Nu je geen schoolkind meer bent maar een puber, verandert je lichaam zowel van binnen als van buiten. Maar er verandert meer. Misschien ben je verliefd, heb je verkering en wil je zoenen. Misschien ook niet.
Jij bepaalt zelf met wie, wat en wanneer je iets wilt. Je bepaalt je eigen grenzen.
Misschien praat je met je ouders, vrienden en vriendinnen en je leraren over seksualiteit. Misschien heb je ook vragen die je niet zo goed durft te stellen of te delen. Er zijn allerlei instanties die je kunnen helpen en je vragen kunnen beantwoorden, bijvoorbeeld de website van Sense. Sense geeft jongeren antwoord op al hun vragen over seks en seksualiteit.
In dit blok gaat het over seksualiteit en seks en het ontdekken en aangeven van je eigen grenzen hierbij.
Startopdracht A
Puberquiz
Wat weet jij al over puberteit en alle veranderingen die daar bij horen?
Doe de test over puberteit, verliefdheid en seksualiteit.
Neem de tijd om alle vragen te beantwoorden, de antwoorden te lezen en de filmpjes te bekijken.
Beantwoord aan het eind de volgende vragen voor jezelf. Noteer de antwoorden op deze vragen in jouw ‘geheime boekje’ of stel de vragen aan een klasgenoot of docent.
Misschien heeft je docent ook een vragenbox in de klas neergezet waarin je anoniem vragen kunt stellen. Maak eventueel daar gebruik van!
Hoeveel punten heb jij gehaald?
Welke vra(a)g(en) of antwoord(en) begrijp je nog niet en wil je wel meer over weten.
Wat heeft je verbaasd of ben je van geschrokken?
Was er iets wat je eerder niet wist of begreep, maar nu wel? Wat heb je geleerd?
Startopdracht B
Jouw geheimen in een boekje
In dit blok ga je met onderwerpen aan de slag waarover je misschien liever niet met al je klasgenoten en de leraar praat. Je mag zelf kiezen om dingen te delen en om dingen niet te delen.
Soms kan het juist wel helpen om dingen waarover je zorgen maakt en waarover je vragen hebt te delen. Belangrijk is dat jij zelf deze keuzes maakt!
Noteer de vragen, antwoorden en meningen die je voor jezelf wilt houden in een eigen boekje. Dit boekje is helemaal van jezelf en dus privé!
Voordat je begint
Benodigdheden:
een geheimenboekje (een schift of notitieboekje)
Tijd blok:
6 uur
Leerdoelen en vaardigheden
Je kunt:
primaire en secundaire geslachtskenmerken van jongens en meisjes noemen;
je gevoel, je mening, je ervaringen en jouw grenzen over verliefdheid, vrijen, de eerste keer en relaties delen met anderen of voor jezelf opschrijven;
uitleggen hoe vaak een vrouw ongesteld is en wat er dan gebeurt;
uitleggen wat er gebeurt als een man een natte droom heeft;
uitleggen wat er gebeurt in een lichaam van mannen en vrouwen bij het vrijen.
Stap 1
Opdracht 1
Lichamelijke veranderingen
Je hebt al iets kunnen lezen over lichamelijke veranderingen in de puberteit. Vanaf de puberteit gaat er van alles veranderen in het lichaam van meisjes en jongens.
Al bij de geboorte kun je zien of de baby een jongen of een meisje is. Bij meisjes zie je de vagina en de schaamlippen. Bij jongens de penis en de balzak. Geslachtskenmerken zijn de verschillen tussen jongens en meisjes.
Er zijn primaire geslachtskenmerken en secundaire geslachtskenmerken. De primaire geslachtskenmerken zijn de lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes, die vanaf de geboorte zichtbaar zijn. De secundaire geslachtskenmerken zijn de lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes, die tijdens de puberteit ontstaan.
Oefening 1: Geslachtskenmerken
Bekijk de filmpjes over jongens en meisjes in de puberteit en beantwoord de vragen.
In het lichaam van een pubermeisje en jongens verandert er veel.
Maak de volgende oefening.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Naast lichamelijke veranderingen, merk je misschien ook wel dat je op een andere manier met jongens en meisjes omgaat dan een tijdje geleden. Er zijn jongens en meiden waar je veel mee omgaat en waarmee je minder of niet omgaat. Misschien heb je verliefde gevoelens of heb je verkering? Praat je met vrienden wel eens over je gevoelens, over zoenen of over vrijen?
In deze stap besteden we aandacht aan zowel lichamelijke veranderingen in de puberteit als aan gevoelens. Gevoelens die fijn zijn en ook minder fijn kunnen zijn.
Oefening 1: Verliefd
Als je verliefd bent, wil je heel graag bij elkaar zijn. Maar heb je dan ook verkering? Wat moet je allemaal wel en wat niet? Je hoeft niets te doen wat je eigenlijk niet wil. Als jij het maar fijn vindt.
Toch gebeurt er wel van alles in je lichaam.
Bekijk het filmpje en beantwoord daarna de vragen.
Maak een keuze: schrijf de antwoorden in je boekje of bespreek ze met een klasgenoot.
Ben je weleens verliefd geweest?
Ben je nu verliefd? Op wie?
Weet hij of zij dat?
Wat is er zo leuk aan hem of haar?
Hoe voelt het als je verliefd bent?
Wat doe of deed je om contact te maken met hem of haar?
Aan wie vertel je dat je verliefd bent?
Stap 3
Opdracht 1
Ongesteld of een natte droom?
In de puberteit verandert er van alles in het lichaam van een meisje, zo ook in haar baarmoeder. De baarmoeder is het orgaan waar later, na de bevruchting met een zaadcel, een baby in kan groeien en ontwikkelen.
Ook bij een jongen verandert er van alles in zijn lichaam tijdens de puberteit. Het lichaam van jongens begint in de puberteit sperma aan te maken. Sperma komt vrij als een jongen ‘klaarkomt’, maar soms ook plotseling tijdens het slapen.
Oefening 1: Ongesteld
Bekijk het filmpje en beantwoord de losse vragen.
Oefening 1: Alleen voor meisjes
Ben jij al ongesteld?
Zo nee:
Hoe vind je dat?
Kijk er je ernaar uit of zie je er tegenop?
Zo ja:
Hoe vind je dit?
Hoe was het de eerste keer?
Aan wie heb je het verteld of heb je het aan niemand verteld?
Heb je er soms last van?
Gebruik je tampons of maandverband?
Maak een keuze: schrijf de antwoorden in je boekje of bespreek ze met een klasgenoot.
Heb je nog een vraag, stop dan een briefje met je vraag in de anonieme vragenbox (als die in de klas staat).
Opdracht 2
Oefening 1: Een natte droom
Bekijk het filmpje en beantwoord daarna de losse vragen.
Oefening 2: alleen voor jongens
Heb jij al eens een natte droom gehad?
Zo, nee:
Hoe vind je dit?
Kijk er je ernaar uit of zie je er tegenop?
Zo, ja:
Hoe vind je dit?
Hoe was het de eerste keer?
Heb je er last van of is het fijn?
Aan wie heb je het vertelt of heb je het aan niemand vertelt?
Maak een keuze: schrijf de antwoorden in je boekje of bespreek ze met een klasgenoot.
Heb je nog een vraag, stop dan een briefje met je vraag in de anonieme vragenbox (als die in de klas staat).
Stap 4
Opdracht 1
Zoenen, strelen en vrijen
Als je verliefd bent, wil je graag bij de ander zijn en denk je de hele dag aan die persoon. Je krijgt een lekker kriebelgevoel in je lijf als je die persoon ziet of juist pijn in je buik. Je weet niet wat je zeggen moet of je praat juist heel veel om indruk te maken.
Zoenen is meestal het eerste dat je doet als je verliefd bent. Hoe weet je of je het goed doet? Er bestaat geen cursus zoenen. Je leert het vanzelf in de praktijk! En elkaar aanraken, knuffelen en strelen is ook fijn.
Als je verliefd bent, betekent dat niet dat je direct seks hebt. Vrijen of seks gaat een stap verder. Je maakt daar zelf keuzes in.
Oefening 1: Vrijen
Maar wat gebeurt er nu eigenlijk als je vrijt in je lichaam?
Bekijk het filmpje. Beantwoord daarna alle vragen.
Misschien laat je docent enkele voorbehoedsmiddelen zien, zoals een condoom of de pil.
Heb je nog een vraag, stop dan een briefje met je vraag in de anonieme vragenbox (als die in de klas staat).
Stap 5
Opdracht 1
De eerste keer
Soms weet je dat je er helemaal klaar voor bent: om voor het eerst te zoenen, elkaar aan te raken of te vrijen. Soms twijfel je: ben je er al aan toe?
Oefening 1: De eerste keer
Stel jezelf de volgende vragen.
Heb je er zin in?
Vertrouw je de ander?
Kies je er zelf voor?
Weet je hoe veilig vrijen werkt?
Speelt je geloof een rol?
Schrijf als je wilt jouw ervaringen, vragen, twijfels hierover op in je boekje of doe ze in de anonieme vragenbox (als die in de klas staat).
Opdracht 2
Jouw grenzen
Wanneer je omgaat met anderen is niks vanzelfsprekend. Het is belangrijk dat je duidelijk bent in wat je wel en niet wilt. Hoe pak je dat aan?
Kijk maar eens naar de tips van dokter Corrie in de volgende filmpjes.
Dokter Corrie show: Grenzen 1
Dokter Corrie show: Grenzen 2
Oefening 1: Jouw grenzen
In tweetallen.
Je ontvangt van de docent kaartjes met erop een kort verhaal.
Gebruik bij het beantwoorden van de vragen het werkblad Jouw grenzen.
Wat zou jij doen als…?
Bespreek dit met elkaar in de klas of in groepjes.
Stap 6
Opdracht 1
LHBTIQA+
In de puberteit ga je fantaseren over iemand die je leuk vindt. Dat kan een jongen zijn maar ook een meisje. Soms is het de ene keer een jongen en de andere keer een meisje. Op wie val jij?
Over wie fantaseer jij? Of misschien weet je niet precies tot wie je je echt aangetrokken voelt. Met wie zou je een relatie willen?
Veel jongeren vragen zich dit af: ben ik homo, lesbisch, hetero, biseksueel, transgender, intersekse, queer/questioning of aseksueel/aromantisch (LHBTIQA+)?
Het antwoord is niet zo makkelijk te geven. Je seksuele voorkeur is namelijk niet altijd 100% duidelijk. Je kunt bijvoorbeeld een heterorelatie hebben en daarna ontdekken dat je een tijdje bi bent. Of je kunt lesbisch of homo zijn en een keer vrijen met iemand van het andere geslacht. Of misschien val jij vooral op jongens of vooral op meisjes, maar zeker niet altijd.
De onderstaande antwoorden moet je zelf nakijken; vergelijk jouw antwoorden met de goede
antwoorden, en geef aan in welke mate jouw antwoorden correct zijn.
Bekijk de aflevering van Dokter Corrie over homoseksualiteit.
Lady Gaga - Born this way
Oefening 3: Born this way
In het liedje zingt Lady Gaga het volgende:
It doesn't matter if you love him, or capital H-I-M
Just put your paws up
'Cause you were born this way, baby
Neem de songtekst erbij en vertaal deze eventueel in het Nederlands. Wat bedoelt Lady Gaga met dit liedje?
Bespreek de antwoorden in de klas.
Schrijf als je wil jouw ervaringen, vragen, twijfels hierover op in je boekje of doe ze in de vragenbox in de klas.
★ Stap 7
Sexting
Bekijk de aflevering van Dokter Corrie over ‘seks op internet’.
Dit lijkt misschien alsof het allemaal ver weg is en jij er niets aan kunt doen.
Maar verstuur jij wel eens een foto of filmpje van jezelf naakt of een stukje bloot? Of waarop je heel sexy kijkt of bewegen maakt?
'Sexting' is het versturen van seksueel getinte foto’s, video’s en/of tekst. Veel jongeren doen aan sexting. Dit hoeft geen problemen op te leveren, bijvoorbeeld wanneer de beelden tussen twee personen blijven. Maar, er zijn altijd risico’s aan verbonden.
Wat doe jij?
Verstuur jij seksueel getinte foto’s of filmpjes en stuur je ze door?
Het maken van een foto is zo gebeurd, net als het doorsturen.
Het arrangement Blok: Help ik ben een verliefde puber! hv123 is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Dit blok hoort bij het thema 'Macht en regels', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Mens en Natuur voor niveau hv123. Wanneer je een puber bent verandert je lichaam zowel van binnen als van buiten. Ook ben je misschien verliefd, heb je verkering of wil je zoenen. Misschien ook niet, jij bepaald met wie, wat en wanneer je iets wilt! Dit blok gaat over seksualiteit, seks en het aangeven van je eigen grenzen. Je leert aan de hand van verschillende opdrachten primaire en secundaire geslachtskenmerken van jongens en meisjes noemen, je eigen grenzen aangeven of opschrijven en uitleggen hoe de menstruatiecyclus van een vrouw eruit ziet. Ook leer je over wat er gebeurt in het lichaam van mannen en vrouwen wanneer ze vrijen.
Terwijl je de opdrachten maakt houdt je een persoonlijk boekje bij, deze maak je verder af in de eindopdracht. Wanneer je vragen hebt kan je altijd terecht bij je docent, een vertrouwenspersoon op school of op verschillende websites. Veel succes!
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 1;
VWO 1;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Reproductie en evolutie;
Biologie;
Mens en natuur;
Reproductie;
Mens en gezondheid;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
6 uur en 0 minuten
Trefwoorden
arrangeerbaar, geslachtskenmerken, help ik ben een verliefde puber!, hv123, macht en regels, mens en natuur, seks, seksualiteit, seksuele voorlichting, stercollectie
Blok: Help ik ben een verliefde puber! hv123
nl
VO-content
2021-12-06 12:24:03
Dit blok hoort bij het thema 'Macht en regels', en is onderdeel van de arrangeerbare leerlijn van de Stercollecties voor Mens en Natuur voor niveau hv123. Wanneer je een puber bent verandert je lichaam zowel van binnen als van buiten. Ook ben je misschien verliefd, heb je verkering of wil je zoenen. Misschien ook niet, jij bepaald met wie, wat en wanneer je iets wilt! Dit blok gaat over seksualiteit, seks en het aangeven van je eigen grenzen. Je leert aan de hand van verschillende opdrachten primaire en secundaire geslachtskenmerken van jongens en meisjes noemen, je eigen grenzen aangeven of opschrijven en uitleggen hoe de menstruatiecyclus van een vrouw eruit ziet. Ook leer je over wat er gebeurt in het lichaam van mannen en vrouwen wanneer ze vrijen.
Terwijl je de opdrachten maakt houdt je een persoonlijk boekje bij, deze maak je verder af in de eindopdracht. Wanneer je vragen hebt kan je altijd terecht bij je docent, een vertrouwenspersoon op school of op verschillende websites. Veel succes!
arrangeerbaar, geslachtskenmerken, help ik ben een verliefde puber!, hv123, macht en regels, mens en natuur, seks, seksualiteit, seksuele voorlichting, stercollectie
Nu je geen schoolkind meer bent maar een puber, verandert je lichaam zowel van binnen als van buiten. Maar er verandert meer. Misschien ben je verliefd, heb je verkering en wil je zoenen. Misschien ook niet.
Je kunt:
Je sluit dit blok af door je persoonlijke boekje verder af te maken en de vragen te stellen die je nog hebt.
primaire geslachtskenmerken
