De komende lessen gaan over zintuigen.
Met onze zintuigen maken we contact met de buitenwereld. Wat weet jij al over zintuigen?
Onze zintuigen
Wat ga je leren?
De komende lessen gaan over de verschillende zintuigen. Aan het eind van de lessenserie heb je de volgende doelen behaald:
Ik kan de zintuigen benoemen.
Ik kan vertellen wat de zintuigen zijn.
Ik kan opdrachten maken over de verschillende zintuigen. Dit doe ik met ICT en met werkbladen.
Ik kan goed zelfstandig werken.
Ik kan samenwerken en overleggen.
Ik leer zelf na te denken op het moment dat het niet gaat zoals ik het heb bedoeld.
Deze les gaat over ruiken en proeven. Aan het eind van deze lessen heb je de volgende doelen behaald:
Ik kan benoemen hoe proeven en ruiken werkt.
Ik leer en kan benoemen hoe geur en reuk met elkaar verbonden zijn.
Ik heb geleerd hoe ik mijn mond kan verzorgen.
Wat ga je doen?
Ik ontwerp een mindmap over de vijf zintuigen. Ik start ermee en vul hem aan het einde aan.
Ik kan benoemen hoe de neus en de tong werken.
Ik onderzoek de samenhang tussen ruiken en proeven.
Wat heb je nodig?
Wat heb je allemaal nodig?
* Pen en potlood
* Kleurpotloden
* A4 papier
* werkbladen
* iPad of laptop
* Koptelefoon / oordopjes
De zintuigen.
Voordat we de verschillende zintuigen gaan bespreken ga je eerst eens noteren wat je zelf allemaal al weet .
Dit doe je in de vorm van een mindmap.
Ben je klaar met je mindmap? Laat het zien aan de docent. Daarna ga je verder met het volgende hoofdstuk.
Ruiken en Proeven.
Hoe werkt je neus?
Ruiken doe je met je neus. Hoe werkt je neus?
Je ruikt met je neus. Bij iedere ademhaling komt er lucht in je neus met daarin geurstoffen, die langs het neusslijmvlies strijken dat zich boven in je neus bevindt. Het neusslijmvlies is via korte zenuwen verbonden met de hersenen, de waarneming gaat rechtstreeks en snel naar de hersenen. Geuren neem je dus heel snel waar.
Je neus van binnen
Als je snuift, helpt dit om geuren beter te kunnen ruiken. Wanneer je ademhaalt, neem je meestal maar een kleine hap lucht. Maar wanneer je flink snuift, neem je een hele grote hap lucht, en de geuren gaan dan rechtstreeks naar de zenuwen in je neus. Het orgaan waarin de reukzin zich bevindt is de neusholte.
Verschillende geuren
Er zitten lekkere geuren bij maar ook hele vieze geuren. We houden niet allemaal van dezelfde geur . Maar van bloemen geuren houden de meeste mensen wel. Maar ze vinden poep en rottend eten niet lekker ruiken. Onze neus is heel belangrijk en we doen er heel veel mee. Een baby die herkent haar moeder dan ook meteen aan de geur die de moeder heeft. Mensen kunnen zelfs verliefd worden door de geur die iemand anders heeft.
Als je ruikend proeft zorgt dit ervoor dat je beter kan proeven. Probeer maar eens met je neus dicht te eten, dan proef je een stuk minder!
Je kunt als mens ook sommige geuren onthouden. Zo doet de geur van popcorn je snel denken aan de bioscoop. Je maakt dan bij een bepaalde geur en herinnering.
Bekijk onderstaand filmpje:
Heb je alles gelezen en gezien?
Maak dan onderstaande vragen!
Hoe werkt de tong?
Je kan houden van zoete dingen zoals ijsjes en snoep, maar ook zoute dingen zoals chips.
Je wordt ook gewaarschuwd als eten niet meer goed is. Dit gebeurt via de tong.
Je proeft namelijk met je tong.
De tong is bedekt met heel veel kleine bultjes, die we smaakpapillen noemen.
De smaakpapillen versturen via je zenuwen boodschappen naar je hersenen.
Je hersenen vertellen dan wat voor smaak je proeft.
Je tong geeft ook aan of het eten koud of warm is.
De tong
Een tong bestaat uit buigzame spieren. Je proeft er niet alleen mee, maar je gebruikt je tong ook om te zingen en praten.
Je tong helpt je ook met eten, door je eten in je mond van de ene kant naar de andere kant te laten gaan waardoor je tanden het eten fijn kunnen kauwen. Dan duwt je tong je eten naar de achterkant van je mond om het door te slikken.
Verschillende smaken
Er zijn 5 basissmaken die je met je tong kan proeven: zoet, zout, zuur, bitter en umami.
Bittere smaken zijn bijvoorbeeld koffie, witlof, spruitjes en pure chocolade.
De smaak umami is pas ontdekt en is een woord uit het japans dat 'hartig' betekent. De smaak umami zit in eten waar veel eiwitten inzitten. Zoals in tomaten, belegen kaas, ui, brocoli sardientjes, varkensvlees en sojasaus.
Het meeste dat je 'proeft' ruik je eigenlijk.
Als je je neus dichtknijpt en dan een ui en een appel eet proef je geen verschil.
Als je je neus weer loslaat proef je het wel.
Samenwerking neus en tong.
Eten doe je met je mond. Met je tong, tanden en kiezen vermaal je het voedsel. Het proeven van je voedsel doe je niet alleen met de smaakzintuigen in je tong, maar ook met de reukzintuigen in je neus.
Voedsel en drankjes proeven is dus iets wat de tong en de neus samen doen.
Je neus dichtknijpen als je iets eet wat je niet zo lekker vindt is dan ook een goed idee.
Men zegt dat wat we proeven, voor 95% bepaald wordt door wat we ruiken. Van ons voedsel komen zowel geurstoffen als smaakstoffen af.
We hebben geleerd dat we kunnen proeven door de smaakpapillen en zenuwen in de tong. De smaakpapillen in de tong zijn gevoelig voor de smaken zoet, zuur, zout, bitter en umami.
Als er smaak in je mond komt dan geven ze de smaakpapillen een seintje aan de verschillende zenuwen in je mond. Deze zenuwen geven boodschappen af aan de hersenen.
Van ons voedsel komen ook geurstoffen af. Deze geurstoffen worden opgemerkt door de zintuigcellen in onze neus. Als deze zintuigcellen worden geprikkeld door de geurstoffen, dan geven deze ook een seintje af via de zenuwen. De zenuwen geven ook deze boodschap af aan de hersenen.
De smaakprikkels en de geurprikkels vormen samen onze gehele smaak. We vinden het eten of hartstikke lekker of heel vies.
Hoeveel invloed onze neus heeft op de smaak van eten merk je pas goed als je verkouden bent. Bij een ernstige verkoudheid kunnen de geurstoffen uit het voedsel de zintuigcellen in de neus niet bereiken. De smaakbeleving is dan alleen afkomstig vanuit de tong. De smaak is dan heel anders of we proeven juist niks.
De neus zit niet zonder reden boven onze mond. Dit is handig omdat je daardoor het voedsel nog snel even kunt keuren voordat je het in je mond stopt. Bedorven voedsel of voedsel met andere verdachte geurtjes worden niet opgegeten.
Het reukcentrum in de hersenen ontvangt als eerste de impulsen vanuit de zintuigcellen in de neus. Het reukcentrum stuurt deze informatie echter direct door richting een ander centrum, het smaakcentrum. In het smaakcentrum worden er emoties aan de geuren toegekend.
Tong en neus
Test!
Doe nu zelf de appel en ui test !
De instructie hiervoor vind je op het werkblad.
Verzorging.
Het is belangrijk dat je je tanden en tong goed verzorgd. Als je dit niet doet kun je klachten krijgen of last van een nare geur uit je mond. We hebben net geleerd dat je mond en je tong heel belangrijk is voor het proeven van verschillende smaken.
Door goed poetsen verwijder je tandplak. Tandplak is een witgeel laagje dat bestaat uit een mengsel van voedselresten, speeksel en bacteriën. Het hoopt zich op tussen en op de tanden en kiezen en langs de randen van het tandvlees.
Door tandplak te verwijderen, voorkom je gaatjes, ontstekingen, schimmelinfecties en pijn. Daarnaast zorgt het voor een fris uiterlijk en een frisse adem.
Als er op je tong aanslag zit (wit, geel of bruin), reinig de tong dan met een tongschraper. Tongbeslag kan namelijk leiden tot een slechte adem. Haal de schraper enkele malen langzaam over de tong van achter naar voren. Spoel de tongschraper tussendoor telkens af.
Mondverzorging.
Tandenpoetsen? Hoe doe je dat dan?
Tong verzorgen? Hoe doe je dat dan?
Gebitsverzorging, opdracht schooltv.
Bekijk onderstaand filmpje over gebitsverzorging. Heb je het filmpje bekeken?
Maak dan de vragen op het werkblad.
Afsluiting.
Je bent aan het einde gekomen van de lessen over de zintuigen. Ga nu de informatie die je extra hebt geleerd en gekregen verwerken in je mindmap.
Voorbeeld van een mindmap
Wanneer ben je klaar?
Heb je alles doorgelezen?
Heb je de opdrachten gemaakt?
Heb je de mindmap aangevuld?
Lever je mindmap en de werkbladen in bij de docent!
Voor de docent:
Hier vindt u de lesomschrijving, de bij behorende kerndoelen, de werkbladen, practicumopdrachten en de bronvermelding.
Het arrangement Zintuigen VMBO 1BK is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Mw. Sanders
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-06-28 15:38:46
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
Deze les beschrijft de vijf zintuigen voor leerlingen binnen het VMBO.
Naast informatie via filmpjes en het maken van vragen bevat het ook proefjes en diverse opdrachten.
Deze les beschrijft de vijf zintuigen voor leerlingen binnen het VMBO.
Naast informatie via filmpjes en het maken van vragen bevat het ook proefjes en diverse opdrachten.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
Informatie voor de docent.
