In de rivieren zitten allemaal dieren, planten en afval. Maar het één blijft drijven en het ander zinkt naar de bodem. We gaan het nu hebben over de schaatsenrijder. Dit is een insect, die op het water loopt. Hij komt ook voor in de Regge, hier in Nijverdal. De schaatsenrijder zinkt niet naar de bodem. Maar hoe kan dit? Wij, als mensen, kunnen niet over het water lopen.
Jullie zijn tijdens deze les de onderzoekers en jullie zijn op zoek naar het antwoord op de onderzoeksvraag. Jullie gaan proefjes uitvoeren, samenwerken en vragen beantwoorden.
Doel van deze les: je gaat onderzoeken waarom schaatsenrijders kunnen lopen over het water?
Opdracht
De opdracht
Jullie gaan onderzoek doen en informatie lezen over het drijven van de schaatsenrijder. Er is 1 grote onderzoeksvraag en een aantal vragen die jullie helpen om antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag.
Jullie gaan voor het onderzoek eerst een hypothese bedenken. Een hypothese is een antwoord op de onderzoeksvraag zonder het doen van onderzoek. Je geeft het antwoord wat jij denkt wat goed is.
Onderzoeksvraag: Waarom kunnen schaatsenrijders lopen over het water?
Hypothese
Verwerking
Proefje
Je gaat nu beginnen met het eerste proefje.
Dit doe je helemaal alleen in stilte, net zoals een echte wetenschapper. Laat je hersenen maar kraken.
Hoe ziet een schaatsen rijder eruit? Kijk heel goed naar de afbeelding en het filmpje. Beantwoord daarna vraag 1.
Tip: Kijk naar de afbeelding en schrijf op kladpapier wat je ziet. Vul daarna opdracht 1 in.
Schaatsenrijders
De schaatsenrijder
Informatie bronnen
Informatie over het drijven van de paperclip
De paperclip kan op het water blijven liggen omdat het bovenste laagje van water heel sterk is. Dit laagje is de oppervlaktespanning. Zo wordt dat genoemd. Goed onthouden
Oppervlaktespanning
Een insect dat zo snel kan lopen over water? Is een schaatsenrijder dan soms lichter dan die vloeistof? Wie een schaatsenrijder van dichtbij bekijkt, ziet meteen dat hij meer moet wegen. De pootjes drukken kuiltjes in het wateroppervlak. Die schijnbare overwinning van de zwaartekracht komt door de oppervlaktespanning. Oppervlaktespanning ontstaat omdat watermoleculen elkaar sterk aantrekken.
Maar wat zijn watermoleculen nou?
Water bestaat uit watermoleculen. Je hebt allemaal onzichtbare kleine balletjes(moleculen) die water vormen. Water wordt ook wel H2O genoemd. In het water zitten heel veel H2O moleculen. Deze trekken elkaar heel sterk aan, zodat water bij elkaar blijft. Er vormen bruggen van de ene molecuul naar de andere molecuul en deze worden waterstofbruggen genoemd. Ze houden elkaar vast en dit zorgt voor de oppervlaktespanning. Oppervlaktespanning betekend ook wel een vaste ondergrond voor de schaatsenrijders.
Wanneer zeep wordt toegevoegd aan het water neemt de oppervlaktespanning sterk af, doordat er veel waterstofbruggen(de bruggen tussen de moledulen) tussen watermoleculen worden verbroken. De paperclip(schaatsenrijder) zal zinken. De bruggen storten in en de paperclip kan er niet meer op drijven. Wanneer een schaatsenrijder over water loopt met zeep, dan zal hij zinken en verdrinken.
Als je buurman klaar is, dan ga je samen jullie antwoorden bespreken en elkaar helpen als dit nodig is.
Afsluiting
Je bent nu klaar met het onderzoek. Je hebt als een echte onderzoeker in een lap gehandeld. Heel goed! Je hebt nu geleerd om zelf onderzoek te doen naar de schaatsenrijder en scheikundige vragen. Je weet nu waarom een schaatsenrijder kan lopen over het water.
Vul nu nog de laatste vraag in!
Informatie leerkracht
Deze webquest heb ik zelf moeten maken voor een school opdracht. Deze opdracht valt onder wereldoriëntatie. Het is belangrijk dat de kinderen onderzoekend leren en door deze webquest is dit mogelijk. Het doel is daarom ook om de kinderen zelf te laten onderzoeken en antwoorden op vragen te vinden. In deze webquest zitten stukken van internet bronnen en afbeeldingen. Het proefje zal alles heel beeldend voor de kinderen maken. Ze voelen zich echt een onderzoeker.
Webquest als hulpmiddel
Rol van de leerkracht: de webquest neemt veel werk van mij uit handen, tijdens de les. Dit komt omdat de kinderen bijna geen uitleg nodig zijn, omdat de webquest voor zich spreekt. Ik zal begeleiden, maar ik laat de kinderen zelf onderzoek doen naar de antwoorden op hun vragen.
Het arrangement Techniek is gemaakt met
Wikiwijs van
Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt,
maakt en deelt.
Auteur
Frederiek Rouwenhorst
Je moet eerst inloggen om feedback aan de auteur te kunnen geven.
Laatst gewijzigd
2019-03-14 21:44:12
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Leeromgevingen die gebruik maken van LTI kunnen Wikiwijs arrangementen en toetsen afspelen en resultaten
terugkoppelen. Hiervoor moet de leeromgeving wel bij Wikiwijs aangemeld zijn. Wil je gebruik maken van de LTI
koppeling? Meld je aan via info@wikiwijs.nl met het verzoek om een LTI
koppeling aan te gaan.
Maak je al gebruik van LTI? Gebruik dan de onderstaande Launch URL’s.
Arrangement
IMSCC package
Wil je de Launch URL’s niet los kopiëren, maar in één keer downloaden? Download dan de IMSCC package.
Wikiwijs lesmateriaal kan worden gebruikt in een externe leeromgeving. Er kunnen koppelingen worden gemaakt en
het lesmateriaal kan op verschillende manieren worden geëxporteerd. Meer informatie hierover kun je vinden op
onze Developers Wiki.
