Alles wat we eten zijn voedingsmiddelen. In voedingsmiddelen zitten bepaalde stoffen die je lichaam nodig heeft om in leven te blijven. Zo'n stof kan verschillende functies hebben. In totaal zijn er zes groepen voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en vitamines. Deze stoffen zorgen voor een gezond bestaan. Als je deze stoffen niet in de juiste mate binnen krijgt, kun je problemen krijgen met je lichaam.
Voedsel komt via je mond in het verteringstelsel. Het verteringstelsel helpt je de voedingsstoffen om te zitten in producten die door je lichaam opgenomen kunnen worden. Stoffen die je lichaam niet nodig heeft verlaten je lichaam via de anus.
Schijf van vijf
Inhoudsopgave
Leerdoelen
Theorie
Practica
Opdrachten
Oefentoets
Leerdoelen
Aan het einde van deze twee lessen kun je:
de zes verschillende voedingsstoffen benoemen;
de functies van deze verschillende voedingsstoffen benoemen;
uitleggen wat een indicator is;
uitleggen hoe je kunt aantonen of een voedingsmiddel eiwit, glucose of zetmeel bevat;
benoemen welke voeding goed voor je is en welke slecht voor het lichaam is.
Theorie
Bestudeer het volgende onderdeel uit de kennisbank:
Maak vervolgens de oefening .
Zorg dat je een voldoende of hoger haalt.
Practica
Deze les gaan wij 2 practica uitvoeren. De practica die we gaan uitvoeren zijn het aantonen van glucose en zetmeel. Voor beide practica wordt er gebruik gemaakt van dezelfde 3 voedingsmiddelen.
Let op!
Van het practicum aantonen van glucose maak je een proefverslag.
Dit maak je in een drie of viertal. Deze lever je in.
Van het aantonen van zetmeel hoef je dus NIET een proefverslag te maken.
Mocht er nog tijd over zijn, mag het practicum eiwitten aantonen ook worden uitgevoerd.
Ook hierbij wordt er gebruik gemaakt van dezelfde 3 voedingsmiddelen als bij het practium van aantonen zetmeel en glucose.
Glucose aantonen
Glucose kun je aantonen met het Benedict reagens. Dit een combinatie van fehling's A + fehling's B. Zo'n aantoon stof wordt een indicator genoemd. Het reagens is blauw, maar kleurt oranje als er veel glucose aanwezig is en groen als er een beetje glucose aanwezig is.
Het benedict reagens reageert niet direct met glucose. Daarom wordt de reageerbuizen (met inhoud) 10 minuten verwarmd. Dit gebeurt in heet water.
Onderzoeksvraag:
Zit er glucose in je voedingsmiddel?
Benodigdheden:
3 reageerbuizen;
Water;
Fehlingsreagens (Fehling A en Fehling B);
een warm bekerglas.
Uitvoering:
Voeg het voedingsmiddel in een reageerbuisje met water.
Zet het reageerbuisje 2 minuten in het warme water
Haal de reageerbuizen uit het water en voeg eerst 3 druppels fehlingsreagens-A toe. Voeg daarna 3 druppels Fehlingsreagens-B toe.
De indicator van zetmeel is kaliumjodide (joodoplossing).
Benodigdheden:
Rekje met reageerbuizen;
Spatel;
3 voedingsstoffen;
Water;
Joodoplossing.
Uitvoering:
Vul een reageerbuis met + 2 cm water.
Vul een andere reageerbuis met + 2 cm water en voeg een klein schepje zetmeel toe.
Voeg aan beide buizen 5 druppels joodoplossing toe.Wat wordt de kleur in beide buizen?
Herhaal bovenstaande proeven met drie andere voedingsmiddelen. Bij vaste stoffen kun je de Joodoplossing er gewoon opbrengen. (hoeft dan niet opgelost te worden)
Noteer je waarnemingen in de tabel hier onder.
Waarneming:
Buisje
1.Water
2.Water metzetmeel
voedingsmiddel 1
voedingsmiddel 2
voedingsmiddel 3
kleur zonder jodium
kleur met jodium
Conclusie: Als er zetmeel in en voedingsstof in zit kleur de oplossing....................................
Welke voedingsstoffen bevatten zetmeel?
Extra: eiwitten aantonen
Bij dit practicum ga je onderzoeken of de drie voedingsmiddelen wel of geen eiwitten bevatten. Eiwitten kan men aantonen met behulp van een kopersulfaatoplossing en natriumhydroxide. Deze twee stoffen noemt men dan ook de indicator.
Benodigdheden:
Rekje met reageerbuisjes;
Spatel;
Water;
3 voedingsmiddelen;
Natriumhydroxide;
Kopersulfaatoplossing.
Uitvoering:
Vul een reageerbuis met + 2 cm water.
Vul een andere reageerbuis met + 2 cm water en voeg een klein gesneden voedingsmiddel toe.
Voeg aan beide buizen 5 druppels kopersulfaatoplossing toe. (Schudden)
Voeg daarna aan beide buizen 5 druppels natriumhydroxide toe. (Schudden)
Noteer je waarnemingen in de tabel hier onder.
Herhaal bovenstaande voor de andere twee voedingsstoffen.
Waarneming:
buisje
1
2
3
4
inhoud
water
water + voedingsstof 1
water + voedingsstof 2
water + voedingsstof 3
kleur zonder natriumhydroxide + kopersulfaat
kleur met natriumhydroxide + kopersulfaat
Conclusie:
Opdrachten
Eetmeter
Voeding is erg belangrijk. Het is daarom ook van belang dat je weet welke voedingsstoffen je allemaal binnenkrijgt. Via mijn eetmeter kun je een eetdagboek bijhouden.
Ook kan je de app van eetmeter downloaden via de play store of apple store.
Hiervoor is het wel nodig dat je een account aanmaakt.
Doe dit met je school e-mail.
Je ziet na het invullen meteen of je voldoende en gevarieerd hebt gegeten en gedronken.
Eetmeter 2.0
Soorten zout
Eet jij teveel zout?
Wanneer je de Eetmeter invult, kun je ook bepalen of jij teveel zout eet.
Beantwoord de vragen met behulp van de bronnen en de informatie uit de KB:
Wat is de functie van zout in het eten? Waarom wordt zout toegevoegd aan het eten?
Wat is de functie van zout in je lichaam?
Welke voedingsmiddelen bevatten (te) veel zout? Op welke wijze krijgen de meeste Nederlanders, die weinig zout bij het koken gebruiken, toch teveel zout binnen?
Welke nadelen heeft een overmaat aan zout voor het lichaam?
Welke alternatieven zijn er voor keukenzout?
Begrippennetwerk
Deze opdracht mag je in tweetallen maken.
Hier ga je een begrippennetwerk (mindmap) maken van de begrippen uit de KB.
Alle begrippen uit de KB moeten erop komen te staan. KB: Voedingsstoffen & voedingsmiddelen
Zorg ervoor dat je de juiste begrippen met elkaar verbind. Deze begrippen moeten met elkaar te maken hebben. Bijvoorbeeld: brandstof, koolhydraten en een boterham.
Een voorbeeld van een leeg begrippennetwerk ziet er zo uit:
Oefentoets
Als je alle opdrachten gemaakt hebt, dan kan je de oefentoets maken.
Het arrangement Voedingstoffen en Voedingsmiddelen is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Bas Duijvestijn
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-06-20 15:55:44
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze wikiwijs bevat twee lessen omtrent voedingstoffen & voedingsmiddelen, inclusief practicum. Deze lessenreeks is gemaakt voor 3-VMBO van het Vathorst College.
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad
gemiddeld
Studiebelasting
4 uur en 0 minuten
Voedingstoffen en Voedingsmiddelen
nl
Bas Duijvestijn
2019-06-20 15:55:44
Deze wikiwijs bevat twee lessen omtrent voedingstoffen & voedingsmiddelen, inclusief practicum. Deze lessenreeks is gemaakt voor 3-VMBO van het Vathorst College.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Onderzoeksverslag format
