In deze les staan twee dingen centraal: Vincent van Gogh en poëzie. Je gaat leren wie Vincent van Gogh was en je gaat wat leren over zijn werk. Daarnaast ga je in deze les kijken naar wat poëzie is. Tot slot leer je over de overeenkomsten tussen poëzie en de werken van Vincent en ga je zelf aan de slag als poëet.
Vincent van Gogh
Allereerst ga je leren wie Vincent van Gogh was.
Wat weet je al over Vincent van Gogh?
Wie was Vincent van Gogh?
Bekijk onderstaande video en beantwoord de vraag onder de video.
Video: Wie was Vincent van Gogh?
Uitleg over poëzie
Vincent van Gogh combineerde wat hij zag met wat hij voelde in zijn schilderijen. Een manier om je gevoel te uiten met taal is poëzie. Daar gaan we het nu over hebben. Allereerst rijst natuurlijk de vraag: wat is poëzie?
Wat weet je al?
Wat is poëzie?
Poëzie is een kunstvorm binnen de literatuur. Vaak gaat het om geschreven tekst, maar je kunt een gedicht uiteraard ook ten gehore brengen. Het is lastig om een strakke definitie te geven van poëzie, omdat er binnen de poëzie vrij weinig regels zijn. Zo kan een gedicht rijmen, maar dat hoeft niet. Ook de uiterlijke vorm van poëzie kan sterk verschillen.
Waar moet je dan op letten om te bepalen of iets poëzie is of niet? Een groot verschil tussen gedichten en verhaal is dat een gedicht vaak niet het hele blad gebruikt. Kijk bijvoorbeeld naar het onderstaande voorbeeld, dan valt op dat de regels niet doorlopen tot de rand van de pagina.
Strofes
Een gedicht bestaat vaak uit meerdere strofen. Strofe is een begrip dat gebruikt wordt binnen de poëzie. Een strofe is vergelijkbaar met wat een couplet is binnen de muziek en een alinea binnen proza.
Kijk naar onderstaande gedicht. Het bestaat uit drie strofen. De eerste twee strofen bestaan uit vijf regels en de derde strofe heeft vier regels.
Rijmschema's
Voordat je gaat beginnen aan de opdracht, kan het fijn zijn om een en ander te weten over rijmschema's. Kijk hiervoor onderstaande video waar de verschillende rijmschema's worden behandeld aan de hand van liedjes. De twee video's onder de uitlegvideo zijn niet verplicht, maar misschien vind je ze wel leuk.
Extra video, voor wie de smaak te pakken heeft
Nog eentje om het af te leren, voor de echte diehards
Aan de slag als dichter
Je hebt in deze les meerdere dingen geleerd:
- Je weet wie Vincent van Gogh is;
- Je weet dat 'gevoel' belangrijk is in zowel Vincents schilderijen als in poëzie;
- Je ben bekend met meerder rijmschema's.
Beschikken over kennis is natuurlijk geweldig, maar nog leuker is het om deze kennis te gebruiken. Daarom ga je nu zelf aan de slag als dichter. Klik verder voor de opdracht.
Je gaat een gedicht schrijven bij een schilderij van Van Gogh. Normaliter kent het schrijven van een gedicht geen regels, maar ditmaal zijn er enkele eisen. Het gedicht dient uit minstens acht regels en twee strofen te bestaan, meer mag uiteraard. Hoeveel regels per strofe is helemaal aan jou. Daarnaast moet het gedicht rijm bevatten. Denk goed na over hoe je rijm toevoegt aan je gedicht.
Als je doorklikt zie je eerst een voorbeeld. Wanneer je dan nogmaals doorklikt zie je enkele schilderijen van Van Gogh, de opdracht wordt daar nogmaals herhaald.
Voorbeeld
In de onderstaande video krijg je een gedicht te horen. Dit gedicht past bij het schilderij op deze pagina.
Gedicht bij 'Zelfportret met verbonden oor'
Zelfportret met verbonden oor
Uitleg opdracht
Het is tijd om te gaan dichten. Ga klaarzitten achter je bureau, op de bank, aan de keukentafel, onder de keukentafel, in de tuin, bij de burrvrouw - zoek een plek waar jouw innerlijke dichter vrolijk van wordt. Wanneer je deze plek hebt gevonden, neem je een kijkje naar onderstaande schilderijen. (Wanneer je een schilderij aanklikt, wordt het groter.) Je kiest een schilderij waar jij meteen een bepaald gevoel bij krijgt of dat meteen een bepaalde herinnering oproept. Dit gevoel of deze herinnering vormt dan de basis van jouw gedicht.
Nu ben je al heel ver; je hoeft enkel nog te schrijven. Onthoud dat dit pas de eerste les is, dus het gaat er vooral om dat je iets schrijft dat jij leuk vindt. Schrijf een gedicht waar je zelf vrolijk van wordt, schrijf een gedicht voor je zusje of schrijf een gedicht dat zo poëtisch is dat je het kunt uitgeven. Het gedicht type je op de volgende pagina. Op deze pagina staan de schilderijen ook weer afgebeeld.
Het gedicht dient uit minstens acht regels en twee strofen te bestaan, meer mag uiteraard. Hoeveel regels per strofe is helemaal aan jou. Daarnaast moet het gedicht rijm bevatten. Denk goed na over hoe je rijm toevoegt aan je gedicht.
Aardappeleters
Nachtcafe
Zonnebloemen
Zelfportret met verbonden oor
Amandelbloesem
Caféterras bij nacht
Boomwortels
Opdracht
Gedicht schrijven: Gedicht schrijven
0%
Schrijf hier je gedicht. Het gedicht dient te gaan over een van de onderstaande schilderijen - denk aan een gevoel of herrinering dat het bij je oproept. Het gedicht heeft minimaal twee strofen en in totaal minimaal acht regels. Ook zit er rijm in het gedicht, kies zelf hoe je dit toepast.
Succes en vooral veel plezier!
PS Klik pas op controleren als je tevreden bent met je gedicht
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Het arrangement Van Gogh en poëzie is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Koen Smits
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-04-08 16:44:49
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Gedicht schrijven
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
