Voeding en voorlichting ons voedsel samenvatting

Voeding en voorlichting ons voedsel samenvatting

Kooldydraten

Les 1, Wat zijn koolhydraten

 

 

Voedingsstoffen

Voor alle levensprocessen zijn zo'n 50 voedingsstoffen bekend: Eiwitten, vetten, koolhydraten en een grote hoeveelheid vitamines en mineralen. Voedingsstoffen spelen een erg balengrijke rol bij een hoop fysioligische functies die noodzakelijk zijn voor levensprocessen van de mens, bijvoorbeeld voor het bouwen en reparen van ons lichaam en voor de energievoorziening. Essentiële voedingstoffen, ons lichaam kan deze voedingstoffen zelf niet of niet voldoende produceren, dus daarom zijn wij genoodzaakt om deze essentiële (onmisbare) voedingstoffen op een andere manier te krijgen (bijvoorbeeld vitamine D).

Eiwitten, vetten en koolhydraten, ookwel macronutriënten genoemd, hebben wij vrij veel van nodig, daarom worden de hoeveelheden gemeten in grammen. Deze drie voedingstoffen zijn de brandstof van ons lichaam dat niet zonder energie kan functioneren.

 

Glucose

Glucose, een koolhydraat. Koolhydraten zoals suiker en zetmeel komen na de vertering voornamelijk terecht als glucose in onze bloedbaan. Vervolgens wordt glucose opgenomen door weefsels die ervoor zorgen dat het verbrand kan worden, dit zorg voor energie. Insuline en glucagon zijn hormonen die het glucosegehalte in ons bloed in balans houden. Glucose wordt opgenomen door de darmwand en die zorgt dat het uiteindelijk in je bloed terecht komt. Op dit punt noemen we de glucose bloedsuiker. Via het bloed gaat het nu naar weefsel dat het kan verbrnaden, zoals spieren. Glucose bestaat uit 1 suikermolecuul en is dus een monosacharide.

Koolzuurgas

Koolzuurgas, wordt ook wel koolstofdioxide of kooldioxide genoemd. Koolzuurgas ontstaat bij de celverbranding. Glucose en zuurstof (O2) worden omgezet in energie, waarbij water (H2O) en koolzuurgas (CO2) worden gevormd. In zuivere toestand is koolzuurgas een kleur en geurloos gas dat van nature in de atmosfeer voorkomt. Samen met waterdamp vormt het koolzur en daarbij kan bij grote hoeveelheden een scherpe zure geur ontstaan. In 2016 bevatte de atmosfeer van de aarde ppm koolzuurgas.

Bladgroen (chlorofyl)

Bladgroen is de kleurstof die zich bevindt in choloplasten van bladcellen. Het vangt zonlicht op en zet daarvan de energie om in chemische energie, die gebruikt wordt voor fotosynthese. De reden dat chlorofyl groen is is omdat het blauwe en het rode deel absorbeerd en groen licht terugkaatst. Fotosynthese in de chlocoplasten is een biochemische reactie, hierbij vormen zich koolzuurgas, zuurstof, water en glucose. Chlorofyl werdt ontdenkt in 1817 door Joseph Caventou en Pierre Pelletier.

Fotosynthese

Bij fotosynthese wordt lichtenergie gebruikt om koolstofdyoxide om te zetten in koolhydraten, zoals glucose. Hierbij komt zuurstof vrij. Dit proces komt voor bij planten en sommige bacteriën.

Afbeeldingsresultaat voor fotosynthese"

 

Koolstof

Koolstof is een scheikundig element met het symbool C en atoomnummer 6. Het komt in verschillende vormen, allotropen voor en is een niet-metaal. In de prehistorische oudheid werd koolstof al ontdenkt in de vorm van houtskool. Koolstof is een vierwaardig element dat op de aarde voorkomt in grote hoeveelheden. De vier belangrijkste vormen zijn: diamant, grafiet, amorf en fullerenen.

 

Waterstof

Waterstof is een chemisch element met symbool H en atoomnummer 1. Het element komt niet voor in geïsoleerde vorm in normale omstandigheden, maar vormt vormt verbindingen via de hoge reactiviteit. Waterstof vormt onder atmosferische omstandigheden een twee-atomig molecule: diwaterstof, over het algemeen als waterstof. Het meest voorkomende element in het universum is waterstof. Het normale isotoop van waterstof protium bestaat maar uit één proton en één elektron en bevat dus geen neutronen. Het enige element dat zonder neutronen bestaat is waterstof. Losse atomen waterstof noemen we ook wel "in statu nascendi".

 

Zuurstof

Zuurstof is een chemisch element het het symbool O en het atoomnummer 8. In de atmosfeer komt zuurstof als enkelvoudige stof vooral voor als dizuurstof. Zuurstof is een niet-metaal dat als gas geurloos, kleurloos en smaakloos is. Je hebt monozuurstof, dizuurstof en trizuurstof. monozuurstof komt voor in de ijlere lagen van de aarde en trizuurstof vormt de ozon.

 

Monosachariden

De eenvoudigste koolhydraten zijn monosachariden. Ze dienen als basis voor complexere koolhydraten. Glucose, fructose en galactose zijn monosachariden.

 

Afbeeldingsresultaat voor monosachariden"

 

Fructose

Fructose wordt ook wel fruitsuiker genoemd. Fructose is een enkelvouding koolhydraat, dus een monosacharide. Fructose komt voor in groente en fruit. De brutoformule van fructose is C6H12O6. Fructose wordt veel gebruikt als zoetstof.

Afbeeldingsresultaat voor fructose

 

Disachariden

Disachariden zijn suikers die bestaan uit twee met elkaar verbonden monosachariden. Als eerste worden disachariden gekarakteriseerd door de identiteit van de twee monomere suikers, en door het type binding dat tussen de twee is gevormd en welke van de twee zuurstofatomeneenheden daarbij zijn betrokken. Deze binding wordt aangeduid met twee cijfers tussen 1 en 6 die aangeven welke twee koolstofatomen met elkaar verbonden zijn. Wanneer het koolstofatoom op positie 1 betrokken is bij de binding zijn er twee configuraties mogelijk: α en β. Bij monosacharides opgelost in water kunnen de α en β configuratie in elkaar overgaan en vormen ze een evenwicht met elkaar, maar wanneer de 1-positie deel is van een glycosidebinding is de α- of β-configuratie gefixeerd. Disachariden met een hemiacetaal zijn reducerende suikers: hun reducerend vermogen is groot genoeg om koper in de vorm van Cu2+ tot Cu1+ te reduceren.Niet-reducerende suikers zijn stabieler dan reducerende suikers.

 

Sacharose

Sacharose is wat in het dagelijks gebruik tafelsuiker wordt genoemd. Sacharose vormt uit de covalente binding van een glucose-eenheid en een fructose-eenheid. In zuivere vorm is het een wit kristallijn poeder. Sacharose is zeer goed oplosbaar in water. Sacharose wordt voornamelijk verkregen uit suikerbier, suikerriet en suikerpalm. Ook wordt sacharose gebruikt voor het produceren van polyolen, die de grondstof zijn voor polyurethanen.

 

Lactose

Lactose is de suiker die voorkomt in zuivelproducten. Koemelk bevat 4 tot 5% lactose. Lactose wordt ook wel melksuiker genoemd. Ook komt lactose voor in enkele tropische planten. Lactose is minder zoet en minder oplosbaar dag een suiker zoals sacharose. Afbeeldingsresultaat voor lactose

 

Polysachariden

Polysachariden worden opgebouwd uit 10 of meer monosachariden. Polysachariden zijn koolhydraten. Ze kunnen zowel lineair als vertakt zijn. Ze zijn over het algemeen onoplosbaar in water, behalve als er ethanol wordt toegevoegd. voorbeelden van polysachariden zijn: pectine, cellulose en zetmeel.

Afbeeldingsresultaat voor polysacharide

Zetmeel

Zetmeel behoort tot een van de koolhydraten die tot glucose worden omgezet in het lichaam. Zetmeel komt voorol voor in aardappelen en graanproducten. Zetmeel behoort tot de polysachariden. Zetmeel en glycogeen worden door planten respectievelijk dieren aangemaakt als reservebrandstof, en kunnen weer terug worden afgebroken tot glucose, om in de cellen als brendstof te dienen.

 

Voedingsvezel

Voedingsvezels zijn meerdere stoffen bij elkaar en ze kunnen niet door onze dunne darm verteerd worden. Voedingsvezels zijn het beste te omschrijven als alle onverteerbare polysachariden voor mensen. Voorbeelden zijn; cellulose en pectine. Er zijn twee soorten voedingsvezels; oplosbare en onoplosbare voedingsvezels. Oplosbare soorten zijn; pectine inuline en guargom. Onoplosbare soorten zijn; cellulose, hemicellulose en lignine.

 

Oxidatieve omzetting van glucose

Bij de Oxidatieve omzetting van glucose worden organische glucosemoleculen volledig afgebroken, waarbij anorganische koolstofdioxide en watermoleculen worden gevormd. Dit proces moet geleidelijk gebeuren, zodat energie in kleine hoeveelheden per keer vrijkomt. Glucose wordt dus indirect verbrand. Als je glucose direct verbrand komt er in één keer een grote hoeveelheid energie vrij samen met warmte, die energie kan ons lichaam niet gebruiken.

Inoxidatieve omzetting van glucose

Inoxidatieve omzetting van glucose is het afbreken van glucose zonder zuurstof, dit wordt ook wel gisting genoemd. Bij melkzuurgisting ontstaan per glucosemolecuul slechts twee ATP-moleculen. Het proces levert veel minder energie op dan aerobe dissimilatie, wel bereik je een energierijk eindproduct.

 

 

 

 

 

les 2, Koolhydraten en ons lichaam

Directe celenergie

De belangrijkste functie van koolhydraten is om te zorgen voor directe celenergie in de vorm van glucose.

 

Glycogeen

Glycogeen is een meervoudig vertakt polymeer van glucose. Hierbij zijn glucose-eenheden aan elkaar gekoppeld door glyconese. Bij mensen wordt glucose voornamelijk opgelagen in de spieren en in de lever.

 

Bloeddsuiker

Bloedsuiker is de suiker in ons bloed, insuline. Je kan een te hoge en een te lage bloedsuiker hebben, dit kan uiteindelijk tot diabetes lijden.

 

Insuline 

 

  • Het arrangement Voeding en voorlichting ons voedsel samenvatting is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

    Auteur
    robin fontijn Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
    Laatst gewijzigd
    2020-03-23 11:24:37
    Licentie

    Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:

    • het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
    • het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
    • voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.

    Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie.

    Aanvullende informatie over dit lesmateriaal

    Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:

    Toelichting
    Samenvatting Ons Voedsel van Robin Fontijn
    Eindgebruiker
    leerling/student
    Moeilijkheidsgraad
    gemiddeld
    Studiebelasting
    4 uur en 0 minuten
  • Downloaden

    Het volledige arrangement is in de onderstaande formaten te downloaden.

    Metadata

    LTI

    Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI koppeling aan te gaan.

    Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.

    Arrangement

    IMSCC package

    Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.

    Meer informatie voor ontwikkelaars

    Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op onze Developers Wiki.