Met de ene persoon kun je het beter vinden dan met de andere. We zijn verschillend van elkaar. Meisje of jongen, jong of oud, wel of niet spontaan, serieus of lollig en ga zo maar door. Je hebt in het leven al veel ontmoetingen gehad. Soms was het prettig, maar misschien heeft iemand je ook wel eens geïrriteerd. Je hebt voor jezelf zo een beeld van de mensen om je heen gevormd. Misschien vertel je alles aan vrienden en kennissen en vertrouw je erop dat ze goed omgaan met je persoonlijke verhalen. Misschien ben je juist heel terughoudend en vertel je zo weinig mogelijk over jezelf. Ons gedrag is voor een groot deel afhankelijk van het mensbeeld dat we hebben.
Je verleden
Als je voortdurend mensen tegen het lijf loopt, kan het irritatie veroorzaken.
We hebben allemaal ons eigen beeld van andere mensen. Is een mens goed of kwaad? Kan iemand veranderen of liggen de karaktereigenschappen vast bij de geboorte? Word je gevormd door opvoeding, of word je meer beïnvloed door reclames, films en muziek met hun idolen? Je mensbeeld wordt gekleurd door je eigen ervaringen. Heb je een leuke jeugd gehad, dan heb je een grotere kans dat je een positief mensbeeld hebt ontwikkeld. Als je in je kindertijd vervelende dingen met andere mensen hebt meegemaakt, is de kans groter dat je anderen niet zo snel vertrouwt. Heb je een negatief mensbeeld, dan is de kans groter dat je meer nadruk gaat leggen op het egoïsme van de mens. Je mensbeeld bestaat uit: Ik, ik, ik…….. en dan veel later de rest.
De manier waarop je tegen de mens aankijkt bepaalt je kijk op de wereld. En dat zorgt er weer voor de keuzes die je maakt in je gedrag. Ben je goed van vertrouwen, of houd je de boot af? Dit heeft te maken met je mensbeeld. Zodra je iemand ontmoet die een onverstaanbare taal spreekt, die andere gewoontes heeft en die er anders uitziet, hoe reageer je dan? Je kunt de ander als bedreigend ervaren omdat hij andere dingen belangrijker vindt dan jij. Of gewoon omdat onbekend voor jou onbemind is. En als die ander van een andere voetbalclub houdt dan jij? Maakt het een verschil? En als hij uitkomt voor zijn politieke overtuiging of geloof? Raak je geïrriteerd, ga je in discussie, of interesseert het je niet? Wil je hem of haar beter leren kennen? Misschien zijn de ervaringen die de ander heeft meegemaakt wel uniek en kun je er iets van leren.
Socrates
Socrates kwam op een bijzonder manier aan zijn einde.
Je kunt heel onbevangen naar anderen kijken. Iedereen heeft zijn eigen achtergrond, zijn eigen kijk op het leven. Je kunt snel zeggen dat je iets stom vindt, of juist goed. Maar op basis waarvan zeg je dat?
Kijk naar de video over Socrates. Hij leefde ruim 2000 jaar geleden in Griekenland. Hij liep wat rond in Athene en stelde voorbijgangers allemaal vragen. Hij vroeg ze vaak waarom ze iets deden. Hij probeerde door vragen te stellen te helpen om te kijken waarom iemand een keuze maakte voor het een of het ander. En wat betekende het voor het dagelijkse leven? Veel mensen vonden hem een beetje raar. Anderen vonden hem gevaarlijk. En weer anderen vonden hem juist heel goed. Wat voor mensbeeld zou Socrates gehad hebben?
Het leven van Socrates
Plato
Als je goed om je heen kijkt, dan zie je dat iedereen heel verschillend is. Eigenlijk zijn we allemaal heel uniek. Toch zie je dat sommige mensen snel iets stom vinden. Dat viel Plato ook op.
Plato was een volgeling van Socrates. Hij vond dat we open moesten staan voor nieuwe ideeën. Veel mensen leven met oogkleppen op. Net zoals paarden soms oogkleppen op moeten hebben, want dan kijken ze te veel naar andere dingen en doen ze niet goed wat de mensen van ze willen. Plato vond dat mensen juist geen oogkleppen moesten hebben zoals de paarden. Plato maakte een vergelijking met mensen die in een grot wonen. Het is goed voor ze om ook buiten de grot te komen. Dan komen ze meer van het leven te weten. Het probleem is echter dat veel mensen niet buiten de grot willen komen. Sterker nog: ze worden boos op mensen die vertellen over het leven buiten de grot.
De parabel van de grot
Epicurus
Epicurus in de Atheense school
Je kunt natuurlijk vinden dat al die ideeën van jezelf ontwikkelen een beetje vergezocht zijn. Je moet het leven maar nemen zoals het is. Sommige mensen vind je leuk, anderen minder. Omdat je veel mensen een beetje saai vindt, kun je maar beter genieten van al die leuke dingen om je heen. Epicures vond dat maar niets.
Epicurus leefde na Plato. Ook hij had kritiek op zijn tijdgenoten. Hij vond dat men te veel bezig was met dingen die wel leuk waren op de korte termijn, maar later ellende bezorgden. Seks was wel leuk, maar je kon daardoor kinderen krijgen of een geslachtsziekte krijgen. Dus deed hij dat liever niet. Ook vond hij het niet zo belangrijk om veel geld te verdienen. Hij kon erg genieten van diepgaande gesprekken met vrienden of van het genieten van de natuur. Toen hij oud en ziek was kon hij nog steeds genieten van het leven. Hij had goede vrienden en de meest eenvoudige dingen bezorgden hem vreugde
Het arrangement Burgerschap: je mensbeeld en het Griekse denken is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Pieter van Stiphout
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2020-12-08 19:47:41
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Het doel is de leerling te laten inzien in hoezeer mensbeelden invloed hebben op hun kijk op de wereld en hun dagelijkse gedrag. Dat doen ze met behulp van 3 bekende Griekse filosofen, namelijk Socrates, Plato en Epicures.
Leerniveau
VWO 2;
Volwasseneneducatie, Niveau 1;
Volwasseneneducatie, Niveau 4;
HAVO 4;
HAVO 1;
VWO 6;
VAVO;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 5;
Volwasseneneducatie, Niveau 3;
Volwasseneneducatie, Niveau 2;
VWO 4;
HAVO 2;
VWO 5;
HBO - Bachelor;
Leerinhoud en doelen
Sociaal-maatschappelijk burgerschap;
Ethisch en integer handelen;
Burgerschap;
Het doel is de leerling te laten inzien in hoezeer mensbeelden invloed hebben op hun kijk op de wereld en hun dagelijkse gedrag. Dat doen ze met behulp van 3 bekende Griekse filosofen, namelijk Socrates, Plato en Epicures.
3. Mensbeelden en levensstijl
