Aan de linkerzijde zie je de titels van onderdelen die samen de inhoud van deze module weergeven.
De onderdelen bestaan uit teksten die soms afgeloten worden met een kleine test. Zo zie je zelf of je de teksten goed begrepen hebt.
Werk de onderdelen in volgorde van boven naar beneden af.
Veel plezier!
Leerdoelen
Na het doorlopen van deze module:
- weet je waarom je een huis moet ventileren.
- weet je op welke manieren je een huis kunt ventileren.
- weet je meer over de samenstelling van lucht.
- weet je wat er gebeurt als lucht wordt opgewarmd en weer afkoelt.
- weet je hoe isoleren en ventileren van invloed is op het milieu.
Inleiding
Algemeen
Een ander woord voor ventilatie is luchtverversing. De vuile of verontreinigde lucht in een ruimte wordt vervangen door schone lucht. Bijvoorbeeld sigarettenrook, chemische lucht van reinigingsmiddelen of geur van zwetende mensen in een sportruimte.
In lucht zit zuurstof. Als je in een gesloten ruimte zit dan verbruiken mensen en dieren deze zuurstof. Ook vuur van een openhaard of een gasfornuis gebruiken zuurstof. Door te ventileren vul je het tekort aan zuurstof weer aan met verse buitenlucht.
Daarnaast kan je lucht opwarmen en afkoelen. Lucht opwarmen doe je bijvoorbeeld met de verwarming in de winter als het koud wordt. In de zomer kun je de te warme lucht afkoelen met een airconditioning.
In lucht zit naast zuurstof ook waterdamp. In warme lucht is meer ruimte voor waterdamp dan in koude lucht. Als er teveel waterdamp in de lucht zit dan kun je deze zien. Bijvoorbeeld als het buiten mistig is. Mist is lucht met teveel waterdamp, je ziet dan heel veel kleine waterdruppels. Als de zon gaat schijnen warmt de lucht op en krijg je meer plek voor de waterdamp en verdwijnt de mist. Door te douchen krijg je teveel vocht in de badkamer. Het wordt dan mistig. Je kunt dit vocht verwijderen door te ventileren.
Ventilatie is belangrijk voor de gezondheid van mensen en dieren die in de ruimte aanwezig zijn. We kunnen natuurlijk of mechanisch ventileren. Natuurlijke ventilatie is afhankelijk van de aanwezigheid van openingen die in de vloeren, wanden en dak van een huis zitten. De wind kan dan ongehinderd het huis binnendringen en weer verlaten. Bij mechanische ventilatie wordt er gebruik gemaakt van een motor die de lucht in een huis naar buiten verplaatst.
Vroeger werd de lucht in gebouwen op een natuurlijke wijze ververst. In de middeleeuwen zaten vaak alleen openingen in de huizen om licht en lucht door te laten. In de winter werd dan lucht in de huizen verwarmd via haarden. Voor de veiligheid of om de temperatuur in de ruimte te regelen konden deze openingen ook met houten luiken gesloten worden. Later werden er ramen met glas geplaatst.
Nu was de ruimte afgesloten en kwam er toch daglicht binnen. Als je de ruimte wilde luchten kon je het raam open zetten. Maar de kieren in de ramen zorgden nog steeds, maar in mindere maten, voor ventilatie.
Begin jaren 70 was er een tekort aan aardolie. Veel mensen verwarmden hun huizen met olie als brandstof. Toen werden de mensen zich ervan bewust dat aardolie en gas op zouden kunnen raken. Duurzaam bouwen werd toen steeds belangrijker. In die tijd verdween er veel warmte via kieren in ramen en werden de eerste tochtstrippen geplaatst. Om nog meer energie te sparen ging men de buitenmuren isoleren. In de jaren tachtig werden daken geisoleerd en werd er dubbelglas in de ramen geplaatst. Dit alles werd gedaan om de warmte binnen te houden zodat we minder energie hoefden te gebruiken. De huizen werden als het ware luchtdicht gemaakt. Ventilatie werd toen geregeld met uitzetramen of draaikiepramen. Alleen in de winter was dit geen goede oplossing omdat de ramen dan dicht werden gehouden en de lucht in huis daardoor niet gezond was.
Milieu
Isoleren van gebouwen is belangrijk om energie te sparen. Daarnaast is isoleren ook beter voor het mileu. Als we minder energie gebruiken dan stoten we ook minder verbrandingsgassen uit. Dus minder gas, benzine, kolen en olie verbranden. Verbrandingsgassen zorgen ervoor dat de kwaliteit van de lucht die inademen steeds slechter wordt. Ook het opwarmen van de aarde en klimaatverandering zijn hier een gevolg van.
Tegenwoordig wordt er meer gebruik gemaakt van mechanische ventilatie. Dit betekent dat de lucht middels een motor via een leiding wordt afgezogen en naar buiten wordt afgevoerd. De verse lucht komt dan via rooster het huis binnen. Meestal zitten deze roosters in raamkozijnen maar soms zitten ze in de buitenmuren. In de winter als het erg koud wordt geeft de koude ventilatielucht een onbehaaglijk gevoel in huis. Mensen sluiten dan de roosters af. Gevolg is dat er geen verse lucht de woning binnen komt. De luchtkwaliteit kan dan gevaarlijk slecht worden. Zo gevaarlijk dat mensen kunnen overlijden. Een oplossing hiervoor is de balans ventilatie. Dit systeem voert de vuile lucht af en voert voorverwarmde verse lucht weer toe.
Zoals in de inleiding al werd gezegd kun je lucht opwarmen. Warme lucht stijgt omhoog en koude lucht daalt.
A Verwarming met radiatoren
Veel huizen in Nederland worden verwarmd door middel van een cv-ketel die warmwater pompt naar radiatoren. De radiatoren zijn in de meeste gevallen geplaatst onder of naast de ramen. Dit is dan de koudste plek in de kamer. Glas isoleert namelijk veel minder dan de buitenmuren. De radiator verwarmt lucht waarna deze opstijgt naar het plafond. Daar zal de lucht zich verplaatsen en langzaam afkoelen om vervolgens weer naar beneden te zakken. Bij de radiator zal de lucht weer gaan opwarmen en weer stijgen. De de lucht gaat zo door de kamer circuleren. Doordat de koude lucht over de vloer weer naar de radiator gaat krijgen mensen last van koude voeten bij dit systeem.
B Vloerverwarming
Bij vloerverwarming gaat warm water door slangen die over de gehele vloer zijn verdeeld. De warmte stijgt nu gelijkmatig over het gehele vloeroppervlak naar boven. Hierdoor zal het op elke plaats in de kamer behaaglijk aanvoelen.
De ruimtes worden geventileerd door openingen in de buitengevels en het dak. Dit kan ook door het openzetten van klapramen of draai-kiepramen.
Als je ramen en deuren helemaal gaat openzetten kan er veel wind door het huis gaan. Er wordt dan er veel lucht in een korte tijd uit een ruimte ververst. Dit noemen we doorspuibaarheid. Dit doen we in de zomer om warme lucht uit de woning te krijgen. Of als er in de woning rook of gas aanwezig is dat snel moet worden verwijderd.
Mechanische toevoer
Ventilatie met mechanische toevoer
Bij dit systeem wordt er met een motor buitenlucht via kanalen naar alle ruimtes in een woning geblazen. De aangevoerde buitenlucht zal de vervuilde binnenlucht via roosters in muren of ramen naar buiten duwen. Het nadeel van dit systeem is dat in natte ruimtes zoals badkamers en toilteruimtes de ventilatie niet goed werkt. Hier kunnen dan vocht- en schimmelplekken ontstaan.
Mechanische afvoer
Natuurlijke toevoer met mechanische afvoer.
Dit syteem maakt ook gebruik van een motor. Alleen nu zuigt de motor de vervuilde lucht via kanalen in keuken, badkamer en toilet weg en blaast deze naar buiten. Via roosters in ramen of muren komt er verse lucht naar binnen. De lucht verplaatst zich dan verder via kieren onder de binnendeuren naar naar andere ruimtes naar de afzuigpunten
Mechanische toe- en afvoer
Balans ventilatie
Bij balansventilatie wordt de lucht, binnen een woning, doormiddel van een motorunit toegevoerd en afgevoerd. In de natte ruimtes zoals de keuken, badkamer, berging en toilet wordt de vervuilde lucht via rooster en kanalen afgevoerd. De toevoer van verse lucht gaat ook weer via rooster en kanalen naar de overige ruimtes. Als er evenveel lucht wordt toegevoerd als afgevoerd, dan is de ventilatie in balans.
Een nadeel van ventileren is dat lucht die in een ruimte wordt opgewarmt, weer wordt afgevoerd via het ventilatie systeem. De koude lucht die de woning wordt binnengeblazen geeft een onbehagelijk gevoel en kost het extra energie om de lucht weer op te warmen. Om dit probleem te voorkomen wordt de balans ventilatie gecombineerd met een WTW installatie. WTW betekent "Warmte Terug Winning". Het gaat als volgt:
Via een motorunit wordt buitenlucht via kanalen naar de ruimtes in het huis geblazen. Via andere kanalen wordt de warme vervuilde lucht weer afgevoerd naar dezelfde motor. In de motor kruist de warme en koude lucht elkaar. Dit gaat via een warmte wisselaar. Doordat de warme lucht door de wisselaar gaat warmt de wisselaar op. De koude lucht die ook door deze wisselaar gaat wordt door de wisselaar opgewarmd. Zo wordt wel 90 procent van de warmte uit de vervuilde lucht weer hergebruikt.
Het arrangement Ventilatie 1 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Henk Hustings
Laatst gewijzigd
2019-11-26 21:14:20
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0
Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of
bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
Oefeningen en toetsen
Toets
Toets
Toets
Toets
Ventilatie
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Oefeningen en toetsen van dit arrangement kun je ook downloaden als QTI. Dit bestaat uit een ZIP bestand dat
alle informatie bevat over de specifieke oefening of toets; volgorde van de vragen, afbeeldingen, te behalen
punten, etc. Omgevingen met een QTI player kunnen QTI afspelen.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
