Inleiding
Executieve functies zijn vaardigheden die we nodig hebben om taken uit te kunnen voeren. Hierdoor kunnen we doelen opstellen, plannen en behalen door ons eigen gedrag aan te sturen.
Doelgericht doorzettingsvermogen
Wat is het?
1. Je kunt zelf doelen stellen.
2. Je kunt deze doelen nastreven zonder je uit het veld te laten slaan door tegenvallers.
Tips van de kenners
- Stel doelen
- Laat je niet uit het veld slaan door tegenslagen
- Zorg dat je altijd iets af wil hebben
- Blijf bij je opdracht
- Zeg tegen jezelf dat je het kan; geloof in jezelf
- Maak een lijst van je doelen: het is fijn om dingen af te kunnen vinken als je klaar bent
Emotieregulatie
Wat is het?
Deze vaardigheid helpt je om:
- Je emoties te reguleren zodat je: doelen kan realiseren / taken kan voltooien / je eigen gedrag kan controleren of sturen.
Flexibiliteit
Wat is het?
Je kan je plannen aanpassen als iets niet goed gaat (door tegenslag, fouten of nieuwe informatie)
De vaardigheid flexibiliteit helpt je om een andere aanpak te kiezen als iets niet lukt.
Tips van de kenners
- Reageer rustig op iets, ook als het bijvoorbeeld tegenvalt.
- Als iets niet lukt, probeer dan een andere aanpak.
- Pas je aan de situatie aan.
- Zet je telefoon op stil, dan kan je niet afgeleid worden (probeer zoveel mogelijk tegenslagen te voorkomen).
- Maak je niet druk om andere dingen dan waar je aan werkt
- Minder controle houden.
- Ga even iets anders doen voordat je opnieuw begint.
- Zorg dat je verschillende manieren weet om één ding te doen. Als het ene dan niet werkt, kan je een andere manier gebruiken.
Metacognitie
Wat is het?
De vaardigheid metacognitie helpt je om een stapje terug doen om te reflecteren (nadenken) op je eigen gedrag. Dit doe je door jezelf vragen te stellen als: Hoe heb ik het gedaan? Hoe zou ik het een volgende keer beter kunnen doen?
Tips van de kenners
-
Wees nieuwsgierig
-
Neem 5 minuten aan het einde van de dag om te bedenken wat je allemaal hebt gedaan en hebt geleerd.
-
Bedenk na het leren voor een toets wat je nou echt hebt geleerd
-
Lees met aandacht
-
Bekijk waarom je bepaalde dingen hebt gedaan en waarom je ze op die manier hebt gedaan.
Organisatie
Wat is het?
Je weet welke informatie en welke spullen je nodig hebt om ergens mee aan de slag te gaan.
Tips van de kenners
-
Kijk vooruit: wat ga je doen en wat heb je daarvoor nodig?
-
Zorg dat je alles wat je nodig hebt bij de hand hebt.
-
Houd het overzicht
-
Gebruik je tijd goed
-
Als je iets niet snapt, regel dan uitleg van bijvoorbeeld een docent, je ouders, broer of zus of een vriend(in)
-
Zorg dat je weet waar je spullen liggen en dat doe je door:
-
Zorg ook voor een rustige werkplek
-
Bedenk de avond van te voren welke lessen je de dag erna hebt, en pak de avond van te voren alvast je tas in, zodat je de volgende ochtend genoeg tijd hebt voor andere dingen.
Planning
Wat is het?
Deze vaardigheid helpt je om
- Een plan(ning) te maken om zo een doel te bereiken / taak te voltooien
- Beslissingen te nemen over waar jij je aandacht op moet richten (of juist niet)
Tips van de kenners
- Zet belangrijke opdrachten in je telefoon of agenda. Als je bijvoorbeeld in de les zit en een inleverdatum krijgt, vraag even of je het in je telefoon mag zetten. Zo kan je het niet vergeten.
- Verdeel de taken die je hebt in meerdere tijdsblokken
- Zorg dat je weet wanneer je geen tijd hebt om huiswerk te maken: als je bijvoorbeeld moet sporten, trainen, avondeten, de hond uitlaten, wekelijkse klusjes, etc.
- Zorg dat je je huiswerk bijv. minimaal een dag van te voren af hebt.
Responsinhibitie
Wat is het?
Je hebt het vermogen om na te denken voor je iets doet.
Je kunt de neiging onderdrukken om iets uit te stellen
Tips van de kenners
- Bedenk wat je te wachten staat en reageer dan pas
- Denk na voordat je iets doet
- Wees niet impulsief.
- Ga soms lekker huilen, even de emoties eruit.
- Niet meteen reageren
- Blijf rustig
- Denk de stomme dingen om
Taakinitiatie
Wat is het?
Je kunt, zonder uitstel, meteen beginnen aan je (huis)werk.
Je gaat niet eerst allerlei andere zaken doen (zoals appen, gamen, je kamer opruimen, aan je moeder vragen wat jullie vanavond eten)
Tips van de kenners
-
Leg dingen die je afleiden weg, maar dan ook écht weg. Als je bijvoorbeeld boven je huiswerk maakt, laat dan je telefoon beneden.
- Doe eerst de stomme dingen waar je tegen op kijkt en ga daarna de leuken dingen doen, je hebt iets waar je naar uit kan kijken.
-
Bedenk dat je bijv. eerst een halfuur op je telefoon gaat en daarna al je huiswerk gaat maken, en weer met je telefoon gaat als je alles af hebt.
-
Laat je door je ouders overhoren, spreek af wanneer en hoe laat.
-
Zeg tegen jezelf wanneer je moet beginnen en begin ook echt.
-
Laat je niet storen door andere mensen, zeg dan bijvoorbeeld: 'ik ben nu huiswerk aan het maken dus stoor mij niet'.
Time management
Wat is het?
Deze vaardigheid helpt je om
- Zelf in te schatten hoeveel tijd je hebt en hoeveel tijd je nodig hebt voor een taak / taken.
- Tijd op een goede manier in te delen.
- Op tijd klaar te zijn met je werk voor belangrijke deadlines
Tips van de kenners
-
Houd de tijd bij als je iets aan het doen bent. Dan weet je een volgende keer hoelang je ergens mee bezig bent.
-
Kijk eerst hoe lang je de tijd hebt voor een opdracht.
-
Zorg dat je overal genoeg tijd voor hebt.
-
Maak een planning en zet de tijd erbij die jij denkt nodig te hebben.
-
Neem de tijd voor de dingen die tijd nodig hebben, maar ga niet te lang door. Anders kom je in de war met je andere taken.
Volgehouden aandacht
Wat is het?
Je kunt je aandacht ergens bij houden, zelfs al ben je moe, verveeld, afgeleid of vind je iets heel saai.
Tips van de kenners
- Neem korte pauzes.
- Laat je niet afleiden: leg je telefoon weg
- Maak een doel en beloon jezelf als je dat doel haalt.
- Zoek een rustige plek om te werken
- Pak iets erbij wat je nodig hebt om te concentreren
Werkgeheugen
Wat is het?
Het werkgeheugen regelt de informatiestromingen in je hoofd.
Door deze vaardigheid kan jij bij complexe taken/opdrachten onthouden wat je wanneer moet doen.
Tips van de kenners
- Zet de dingen die je moet doen op een rij.
- Oefen met onthouden.
- Krijg geen stress als je een grote opdracht krijgt.
- Herhaal leerwerk vaak.
- Deel je leerwerk op in blokjes.
- Probeer aantekeningen te maken tijdens de uitleg van een docent.
Opdracht 1: 1 april - 7 april 2019
Toets: Opdracht 1: Verbeter je executieve functies, deel 1
Start
