Inleiding
Deze les is ontwikkeld voor leerlingen die de opleiding tot Helpende zorg en welzijn volgen.
In het het kwalificatiedossier van Helpende zorg en welzijn staat hierover het volgende:
De helpende zorg en welzijn biedt praktische hulp aan verschillende cliënten/zorgvragers en :
- Heeft basiskennis van gezonde voeding.
- Kan voeding volgens zorgplan bereiden.
- Kan voedingsvoorschriften lezen.
Dit is de eerste les over voeding, van een lessenreeks van totaal vier lessen, die de leerlingen volgen.
Leerdoelen
1. De leerling kan benoemen wat verstaan wordt onder gezonde voeding.
2. De leerling kan benoemen wat de schijf van 5 inhoudt en welke producten er wel (en niet) in voorkomen
3. De leerling kan benoemen wat er verstaat wordt onder voedingsmiddel en voedingsstof
4. De leerling kan van verschillende voedingsstoffen benoemen wat de functie is.
Waarom is gezond eten belangrijk?
Je lichaam haalt bouwstoffen uit voeding en drinken. Als je gezond eet, krijg je voedingsstoffen die je nodig hebt om te groeien. Gezonde voedingsstoffen voorkomen ook dat je bepaalde ziektes krijgt, zoals suikerziekte. Daarnaast blijf je door gezonde voeding makkelijker op een gezond gewicht.
Wat is gezonde voeding
Dat gezonde voeding belangrijk is, is algemeen bekend, maar waar bestaat gezonde voeding uit? En wat is het effect van gezonde voeding? Wat is een gezonde maaltijd? Deze les geeft antwoorden op al deze vragen.
Eet je veel groente, fruit, volkoren graanproducten, bonen, olie en noten? Drink je vooral kraanwater? Neem je wat minder vlees en niet te veel zuivel? En neem je niet zoveel snoep, snacks of frisdrank? Dan eet je in grote lijnen goed voor jezelf en ons milieu.
Oefening: Wat weet je al over gezonde voeding?
Start
Wat staat er in de schijf van 5
Gezond eten volgens de schijf van 5
Opdracht Schijf van 5 (klik hierop)
Klik op 'open de tool'. Sleep het product naar het juiste vakje in de schijf van 5. Ga dan naar het volgende product. Sluit af met het kruisje.
Met de Schijf van Vijf eet je gezond en duurzaam volgens de meest recente wetenschappelijke adviezen. Het is het meest grondig onderbouwde voorlichtingsmodel over voeding in Nederland (Voedingscentrum zd)
Het advies is om iedere dag uit elk vak de aanbevolen hoeveelheden te eten en volop te variëren. Daarnaast is het advies om de consumptie van voedingsmiddelen die niet in de Schijf van Vijf staan te beperken. Eten volgens de Schijf van Vijf verkleint de kans op chronische ziekten, zoals hart- en vaatziekten en sommige soorten kanker én je krijgt de voedingsstoffen binnen die je nodig hebt.
De Schijf van Vijf helpt je ook om duurzamer te eten doordat je veel varieert, je niet meer eet dan je nodig hebt, minder (rood) vlees eet en vaker kiest voor (seizoens)groente, noten en peulvruchten. Dit soort keuzes kunnen je milieudruk met wel een derde verlagen.
Bron: https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-er-in-de-vakken-van-de-schijf-van-vijf.aspx
Voedingsmiddelen en Voedingsstoffen
Onder voedingsmiddelen wordt verstaan: Alles wat mensen en dieren kunnen eten en drinken. Voedsel is erg belangrijk voor ons. Door eten of voedsel kunnen wij onszelf in leven houden en blijven doen wat we doen. Hoeveel je eet hangt af van een aantal dingen:
- je leeftijd: als je jong bent, moet je nog veel eten om goed te kunnen groeien. Dit wordt minder als je steeds ouder wordt.
- je werk: mensen die zwaar werk hebben moeten meer eten om hun lichaam gezond te houden dan mensen die minder zwaar werk hebben.
- je sport: als je een sport heel veel doet of bijvoorbeeld topsporter bent is het heel belangrijk dat je goed eet. Dit houdt je spieren fit.
- je lichaamsbouw en lengte: mensen die lang zijn zullen meer voeding nodig hebben dan mensen die kleiner zijn. Hun lichaam heeft minder nodig om goed te kunnen functioneren.
Bron: https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/gezonde-voeding/3233-voedingsstoffen-en-voedingsmiddelen.html
Het voedsel van de mens bestaat uit voedingsmiddelen, zoals brood, groente, vlees en melk, alles wat je eet en drinkt. Elk voedingsmiddel is opgebouwd uit voedingsstoffen die ons lichaam nodig heeft.
Het voedingsmiddel dat je eet, is zichtbaar. De voedingsstoffen die erin zitten, kun je niet zien.voedingsstoffen zijn de bruikbare bestanddelen uit de voeding. In het volgende hoofdstuk wordt meer uitgelegd over de verschillende voedingsstoffen.
Voedingsstoffen
Voedingsstoffen helpen ons om te groeien, om gezond te blijven of om energie te krijgen.
De voedingsstoffen die de mens nodig heeft kunnen we in zes groepen verdelen
Vetten: Leveren energie
Koolhydraten: Leveren energie
Eiwitten: Zijn bouwstoffen (voor maken nieuwe cellen)
Water: Is bij heel veel processen nodig, de mens bestaat voor meer dan de helft uit water
Mineralen:Helpen bij processen in lichaam als opbouw en zorgen dat het lichaam goed werkt
Vitaminen : Zorgen ook dat lichaam goed werkt, denk aan vit. C zorgt voor weerstand .
Wat leveren de producten van de schijf van 5 aan voedingsstoffen voor ons lichaam?
Groente en fruit: Verlagen met name het risico op hart- en vaatziekten, en ook op darmkanker, longkanker en diabetes type 2. Ze zitten vol goede voedingsstoffen, zoals vitamines, mineralen en vezels.
Smeer- en bereidingsproducten: Als je producten met veel verzadigd vet vervangt door producten met veel onverzadigd vet heb je minder kans op hart- en vaatziekten. Deze producten leveren vitamines A, D en E.
Vis, peulvruchten, Vlees, zuivel, Vis: Verlaagt het risico op hart- en vaatziekten. Peulvruchten en noten verlagen je LDL-cholesterol, wat helpt om je bloedvaten gezond te houden. In vlees en ei zitten veel goede voedingsstoffen, zoals ijzer en vitamine B12. Zuivel verkleint het risico op darmkanker en levert onder andere calcium en vitamine B12.
Brood, graanproducten, aardappelen, Volkorenbrood en andere volkoren graanproducten: Verlagen het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker. Graanproducten leveren energie en onder andere vezel, eiwit, B-vitamines en ijzer. Aardappel is geen graanproduct, maar wel een bron van nuttige voedingsstoffen.
Dranken: Zwarte en groene thee verlagen de bloeddruk en verkleinen het risico op een beroerte.
Bron: www.voedingscentrum.nl
Oefening: voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Start
Tips om gezond te eten
De GGD geeft de volgende tips om gezond te eten
Tip 1: begin de dag met een ontbijt
Een goed ontbijt brengt je spijsvertering op gang en zorgt ervoor dat je je beter kunt concentreren. Bovendien ga je dan minder snel snoepen of snacken later in de ochtend.
Tip 2: gezonder boodschappen doen
Maak met je ouders afspraken over de boodschappen. Je kunt zeggen dat je gezonder wilt eten en dat je het fijn vindt als zij geen koek of chips meer kopen.
Tip 3: experimenteer met groenten en fruit
Leer nieuwe groenten en fruit eten. Elk seizoen kun je bijvoorbeeld andere groenten en fruit kopen. Zo krijg je nog meer keus in wat je lekker of vies vindt.
Tip 4: zelf koken
Je kunt thuis voorstellen dat je een dag in de week zelf gaat koken. Zo leer je hoe je moet koken en ook hoe je gevarieerd kunt eten. Kijk voor gezonde recepten op www.voedingscentrum.nl.
Tip 5: zeg 'nee' tegen snoep
Durf nee te zeggen als je snoep of snacks aangeboden krijgt. Je kunt jezelf voorbereiden door te oefenen voor de spiegel. Je kunt ook fruit of een andere gezonde snack meenemen.
Tip 6: geen frisdrank
In frisdrank en energiedrank zit erg veel suiker. Drink daarom liever water of thee.
Tip 7: maak een groente-planning
Als je voor jezelf kookt, kun je groenten plannen voor de dagen van de week. Bijvoorbeeld doperwten op maandag, sperziebonen op dinsdag, zuurkool op woensdag, broccoli op donderdag, enzovoort.
Tip 8: vlees of vis
Je kunt tip 7 ook gebruiken voor vlees, kip, of vis. Bijvoorbeeld schnitzel op maandag, kip op dinsdag, gehakt op woensdag, pangasiusfilet (vis) op donderdag, enzovoort.
Tip 9: fruit
Je kunt tip 7 ook gebruiken voor fruit. Bijvoorbeeld een appel en banaan op maandag, een sinaasappel en druiven op dinsdag, een peer en perzik op woensdag, enzovoort.
Tip 10: creatief met groente
Verstop' groenten in gerechten. Doe bijvoorbeeld spinazie door de lasagne. Of maak een quiche waarin eigenlijk bijna alle groenten kunnen.
Bron: www.jouwggd.nl/gezondheid/gezond-eten-en-drinken
Memoryspel gezonde voeding
Los dit memoryspel zo snel mogelijk op!! minder gezonde producten worden ingewisseld tegen gezonde producten.
Eindtoets
