij zij kunnen ervaren hoe het is om nepnieuws te verspreiden en welk effect dit heeft op het aantal volgers en geloofwaardigheid.
De kinderen zullen na het doen van deze opdrachten meer kijk hebben op nepnieuws en hoe je het kunt herkennen. Door verschillende werkvormen te gebruiken, blijven de kinderen hun aandacht erbij houden en leren zij vanuit verschillende perspectieven naar dit onderwerp te kijken. Zij krijgen in deze webquest handvaten aangereikt waarmee zij informatie kunnen opzoeken, er is hierbij een goede verhouding tussen beeld en tekst. Bij het maken van de opdrachten moeten de kinderen ook samenwerken en worden zij uitgedaagd de gevonden informatie op een creatieve manier (krant) te presenteren.
De levensvraag (Kopmels, 2015) die ik aan de orde wil stellen is “Hoe moet ik leven?”. De kinderen kunnen in een situatie komen waarin zij geconfronteerd worden met nepnieuws. Hoe gaat zij hiermee om? Zullen zij dit nieuws klakkeloos doorgeven of zullen zij hier vragen over stellen en zelf een mening vormen. Kan ik dit nieuws wel doorgeven, klopt het wel?
Nepnieuws!
