In de komende 2 lessen ga je zelfstandig aan het werk met atoombouw, de verschillende modellen die daarbij horen, de octetregel en ionbouw. Voor nu waarschijnlijk nog onbekende begrippen, maar hopelijk over 2 lessen niet meer.
Veel succes
Leerdoelen
Aan het eind van de komende 2 lessen beheers je de onderstaande leerdoelen:
Ik kan uitleggen wat een wetenschappelijk model is en wat waarde daarvan is binnen de scheikunde.
Ik kan de verschillen benoemen tussen het atoommodel van Rutherford en Bohr.
Ik kan alle atomen uit de eerste 3 periodes tekenen op subatomair niveau met behulp van het atoommodel van Bohr.
Ik kan het atoommodel van Bohr gebruiken om verklaringen te geven voor de verschillen tussen atomen en ionen.
Ik kan het atoommodel van Bohr en de octetregel gebruiken om voorspellingen te doen.
Voorkennis testen en ophalen
Je hebt in klas 3 kennisgemaakt met het atoommodel van Rutherford. Maar hoe zat dat ook al weer precies? Om te kijken of je het gewenste start niveau hebt eerst een korte kennistest.
Test: Atoommodel van Rutherford
Test: Atoommodel van Rutherford
0%
Deze toets test je kennis over het atoommodel van Rutherford. Dit model heb je in de derde klas gehad en kennis heb je nodig in het vervolg van dit hoofdstuk. Het doel van de toets is diagnostisch. Maak je de test goed ben je klaar om door te gaan met de nieuwe stof. Mocht je niet alles meer van het atoommodel van Rutherford weten dan kun je nog een uitleg filmpje kijken om je kennis op te halen.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Heb je meer dan 75 % van de opdrachten goed dan bezit je voldoende voorkennis om door te gaan met de volgende paragraaf. Bij minder dan 75 % dan is het verstandig om eerst het onderstaande instructiefilmpje te kijken of onderstaande presentatie door te nemen.
Via onderstaande instructiefilm kun je de kennis van het atoommodel van Rutherford ophalen. Vervolgens kun je nogmaals een formatieve evaluatietest maken om te controleren of je de stof nu beter beheerst.
Het atoommodel van Rutherford bestaat uit een kern met protonen en neutronen met daaromheen een elektronenwolk. De Deense theoretische scheikundige Niels Bohr publiceerde in 1913 zijn atoommodel. Dit werd later bekend als het atoommodel van Bohr. In dit onderdeel ga je onderzoek doen naar de verschillen tussen het atoommodel van Rutherford en Bohr. De onderstaande opdracht moet je uitvoeren met behulp van een applet over atoombouw. https://phet.colorado.edu/sims/html/build-an-atom/latest/build-an-atom_nl.html. In de applet kun je het atoom laten zien zoals het atoommodel van Rutherford met de instelling wolk of als het atoommodel van Bohr met de instelling banen.
Opdracht 1:
Zet je model in de applet op wolk, zie figuur 1.
Maak de volgende atomen en teken de bouw in je schrift.
He-4
Li-7
O-16
Ne-20
Zet je model op banen, zie figuur 1.
Maak de volgende atomen en teken deze in je schrift.
He-4
Li-7
O-16
Ne-20
Maak een presentatie (3 dia’s) of een samenvatting (10 regels) van de verschillen tussen het atoommodel van Rutherford en Bohr en formuleer een definitie voor het atoommodel van Bohr op basis van je waarnemingen met de applet.
Laat de opdrachten 2, 4 en 5 controleren door je docent.
Atoommodel van Bohr en de Octetregel
In de onderstaande 2 filmpjes staat de uitleg die je nodig hebt voor het behalen van je leerdoelen. In de bovenste film wordt uitgelegd hoe het atoommodel van Bohr werkt. In de onderste film wordt uitleg gegeven over de octetregel. Beide theorieën moet je kennen om de leerdoelen te behalen en het volgende opdrachten te kunnen maken.
De vragen die in de filmpjes gesteld worden moet je beantwoorden. Deze antwoorden schrijf je in je schrift.
Uitleg atoommodel van Bohr
Uitleg octetregel
Atoom vs Ion
Met behulp van de applet atoombouw ga je onderzoeken wat het verschil is in atoombouw tussen een atoom en een ion. Je hebt daarvoor de volgende instellingen nodig.
Zet model op banen en klik op de plus bij lading.
Maak de onderstaande opdrachten met behulp van de applet atoombouw.
Vul tabel 1 aan voor de desbetreffende atomen.
tabel 1
2.Bouw met de Phet deeltjes die voldoen aan de volgende omschrijving.
a. Atoomnummer 3, massagetal 5 en 4 elektronen. Noteer dit deeltje met massagetal en lading in je schrift.
b. Atoomnummer 9, 10 neutronen en 7 elektronen. Noteer dit deeltje met massagetal en lading in je schrift.
c. Atoomnummer 4, massagetal 5 en 4 elektronen. Noteer dit deeltje met massagetal en lading in je schrift.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Wat is de elektronenconfiguratie van het Natriumatoom?
Leg uit met behulp van de elektronenconfiguratie welke lading je verwacht voor een natriumion.
Met het atoommodel van Bohr in combinatie met de oktetregel kun je nu voorspellen welke ionen je verwacht dat er in de natuur voorkomen. Bekijk tabel 2 nogmaals en geef voor elk ion aan of je verwacht dat deze in de natuur vaak voorkomt of juist niet. Geef hierbij voor elk ion een verklaring.
afbeelding 1
Figuur 1 is het periodiek systeem. Dit is een eenvoudige voorstelling van het periodiek systeem met alleen het atoomnummer en het symbool. Maak de onderstaande opdrachten met behulp van de informatie uit dit periodiek systeem.
Geef de elektronenconfiguratie van het stikstofatoom.
Leg uit welke lading je verwacht voor het stikstofion.
Voorspel de lading van het magnesiumion en geef daarbij de bijbehorende elektronenconfiguratie.
Voorspel de lading van het chlorideion en geef daarbij de bijbehorende elektronenconfiguratie.
test jezelf
Doe in de applet atoombouw 3 van de 4 spellen om je kennis te testen. Onderin de applet atoombouw kun je op spel klikken, zie figuur 2. Het niveau van de spellen is op lopend in moeilijkheidsgraad van links naar rechts. Je maakt dus een keuze welke van deze 4 spellen je gaat maken. Schrijf je behaalde score op in je schrift.
Mocht je naar aanleiding van de test je zelf nog meer informatie of uitleg willen, dan kun je onderstaand uitlegfilm kijken.
Antwoorden
Antwoorden Atoom vs Ion
1.
2.
a. Li--5
b. F2+-19
c. Be-5
3.
4.
11
K 2, L 8, M 1
Je verwacht dat het natrium-ion een lading heeft van 1+ (Na+) omdat de elektronenconfiguratie dan voldoet aan de oktetregel/edelgasconfiguratie (namelijk K 2, L 8)
5. Je verwacht dat He2- en Ne+ niet in de natuur voorkomen omdat deze als atomen al voldoen aan de oktetregel/edelgasconfiguratie.
Je verwacht waarschijnlijk ook niet dat H+ bestaat in de natuur omdat deze ook niet voldoet aan de oktetregel/ edelgasconfiguratie, maar dit ion komt wel voor in de natuur.
6.
K 2, L 5
De lading die je zou verwachten voor een stikstof-ion is 3-, hierdoor krijgt stikstof er 3 elektronen bij en komt dit ion uit op 8 elektronen in de buitenste schil. hierdoor voldoet dit ion aan de oktetregel/edelgasconfiguratie.
Je verwacht dat het magnesium-ion een lading heeft van 2+. Het magnesiumatoom heeft een elektronenconfiguratie van K 2, L 8 en M 2. Als het 2 elektronen minder heeft zal het voldoen aan de oktetregel/edelgasconfiguratie.
Het chloor-ion zal een lading hebben van 1-. Het chlooratoom heeft een elektronenconfiguratie van K 2, L 8, M 7. Met 1 elektron meer zal dit ion voldoen aan de oktetregel/edelgasconfiguratie.
Het arrangement Atoombouw en ionbouw is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
In deze module leren leerlingen uit de 4e klas de verschillen tussen het atoommodel van rutherford en Bohr, de octetregel en hoe het atoommodel van Bohr gebruikt kan worden om ionbouw te voorspellen
In deze module leren leerlingen uit de 4e klas de verschillen tussen het atoommodel van rutherford en Bohr, de octetregel en hoe het atoommodel van Bohr gebruikt kan worden om ionbouw te voorspellen
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Atoommodel van Rutherford
Korte kennistest
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle
informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten,
etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
