Thema: Lepelaars hv3

Thema: Lepelaars hv3

Thema: Lepelaars

Intro

Dicht bij elkaar vind je in ons land veel soorten biotopen.
En gelukkig maar, daardoor hebben we ook veel verschillende soorten vogels!
Jammer genoeg worden die gebieden bedreigd door oprukkende industrie, steden die uitdijen en door verdroging.
Gelukkig zijn er ook biotopen waar we met elkaar heel goed voor zorgen, zoals de Waddenzee!

Bekijk de video.
Geef daarna in eigen woorden aan wat verstaan wordt onder een biotoop.
Let ook op het uiterlijk van de lepelaar. Wat zou het uiterlijk met zijn naam te maken hebben?

Lepelaars zijn vogels met een bijzondere snavel. In Nederland zie je ze alleen in de zomer.
Lepelaars overwinteren langs de West-Afrikaanse kust.
In Nederland broeden ze in Zeeland, langs het IJsselmeer en in het Waddengebied.
Ze zoeken moerassige gebieden met ondiep water en rietkragen.
Hier zijn ze veilig voor vossen, die de eieren kunnen roven.
Hun voedsel bestaat uit kleine waterdieren, vooral stekelbaarsjes.
Lopend door het ondiepe water zeven ze met hun lepelvormige zeefsnavel deze diertjes uit het water.

In dit thema leer je hoe verschillende dieren afhankelijk van elkaar zijn in een voedselweb.
Je doet onderzoek naar de afbraak van stoffen. Je leert enkele dingen over het gedrag van dieren.
Ook leer je over overerving van eigenschappen en evolutie.

Aan het eind van dit thema maak je eindexamenvragen die aansluiten bij de leerdoelen en het onderwerp van thema Lepelaars.

 

Wat kan ik straks?

Kennis
Aan het eind van dit thema kun je:

Planten en hun omgeving

  • uitleggen waarom planten in warme gebieden minder huidmondjes hebben.
  • omschrijven hoe planten in droge gebieden extra water opslaan.
  • omschrijven hoe de wortels van planten in droge gebieden eruit zien.
  • omschrijven hoe planten in natte gebieden zuurstof door de plant vervoeren.
  • omschrijven hoe planten aangepast zijn aan weinig licht.

Verschillende eters

  • omschrijven wat herbivoren, carnivoren en omnivoren eten.
  • herbivoren, carnivoren en omnivoren herkennen aan hun gebit.
  • uitleggen wat het verschil in lengte is tussen het spijsverteringskanaal van een herbivoor en een carnivoor.
  • aan een snavel van een vogel herkennen welk voedsel de soort eet.

Biotische en abiotische factoren

  • De begrippen levensgemeenschap en populatie omschrijven.
  • Met behulp van voorbeelden) duidelijk maken wat een ecosysteem is.
  • Voorbeelden van de biotische factoren in een ecosysteem benoemen.
  • Voorbeelden van de abiotische factoren in een ecosysteem benoemen.

Voedselweb en voedselketen.

  • De begrippen voedselweb en voedselketen omschrijven zodat duidelijk is wat het verschil is tussen beide begrippen.
  • Een voedselweb maken met daarin één of meerdere voedselketens.
  • De begrippen producenten, consumenten en reducenten omschrijven.
  • In een voedselweb (voorbeelden van) producenten, consumenten en reducenten aanwijzen.

Evolutie

  • Het begrip evolutie omschrijven.
  • Omschrijven hoe het proces van natuurlijke selectie verloopt.
  • Omschrijven dat er nieuwe soorten en rassen kunnen ontstaan door natuurlijke selectie.
  • Omschrijven dat kunstmatige selectie door de mens leidt tot het ontstaan van nieuwe rassen.

Gedrag

  • Met behulp van voorbeelden omschrijven wat gedrag is.
  • Verschillende vormen van gedrag, zoals voortplantingsgedrag en sociaal gedrag, kunnen benoemen.
  • Het begrip leren omschrijven en minimaal vier manieren van leren noemen.

Vaardigheden:
Aan het eind van dit thema kun je:

  • Onderzoek doen en een onderzoeksverslag maken.
  • Werken met de microscoop.
  • Biologische tekeningen maken.

Wat ga je doen?

Het thema Lepelaars bestaat uit de volgende onderdelen.
In de tabel staat per activiteit hoeveel lessen je ongeveer nodig hebt.

Activiteit

Aantal lessen

Inleiding

 

Wat kan ik straks?

0,5

Wat kun je al?

1

Wat ga ik doen?

0,5

Modules

 

Module: Planten en hun omgeving

2

Module: Verschillende eters

2

Module: Voedselweb en voedselketen

2

Module: Biotisch en abiotisch

2

Module: Evolutie

2

Module: Gedrag

2

Afsluiting

 

Samenvattend

0,5

Examenvragen

0,5

Terugkijken

0,5

Totaal:

18 à 19

 

 

 

Modules

Voor je gaat beginnen aan de afsluiting van het thema ga je zes modules doorwerken. In eerste instantie lijken de verschillende modules misschien niet zoveel met elkaar te maken te hebben, maar omdat veel (examen)vragen zogenaamde contextvragen zijn, moet je de theorie uit de verschillende modules gecombineerd kunnen toepassen. En daar ga je na het doorwerken van de modules mee oefenen in de examenopgaven in de afsluiting.

Module 1

Planten en hun omgeving

Module 2

Verschillende eters

Module 3

Voedselweb en voedselketen

Module 4

Biotisch en abiotisch

Module 5

Evolutie

Module 6

Gedrag

Afsluiting

Samenvattend

Hier vind je de Kennisbankitems bij dit thema.

Planten en hun omgeving

Verschillende eters

Voedselweb en voedselketen

Biotisch en abiotisch

Evolutie

Wat is gedrag?

Sociaal gedrag

Leren

Examenvragen

Je hebt in de modules veel theorie bestudeerd en veel vragen beantwoord en opdrachten gemaakt.
Als het goed is ben je nu klaar voor het beantwoorden van een aantal examenvragen over dit onderwerp. Lees eerst de tips.

Tips

Wil je meer oefenen? Kijk op Examenkracht.nl

Terugkijken

Intro

  • Lees de intro van dit thema nog eens door.
    Vind je het een goede intro om de opdracht mee te beginnen?
    Past de video goed bij het thema? Waarom wel of waarom niet?

Kan ik wat ik moet kunnen?

  • Lees de leerdoelen van deze opdracht nog eens door.
    Kun je wat je moet kunnen?

Hoe ging het?

  • Tijd
    Bij de activiteiten stond dat je in het totaal 18 à 19 uur met dit thema bezig zou zijn.
    Ben je meer of minder tijd met het thema bezig geweest?
    Met welke module ben je het langst bezig geweest? En met welke het kortst?
  • Inhoud
    Het thema bestaat uit zes modules. Welke module vond je het leukst om te doen?
    En welke vond je het minst leuk? Schrijf op waarom je deze opdracht niet zo leuk vond.
  • Examenvragen
    Je hebt de examenvragen Lepelaars gemaakt.
    Ging het goed? Had je de theorie uit de modules nodig om de vragen te kunnen maken?
  • Het arrangement Thema: Lepelaars hv3 is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    VO-content
    Laatst gewijzigd
    2022-05-31 12:03:21
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.

    Het thema 'Lepelaars' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO. Fair Use In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Dit thema valt onder de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor biologie voor havo/vwo leerjaar 3. Dit thema heet Lepelaars en behandelt 6 onderwerpen. Het eerste onderwerp is planten en hun omgeving. Je leert uitleggen waarom planten in warme gebieden minder huidmondjes hebben, omschrijven hoe planten in droge gebieden extra water opslaan, omschrijven hoe de wortels van planten in droge gebieden eruit zien, omschrijven hoe planten in natte gebieden zuurstof door de plant vervoeren, omschrijven hoe planten aangepast zijn aan weinig licht. Het tweede onderwerp is verschillende eters. Je leert omschrijven wat herbivoren, carnivoren en omnivoren eten, herbivoren, carnivoren en omnivoren herkennen aan hun gebit, uitleggen wat het verschil in lengte is tussen het spijsverteringskanaal van een herbivoor en een carnivoor, aan een snavel van een vogel herkennen welk voedsel de soort eet. Het derde onderwerp is biotische en abiotische factoren. Je leert de begrippen levensgemeenschap en populatie omschrijven, met behulp van voorbeelden) duidelijk maken wat een ecosysteem is, voorbeelden van de biotische factoren in een ecosysteem benoemen en voorbeelden van de abiotische factoren in een ecosysteem benoemen. Het vierde onderwerp is voedselweb en voedselketen. Je leert de begrippen voedselweb en voedselketen omschrijven zodat duidelijk is wat het verschil is tussen beide begrippen, een voedselweb maken met daarin één of meerdere voedselketens, de begrippen producenten, consumenten en reducenten omschrijven, in een voedselweb (voorbeelden van) producenten, consumenten en reducenten aanwijzen. Het vijfde onderwerp is evolutie. Je leert het begrip evolutie omschrijven, omschrijven hoe het proces van natuurlijke selectie verloopt, omschrijven dat er nieuwe soorten en rassen kunnen ontstaan door natuurlijke selectie, omschrijven dat kunstmatige selectie door de mens leidt tot het ontstaan van nieuwe rassen. Het zesde onderwerp is gedrag. Je leert met behulp van voorbeelden omschrijven wat gedrag is, verschillende vormen van gedrag, zoals voortplantingsgedrag en sociaal gedrag benoemen, het begrip leren omschrijven en minimaal vier manieren van leren noemen.
    Leerniveau
    VMBO gemengde leerweg, 3; HAVO 3; VWO 3; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3;
    Leerinhoud en doelen
    Interactie; Reproductie en evolutie; Dynamisch evenwicht; Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; Ecosysteem;
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    13 uur en 0 minuten
    Trefwoorden
    (a)biotische factoren, arrangeerbaar, biologie, ecosysteem, gedrag, havo/vwo 3, herbivoor, huidmondjes, stercollectie, voedselweb