Beschrijving bedrijfstype
Wikiwijs ziekte uitbraken in een drierenasiel met honden en katten. In deze wikiwijs gaan wij het hebben over deze ziektes: Kennelhoest, Ziekte van carré, niesziekte en kattenziekte. Wij vertellen wat over het ziektebeeld, de genezin, hoe het dier besmet raakt, hoe kun je het voorkomen en wat moet je doen als het dier de ziekte heeft.
ziektebeeld
Symptomen Kennelhoest
Veel voorkomende symptomen bij kennelhoes zijnt: Harde droge hoest, Kokhalzen met slijm, Koorts, Sloomheid, Slecht eten.
Symptomen Ziekte van carré
In de eerste dagen na infectie zien we voornamelijk koorts, die meestal maar kort aanhoudt. Maar al snel komt de koorts weer terug. Deze keer houdt de koorts langer aan en volgen andere verschijnselen.
Lichte vorm
Veel honden zullen een gedeeltelijke immuniteit hebben dankzij antistoffen van hun moeder of door een vroegere vaccinatie, en deze honden zullen niet veel meer verschijnselen tonen dan wat hangerigheid, eventueel met neusuitvloeiing, tranende ogen en hoesten. Juist deze honden hebben de meeste kans op het doorgeven van de ziekte aan onbeschermde honden in hun omgeving.
Ernstige vormen van deze ziekte zijn:
moeite met ademhalen, neusuitvloeiing en hoesten. Een secundaire bacteriële infectie met als gevolg longontsteking is mogelijk.
Ook kunnen ze last krijgen van spijsverteringsaandoeningen: maagdarmontsteking met braken en diarree.
Huidaandoeningen : dermatitis waarbij de neushuid en zoolkussentjes hard en droog worden. Deze vorm kan gepaard gaan met verschijnselen van het zenuwstelsel.
Symptomen Niesziekte
- Niezen (variërend van af en toe tot onophoudelijk)
- Kuchen
- Benauwdheid
- Koorts
- Niet eten/drinken
- Ooguitvloeiing (variërend van helder tot pussig)
- Neusuitvloeiing (variërend van helder tot pussig)
- Blaasjes op de tong
- Kwijlen
- Ernstige oogbeschadigingen
Vooral jonge en niet gevaccineerde katten kunnen erg ziek worden van niesziekte. Indien er te laat een behandeling ingesteld wordt, zien we helaas nogal eens blijvende of steeds terugkerende problemen. Dit noemen we chronische niesziekte.
Symptomen Kattenziekte
- Braken
- Diarree
- Uitdroging
- Plotselinge dood bij (jong-)volwassen katten met niesziekte-achtige klachten
- Abortus en hersenschade bij kittens
Symptoom ziekte van carré
Beschrijving van de ziekte
Beschrijving kennelhoest
Kennelhoest bij de hond is een besmettelijke infectie van de voorste luchtwegen (neus, keel, luchtpijp). De naam kennelhoest suggereert dat het alleen maar in kennels voorkomt, maar dat is niet juist. Elke hond die met andere honden in aanraking komt kan kennelhoest krijgen.
Beschrijving ziekte van carré
Hondenziekte wordt veroorzaakt door een virus dat ontstekingen kan geven van de neus, luchtwegen, longen, maag en darmen. Minder vaak voorkomend zijn klachten aan de hersenen, ogen en de huid. Honden en fretten kunnen in het ergste geval aan de ziekte overlijden.
Tegen het virus wordt in Nederland standaard geënt. Gevaccineerde dieren kunnen nog wel ziek worden, maar de klachten zijn over het algemeen minder ernstig.
Beschrijving niesziekte
Niesziekte bij kat en kittens is een virusaandoening en dus besmettelijke ziekte van de voorste luchtwegen (neus en keel). Er zijn meerdere verwekkers van niesziekte;
- Calicivirus
- Rhinotracheitisvirus
- Chlamydia
Van de verschillende virussen bestaat ook weer een groot aantal stammen. Meestal betreft het menginfecties. Door de weerstandsvermindering van de virusinfectie komt er heel vaak ook nog eens een bacteriële infectie overheen. Omdat de ogen en de keel in verbinding staan met de neus doen deze ook vaak mee in het ziektebeeld. Doordat er meerdere organismen de oorzaak zijn en meedoen in het ziektebeeld spreekt men ook wel van het niesziektecomplex.
Beschrijving kattenziekte
Kattenziekte is de naam van verschillende ziektes bij honden, katten en mensen. Indien men spreekt van kattenziekte bij de mens bedoelt men de ziekte toxoplasmose. Daarnaast bestaat er ook nog een kattenkrabziekte, veroorzaakt door Bartonella henselae. Kattenziekte bij de hond is parvovirose.
Genezing
Genezing kennelhoest
Rust
Door opwinding bij spelen en lange wandelingen gaat de hond hijgen, het slijmvlies van de luchtpijp en de keel wordt daardoor droger en daardoor kriebelt de keel meer. Daardoor gaat de hond weer hoesten en blijft de luchtpijp geïrriteerd. Rust is dus erg belangrijk.
Uitlaten met tuig
Zeker bij trekkende honden is het heel belangrijk dat u de hond uitlaat met een borsttuig. Een halsband veroorzaakt bij trekken teveel druk op de luchtpijp komt waardoor de hond blijft hoesten en geen rust krijgt. De aanschaf van een tuig bij kennelhoest is geen overbodige luxe; ook nadat de kennelhoest over is kunt u de tuig nog prima gebruiken (sterker nog, een tuig is over het algemeen beter als een halsband (ligt ook aan de hond of die veel of weinig trekt).
Medicijnen
Hoestdranken, de dierenarts kan middelen voorschrijven om de hoest te onderdrukken om zo de luchtpijp rust te geven.
Antibiotica,in een enkel geval zal de dierenarts antibiotica meegeven wanneer er mogelijk een bacteriële infectie in het spel is. Dit is echter niet standaard nodig.
Genezing ziekte van carré
Honden kunnen niet behandeld worden tegen het virus dat de ziekte veroorzaakt. Een secundaire bacteriële infectie kan uiteraard wel behandeld worden en ondersteunende, symptomatische behandelingen zijn ook noodzakelijk. De aanpak is daarom als volgt:
- Een kuur met antibiotica om bacteriële infecties te behandelen.
- Medicatie ter behandeling van symptomen als diarree, braken, en hoesten.
- Verpleging om vuil en afscheiding uit neus/ogen te verwijderen en doorligplekken te voorkomen.
- Ondersteuning om eten en drinken aan te moedigen.
- Ontstekingsremmers en pijnstillers.
Om verspreiding van het virus te voorkomen, moeten geïnfecteerde honden en honden die daarmee in contact zijn geweest gescheiden worden gehouden van andere vatbare honden. Daarnaast moeten hygiënische voorzorgsmaatregelen (aparte kleding/gebruik van desinfecterende middelen) worden genomen. Helaas is de behandeling niet altijd succescvol.
Genezing niesziekte
- In principe is een virus niet te bestrijden en hoef je hier geen medicatie voor te geven. We kunnen echter wel symptomen zoals bijvoorbeeld koorts bestrijden. Bij heldere uitvloeiing zonder koorts is het in principe juist om geen antibiotica te geven. Toch zien we zo vaak secundaire bacteriële infecties optreden, dat er toch vaak antibiotica gegeven wordt. Wordt de neus en/of ooguitvloeiing pussig, dan geven we wel direct antibiotica.
- Soms is een infuus noodzakelijk om de ontstane uitdroging te bestrijden
- In ernstige gevallen van benauwdheid wil het spoelen van de neus nogal eens verlichting geven
- Bij zeer hardnekkige, chronische gevallen kunnen zogenaamde immunomodulatoren gegeven worden. De ene keer zien we hier echter goede resultaten maar de teleurstellingen zijn net zo talrijk.
Genezing kattenziekte
We kunnen een dier met kattenziekte behandelen, maar er zijn geen geneesmiddelen tegen het virus zelf. Elke patiënt zal het virus zelf moeten overwinnen. De kans op herstel is afhankelijk van de ernst van de ziekte, de conditie van de kat en de kwaliteit van de zorg.
De behandeling is symptomatisch: middelen tegen braken, vloeistoftherapie (infuus), bloedtransfusies, dwang-/enterale voeding (enterale voeding is voeding die via de maag en darmen wordt gegeven) en breedspectrum antibiotica. De antibiotica zijn nodig vanwege het lage aantal witte bloedcellen.
Besmetting
Besmetting kennelhoest
Honden kunnen besmet raken door verspreiding bij niezen en hoesten en door direct neus- en bekcontact kunnen honden besmet worden met de ziekte.
Factoren die meespelen in het aanslaan van de infectie zijn infectiedruk en weerstand van de hond. Plekken met een verhoogde infectiedruk zijn hondenuitlaatveldjes, shows, kennels en pensions.
Heeft uw hond een verlaagde weerstand door bijvoorbeeld ziekte of ouderdom dan is de kans dat een besmetting tot een infectie leidt ook veel groter.
Besmetting ziekte van carré
De ziekte besmet honden door onder anderen:
- direct contact tussen honden;
- via kleding, hondenspeeltjes en andere accessoires;
- uit dezelfde bak eten of drinken.
- door niezen en hoesten
Besmetting niesziekte
Het virus wordt overgedragen door direct contact met slijmvlies, speeksel of oogvocht of via de lucht (door het niezen) waar veel katten dicht op elkaar zitten (zoals een pension).
We zien vaak dat hele nesten besmet worden door hun moeder. Het Rhinotracheitisvirus is een herpesvirus (net zo als de koortslip bij de mens) dat betekent dat geïnfecteerde katten altijd in stressvolle situaties (ziekte, bevalling) weer virus kunnen gaan uitscheiden.
Besmetting kattenziekte
Besmette dieren verspreiden het virus via de ontlasting. Een kitten kan zich besmetten door contact met een ziek dier, een net hersteld dier of een besmette (en niet ontsmette) ruimte. Het virus kan ook via de kleding en handen van verzorgers worden overgebracht.
Preventie
Voorkomen kennelhoest
Om kennelhoest te voorkomen wordt geadviseerds om een vaccinatie te halen. Ook is het belangrijk om contact met honden die ziek zijn te vermijden. Jaarlijkse vaccinatie wordt geadviseerd bij honden die:
- Op drukke uitlaatveldjes worden uitgelaten
- Honden- en puppietrainingen volgen
- Regelmatig hondenshows lopen en op andere evenementen komen
- Naar de kennel gaan (een goede kennel stelt dit verplicht!
Voorkomen van ziekte van carré
Preventie gebeurt door vaccinatie. Het vaccin tegen hondenziekte zit altijd in de primaire vaccinatie die puppy’s krijgen, en vrijwel altijd ook in de boostervaccinaties die honden tijdens hun leven met regelmaat nodig hebben.
Voorkomen niesziekte
- Door de jaarlijkse vaccinatie tegen niesziekte.
- Door u te houden aan het vaccinatieschema voor kittens
- Gaat uw kat naar een pension en het pension stelt vaccineren niet verplicht? Dan loopt uw kat een sterk verhoogt risico. Beter is het om dan naar een ander pension uit te kijken.
- Een aantal pensions stellen tegenwoordig de vaccinatie tegen Bordetella verplicht.
- Heeft u een huishouden bezocht met niezende katten? Altijd handen wassen voordat u naar huis gaat (dit kan sowieso geen kwaad!)
- Niet langer dan een dag of twee wachten om naar de dierenarts te gaan met een niezende kat.
- Houd nieuwe kittens in een huishouden minimaal een week na de tweede vaccinatie apart van elkaar.
Voorkomen kattenziekte
Kattenziekte kan voorkomen worden door middel van vaccinatie. Als de moeder goed gevaccineerd is, kunnen de kittens in de baarmoeder niet ziek worden. Vervolgens krijgen ze de antistoffen via de moedermelk binnen. Deze zogenaamde maternale antilichamen verliezen echter snel hun werkzaamheid.
Een kitten moet twee maal het kattenziekte vaccin krijgen, meestal worden deze gegeven op 9 en 12 weken leeftijd. Op de leeftijd van 1 jaar wordt het katje nogmaals tegen kattenziekte gevaccineerd. Vanaf dan beschermt de vaccinatie tegen kattenziekte 3 jaar lang. De vaccinatie moet vervolgens elke 3 jaar herhaald worden.
Als uw kat een aantal jaar niet is gevaccineerd tegen kattenziekte, maar wel de drie kitten vaccinaties heeft gehad, dan volstaat een éénmalige vaccinatie om de bescherming tegen kattenziekte weer op te pakken.
Door de gehele kattenpopulatie goed te vaccineren, kan een epidemie voorkomen worden. In Nederland wordt maar ongeveer 40-50% van de katten gevaccineerd, dit is weinig. De trend is dat kattenbezitters hun katten steeds minder laten vaccineren; met als risico dat er dus een keer een kattenziekte uitbraak kan komen.
Vaccinatie kennelhoest
Protocol hoe te behandelen bij uitbraak/ wetgeving
Protocol hoe te behandelen bij kennelhoest
De dieren die besmet zijn met de ziekte krijgen antibiotica en alle honden worden nagekeken. Om uitbreiding te voorkomen worden de honden die al besmet zijn in quarantaine gehouden.
Protocol hoe te behandelen bij de ziekte van carré (hondenziekte)
Bij verdenking van hondenziekte wordt het dier opgenomen in quarantaine. Honden die ook de symptomen hebben van hondenziekte worden uit de beurt gelaten van honden die onvoldoende beschermd zijn.
Als de hond hersteld is mogen ze nog 4 weken geen contact hebben met gevoelige honden. Het virus is in de omgeving makkelijk te doden. Door de ruimte schoon te maken en te desinfecteren, hitte en uitdroging doden het virus snel.
Pups zijn via antilichamen in de moedermelk beschermd tegen hondenziekte. Als de teef niet gevaccineerd is, en de ziekte niet heeft gehad, werkt dit beschermingsmechanisme niet. Zodra de moedermelk is uitgewerkt (dit is als de pup tussen de enkele weken en 5 maanden oud is) kan de pup zelf weerstand opbouwen tegen deze infectie. In de tussenliggende periode is elke pup vatbaar voor het virus.
Protocol hoe te behandelen bij uitbraak niesziekte
De vaccinatie tegen niesziekte geeft geen 100% bescherming. Dit komt door de vele besmettelijke en niet-besmettelijke factoren die bij niesziekte een rol spelen. Toch zijn vaccinaties van groot belang om de kans op niesziekte zo klein mogelijk te maken. Als uw kat toch ziek wordt, zijn de verschijnselen lichter dankzij de vaccinatie.
Niesziekte kan meerdere oorzaken hebben waarvoor aparte vaccins bestaan. Het vaccin tegen de bacterie Bordetella bronchiseptica, een neusdruppelvaccin, kan al aan kittens vanaf 4 weken worden gegeven. Vaccins tegen de andere niesziektecomponenten worden per injectie toegediend. Deze mogen meestal pas vanaf 8 weken leeftijd worden gegeven.
Protocol hoe te behandelen bij kattenziekte
Vaccinatie tegen kattenziekte geeft een goede en langdurige bescherming. Als de moederpoes goed is gevaccineerd en de kittens meteen na de geboorte voldoende moedermelk drinken, krijgen de kittens een uitstekende bescherming van de moeder mee. De moeder moet daarvoor vóór het dekken gevaccineerd worden; vaccineren tijdens de dracht met levende vaccins wordt ernstig ontraden.
De kittens worden twee keer gevaccineerd, waarbij de tweede vaccinatie plaatsvindt nadat ze 12 weken oud zijn. De tijd tussen de twee vaccinaties mag maximaal vier weken zijn.
De volgende vaccinatie gebeurt als de kat ongeveer 1 jaar oud is. Daarna wordt vaccinatie tegen kattenziekte om de 2 jaar aanbevolen.
