Wat nomineer jij uit Nederland voor de werelderfgoedlijst?

Wat nomineer jij uit Nederland voor de werelderfgoedlijst?

Introductie

Werelderfgoed in het Koninkrijk der Nederlanden

Over deze quest...

Werelderfgoed, heb je daar enig idee bij? In deze quest leer je over werelderfgoed en welk werelderfgoed we in Nederland hebben. In de show maak jij zelf een voorstel voor nieuw werelderfgoed in Nederland. Je mag deze quest ook met z'n tweeen maken. Veel plezier!

Begeleiding Heb je een vraag, ik help je graag:

Tijdbesteding

Mate van vrijheid

   

Dit is een gecontroleerde quest. Je bepaalt zelf wanneer en waar je deze quest doet. Het onderwerp, leermateriaal en de vraagstelling zijn bepaald door de docent. Wel kun je een aantal keuzes maken in je uitwerking, zowel in vorm als inhoud.

Leerspier

Centraal in deze quest staat de leerspier voortbouwen. Je gaat werken vanuit de bronnen die in deze quest aangeboden worden en de criteria waarop je iets voordraagt als werelderfgoed.

Routeplanner

Route planning

Tijd Onderdelen

0. Motivatiemotor Kunst

  • Seesaw: motivatiemotor

1. Wat is werelderfgoed: lees de tekst en/of kijk de filmpjes

2. Werelderfgoed in Nederland: lees de tekst en/of kijk de filmpjes

3. Hoe komt iets op de werelderfgoedlijst

4. Show: Jouw werelderfgoed nominatie voor Nederland ​

  • Seesaw: jouw werelderfgoed nominatie (zet erbij V/M of H/V)

5. Terugkijker

  • Seesaw: terugkijker

 

 

Motivatiemotor

Passie uitoefenen

Naar een doel streven

Nieuwsgierigheid

Iets totaal nieuws leren
"Ik kan enorm genieten van monumenten en landschappen die wereldberoemd zijn." "Ik wil later werelderfgoed beschermen." "Wat als er geen werelderfgoedlijst bestond?" "Begrijpen waarom er een werelderfgoed lijst bestaat."

 

Zet in Seesaw welke van deze vier pijlers jou het meest motiveert om deze quest tot een goed einde te brengen en waarom. Plaats je blog in het mapje Kunst en geef het de naam: MM Werelderfgoed.

Verderkijker

De kunst quest 'wat nomineer jij voor de werelderfgoedlijst' eindigt in een show waarin jij jouw object presenteert.

Om deze presentatie te kunnen maken zijn er drie onderwerpen waarover je kennis moet verzamelen:

Wat is werelderfgoed?

Welk werelderfgoed is er in Nederland en waarom?

Welke criteria zijn er om iets aan de werelderfgoedlijst te laten toevoegen?

Reis(blog)

Onder erfgoed verstaan we: “de sporen of overblijfselen uit het verleden die we als samenleving belangrijk vinden om te bewaren voor later”. Denk hierbij aan monumenten, archiefstukken, voorwerpen, kunstwerken en landschapsgebieden. Maar denk ook aan immaterieel erfgoed zoals tradities, liederen, dansvormen en ambachten.

Nederland heeft tien door UNESCO erkende werelderfgoederen. Daarvan liggen er negen in Nederland en een in Curaçao. Werelderfgoederen zijn uniek in de wereld. Ze vertellen het bijzondere verhaal van Nederland en de Nederlanders op het gebied van waterbeheer, burgersamenleving en (land)ontwerp.

Dat deden ze toen, dat doen ze nu, en dat zullen ze altijd blijven doen.

Het Werelderfgoedverdrag uit 1972 heeft als doel om erfgoed dat van unieke en universele waarde is voor de mensheid, beter te kunnen bewaren voor toekomstige generaties. Bij het verdrag hoort de Werelderfgoedlijst.
Naast de bescherming die erfgoederen krijgen door plaatsing op de Werelderfgoedlijst bevordert deze status ook het wederzijds begrip tussen culturen. Niet elk werelderfgoed is per se mooi, maar alle zijn op een bepaalde manier uniek, van groot belang voor iedereen en onvervangbaar.

Op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan drie typen erfgoed: cultureel, natuurlijk of een samengestelde vorm (combinatie cultuur en natuur). De lijst bevat op dit moment (winter 2018/19) 845 culturele, 209 natuurlijke en 38 hybride (samengestelde) sites verspreid over 167 landen.

 

Wat is werelderfgoed

The World Heritage Convention Mission

De bibliotheek heeft boeken over werelderfgoed! Deze kun je ook als bron gebruiken

Wat is werelderfgoed?
UNESCO omschrijft werelderfgoed als ''de erfenis waar we nu mee leven, en die we aan toekomstige generaties door willen geven''. De culturele en natuurlijke locaties die zijn aangewezen als werelderfgoed zijn volgens UNESCO onvervangbaar, uniek en eigendom van de hele wereld. Behoud van deze locaties is van groot belang.

UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization)is de organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur van de Verenigde Naties. UNESCO ziet werelderfgoed als symbool van vrede: “Het leren over de culturele en natuurlijke erfgoederen op de Werelderfgoedlijst helpt ons om de verschillende facetten van vrede beter te begrijpen. Het herinnert ons aan de prachtige creaties van de natuur en de mens. Veel erfgoederen symboliseren ons eeuwige verlangen naar vrijheid, gerechtigheid, wederzijds begrip en respect, liefde en vriendschap.

Hoe is de lijst ontstaan?
UNESCO hield in 1959 een internationale campagne om het beroemde tempelcomplex Abu Simbel in Egypte te redden van de ondergang. De organisatie haalde 80 miljoen dollar op en besloot daarop het werk voort te zetten voor andere bijzondere locaties. In 1966 volgde een actie voor Venetië, dat door overstromingen werd getroffen. Zes jaar later, in 1972, besloot UNESCO tot de creatie van een internationale werelderfgoedlijst. In 1978 werden de eerste locaties, waaronder de Galapagos-eilanden, op de lijst gezet. Nederland ondertekende het verdrag in 1992 en werd daarmee één van de nu 190 landen die het verdrag hebben geratificeerd.

Wat staat er op de werelderfgoedlijst?
De werelderfgoedlijst telt in 2019 1121 erfgoederen in 167 landen. Er zijn 869 culturele, 213 natuurlijke en 39 combinatie erfgoederen. Bekende locaties zijn de de piramides van Gizeh in Egypte. de Chinese Muur, het Great Barrier Reef in Australië, Machu Picchu in Peru, de Grand Canyon in de Verenigde Staten, het historische centrum van Praag en de Serengeti in Tanzania. Nederland staat nu tien keer op de lijst. Werelderfgoederen zijn culturele of natuurlijke monumenten die mondiaal gezien uitzonderlijk en onvervangbaar zijn. Alleen als een monument is ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO mag het de titel Werelderfgoed dragen.

Hoe komt een plek op de lijst?
Landen die zijn aangesloten kunnen erfgoederen voordragen voor de lijst.  Zo komt er een voorlopige lijst van alle locaties die werelderfgoed zouden kunnen worden. Daarna kunnen die plekken genomineerd worden. Een adviesorgaan bekijkt de voordracht en geeft UNESCO daarna zijn mening over de locatie. De VN-commissie voor werelderfgoed besluit daarna of de voordracht belangrijk genoeg is om op de lijst te komen.Het Werelderfgoedcomité van UNESCO beslist jaarlijks over de voordrachten die zijn ingediend.

Staat een locatie voor altijd op de lijst?
Landen moeten regelmatig rapporteren over hun werelderfgoed. Ook moeten ze er alles aan doen om het erfgoed te behouden en te beschermen. Adviseurs van UNESCO houden erfgoed in de gaten dat bedreigd wordt. Gaat het niet goed, dan kan een locatie geschrapt worden. De VN-commissie heeft dat tot nog toe twee keer besloten. Dat gebeurde met het Duitse Elbedal waar een brug doorheen werd gebouwd en met een natuurgebied in Oman, dat verkleind werd en waar een beschermde diersoort uitstierf.

Wat zijn de voordelen van een plekje op de lijst?
Een van de belangrijkste voordelen is dat erfgoed bijzonder veel bescherming geniet. Er zijn fondsen beschikbaar voor onderhoud en reparatie. Daarnaast is UNESCO bereid te helpen als er problemen zijn. Door een locatie te bestempelen als werelderfgoed krijgt deze ook meer aandacht. Veelal leidt dit tot een toename van het toerisme en een economische impuls voor het gebied. Naast de bescherming die erfgoederen krijgen door plaatsing op de Werelderfgoedlijst bevordert deze status ook het wederzijds begrip tussen culturen. Niet elk werelderfgoed is per se mooi, maar alle zijn op een bepaalde manier uniek, van groot belang voor iedereen en onvervangbaar.

Interactieve Werelderfgoedkaart

Why many World Heritage sites are at risk (The Economist uit 2017)

Wat als erfgoed verloren gaat?

Het bewaken van het behoud van Werelderfgoederen

Wanneer UNESCO erop gewezen wordt dat een Werelderfgoed mogelijk gevaar loopt – en als deze waarschuwing klopt en het gevaar serieus genoeg is – komt het erfgoed op de Lijst van bedreigd Werelderfgoed. De bedoeling van de lijst is om wereldwijd aandacht te krijgen voor de natuurlijke of menselijke omstandigheden die het Werelderfgoed en zijn unieke kenmerken bedreigen. Bedreigde erfgoederen op deze lijst hebben recht op bijzondere maatregelen met betrekking tot het behoud en noodingrepen.

Als een erfgoed op de Lijst van bedreigd Werelderfgoed komt, is dat omdat de universele waarden van het erfgoed in gevaar zijn. Het opnemen van het erfgoed op de Gevarenlijst heeft als doel de aandacht van de wereld te vestigen op de dreiging en de noodmaatregelen.

Lijst van bedreigd Werelderfgoed

Immaterieel erfgoed

Immaterieel erfgoed is ‘levend erfgoed’. Het omvat sociale gewoonten, voorstellingen, rituelen, tradities, uitdrukkingen, bijzondere kennis of vaardigheden die gemeenschappen en groepen (en soms zelfs individuen) erkennen als een vorm van cultureel erfgoed. Een bijzonder kenmerk is dat het wordt overgedragen van generatie op generatie en belangrijk is voor een gemeenschappelijke identiteit.

Nederland heeft in 2012 het Immaterieel Erfgoedverdrag van Unesco geratificeerd. In 2017 werd het Ambacht van de Molenaar als eerste Nederlandse element ingeschreven op de Internationale Representatieve lijst van Unesco. Nederland is sinds 2018 lid van het Unesco Comité Immaterieel Erfgoed.

Werelderfgoed in Nederland

Werelderfgoed Quiz
Kijk hoeveel jij weet over het Nederlandse werelderfgoed

De bibliotheek heeft boeken over Nederlands werelderfgoed! Deze kun je ook als bron gebruiken

Het Koninkrijk der Nederlanden telt tien werelderfgoedsites. Daarvan liggen er negen in Nederland en een in Curaçao:

De Koloniën van Weldadigheid waren in 2018 bij Unesco genomineerd, maar zijn nog niet op de Werelderfgoedlijst opgenomen.

Een plek op de UNESCO Werelderfgoedlijst is een internationaal teken van erkenning en waardering, een soort Michelinster voor natuurlijk en cultureel erfgoed. Met de bescherming wil UNESCO de erfgoederen veilig stellen voor toekomstige generaties, maar daarnaast is het ook goed voor toerisme en voor de economie.
Een plek op de lijst betekent ook een instandhoudingsplicht. Nederland rapporteert één keer per zes jaar over hoe het Werelderfgoedverdrag is uitgevoerd. In geval van verbouwplannen moet Nederland dit doorgeven aan het Werelderfgoedcomité. Dit comité beslist dan of de waarden van het monument door de verbouwing wordt aangetast. Is dat het geval en worden de plannen toch doorgezet, dan kan het comité het betreffende monument op de Lijst van Bedreigd Werelderfgoed plaatsen en uiteindelijk zelfs van de Werelderfgoedlijst verwijderen.

De Nederlandse werelderfgoederen zeggen iets over Nederland en onze plek in de wereld. Ze vertellen het verhaal over de eeuwenlange strijd tegen het water, het ontstaan van een burgersamenleving in de Gouden Eeuw en de Hollandse traditie om ons land te ontwerpen. Nederlands werelderfgoed is dan ook ingedeeld in drie thema's:

  • Nederland Waterland;
  • Nederland als burgersamenleving;
  • Nederland als ontworpen land.

Grachtengordel Amsterdam

De Beemster

Kinderdijk

Rietveld Schroderhuis

Schokland

Stelling van Amsterdam

Van Nellefabriek

Waddenzee

Woudagemaal

Werelderfgoed in Nederland
Uniek voor nu en later

Hoe komt iets op de werelderfgoedlijst?

What makes a UNESCO World Heritage site? (2019)

Werelderfgoederen voldoen allemaal aan één of meerdere criteria om op de Werelderfgoedlijst geplaatst te worden.

Er zijn tien selectiecriteria, ook wel ‘the outstanding values’ genoemd.

Met 5 daarvan gaan we verder werken voor de show:
(1) meesterwerk van een creatief menselijk genie;

(3) het is een unieke of op zijn minst uitzonderlijke culturele traditie of samenleving, bestaand of verdwenen;

(4)het is een bijzonder voorbeeld van een type gebouw of architectonische of technologische samenstelling van een landschap;

(5) het is een bijzonder voorbeeld van een traditionele menselijke nederzetting, land- of zeegebruik, typerend voor een cultuur (of culturen);

(7) het bevat ongeëvenaarde natuurfenomenen of –gebieden van uitzonderlijke natuurschoonheid en esthetisch belang.

 

Op de wachtlijst voor Nederland staan om genomineerd te worden:

  • Koninklijk Eise Eisinga Planetarium (Franeker)
  • Koloniën van Weldadigheid (Drenthe, Overijssel, Friesland en Antwerpen) - voordracht met België
  • Nieuwe Hollandse Waterlinie (uitbreiding van de Stelling van Amsterdam)
  • Het Nedergermaanse deel van de Romeinse Limes (uitbreiding Frontiers of the Roman Empire) - voordracht met Duitsland
  • Bonaire National Marine Park (Bonaire)
  • Plantagesysteem in West-Curaçao

Deze objecten staan dus op de nominatie om voorgedragen te worden. Dat geeft je gelijk een idee aan wat voor soort object je bij jouw voordracht zou kunnen denken. Onderstaand, ter inspiratie, de samenvatting van de voordracht van de Waterlinie en de link naar de complete voordracht.

Voordracht Nieuwe Hollandse Waterlinie bij Unesco

NOS bericht 2,5 kilo voor aanmelding

Show

In de mediatheer, bibliotheek (of bij jou thuis) zijn boeken over jouw onderwerp! Deze kun je als bron gebruiken (H/V moet minimaal 1 boek gebruiken)

Als je de quest met meerdere maakt wordt dat uiteraard zichtbaar in de kwaliteit en de kwantiteit van jullie show. Je hebt dan immers i.p.v. 3 uur 6 of 9 uur aan leertijd!

Jouw nominatie bevat het volgende:

Algemene gegevens:
* Naam van de personen die de nominatie hebben voorbereid:
* Datum:
* Naam van het erfgoed:
* Geografische locatie van het erfgoed:

Argumentatie om dit erfgoed te nomineren:

* Redenen om het gebied of gebouw op de lijst van cultureel en natuurlijk erfgoed op te nemen:

* De redenen waarom dit erfgoed van nationaal belang is:

* Het thema waarbij jouw nominatie hoort:

* Criteria (zie onderstaand) waar aan voldaan is (1, 3, 4, 5 en/of 7):

Omschrijving van jouw object:
* een omschrijving van jouw object en een lijst van de belangrijkste eigenschappen en kenmerken (zoals soorten vogels, bomen en dieren voor natuurlijke erfgoederen en soorten gebouwen en archeologische kenmerken voor culturele erfgoederen);
* de geschiedenis van jouw object;
* een kaart van het gebied waarin jouw object zich bevindt;
* foto’s of tekeningen van jouw object;
* een korte lijst met informatiebronnen over jouw object.

Voor H/V moet de lijst met informatiebronnen minimaal 1 relevant boek bevatten zie bijgaande afbeelding hoe je dit boek in je lijst opneemt en hoe je hier in je tekst naar verwijst.

Je kunt jouw show de vorm geven van een Keynote (met uitgeschreven toelichting), een rapport, een uitgebreide info-poster of een film.

 

Criteria

Voordat een erfgoed op de Werelderfgoedlijst kan komen, moet het voldoen aan bepaalde criteria, vastgesteld door het Werelderfgoedcomité. Dat zijn er tien, wij gebruiken er 5.

Jouw voorstel moet voldoen aan 1 of meer van de onderstaande 5 criteria

Criterium (1): meesterwerk van een creatief menselijk genie
Criterium (3): unieke culturele traditie of samenleving, bestaand of verdwenen
Criterium (4): bijzonder voorbeeld van een type gebouw of architectonische of technologische samenstelling van een landschap
Criterium (5): bijzonder voorbeeld van traditionele menselijke nederzetting of landgebruik
Criterium (7): ongeëvenaarde natuurfenomenen of natuurgebieden

Terugkijker

Plaats in Seesaw een reflective journal met daarin antwoord op de volgende vragen:

  • Heeft je motivatiemotor gewerkt, waarom wel/niet?
  • Heb je gepresteerd op het niveau dat je voor ogen had?
  • Wat vond je moeilijk? Wat heb je toen gedaan?

  • Hoe ben je uitgekomen met de geplande tijd?

  • Hoeveel sterren geef jij jullie show & waarom geef je deze beoordeling?