Deze les over de VOC draait om het zelf zoeken van informatie en dit verwerken tot een eindproduct. Afhankelijk van de keuze die je maakt voor je opdracht werk je aan de volgende leerdoelen:
Opdracht
Leerdoelen
Algemeen
Je weet wat de VOC is en wat de VOC heeft betekend
Je weet welke methodes de VOC hanteerde om haar invloed te vergroten
21e eeuwse vaardigheden:
kritisch denken
communiceren
informatievaardigheden
Opdracht 'familie'
Je legt een persoonlijke link tussen de tijd van de VOC en het heden
21e eeuwse vaardigheden:
communiceren: presenteren
informatievaardigheden
Opdracht 'scheépvaart'
Je leert de ins en ouds van schepen uit de tijd van de VOC kennen
21e eeuwse vaardigheden:
communiceren: presenteren
informatievaardigheden
Opdracht 'helden'
21e eeuwse vaardigheden:
kritisch denken
communiceren: presenteren, argumenteren
informatievaardigheden
Opdracht 'herinnering'
21e eeuwse vaardigheden:
kritisch denken
communiceren: argumenteren, omgaan met feedback
informatievaardigheden
Introductie
De Verenigde Oost-Indische Compagnie
Een deel van het Octrooigebied van de VOC circa 1660 - Nationaal Archief
De VOC was een enorm bedrijf, het rijkste ter wereld ooit zelfs. Tussen 1700 en 1795 had de VOC 655.000 werknemers. Zelfs nu zou dat een enorm groot bedrijf zijn. Kijk maar eens naar deze lijst uit 2015 met de grootste werkgevers ter wereld.
Veel van deze werknemers kwamen natuurlijk uit Nederland. Het is dus niet zo gek op bij jezelf te bedenken dat jij misschien wel een voorouder hebt, die met de VOC heeft meegevaren. Als we aan de VOC denken, dan beelden we ons vaak rijke mannen in of ruwe avonturiers die naar verre landen toe voeren voor winst. Dat is natuurlijk een heel romantisch beeld over de VOC, want het was niet allemaal rozengeur en manenschijn. Een voorouder bij de VOC is misschien niet iets om meteen trots op te zijn, maar wel razend interessant om uit te zoeken.
Meer informatie
Er is uiteraard heel veel informatie te vinden over de VOC. Een paar bronnen vind je hieronder:
Bekijk het filmpje. Voer nu met de klas een debat over het volgende onderwerp: op welke manier moeten wij ons, als Nederlanders, gedragen richting ons koloniaal verleden?
Als je met de klas een debat gaat voeren, is het belangrijk dat je goede afspraken maakt:
Bedenk een of enkele stellingen.
Iedereen bedenkt per stelling zoveel mogelijk standpunten voor en tegen de stelling.
Organiseer het debat. Zorg voor ongeveer evenveel mensen voor als mensen tegen de stelling. Je kunt mensen ook vragen een rol te spelen tijdens het debat.
Benoem een voorzitter. De voorzitter leidt het debat. Hij zorgt er voor dat iedereen aan het woord komt. Hij zorgt er voor dat iedereen uit kan spreken.
Benoem een jury. De jury bepaalt wie het debat wint.
We kunnen dus wel zeggen dat de VOC op zijn zachtst gezegd een omstreden organisatie was. Na het korte filmpje dat je gezien hebt is dat wel duidelijk. Geschiedenis is helaas niet simpel en dingen zijn niet simpel goed of slecht. Wat we wel kunnen zeggen is dat geschiedenis steeds interessant blijft. Het blijft boeien en inspireren, zeker als het dichter bij jezelf komt. Wat nou, bijvoorbeeld, als je familie bent van een de grote families binnen de VOC? Hoe kun je daar achter komen?
Familiegeschiedenis
Kies je opdracht
Fort Batavia
Kies nu zelf het onderwerp voor je opdracht. Iedereen zoekt een specifiek stukje geschiedenis uit en presenteert dit vervolgens aan de klas. Zo kun je elkaar over de VOC vertellen en veel verschillende informatie opdoen.
Kies een van de volgende opdrachten!
Familie, heb jij VOC familie?
Scheepvaart, de handelsvloot van de VOC was formidabel, wil je hier meer over weten?
Monumentbehoud, we hebben het al gehad over hoe we moeten omgaan met het VOC verleden, wil je je hier nog wat verder in verdiepen?
Essay, hier ga je een Essay schrijven en presenteren aan de groep, waarin je de VOC vergelijkt met een multinational naar keuze.
Familie
In het filmpje hierboven zie je dat niet iedere voorouder lid was van de Heren zeventien.
Ga naar de VOC opvarenden-collectie van het Nationaal Archief. Daar typ je je achternaam in, en ga je op zoek naar iemand die mogelijk familie van je zou kunnen zijn. Vind je niemand terug? Tip: probeer je naam eens anders te schrijven. In de loop van het een paar honderd jaar kan je naam gemakkelijk een beetje zijn veranderd. Dat zie je ook in het filmpje over de familie hierboven. De ene afstammeling heet Valentijn en de ander Valenteijn.
Tip: is er weleens stamboomonderzoek gedaan binnen je familie? Betrek die gegevens er dan ook bij.
Niets kunnen vinden? Dat is niet erg, zoek dan op de stad waar je vandaan komt. Zoek iemand uit die je interessant lijkt. Probeer extra informatie te vinden over de persoon die je hebt uitgekozen, zoals informatie over het schip waar hij op voer of waar hij precies naar toe ging en waarom.
Hoe meer je kunt traceren hoe beter. Vind je niet genoeg informatie, vul je verhaal dan aan met fictieve details. Let op: de details moeten wel historisch verantwoord zijn: ze moeten dus passen bij het tijdperk.
Als je al je informatie verzameld hebt over de VOC opvarende die je hebt uitgekozen, dan ben je klaar om er een pecha kucha van te maken en deze aan je klas te presenteren.
Een Pecha Kucha is een presentatie die bestaat uit 20 slides. Voor iedere slide heb je 20 seconden de tijd om te presenteren, dus je verhaal duurt in totaal 6 minuten en 40 seconden. Dit zorgt ervoor dat je kort en bondig je kennis leert delen en dat je leert omgaan met de tijdsdruk die het geven van een presentatie met zich mee kan brengen.
De hoeveelheid schepen die onder de VOC-vlag gevaren hebben was gigantisch. Enorme hoeveelheden is een ding, maar wat voor schepen waren dit nou precies? De VOC heeft meer dan 100 jaar bestaan en maakte verschillende soorten reizen. Dan kun je je voorstellen dat er ook meerdere soorten schepen in gebruik geweest zijn.
Je gaat op zoek naar een schip dat voor de VOC gevaren heeft en zoekt hierover zoveel mogelijk informatie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan:
Wat voor type schip is het? Wat zijn de voor- en nadelen van dit type? Waarvoor werd dit type schip gebruikt? Hoe zag het schip eruit? Maak bijvoorbeeld een plattegrond, of zoek filmmateriaal over hoe jouw soort schip er varend uit ziet.
Waar is het schip dat je hebt uitgezocht allemaal geweest? Hoelang is het in de vaart geweest? Wat is er met het schip gebeurd?
Ook kan je handelsroutes opzoeken die vaak gevaren werden door de VOC. Hoe lang duurde zo'n reis? Wat betekende dit voor de mensen aan boord? Hoeveel kans had je om terug te keren in Nederland?
Wat verdiende je aan boord van een VOC-schip? Wat gebeurde er als je niet terugkwam met je nabestaanden?
Hieronder vind je een goede link om je onderzoek te beginnen
Als je al je informatie verzameld hebt over het VOC-schip dat je hebt uitgekozen, dan ben je klaar om er een pecha kucha van te maken en aan je klas te presenteren.
Een Pecha Kucha is een presentatie die bestaat uit 20 slides. Voor iedere slide heb je 20 seconden de tijd om te presenteren, dus je verhaal duurt in totaal 6 minuten en 40 seconden. Dit zorgt ervoor dat je kort en bondig je kennis leert delen en dat je leert omgaan met de tijdsdruk die het geven van een presentatie met zich mee kan brengen.
Overblijfselen van de VOC zien we in Nederland nog overal. Je hebt eerder al een debat gevoerd over de ethische kwesties rondom de VOC. Bij deze opdracht ga je daar nog wat verder op in. Er zijn nog steeds VOC monumenten in Nederland. Inmiddels zijn er stemmen die zeggen dat deze verwijderd moeten worden of dat ze op een bepaalde manier veranderd moeten worden. Wat is jouw mening hier over?
Zoek een VOC monument op en gebruik dit als voorbeeld bij het punt dat je wilt maken over monumentbehoud. Waar staat het monument voor? Hoe wordt het bijgehouden? Wat denk jij dat er met dit monument moet gebeuren?
Maak een elevator pitch over jouw zienswijze en houd deze voor je klasgenoten. Geef je klasgenoten daarna de kans om te reageren.
Elevator pitch betekent liftpraatje. In de tijd van een ritje met de lift moet je jezelf presenteren als de ideale oplossing voor het probleem van degene met wie je in de lift staat. Je maakt een presentatie die maar één minuut duurt. Het is dus belangrijk dat je je boodschap kort en bondig kunt overbrengen.
Ben je geinspireerd door het debat van eerder? Dan heb je misschien een goed idee voor het schrijven van een essay met als thema: Hoe moeten wij ons de VOC herinneren?. In dit essay kun je je eigen mening onderbouwd weergeven. Tip: probeer niet te ver af te dwalen van het onderwerp, houd het bondig en duidelijk.
Schrijf een essay
Het Essay moet minimaal 750 woorden bevatten. Zorg er goed voor dat je essay op zichzelf staat en een helder verhaal vertelt. Verwijs waar mogelijk naar kranten en andere nieuwsbronnen als onderbouwing voor je mening. Denk aan je bronvvermelding. Als je een quote gebruikt over een bepaalde uitspraak doet gebaseerd op deze bronnen, behoor je deze ook te benoemen.
Ben je klaar? Laat je essay dan lezen door twee klasgenoten en vraag om (schriftelijke) feedback. Verwerk de feedback daar waar je dit zinvol vindt en lever het geheel in bij je docent.
Het arrangement De VOC: twee kanten van dezelfde munt is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Toelichting
De VOC was een enorm bedrijf, het rijkste ter wereld ooit zelfs en een enorm grote werkgever. Er is ook een keerzijde: de VOC bediende zich van allerlei methodes om groter en rijker te worden. Wat vinden wij nu van de VOC?
Leerniveau
VWO 2;
HAVO 3;
VWO 3;
HAVO 2;
Leerinhoud en doelen
Ontstaan van handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie;
Begin van de overzeese Europese expansie;
Ontdekkingsreizen;
Ontstaan van het handelskapitalisme;
De tijd van pruiken en revoluties (1700 - 1800);
De tijd van regenten en vorsten (1600 - 1700);
Geschiedenis;
De VOC was een enorm bedrijf, het rijkste ter wereld ooit zelfs en een enorm grote werkgever. Er is ook een keerzijde: de VOC bediende zich van allerlei methodes om groter en rijker te worden. Wat vinden wij nu van de VOC?
