Kort na de Tweede Wereldoorlog is in de Verenigde Naties (1948) afgesproken dat alle mensen gelijkwaardig zijn. Elke mens heeft rechten en vrijheden ongeacht ras, kleur, geslacht, taal, godsdienst, politieke of andere overtuiging, seksuele voorkeur, nationale of maatschappelijke afkomst, eigendom of andere status.
Kortom, we zijn vrij in ons denken en ons voelen.
Dat is wel eens anders geweest.
Slavernij bij de Romeinen
Als je ouders slaaf waren, dan was jij het ook en kon je verkocht worden.
In de tijd van het Romeinse Rijk was slavernij heel nomaal. Ongeveer de helft van Rome bestond uit slaven. Sommige slaven hadden het wel goed, maar je moest wel goed luisteren naar je meester. Anders liep je de kans dat je voor de rest van je leven moest roeien in een galeischip, of kon je eindigen in het Colosseum.
Je kon slaaf worden als je van een overwonnen vijandig volk was, of als je geen geld mer hd om je schuldeisers te betalen. Dan kon je altijd nog je eigen lichaam verkopen, of dat van je kinderen, of dat van je vrouw.
Slavernij is iets van alle tijden, alleen in de het Middeleeuwse Europa kwam het niet veel voor. In andere werelddelen kwam het wel voor. Bekend was de slavenhandel in Afrika zelf en die van de Arabieren. Toen Europa Noord- en Zuid-Amerika ontdekte, was de slavenhandel al eeuwenlang gangbaar. Het grote verschil is echter dat de administratie rond de slaven in de 17e en 18e eeuw vrij goed was. In andere werelddelen was dat niet zo. Ook daar was het zo dat slaven uit Afrika slechtere vooruitzichten hadden dan slaven uit andere werelddelen.
Martin Luther King
Matin Luther King tijdens zijn beroemde toespraak.
Ongelijkheid tussen mensen heeft eeuwenlang bestaan. Mensbeelden veranderen voortdurend. Martin Luther King droomde in de vorige eeuw van een wereld waarin men niet werd beoordeeld op hun uiterlijk, maar op hun karakter. Veel mensen hebben deze droom overgenomen. Martin Luther King liep met zijn verhaal veel risico’s. Er waren mensen die wilden dat hij dood was. Zij waren het niet eens met zijn droom van gelijkwaardigheid.
Bekijk de onderstaande video:
Beantwoord nu in je schrift de volgende vragen.
Waar is de droom van Martin Luther King gebaseerd (hint: kijk nog eens naar het begin van de video)
Waar in Amerika bestond een rassenonderscheid?
Wat deed Rosa Parks als protest tegen de rassendiscriminatie?
Hoe reageerde de Amerikaanse overheid op het protest?
Wat deden verschillende groepen om het leven van Martin Luther King onmogelijk te maken?
Van welke personen kreeg Martin Luther King veel bijval?
Hoe is Martin Luther King aan zijn einde gekomen?
Afschaffing van de slavernij
Foto van een Armeense slavin uit 1915.
Vroeger geloofden de meeste mensen dat mensen niet gelijk waren. Slavernij was normaal, het was eeuwenoud. Ook Afrikaanse leiders en Arabische handelaren hadden slaven. Het idee om slavernij af te schaffen en strafbaar te stellen kwam op in Europa en Amerika. Men begon te zien dat de slaven eigenlijk niet minder waren dan Europeanen. Een filosoof als John Locke schreef dat de mens een blanco blad was bij de geboorte. Dus eigenlijk kon iedereen even ver komen als hij een eerlijke kans kreeg. Hij inspireerde de abolitionisten. Dat waren groepen die vonden dat de slavernij moest worden afgeschaft. Dat was heel moeilijk, want er werd veel geld verdiend in de slavernij. En als ergens veel geld aan wordt verdiend... Dan is het moeilijk om het te verbieden. Dat is in onze tijd nog steeds zo.
In Europese landen is de slavernij pas afgeschaft in de 19e eeuw, in veel Arabische landen in de 20e eeuw. Eigenlijk is er in veel landen nog steeds slavernij.
John Locke
Hoewel slavernij heel lang normaal was in de wereld, waren er toch ook tegengeluiden. Een van de voorstanders van gelijkheid tussen mensen, was de Engelse denker John Locke (1632-1704). Hij geloofde dat de mens bij zijn geboorte een onbeschreven blad was. Hij vond het onzin dat de geboorte bepaalt of iemand bijvoorbeeld koning kon worden. Hij dacht er niet alleen zo over met betrekking tot de slavernij, maar ook voor de positie van de vrouwen in de maatschappij. Volgens hem waren mannen en vrouwen gewoon gelijk.
In 1776 hebben de kolonisten van Amerika de onafhankelijkheid van hun moederland Groot Brittanië uitgeroepen met een onafhankelijkheidsverklaring. De ideeën van John Locke werden in deze verklaring volop gebruikt. Ook in de Franse Revolutie werden ideeën van John Locke gebruikt in hun verklaring van de rechten van de burger en de mens (1795).
In de Verenigde Staten van Amerika is 4 juli als dag van de Onafhankelijkheidsverklaring nog steeds een feestdag.
John Locke heeft met zijn ideeën de aanzet voor een verandering van de Europese cultuur gegeven.
John Locke, grondlegger van het liberalisme
Evolutie en Hitler
Het racisme van de Nazi's uitgewerkt in een stroommodel
Lange tijd is er gedacht dat mensen door de evolutie verschillend waren geboren. Vanuit dergelijke theorieën ontstond een onderscheid in rassen. Het ene volk zag zichzelf als hoger of beter dan het andere volk. Zo zijn oorlogen begonnen of werden volkeren gediscrimineerd. Het eigene van het eigen volk of van de eigen cultuur benadrukken ten koste van een ander volk wordt etnocentrisme genoemd. Het eigen volk krijgt de voorkeur boven mensen met een andere achtergrond. Het was de basis van racisme. De bekendste racist was Adolf Hitler.
Bekijk de onderstaande video. Het is mogelijk dat je geen toegang krijgt tot de video vanwege haar inhoud:
De droom van Hitler
Adolf Hitler wilde een nieuw geloof opbouwen. Geef een beschrijving. Dat was gebaseerd op Hitler als een Messias, waarin ook oude Germaanse goden een rol speelden. Centraal in dat nieuwe geloof stond het hoogste Germaanse ras, ofwel de Duitsers.
armoede en moeder Theresa
Moeder Theresa
Moeder Theresa zag in India hoe mensen lagen te sterven op straat. In India dachten ze dat het arme mensen waren en waarschijnlijk zelf iets fout hadden gedaan, misschien in het vorige leven (reïncarnatie). Daar moesten ze nu voor boeten. Voor Moeder Theresa waren deze mensen net zo belangrijk als ieder ander. Ze ging hen daarom helpen.
Bekijk de onderstaande video:
Moeder Theres en haar strijd voor gelijkwaardigheid
Het arrangement Racisme en de Rechten van de mens is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Pieter van Stiphout
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2022-03-04 11:08:34
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Het doel is leerlingen in laten zien dat het niet zo normaal is dat we vrijheid hebben van denken en voelen. Er worden voorbeelden gegeven van andere tijden en andere landen met mensen die zich actief of passief hebben ingezet voor een betere wereld.
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 4;
HAVO 1;
VMBO theoretische leerweg, 4;
VWO 6;
VMBO theoretische leerweg, 2;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 5;
VWO 4;
VMBO theoretische leerweg, 3;
HAVO 2;
VWO 5;
Het doel is leerlingen in laten zien dat het niet zo normaal is dat we vrijheid hebben van denken en voelen. Er worden voorbeelden gegeven van andere tijden en andere landen met mensen die zich actief of passief hebben ingezet voor een betere wereld.
Gelijk maar toch verschillend
