Introductie
Wat kun je na deze quest
Jij:
- kan uitleggen waarom het verspreiden van nepnieuws / desinformatie onwenselijk is en kan berederen welke consequenties dit kan hebben.
- leert nep nieuws van echt nieuws te onderscheiden. Hij/zij leert bronnen te beoordelen door op zoek te gaan naar voorbeelden van nepnieuws en door zelf een nep nieuwsbericht te maken. Dit geeft inzicht in manieren waarop nepnieuws wordt verspreid en waar je het aan kunt herkennen.
- kan beredeneren waarom het belangrijk is om nepnieuws te herkennen.
Als je deze quest hebt afgerond ken je verschillende manieren om nepnieuws/desinformatie van echt nieuws te onderscheiden.
Begeleiding
Meneer Oppelaar of mevrouw Rebel kunnen je goed begeleiden met deze quest. Meneer Oppelaar vind je elke woensdag in de maker space.
Tijdsinvestering
Als je deze quest goed wilt doen, dan ben je er ongeveer zes uur mee bezig.
Mate van vrijheid
- Je kunt zelf bepalen wanneer en waar je deze quest uitvoert.
- Je kunt gedeeltelijk zelf bepalen hoe je de show uitvoert.
- Wij hebben het onderwerp vooraf bepaald van deze quest.
- Wij hebben het verloop van de quest vooraf bepaald.
Skills
- Doorgronden: je laat zien dat je een onderwerp goed uitdiept en er tijd aan besteedt om aan de details aandacht te besteden.
- Logisch redeneren: je legt duidelijk uit wat je bedoelt (zodat anderen het snappen) en je onderbouwt je standpunten met bewijs.
- Omgaan met (des)informatie: je laat zien dat je de informatie die je tot je neemt kunt beoordelen op betrouwbaarheid.
Routeplanner
De routeplanner van deze quest is redelijk rechttoe-rechtaan. Je hoeft hem niet zelf te bedenken. Gebruik de routeplanner als checklist!
Tip: maak van alle routeplanner-onderdelen losse herinneringen in de herinneringen-app als je deze quest doet.
- Quest nepnieuws motivatiemotor (in seesaw)
- Quest nepnieuws verderkijker (in seesaw)
- Quest nepnieuws reisblog (één document in seesaw)
- Quest nepnieuws show (in seesaw)
- Quest nepnieuws terugkijker (in seesaw)
Motivatiemotor
|
Passie uitoefenen
|
Naar een doel streven
|
Nieuwsgierigheid
|
Iets totaal nieuws leren
|
|
"Ik vind het leuk om met nieuws en actualiteit bezig te zijn"
"Ik speur graag naar addertjes onder het gras of foutjes."
|
"Als ik bronnen gebruik voor mijn eigen vrije quests, dan wil ik wel dat ze betrouwbaar zijn." |
"Wat zou er gebeuren als iedereen desinformatie/ nepnieuws zomaar zou geloven?" |
"Dat ik een goede strategie weet om desinformatie te herkennen." |
Zet in 
Seesaw welke van deze vier pijlers jou het meest motiveert om deze Quest tot een goed einde te brengen en waarom.
Verderkijker
Maak een mindmap over alles wat je al weet over nepnieuws. Je kunt denken aan de definitie, voorbeelden, voordelen, nadelen, redenen waarom mensen nepnieuws verspreiden, hoe je het herkent, wat je eraan zou kunnen doen.
Het maken van een mindmap helpt je om verbinding te maken met wat je al weet over een onderwerp. Daarom is dit een zinvolle stap als verderkijker.
Stappenplan:
- Doe deze opdracht alleen. Het gaat er namelijk om dat je een 'dump' maakt van jouw mind (gedachten). Wil je toch graag samenwerken? Begin een kwartier echt totaal alleen en ga daarna vijf minuten onderling uitwisselen.
- Bepaal of je de mindmap op je iPad wil maken (SimpleMind) of analoog (op papier).
- Zorg dat je alles bij de hand hebt om je mindmap te kunnen maken. Op papier zijn kleurtjes leuk!
- Zet de timer van je iPad op 20 minuten en pak er in de tussentijd niks anders bij.
- Maak de mindmap. Kun je even niks bedenken? Maak de mindmap dan mooier met kleine tekeningetjes (doodles). Vaak kom je dan weer op nieuwe gedachten. Maar houd je wel aan de tijd!
- Zet je mindmap in seesaw. Denk aan context, reflectie en stijl!
Reisblog
Van alles wat je in dit reisblog doet, maak je één verslag in Pages dat je inlevert als PDF in Seesaw. Besteed goed aandacht aan context, reflectie en stijl.
1. Wat is nepnieuws
Heb je de onderstaande afbeelding wel eens gezien?
Het is een foto van een jonge Donald Trump met de tekst 'Als ik de strijd om het presidentschap aan zou gaan, zou ik dat doen als Republikein. Zij zijn de domste groep stemmers van het land. Ze geloven alles dat Fox News vertelt. Ik kan liegen en ze geloven het nog steeds. Ik weet zeker dat ik veel stemmen zou krijgen.'
Dit bericht over Donald Trump is nep. Hij heeft namelijk nooit zoiets gezegd. Toch is deze afbeelding door veel mensen gedeeld op Facebook of andere social media. Ze wilden het misschien geloven en de foto met het citaat kwam blijkbaar geloofwaardig over.
Steeds vaker verschijnen er neppe nieuwsartikelen op social media. Dit nieuws lijkt dan net echt, maar is het niet.
1.1 Beschrijf in je Pages-document of je wel eens te maken hebt gehad met nep nieuws en hoe je daarmee bent omgegaan.
1.2 Bekijk de Escape-methode (zie hieronder). Laat in je Pages-document vier voorbeelden van (nep)nieuws zien en leg uit uit hoe je erachter bent gekomen dat het nieuws nep of juist echt is. Gebruik hierbij (onderdelen uit) de Escape-methode!
1.3 Leg uit wat satire met nepnieuws te maken heeft. Leg uit wat beide begrippen inhouden en laat van beide soorten een voorbeeld zien. Beschrijf daarna wat de overeenkomst is tussen beide begrippen. En tot slot het verschil tussen beide begrippen.
2. Effect van nepnieuws
In deze stap denk je na over de gevaren van nep nieuws. Je gaat in gesprek met een klasgenoot en bespreekt de vraag waarom het belangrijk is om nep nieuws te herkennen.
Opdrachten
2.1 Zoek een klasgenoot op en bespreek met elkaar wat volgens jullie de gevaren zijn van nepnieuws en waarom mensen hier aandacht voor zouden moeten hebben. Maak hiervan een kort verslag (ongeveer 250 woorden) plus groepsselfie en plaats dit in je Pages-document.
2.2 Zoek drie (ditigale) bronnen op die schrijven over nepnieuws en de gevaren ervan.
- Schrijf op waarom dit goede bronnen zijn en geef per bron aan wat deze zegt over nepnieuws.
- Geef in je Pages-document een goede bronvermelding. Een goede bronvermelding van een website bevat: de titel van het artikel dat je hebt gelezen, de naam van de auteur(mits die vermeld wordt), de link naar de website, de datum waarop je de bron geraadpleegd hebt.
- Laat in je portfolio zien hoe je de bronnen hebt gevonden.
Met de opdrachten van deze stap ben je zeker 30 minuten bezig.
3. Voorlichting over nepnieuws
3.1 Postbus 51 (sinds 2012: rijksoverheid) is een onderdeel van de overheid dat als doel heeft om informatie te geven. Tegenwoordig kennen we Postbus 51/Rijksoverheid vooral van reclamespotjes op de televisie die ergens voor waarschuwen. De spotjes gaan bijvoorbeeld over vuurwerk, het milieu of het verkeer en laten zien hoe je hier goed mee kunt omgaan. Bekijk vier (
recente) spotjes van Postbus 51. Laat in je Pages-document zien welke spotjes je bekenen hebt (screenshot en linkje). Beschrijf wat je opvalt aan de spotjes:
- Wat zijn de overeenkomsten tussen de spotjes?
- Welke stijl van filmen en bewerken kun je ontdekken?
3.2 Maak je eigen opzet voor een reclamespot (net zoals een Postbus 51 spotje) waarin je waarschuwt voor nepnieuws. Maak hiervan een
script (verhaal) met compleet uitgewerkte situatie, personages en dialogen. Zorg ervoor dat dit script een filmpje van ongeveer 30 seconden zou kunnen worden. Let op: je filmt dit script (nog)
niet. Zet het script in je Pages-document.
Show
Voor de show van deze opdracht kun je kiezen uit verschillende mogelijkheden.
| Nepnieuwsbericht eigen omgeving |
Nepnieuwsbericht algemeen |
Voorlichtingsfilm nepnieuws |
|
Deze opdracht maak je alleen.
Maak een foto ergens in het dorp waar je woont. Bewerk de foto met Photoshop zodat er iets op de foto komt te staan wat helemaal niet waar is. Maak daar vervolgens een zo echt mogelijk artikel bij wat bijvoorbeeld op https://witteweekbladnieuw-vennep.nl/ zou kunnen staan. Lever een screenshot in van foto + artikel.
Weet je niet hoe je dit in Photoshop voor elkaar krijgt? Begin dan met tutorials, zoals op
https://youtu.be/w47hA7dosjY.
|
Deze opdracht maak je alleen.
Kies een onderwerp waarover je een goed nep nieuwbericht kunt schrijven. Goede ondewerpen zijn bijvoorbeeld voeding en afvallen, politiek (in Nederland of het buitenland), de invloed van gebruik van social media op de gezondheid, etc. Maak er een geloofwaardig en perfect uitziend bericht van wat op nu.nl zou kunnen staan of in de krant. Hoe 'echter' hoe beter. Met een afbeelding erbij wordt het nog realistischer. Lever een screenshot in van je resultaat via Seesaw.
|
Deze opdracht maak je met maximaal twee personen. Er kunnen wel meer mensen 'meespelen' in je filmpje.
Film alsnog de voorlichtingsfilm over nepnieuws, waar je in het reisblog een script voor hebt gemaakt. Het moet wel echt een goed reclamefilmpje worden: snel gemonteerd, perfect verstaanbaar, pakkend, mooie beelden! Ga bij meneer Oppelaar langs voor tips hiervoor. Maximale lengte is 30 seconden.
|
Lever je resultaat in via Seesaw. Let ook weer goed op de eisen aan een goede Seesaw-post. Als je hier goed aan werkt en zorgt dat het kwaliteit heeft, dan kun je echt iets heel moois laten zien.
Vanuit de inspiratiesessie van Pier K: laat leerlingen een foto maken in hun dorp. Deze foto vervolgens manipuleren met Photoshop zodat er iets op de foto komt te staan wat helemaal niet waar is. Daar vervolgens een nepnieuwsartikel bij maken.
Terugkijker
Plaats in Seesaw een reflective journal met daarin antwoord op de volgende vragen:
- Heb je deze quest kunnen doen zoals je gedacht had? Leg uit.
- Laat (één van) je ouders kijken naar jouw uitwerking van het reisblog. Vraag hen of ze vinden dat je duidelijk uitlegt wat je bedoelt en of ze zien dat je goed bewijzen gebruikt om je standpunten te onderbouwen. Zo krijg je een beeld van hoe je logisch redeneert.
- Heb je het onderwerp echt kunnen doorgronden denk je? Vond je het leuk het helemaal uit te diepen en het gedetailleerd te bekijken?
- Denk je dat je nu beter in staat bent om te beoordelen of een bericht 'nep' is of 'echt'? Zo ja, wat heeft daar voor jou het meest aan bijgedragen?
'ESCAPE'-methode
