Vitale funties

Vitale funties

inleiding

Deze les gaat over de vitale functies en bestaat uit een PowerPoint, achtergrond informatie, filmpjes met meer uitleg over de onderwerpen en de bijbehorende protocollen van Vilans. Om te checken of je alles hebt begrepen kun je de bijbehorende opdrachten maken.

 

Vitale functies, een groot onderdeel in ons werk als hulpverleners. Wij behoren deze functies optimaal in de gaten te houden, te controleren en conclusies te verbinden aan wat we zien, horen, voelen en meten.

 

Wat zijn dat nu : Vitale functies?

kort gezegd : de functies van het lichaam die essentieel (meest belangrijkste) zijn om in leven te kunnen blijven

-ademhaling

-hartslag en bloeddruk

-temperatuur

 

In de bijgevoegde PwP krijg je meer uitleg en inzicht in wat dit precies inhoudt en hoe je dit kunt meten.

 

Nadat je de Pwp bekeken hebt gaan we per functie kijken wat belangrijk is, hoe je het kunt meten en wat het betekent.

 

veel plezier!

vitale functies

temperatuur

Temperatuur wordt beïnvloed door rust en activiteit, dit varieert gedurende de dag

 

wat is normaal?

Stabiele temperatuur (36.0 – 37.5 C):

 

Afwijkingen in temperatuur:

Meestal begin ziekte of een infectie

 

Hoe meet ik de temperatuur?

De temperatuur kan op verschillende wijze

worden gemeten:

 

•Rectum (rectaal)
•Oor (intra-auraal / tympanisch)                                        
•Mond (oraal)                  
•Oksel (axillair)
.voorhoofd  

 

Rectale temperatuurmeting is het

meest betrouwbaar

 

 

ademhaling

Waar let je op bij het controleren van de ademhaling?

 

•Snelheid
•Regelmaat
•Diepte
•Reuk
•Geluid
•Gelaat                                
 

Wat kun je waarnemen aan het gelaat?

 
•Benauwde gelaatsuitdrukking
•Cyanose (blauw kleuren van huid)
•Neusvleugels bewegen
•Heftig op en neer gaan borstkas
•Bewegen van spieren in hals
 

Bovenstaand zijn symptomen van dyspnoe (bemoeilijkte ademhaling)

 

Waar let je op bij het tellen van de ademhaling?

 

•Kijk naar op en neer gaan van de borst
•Let op borst – of buikademhaling of gecombineerd
•Elke in- en uitademing = 1 ademhaling
•Begin bij inademing

 

Snelheid van ademhaling – per minuut :

 

•Volwassenen : 15-17
•Tieners :  12-20
•Kinderen tussen 2 en 12 jaar : 20-30
•Zuigelingen : 30-50
 

Hoe tel je de ademhaling – per minuut!

 
•Leg de arm van de cliënt over de borst à beter zichtbaar
•Zandloper/polsteller of horloge (sec)
•Aantal per 30 sec à vermenigvuldigen tot 1 minuut
•Bij afwijking  1 minuut tellen
 

 

(Vb. van cheyne stokes)

 

 

hartslag

Waar geeft de pols informatie over?

 
•Over de hartfunctie
•Over de gezondheidstoestand

 

Wat gebeurt er precies?

 

Samentrekking van linker hartkamer : bloed in aorta (lichaamsslagader) gestuwd : wanden van slagaders (arteriën) worden kort uiteen geduwd

 

Best voelbaar bij:   je pols, aan de onderkant van je handpalm, onder de duim

 

Waar let je op bij het meten van de hartslag?

 

•Frequentie (=aantal keren)
•Regelmaat
•Kracht

 

Normale hartfrequentie - per minuut:

 

•Baby’s    120 - 140
•Kinderen    90 – 110
•Volwassenen    60 - 100

 

Hoe tel je de hartslag –per minuut?

 

•Met een zandloper / polsteller  of horloge (sec)
•Telt per 15sec of 30sec (zandloper checken)
•Vermenigvuldigen met aantal tot min.
•Duim niet gebruiken à verwarring door sterke hartslag
 
 

bloeddruk/tensie

Wat wordt er onder de bloeddruk verstaan?

 

Bloeddruk (tensie) is de druk die het bloed uitoefent

op de slagaderwanden.

 

 

De bloeddruk heeft geen constante waarde

maar een golvend beloop.

 

Wat gebeurd er precies?

 

Het hart trekt zich samen , bloed wordt door de slagaders geperst à druk in vaatwanden wordt hoger. =systolische druk (bovendruk)              

 

Hart ontspant vervolgens , druk op vaatwanden neemt af =

diastolische druk (onderdruk)

 

Hoogte van de bloeddruk is afhankelijk van:

 

•Kracht van de hartkamer samentrekkingen

  goede pompfunctie à krachtiger samentrekking

•Elasticiteit van de slagaderwanden

  elasticiteit neemt af bij ouderdom

•Weerstand in (perifere) bloedvaten

  vernauwing verhoogt de druk

•Bloedvolume

  afname bloedvolume leidt tot verlaging bloeddruk

•Viscositeit van het bloed

  stroperigheid bloed

 

Andere factoren die van invloed zijn:

 

•Hartziekten
•Lichaamsgewicht
•Activiteiten en rust
•Houding
•Stress, spanningen en angst
•Pijn
•Medicijnen

Lichamelijke conditie

 

 

 

 

 

Je kunt een bloeddruk handmatig meten (met stethoscoop) of elektrisch

https://www.gezondheidsplein.nl/aandoeningen/hoge-bloeddruk/video/wat-is-een-hoge-bloeddruk-44875/item44875

 

 

Hoe meet je de bloeddruk?

 

De bloeddruk wordt altijd zittend aan dezelfde arm gemeten.

 

Afwijkingen op deze regel zijn:

•Gewonde of oedemateuze arm
•Verlamde arm (CVA)
•Arm met infuus
•Arm waar okseltoilet is uitgevoerd
•

Als bloeddruk liggend of staand gemeten dient te worden dit bij rapportage vermelden

 

Hoe meet je de bloeddruk?

 

Zorgvrager heeft minimaal 5 minuten rust gehad

 

•Manchet rond de bovenarm plaatsen, met lucht oppompen
•Door druk wordt slagader dichtgedrukt
•Als hart weer bloed door slagader kan persen is geruis hoorbaar ( Korotkoff tonen)à systolische bloeddruk
•Als bloed onbelemmerd kan stromen zijn tonen niet meer hoorbaar à diastolische bloeddruk

meten van de bloeddruk

 

elektrisch: 

https://www.youtube.com/watch?v=GbOeGB8xS9g

 

handmatig

 

https://www.youtube.com/watch?v=5MaBLV8NL2o

protocollen

opdracht

Maak onderstaande verwerkingsopdracht en bewaar deze goed

  • Het arrangement Vitale funties is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    cindy wolfs
    Laatst gewijzigd
    2020-03-26 10:29:03
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur 0 minuten

  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Voor developers

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.

  • Gebruik
    Weergave
  • Wikiwijs is een dienst van