Zoals jullie hebben gelezen gaan de komende weken de lessen op school niet door ivm maatregelen die genomen zijn om de verspreiding van het Corona virus te vertragen.
Voor onze lessen O&O betekent dat het volgende:
Je kunt zelf aan de slag met de lesstof, ondersteund door deze wikiwijs pagina en de online lessen.
Deze wikiwijs pagina heb je nodig om de theorie te lezen zodat je de oefentoets kan maken en voor het maken van de opdracht 3, 4&5 voor het onderdeel: voedingsleer.
Deze online lessen gaan over gezond voeding, voedselverleidingen en over herkomst en verspilling. De nadruk ligt op inzicht verkrijgen en het zelf doen.
Deadline is 1 juni 2020.
Lesdoelen voor deze online lessen zijn:
- Je leert zelfstandig de theorie en maakt de oefentoets.
- Je kunt een analyse maken van je eigen eetgedrag en verbetert je eetpatroon op 1 punt.
- Je weet welke stappen er nodig zijn voordat eten op je bord ligt.
- Je maakt aan de hand van een gekozen product een infographic.
- Je maakt een schriftelijke samenvatting over de theorie ' Gezonde voeding'.
- Je bestudeert de theorie van ' Gezonde voeding' en maakt de oefentoets.
Gezonde voeding
Per vak:
Groenten en fruit
•Verlagen risico op hart en vaat ziektes, darmkanker, longkanker, en diabetes type 2
•Vol met vitamines, mineralen en vezels
Smeer en bereidingsvetten
•Onverzadigde vetten à kleinere kans hart en vaat ziektes
•Leveren vitamine A, D en E
Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel
•Verlagen hart en vaat ziektes
•Peulvruchten verlagen cholesterol
•Vlees en ei: ijzer en vitamine B12
•Zuivel: verkleint kans op darmkanker en levert calcium en vitamine B12
Brood, graanproducten en aardappelen
•Verlagen risico hart en vaat ziektes, diabetes type 2 en darmkanker
•Graanproducten leveren energie, vezels, eiwit, b-vitamines en ijzer
•Aardappelen is geen graanproduct, bron van nuttige voedingsstoffen
Dranken
•Voorkomen van vocht verlies
Functies van voeding
Waarom eet je eigelijk?
We eten om allerlei verschillende redenen: bijvoorbeeld omdat we honger hebben, of omdat we het gezellig vinden samen aan tafel te zitten, ook zijn er mensen die gaan eten omdat ze verdrietig zijn.
We kunnen de functies van voeding in 3 grote groepen verdelen:
1. De lichamelijke functie
- Voeding zorgt ervoor dat je groeit
- Voeding geeft je energie zodat je kunt werken
- Voeding helpt je te beschermen tegen ziekten
2. De geestelijke functie
- Voeding kan zorgen voor een moment van ontspanning
- Met voeding kun je jezelf of een ander verwennen
- Je kunt met voeding je emoties “weg eten”
3. De sociale functie
- Met voeding kun je iets vieren
- Voeding kan status geven
- Voeding kan een machtsmiddel zijn ( als je bordje niet leeg eet dan…..)
- Gezellig samen zijn doet vaak meer eten
Alles wat je eet en drinkt is voeding, dit zijn niet alleen de maaltijden, maar ook de tussendoortjes en wat je drinkt.
Als we praten over voeding bedoelen we eigenlijk levensmiddelen of voedingsmiddelen.
Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen; voedingsstoffen zijn stoffen die we nodig hebben om gezond te blijven.
Deze voedingsstoffen kunnen pas bij de lichaamscellen komen als ze opgenomen zijn door het bloed. Het kleiner maken van voedingsmiddelen is een onderdeel van de stofwisseling.
Wat is gezond eten?
Gezond eten gevarieerd eten door:
•Eet elke dag iets uit alle vakken van de schijf van vijf
•Wissel af
•Verschillende soorten groente en fruit
•Vlees, vis, peulvruchten, ei, noten
Gezond eten is veilig zijn met je voedsel dit doe je door:
•Houd alles schoon en droog
•Scheid rauw en bereid voedsel
•Verhit je eten goed
•Koel producten die bederfelijk zijn goed
Let op wat je koopt (houdbaarheid, versheid)
Voedingsstoffen
We kunnen de voedingsstoffen indelen naar soort en functie.
We kennen 6 verschillende soorten voedingsstoffen:
- Eiwitten
- Koolhydraten
- Vetten
- Water
- Vitamines
- Mineralen
En 3 indelingen naar functie:
- Energieleverende stoffen
- Bouwstoffen
- Regulerende stoffen
Energieleverende stoffen
De energieleverende stoffen
Het woord zegt het al; deze leveren ons energie.
Energie heb je nodig om te kunnen bewegen, maar ook om te kunnen denken.
Ook zorgen de energieleverende stoffen ervoor dat onze lichaamstemperatuur op peil blijft.
Energieleverende stoffen worden in de lichaamscellen verbrand; hierdoor komt warmte en energie vrij.
De energieleverende stoffen zijn:
- Koolhydraten
- Vetten
- Eiwitten
1. Koolhydraten
Er bestaan verschillende soorten koolhydraten:
- Zetmeel; dit is een bindmiddel dat voorkomt in bijvoorbeeld: aardappelen, peulvruchten, brood, rijst en macaroni.
Behalve energie levert zetmeel ons ook vitamines en mineralen.
- Suikers; komen niet alleen voor in snoep of als suiker, maar zit ook in bijvoorbeeld fruit en melk.
- Voedingsvezels; zijn onverteerbare koolhydraten.
Zij leveren ons dus geen energie, maar hebben wel een belangrijke taak bij de spijsvertering.
Ze bevorderen het kauwen, geven langer een verzadigd gevoel en bevorderen de darmwerking.
Bovendien bevatten voedingsvezels ook weer vitamines en mineralen. Voedingsvezels zitten in bijna alle plantaardige produkten.
2. Vetten
Behalve energie leveren vetten ons ook vitamines en zorgen ze ervoor dat onze organen beschermd worden.
Ook zorgen de vetten voor een isolatielaagje tegen de kou. Vetten zitten in:
- Plantaardige producten; bijvoorbeeld zonnebloemolie, maïsolie, plantaardige margarine., enz.
- Dierlijke producten; bijvoorbeeld vlees, melk, kaas, enz. Vetten zijn opgebouwd uit vetzuren,
deze kunnen we verdelen in:
- Verzadigde vetzuren
- Cholesterol
- Onverzadigde vetzuren
Bouwstoffen
Bouwstoffen
Bouwstoffen zijn nodig voor het opbouwen en instandhouden van lichaamscellen; dus om te groeien, maar ook om lichaamscellen te vervangen. Of te herstellen bij operatie- of brandwonden bijvoorbeeld.
Per dag verliezen we miljoenen huidcellen en je verliest veel haren. Bouwstoffen zorgen ervoor dat dit verlies weer wordt aangevuld.
De bouwstoffen zijn:
- Water
- Eiwitten
- Sommige mineralen
1. Water
Water is een belangrijke levensbehoefte. Zonder water houd je het maar een paar
dagen vol, terwijl je zonder vast voedsel veel langer in leven kunt blijven.
Ons lichaam bestaat voor 60% uit water.
Water heeft verschillende functies in het lichaam:
- Het zorgt ervoor dat je cellen de juiste vorm houden.
- Het zorgt voor vervoer van allerlei stoffen.
- Het regelt de lichaamstemperatuur.
- Het is een oplosmiddel voor allerlei stoffen.
2. Eiwitten
Eiwitten kunnen verdeeld worden in plantaardige en dierlijke eiwitten.
De kleinste deeltjes van eiwitten zijn de aminozuren. Met behulp van aminozuren uit de voeding kan ons lichaam zelf weer nieuw lichaamseiwit maken.
Eiwitten komen onder andere voor in melk, kaas, vlees, vis, peulvruchten, brood en graanproducten.
3. Mineralen
Mineralen zijn stoffen die een opbouwende of een regulerende taak kunnen hebben.
Een opbouwend mineraal is bijvoorbeeld calcium. Calcium zorgt voor de opbouw van het skelet.
Een regulerend mineraal is bijvoorbeeld natrium. Natrium regelt, samen met kalium, de vochthuishouding in ons lichaam.
Regulerende stoffen
De regulerende stoffen
Regulerende stoffen hebben we voor verschillende functies nodig:
- Ze regelen allerlei processen die in ons lichaam plaatsvinden, bijvoorbeeld de spijsvertering.
- Ze beschermen ons daardoor tegen ziekten.
De regulerende stoffen zijn:
- Vitamines
- Mineralen
Deze hebben allemaal hun eigen taak. Die taken zijn goed herkenbaar bij een tekort aan een bepaalde vitamine of mineraal.
Je kunt dan verschillende ziekten krijgen. Dit noemen we gebreksziekten.
Vitamines
De vitamines kunnen we verdelen in twee groepen:
1. De in water oplosbare vitamines:
– Vitamine B
– Vitamine C
Deze vitamines komen vooral voor in voedingsmiddelen met veel water.
Bij het koken kunnen deze verloren gaan. Veel vitamines verlaten ons lichaam met de urine.
2. De in vet oplosbare vitamines:
- Vitamine A
- Vitamine D
- Vitamine E
- Vitamine K
Deze vitamines kom je vooral tegen in voedingsmiddelen waar vet in zit, zoals boter en margarine. De vitamines gaan niet verloren bij het koken. Een teveel aan deze vitamines worden opgeslagen in het lichaam.
Mineralen
Mineralen regelen de vochtbalans in je lichaam en zorgen voor de vorming van enzymen, hormonen en vitamines.
Enkele belangrijke mineralen zijn:
- Calcium
- Natrium
- Kkalium
- Fluoride
- Ijzer
Samenvatting maken
Samenvatting maken over de theorie " Gezonde voeding"
Je gaat nu een schriftelijke samenvatting maken over de theorie.
Dat betekent dat je zo kort mogelijk uitlegt wat er in theorie staat in jouw eigen woorden.
Eisen:
- Jouw samenvatting is minimaal 1 A4tje.
- Je hebt je samenvatting schriftelijk op papier.
- Je maakt een duidelijke foto van jou samenvatting en voegt dit toe aan jouw opdrachten en stuurt dit op als 1 geheel.
Oefentoets
Dag studenten,
Zijn jullie klaar voor de oefen toets?
Het is de bedoeling dat je de theorie goed hebt door genomen.
Je kunt deze oefentoets maar 1 keer maken, ik krijg gelijk je score binnen en heb dan ook gelijk jouw cijfer.
De cijfers krijgen jullie pas als ik alle opdrachten binnen heb. Dit wordt dan 1 cijfer voor dit vak.
Twijfel je toch om de toets te maken? Neem de theorie nog eens door en maak aantekeningen!
In deze les vul je een online eetdagboek in: Mijn Eetmeter. Dit geeft inzicht in jouw eigen eetgedrag. Ook gaan je aan de slag. Hoe kan jij jouw eigen eetgedrag op één punt verbeteren?
Voordat je begint zie eerst : Filmpje 1
Uitleg:
Invullen van Eetmeter (gratis)
In Mijn Eetmeter vul je van een hele dag in wat je allemaal eet en drinkt. Als je klaar bent, krijg je een advies op maat.
Hoe vaker je Mijn Eetmeter invult, hoe beter het advies!
Hoe werkt Mijn Eetmeter?
1. Ga naar: https://mijn.voedingscentrum.nl/nl
2. Maak een account aan of log in met jouw account.
3. Zoek de widget ‘Mijn Eetmeter- Schijf van Vijf’ en klik op ‘mijn dagboek’.
4. Vul als eerste in wat je gisteren bij je ontbijt hebt gegeten.
Doe dit als volgt: 1. Kies eerst een product, bijvoorbeeld: boterham, bruin 2. Kies daarna de eenheid (snee/ gram) 2. Kies dan de hoeveelheid 3. Klik of tik op de button ‘voeg toe’
Check: aan de rechterzijkant van het scherm zie je wat je allemaal hebt ingevuld.
5. Voeg hierna alle andere producten toe die je at en dronk bij je ontbijt.
Denk aan: halvarine of margarine, beleg (bv. kaas, jam, hagelslag), fruit, yoghurt, thee of melk, enzovoort.
Let op: soms moet je even zoeken.
‘Bruine boterham’ staat er niet in, maar ‘boterham, bruin’ wel.
6. Ga verder met wat je gisteren at en dronk bij jouw lunch. Voeg alles toe.
7. Ga verder met wat je at en dronk bij je avondeten en ga daarna verder met wat
je tussendoor at en dronk.
Let op: Tussendoor = alles tussen maaltijden door, overdag en ’s avonds.
8. Klik nu op ‘de Schijf van Vijf’ en ontdek of jij eet volgens de Schijf van Vijf. Je vindt hier ook adviezen voor jou op maat.
9. Na het hebben gelezen van de adviezen die je hebt gekregen.
Beantwoord je de volgende vragen:
Krijg je voldoende voedingsstoffen binnen?
Krijg je te weinig of te veel energie (calorieën) binnen?
Eet je volgens de Schijf van Vijf?
Wat zijn gezondere eetkeuzes?
Welke eet-uitdaging kan je voor jezelf kiezen?
De antwoorden kan je vinden bij jou eetmeter en dan helemaal rechts (zie afbeelding).
Wees duidelijk met je antwoorden en leg dit ook uitgebreid uit.
Succes!
Opdracht 4 Mijn eetmeter en mijn eetgedrag
Opdracht 4 Mijn eetmeter en eetgedrag
Nadat je van 1 dag in Mijn Eetmeter hebt ingevuld wat jij hebt gegeten. Ga je aan de slag met wat je hebt ingevuld. Je kijkt bij het Schijf van Vijf advies.
A. Hoeveel eet jij buiten de Schijf van Vijf?
Ik eet voor ……% buiten de Schijf van Vijf.
B.Noteer hier wat je vindt van de uitkomst bij opdracht A.
G.Noteer hieronder: Welke producten kun jij vervangen? Waarom? Wat is een gezondere keuze?
Kies er 3 uit.
Te vervangen product
Waarom?
Gezondere keuze
1
2
3
H.Kijk bij G. Maak een verbeterstap. Je kiest een uitdaging uit het Schijf van Vijf-advies en bedenkt er zelf eentje.
Succes!
Opdracht 5 Herkomst en verspilling
Opdracht 5 Herkomst en verspilling
Je gaat een infographic maken over de herkomst van een product. Ook breng je jouw eigen verspillingsgedrag in kaart.
NB: Niemand mag hetzelfde product! Geef aan op teams welke product jij gebruikt voor jouw infographic.
Uitleg
Stap 1: Zo maak je een infographic
Voorbeeld: Brood - Wat is daarvoor nodig?
Graan Dat groeit op land.
De boer geeft: water en mest en soms bestrijdingsmiddelen.
De boer oogst het met een landbouwmachine.
Daarvoor is ook nodig: diesel of benzine.
Het graan gaat na de oogst met een: vrachtwagen, boot of vliegtuig.
Dit gaat naar een: fabriek met machines, om er meel van te maken.
Meel wordt vervoerd naar de broodfabriek.
Om er brood van te maken, is ook nodig: water, gist en zout (deze ingrediënten komen ook weer ergens vandaan).
Ovens.
In de broodfabriek/bakkerij verpakken ze het brood ook.
Hiervoor is nodig: machines (ook om te snijden).
Broodzakken (deze zakken komen ook weer ergens vandaan; papier van een boom of plastic gemaakt van aardolie).
Vervolgens gaat het naar een winkel.
Dat gebeurt met: vrachtwagens(meestal).
Jij koopt het brood bij de winkel, je gaat lopen, fietsen, met de auto.
Thuis maak je het klaar voor ontbijt of lunch.
Je beantwoord deze vragen zoals ik hier boven heb gedaan:
- Waar groeit het?
- Wat is er nodig om het te laten groeien?
- Hoe oogst of pluk je het?
- Gaat het naar een fabriek? Zo ja, wat doen ze daar?
- Hoe vervoer je het?
- Is er nog verpakking nodig?
- Hoe komt het in de winkel? (vervoer)
- Hoe belandt het op je bord? (wat moet je er nog mee doen, koken, bakken, snijden?)
- Ben je bewust met dingen weggooien?
- Geef je zelf een tip om verspillingsgedrag te verbeteren.
Stap 2: Creatief aan de slag! Dit doe je online of op papier.
Nu je het product hebt gekozen en weet wat je daarvoor nodig moet hebben.Maak je jou eigen infographic compleet door het op papier of in een word document uit te werken.
Voorbeeld 1 (online) Voorbeeld 2 ( op papier)
Succes!
Beoordelingscriteria
Let op! De opdrachten dien je als geheel in te leveren. DUS niet los van elkaar, dit wordt dan niet nagekeken.
Als je afwijkt over de datum verwacht ik dat je hier met mij netjes over communiceert.
Voor de studenten met laptop: je verwerkt deze drie opdrachten in 1 Word document.
In je Word document zit je:
Voorblad met naam + klas
Korte inleiding
De opdrachten + bijlages 1&2
En jouw infographic ( mag ook Powerpoint)
Voor de studenten die geen laptop hebben: je verwerkt deze drie opdrachten netjes en duidelijk op jouw mobiel bij notities.
In jouw notities staan:
Jouw naam + klas
Korte inleiding
Opdrachten + bijlages 1&2
Schriftelijk ga je aan de slag:
Met jouw infographic
NB: Check ook de beoordelingscriteriums van de opdrachten!
Je levert alles in via Teams, als jouw infographic bestand te groot is stuur het dan als PDF bestand via Teams.
Succes!
Beoordelingscriteria samenvatting
Beoordelingscriteria samenvatting over de theorie gezonde voeding
- Jouw naam en klas
- Jouw samenvatting is minimaal 1 A4tje.
- Je hebt je samenvatting schriftelijk op papier.
- Je maakt een duidelijke foto van jou samenvatting en voegt dit toe aan jouw opdrachten en stuurt dit op als 1 geheel.
Je levert alles in via Teams.
Beoordelingscriteria opdracht 3 Mijn Eetmeter
Beoordelingscriteria opdracht 3 Mijn Eetmeter
Zie ik dit terug?
WEL
NIET
Aantal punten
Word document/ schriftelijk met naam en klas
Lettertype Arial 12
1 2 3 4 5
Duidelijke foto van jouw ingevulde eetmeter. (bijlage 1)
1 2 3 4 5
Vragen zijn uitgebreid ingevuld in een word document/schriftelijk.
1 2 3 4 5
Je levert alles in via Teams.
Beoordelingscriteria opdracht 4 Mijn Eetmeter en mijn eetgedrag
Beoordelingscriteria opdracht 4 Mijn Eetmeter en mijn eetgedrag
Zie ik dit terug?
WEL
NIET
Aantal punten
Word document/ schriftelijk met naam en klas
Lettertype Arial 12
1 2 3 4 5
Duidelijk foto van jouw Schijf van vijf advies.
1 2 3 4 5
Alle vragen zijn ingevuld.
1 2 3 4 5
1 punt duidelijk uitleggen over je verbeterde eetpatroon.
1 2 3 4 5
Je legt uit waarom je deze uitdaging hebt gekozen uit het Schijf van Vijf advies en jouw zelfgekozen advies.
1 2 3 4 5
Je levert alles in via Teams.
Beoordelingscriteria opdracht 5 Herkomst en verspilling
Beoordelingscriteria opdracht 5 Herkomst en verspilling
NB: Niemand mag hetzelfde product! Geef aan op teams welke product jij gebruikt voor jouw infographic.
Zie ik dit terug?
WEL
NIET
Aantal punten
Word document/ schriftelijk met naam en klas
Lettertype Arial 12
1 2 3 4 5
Duidelijke infographic
1 2 3 4 5
Alle vragen zijn beantwoord
1 2 3 4 5
Infographic ziet er verzorgd uit
1 2 3 4 5
Je hebt jezelf een tip gegeven om jou eigen verspillingsgedrag te verbeteren.
1 2 3 4 5
Je levert alles in via Teams, als jouw infographic bestand te groot is stuur het dan als PDF bestand via Teams
Het arrangement Voedingsleer is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
nisrine mouzouri
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-05-18 11:18:50
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Oefentoets
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
