Hoe verliep de crisis van de jaren '30 in Nederland?
Hoe verliep de crisis van de jaren '30 in Nederland?
Inleiding
Beste leerling,
In de les heb je al het één en ander gehoord over de crisis van de jaren '30. Daarnaast hebben jullie al verschillende opdrachten gemaakt over dit onderwerp. Hier kort alles nog even op een rijtje:
24 Oktober 1929. Beter bekend als ‘Zwarte donderdag’. Op deze dag stortte de aandelenbeurs op Wallstreet helemaal in. Miljarden dollars gingen in rook op. Herstel van de aandelenbeurs bleef uit. Banken vroegen hun leningen massaal terug aan beleggers die er aandelen op krediet van hadden gekocht. Dat geld waren de beleggers dus ook kwijt, waardoor veel banken hun deuren moesten sluiten. Zo konden spaarders ook fluiten naar hun centen. Bedrijven gingen failliet waardoor de arbeiders op straat kwamen te staan. De koopdracht daalde en steeds meer bedrijven moesten door een krimpende vraag hun deuren sluiten. Miljoenen Amerikanen raakten werkeloos.
En dan hebben we het alleen nog maar over de Verenigde Staten. De crisis sloeg namelijk vanuit de Verenigde Staten over op de rest van de wereld. Ook Nederland werd getroffen. In deze webquest gaan we ons focussen op het verloop van de crisis in Nederland doormiddel van het maken van een aantal opdrachten.
De doelen van deze webquest zijn als volgt:
Jullie kunnen de maatregelen van de overheid uit de jaren ’30 vergelijken met de economische maatregelen die de overheid nu (ten tijde van de coronacrisis) heeft getroffen.
Jullie kunnen je aan de hand van de verschillende bronnen inleven in een persoon die de crisis jaren heeft meegemaakt.
Jullie leren omgaan met bronmateriaal.
Bron: Oriëntatie op geschiedenis, De economische wereldcrisis, Blz. 436 - 442.
De werkwijze
Hoe ga je te werk?
- Maak opdracht 1
- Kies één van beide keuzeopdrachten. Jullie mogen kiezen uit twee opdrachten: opdracht A of opdracht B.
Je hoeft dus niet beide opdrachten te maken!
- Bedenk of je de keuzeopdracht alleen wilt doen of in tweetallen
- Schrijf altijd eerst een kladversie! Deze mag je uiteraard tussendoor laten checken door je docent. Voldoet het aan de eisen? Pas de kladversie zo nodig aan en vergeet niet op het aantal woorden te letten!
- Maak een nette eindversie in Word, met naam, datum en klas en voeg dit samen met opdracht 1
- Lever de opdrachten via de ELO in en klaar!
Verplichte opdracht
Verplichte opdracht
Hieronder staan drie krantenartikelen over crisistijd(en) in Nederland. Alle artikelen vertellen wat over de economische situatie in Nederland en hoe de overheid deze situatie probeert te controleren.
Lees onderstaande krantenartikelen en maak de daarbij horende vragen. Deze opdracht mag je zowel alleen als in tweetallen maken.
Bron: Het Volk : dagblad voor de arbeiderspartij, 11-01-1932.
Wat is een crisis-comité? Zoek op.
Wat hield de zegelwet in? Zoek op.
Wat vertelt dit artikel over de economische situatie in Nederland?
Welke maatregel wordt hier door de overheid genomen en waarom?
Bron: Het Vaderland : staat- en letterkundig nieuwsblad, 20-07-1934.
Wat zijn opcenten? Zoek op.
Wat vertelt dit artikel over de economische situatie in Nederland?
Welke maatregel wordt hier door de overheid genomen en waarom?
''Met deze drie maatregelen probeert het kabinet de economische schade van het coronavirus te beperken
Met hulp van de WW-kassen en liquiditeitssteun hoopt het kabinet bedrijven door het dal te slepen.
JelleBrandsma, 16 maart 2020, 14:28.
Het kabinet wil Nederlandse bedrijven steunen om de coronacrisis te doorstaan. De economie krijgt een klap. Tijdelijk helpen, is het motto. Premier Mark Rutte en minister Wopke Hoekstra van financiën zeggen dat het kabinet alles wil doen wat nodig is. “Geld mag hier niet het hoofdonderwerp zijn”, zei Rutte vorige week al, op zijn wekelijkse persconferentie.
Het kabinet zou 90 miljard euro extra kunnen uitgeven om de economie te ondersteunen. Zelfs als dit bedrag extra wordt geleend, blijft de begroting nog binnen de normen die in Europa zijn afgesproken. Al wordt er toch in Europees verband ook gepraat over versoepeling van de begrotingsregels om de coronacrisis met extra overheidssteun te kunnen aanpakken.
Met drie maatregelen hoopt het kabinet voorlopig de ergste nood te lenigen. Bedrijven die wel veel kosten hebben maar tijdelijk weinig inkomsten kunnen, als zij liquiditeitssteun aanvragen bij de bank, extra garanties krijgen van de overheid. Dat kan het geval zijn bij kwekers van bloemen. De veiling Royal FloraHolland meldde dat er maandagochtend geen kopers waren voor de helft van de bloemen die werden aangevoerd. Die bloemen worden vernietigd en de kwekers zitten met een flinke strop.
Vijfduizend bedrijven hebben zich al gemeld voor deeltijd-WW
Een tweede manier om bedrijven die krap bij kas zitten te helpen is uitstel van het betalen van belasting. Een derde maatregel is deeltijd-WW: het personeel maakt minder uren per week en de werkgever kan voor een deel van de salarissen een beroep doen op de WW-kas. Vorige week hadden zich voor deze regeling al vijfduizend bedrijven gemeld. Maandag is dit aantal opgelopen naar 20.000. Bij deze bedrijven werken 300.000 mensen.
De verwachting is dat het kabinet maandag of later deze week nog met extra maatregelen komt. De discussie gaat onder meer over steun voor zelfstandig ondernemers, zzp’ers. Minister Eric Wiebes van economische zaken kreeg veel kritiek over zich heen nadat hij zondag zei dat zzp’ers zelf hebben gekozen voor het vrije ondernemerschap en dus ook zelf de risico’s moeten dragen.
Er zijn al veel sectoren die bij het kabinet aan de poort rammelen. De horeca wist zondagavond, een paar uur nadat bekend werd dat cafés en restaurants dicht moesten, al een claim in te dienen van 5 miljard euro. Het kabinet denkt na over steun voor Air France-KLM, die de komende twee maanden bijna alle vluchten moet schrappen.''
Bron: Trouw, 20-03-2020.
Wat vertelt dit artikel over de economische situatie in Nederland?
Welke maatregel(en) wordt hier door de overheid genomen en waarom?
Vindt jij dat deze crisissituatie te vergelijken is met de crisis uit de jaren ’30? Geef twee argumenten waarom wel/niet.
Keuzeopdracht A
Opdracht A
Hierboven staat een video van minister Verschuur. Minister van Economische zaken T.J. Verschuur spreekt over de ellende voor diverse bevolkingsgroepen die veroorzaakt wordt door de Crisis. Verschuur was van 1929 tot 1934 minister. Hij was minister van Arbeid, Handel en Nijverheid, van 10 augustus 1929 tot 1 mei 1932.
Vandaag ben jij journalist. Schrijf, na het kijken van de video, een krantenartikel over de toespraak van minister Verschuur. Betrek in dit artikel in ieder geval de volgende zaken:
Welke groepen worden genoemd door Verschuur?
Wat zegt Verschuur over de economische situatie in Nederland?
Hoe zou de samenleving op deze toespraak gereageerd (kunnen) hebben? (denk dus ook aan de publieke opinie!)
Deze opdracht mag zowel alleen als in tweetallen gemaakt worden.
Tip: kijk eventueel ter inspiratie terug op de krantenartikelen uit opdracht 1.
Eisen:
- Het artikel bevat de drie bovengenoemde zaken
- Het artikel is in correct Nederlands geschreven
- Het artikel is passend in de tijd, dus passend taalgebruik
- Het artikel omvat ca. 350 woorden
Voor beide opdrachten hebben jullie twee lesuren de tijd. Als je er niet uitkomt of vragen hebt, kun je terecht bij je docent.
Veel plezier en succes!
Keuzeopdracht B
Opdracht B
Crisisjaren. Foto: A. Hakeboom/collectie Spaarnestad Fotoarchief
De jaren 1929-1940 worden De Crisisjaren genoemd. Het ging toen heel slecht met de Nederlandse economie. Bedrijven en fabrieken moesten sluiten en veel mensen raakten hun baan kwijt. In 1930 waren er in Nederland ongeveer 100.000 mensen zonder werk. In 1936 waren dat er 480.000. De mensen deden er alles aan om aan een nieuwe baan te komen. Zoals de werkloze banketbakker Johannes Theodorus Gerards (1915-1940) uit Deventer, die met een bord door de straten ging op zoek naar werk "onverschillig wat" - het maakte hem niet uit wat voor werk het was. (De crisisjaren, sd)
Zoals hierboven genoemd, was Johannes Theodorus Gerards wanhopig op zoek naar werk. Als banketbakker was er niks meer te verdienen…
Vandaag ben jij Johannes. Schrijf een dagboekfragment vanuit het perspectief van Johannes over het leven ten tijde van de crisis. In dit dagboekfragment moeten in ieder geval de volgende zaken zitten:
Beschrijf hoe de Nederlandse economie ervoor stond.
Leef je in: beschrijf Johannes’ gevoel in deze situatie (bv. wanhoop of woede)
Betrek eventuele andere ‘geraakte’ groepen in het leven van Johannes (bv. familie, buren, collega’s)
Deze opdracht mag zowel alleen als in tweetallen gemaakt worden.
Tip: zoek zelf extra bronmateriaal, zodat het dagboekfragment past in het ‘plaatje’ van de crisisjaren. De historische context moet natuurlijk wel kloppen.
Eisen:
- Het dagboekfragment bevat de drie bovengenoemde zaken
- Het dagboekfragment is in correct Nederlands geschreven
- Het dagboekfragment is passend in de tijd, dus passend taalgebruik
- Het dagboekfragment omvat ca. 350 woorden
Voor beide opdrachten hebben jullie twee lesuren de tijd. Als je er niet uitkomt of vragen hebt, kun je terecht bij je docent.
Veel plezier en succes!
Extra bronmateriaal
Hier een aantal extra bronnen. Deze zijn niet perse nodig voor de opdrachten, maar wel handig voor de historische context. Maak er daarom ook vooral gebruik van!
Boeken
- Van Riessen, Orientatie op geschiedenis, blz. 436-442.
Je krantenartikel wordt goed gekeurd als het voldoet aan de volgende eisen:
- Het artikel bevat de volgende drie zaken:
Welke groepen worden genoemd door Verschuur?
Wat zegt Verschuur over de economische situatie in Nederland?
Hoe zou de samenleving op deze toespraak gereageerd (kunnen) hebben? (denk dus ook aan de publieke opinie!)
- Het artikel is in correct Nederlands geschreven
- Het artikel is passend in de tijd, dus passend taalgebruik
- Het artikel omvat ca. 350 woorden
Je dagboekfragment wordt goed gekeurd als het voldoet aan de volgende eisen:
- Het dagboekfragment bevat de volgende drie zaken:
Beschrijf hoe de Nederlandse economie ervoor stond.
Leef je in: beschrijf Johannes’ gevoel in deze situatie (bv. wanhoop of woede)
Betrek eventuele andere ‘geraakte’ groepen in het leven van Johannes (bv. familie, buren, collega’s)
- Het dagboekfragment is in correct Nederlands geschreven
- Het dagboekfragment is passend in de tijd, dus passend taalgebruik
- Het dagboekfragment omvat ca. 350 woorden
Terugblik
Wat heb je geleerd?
- Je hebt je ingeleefd in een persoon en situatie ten tijde van de jaren '30. Hierdoor heb je meer geleerd over deze crisis.
- Je hebt gebruik gemaakt van verschillende bronnen en deze geselecteerd op bruikbaarheid t.o.v. jouw artikel of dagboekfragment
- Je hebt geoefend met het schrijven van een tekst over historische gebeurtenissen.
- Je hebt gezien en gelezen wat een crisis met een samenleving doet. Dat gaat niet alleen over die tijd, maar ook over vandaag de dag.
- Je hebt kennisgemaakt met het politieke denken over de economische criris van de jaren '30 door middel van de video van Meneer T.J. Verschuur, Minister van Economische zaken ten tijde van de criris.
Docentenpagina
Taal van de website:
Nederlands
Trefwoorden:
De crisisjaren, de jaren '30, inlevingsopdracht, nederland in de 20e eeuw
Opbrengst van dit arrangement:
verplichte opdracht, krantenartikel of dagboekfragment
Extra benodigde materialen:
pc's met internetaansluiting
Webquestmaker:
Harmke Lantink & Kéon Visscher
Dit arrangement is goed te gebruiken bij:
Methode:
Feniks, Werkplaats
Dit arrangement gaat over de crisis in de jaren '30. Ter inleiding hierop hebben leerlingen les gehad over dit onderwerp aan de hand van een methode. In het arrangement gaan leerlingen doormiddel van bronnen zich verdiepen in het verloop van de crisis in Nederland. Hierbij maken ze een verplichte opdracht en een keuze opdracht.
De leerlingen kunnen kiezen uit twee keuzeopdrachten. Ze kunnen ervoor kiezen om als jounalist aan de slag te gaan en een krantenartikel te schrijven over minster T.J Verschuur of zich doormiddel van een zelfgeschreven dagboekfragment in te leven in Johannes Theodorus Gerards, een van de door de crisis getroffen Nederlanders. Ze mogen zelf kiezen of ze de opdracht alleen doen of in een tweetal.
Het arrangement is bestemd voor havo/vwo 3.
Het arrangement zal ongeveer 2 lessen in beslag nemen (uitgaande van lesuren van 50 minuten).
Uiteraard is men voor elke leerling/tweetal een pc nodig met internetverbinding.
De docent heeft een begeleidende/coachende rol.
De leerlingen moeten hun opdrachten in Word uitwerken en uiteindelijk via de ELO inleveren.
Het eindproduct kan beoordeeld worden met een cijfer.
Het arrangement Hoe verliep de crisis van de jaren '30 in Nederland? is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteurs
Harmke Lantink
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-03-24 16:15:46
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Een webquest waarbij leerlingen zich inleven in het leven tijdens de crisis van de jaren '30. Hierbij mogen ze kiezen om een krantenartikel of een dagboekfragment te schrijven.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Een webquest waarbij leerlingen zich inleven in het leven tijdens de crisis van de jaren '30. Hierbij mogen ze kiezen om een krantenartikel of een dagboekfragment te schrijven.
Leerniveau
HAVO 3;
VWO 3;
Leerinhoud en doelen
Economische wereldcrisis;
Crisis;
De tijd van de wereldoorlogen (1900 - 1950);
Geschiedenis;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
de crisisjaren, de jaren '30, inlevingsopdracht, nederland in de 20e eeuw
Hoe verliep de crisis van de jaren '30 in Nederland?
nl
Harmke Lantink
2020-03-24 16:15:46
Een webquest waarbij leerlingen zich inleven in het leven tijdens de crisis van de jaren '30. Hierbij mogen ze kiezen om een krantenartikel of een dagboekfragment te schrijven.
